Alparslan kimdir hakkında bilgi Alparslan hayatı
1030 yılında doğan Alparslan, Cağrı Bey ’in oğlu ve Tuğrul Bey ’in yeğenidir Gazne Hukumdarı Mevdut ’a karşı 1044 ’te buyuk zafer kazandığı savaşta dikkat cekti Cağrı Bey ona, 1058 ’de Belh, Toharistan, Tirmiz, Kobadiyan, Vahş ve Valvalic gibi şehirleri bırakarak devlet yonetimine hazırladı
1059 yılında Gaznelilerle yapılan anlaşma sonrasında 1060 ’ta Cağrı Bey ’in olumu uzerine Alparslan, Horasan Selcuklu Devleti ’nin başına gecti
1063 ’te Tuğrul Bey ’in olumu uzerine vasiyeti doğrultusunda yeğeni ve uvey oğlu Suleyman, Vezir Amidulmulk Kunduri tarafından tahta cıkarıldı Ancak Selcuklu beyleri, Alparslandan yana tavır koydu Bu arada Kutalmış ’ın başkent Rey ’e hucumu uzerine, Vezir Kunduri, Horasan Selcuklu Hukumdarı olan Alparslan ’ı Rey ’e cağırarak, Selcuklu tahtını Alparslan ’a devretti Daha sonraki muharebede de Alparslan, Kutalmış ’ı mağlup ederek Rey ’e girdi ve 27 Nisan 1064 ’te tahta cıktı Kunduri ’nin yerine de Nizamulmulk ’u vezir tayin etti
Dağınık Selcuklu beylerini disipline eden Alparslan, zamanın halifesine, 11 Mayıs 1064 ’te kendi adına butun camilerde hutbe okunmasını emretti Alparslan ’ın sultanlığıyla Doğu ve Batı Selcukluları tek catı altında birleşti
İlk olarak Ermenistan ve Gurcistan civarında fetihler yapan Alparslan, daha sonra Bizans ’ın en sağlam hudut şehri olan Ani ’yi kuşattı Son derece zorlu Ani ’nin surları boyunca ağactan burclar yaptırarak, mancınık ve okcularla, Ani ’ye hucum etti Uzun suren kuşatmadan sonra Ani, 1064 yılı icinde fethedildi
Alparslan aynı yıl doğuda Tiflis ’e kadar fetihler yaparken, kumandanları da Anadolu ’da ceşitli fetihler gercekleştirdi Ozellikle Afşin Bey, 10671068 ’de, Bizans ’a karşı Anadolu ’nun ceşitli bolgelerinde onemli başarılar elde etti 1067 ’de Malatya ’da Bizans ordusunu yenen Afşin Bey, Kayseri ’ye kadar ilerledi Bizans ’ın başına gecen Romanus Diogenes, Selcuklu akınlarına son vermek icin 1068 ’de harekete gecti Ancak Afşin Bey ’in cevik manevraları uzerine Diogenes, sonuc alamadan İstanbul ’a geri dondu
Selcuklu akınlarının surmesi ve gorevlendirdiği kumandanların bozguna uğraması uzerine Diogenes, 1069 ’da tekrar ordusunun başına gecti 1069 ve 1070 yılları, Diogenes ile Turk akıncı beylerinin vurkaclarıyla gecti
Bu buyuk Turk istilası Bizanslıların gozunu korkutmuştu Ne pahasına olursa olsun onu durdurmak, bu topraklardan atmak, tehlikesiz hale getirmek, hatta ortadan silmek gerektiğine inandılar
Bizans İmparatoricesi Odoksiya bu yuzden, cesaretiyle un yapmış kumandan Diyogenes Romanos ile evlendi Boylelikle hem tahtında sorumluluğu beraber paylaşacakları yurekli bir insan, hem de ordularını yonetecek kahraman bir başkumandan kazanmış oluyordu
Alparslan'ın 1071 yılı baharında guneye doğru yeni bir sefere hazırlandığını haber alan Bizanslılar bunu kacırılmaz bir fırsat bildiler General Diyogenes Romanos, 200 bin kişilik muazzam bir ordu kurarak Alparslan'ın uzerine yurudu
Tarihin seyrini değiştirecek iki ordu Van golunun kuzeyindeki Malazgirt ovasında karşı karşıya geldiler Alparslan her şeyden once barış taraftarı idi Bu yuzden en yakın adamlarından Sevuk Tekin'i sulh elcisi olarak General Romanos'a gonderdi General Romanos, Alparslan'ın kendisinden korktuğu icin sulh istediğini sandı Bunun şımarıklığı icinde Sevuk Tekin ile adeta alay etti:
– Biz Isfahan'a gidiyoruz Şurada atlarımızı biraz dinlendirelim dedik Sulh meselesini ise artık Horasan'da goruşuruz Fazla vaktimiz yok Sizi Horasan'da bekleyeceğim, dedi
Savaş artık kacınılmaz bir hal almıştı Horasan'a kadar butun Turk topraklarını alacağını soyleyen bu Bizanslı şımarık generale haddini bildirmenin zamanı gelmişti Alparslan o gun beyazlar giymişti Harp meclisini topladı:
– Sulhu kazanamadıysak savaşı kazanacağız Ok ve yaylarımızı bırakıp yakın savaşa gireceğiz Duşmana kılıcım, kılıcım olmazsa pencem yeter İşte şehitlik kefenimi giydim Şehit olursam beni duştuğum yere gomunuz ve oğlum Melik Şah'ın etrafına toplanınız, dedi
Alparslan'ın imamı Buharalı Muhammed bin Abdulmelik,
– Sen İslamiyet uğruna bir cihada giriyorsun sultanım Butun Muslumanların dua ettikleri mubarek Cuma gunu savaşa başla Allah zaferi senin adına yazsın, diyerek zafer icin dua etti
Turk ordusu 26 Ağustos 1071 gunu yalın kılıc duşmanın uzerine atıldı Bizanslılar karşı tepelerin eteklerine sırtlarını vermiş beklemekte idiler Alparslan cok isabetli bir kararla duşmanı uzerine cekmeyi beklememiş, bilakis kendisi sayıca cok daha kalabalık olan duşmanın uzerine yurumuştu
Turk ordusu, tarihinin en yaman savaşını verdi Malazgirt ovasında Harbin talihi kısa bir zamanda Alparslan'ın tarafına dondu Bizans'ın o guclu ve mağrur ordusu darmadağınık oluverdi **enler oldu, kılıc artıkları ise esir edildi O dev ordu mahvolup gitti Esir edilenler arasında mağrur ve şımarık kumandan Romanos da vardı
Alparslan, huzuruna getirilen General Romanos'a saygı ile yakınlık gosterdi Kendisini teselli etti Bir sure konuştular, sonra Alparslan:
– Beni esir etseydin ne yapardın, diye sordu Bizanslı Başkumandan:
– Belki oldurur, belki de sokaklarda teşhir etmek uzere seni İstanbul'a gotururdum, cevabını verdi Muzaffer kumandan acıyan nazarlarla Romanos'a baktı:
– Benim cezam ise daha ağır olacak Seni bağışlayacağım Serbestsin, dedi
Malazgirt zaferi, daha sonra Selcuklu Turk beylerinin Anadolu ’da girişeceği fetihlerin anahtarı olurken, Sultan Alparslan, Rey ve Hamedan ’a geri dondu
Alparslan, batı fırka mensubu Yusuf elHarezmi ’yi ortadan kaldırmak icin yeni Buhara yakınlarındaki Hana kalesine bir sefer yaptı
Daha fazla dayanamayacağını anlayan Yusuf, Alparslan ’a teslim olacağını bildirdi Yusuf elHarezmi ’yi huzuruna getirten Alparslan burada Yusuf elHarezmi ’nin ani bir hancer darbesi ile ağır yaralandı Aldığı yara uzerinden dort gun sonra 25 Kasım 1072 ’de 42 yaşındayken vefat eden Alparslan ’ın naşı Merv ’e getirilerek, babası Cağrı Bey ’in yanına defnedildi
Turbesine şu kitabe vardır:
“Alparslan'ın goklere yukselen azametini gorenler, bakınız! Şimdi o şu kara toprağın altındadır
1030 yılında doğan Alparslan, Cağrı Bey ’in oğlu ve Tuğrul Bey ’in yeğenidir Gazne Hukumdarı Mevdut ’a karşı 1044 ’te buyuk zafer kazandığı savaşta dikkat cekti Cağrı Bey ona, 1058 ’de Belh, Toharistan, Tirmiz, Kobadiyan, Vahş ve Valvalic gibi şehirleri bırakarak devlet yonetimine hazırladı
1059 yılında Gaznelilerle yapılan anlaşma sonrasında 1060 ’ta Cağrı Bey ’in olumu uzerine Alparslan, Horasan Selcuklu Devleti ’nin başına gecti
1063 ’te Tuğrul Bey ’in olumu uzerine vasiyeti doğrultusunda yeğeni ve uvey oğlu Suleyman, Vezir Amidulmulk Kunduri tarafından tahta cıkarıldı Ancak Selcuklu beyleri, Alparslandan yana tavır koydu Bu arada Kutalmış ’ın başkent Rey ’e hucumu uzerine, Vezir Kunduri, Horasan Selcuklu Hukumdarı olan Alparslan ’ı Rey ’e cağırarak, Selcuklu tahtını Alparslan ’a devretti Daha sonraki muharebede de Alparslan, Kutalmış ’ı mağlup ederek Rey ’e girdi ve 27 Nisan 1064 ’te tahta cıktı Kunduri ’nin yerine de Nizamulmulk ’u vezir tayin etti
Dağınık Selcuklu beylerini disipline eden Alparslan, zamanın halifesine, 11 Mayıs 1064 ’te kendi adına butun camilerde hutbe okunmasını emretti Alparslan ’ın sultanlığıyla Doğu ve Batı Selcukluları tek catı altında birleşti
İlk olarak Ermenistan ve Gurcistan civarında fetihler yapan Alparslan, daha sonra Bizans ’ın en sağlam hudut şehri olan Ani ’yi kuşattı Son derece zorlu Ani ’nin surları boyunca ağactan burclar yaptırarak, mancınık ve okcularla, Ani ’ye hucum etti Uzun suren kuşatmadan sonra Ani, 1064 yılı icinde fethedildi
Alparslan aynı yıl doğuda Tiflis ’e kadar fetihler yaparken, kumandanları da Anadolu ’da ceşitli fetihler gercekleştirdi Ozellikle Afşin Bey, 10671068 ’de, Bizans ’a karşı Anadolu ’nun ceşitli bolgelerinde onemli başarılar elde etti 1067 ’de Malatya ’da Bizans ordusunu yenen Afşin Bey, Kayseri ’ye kadar ilerledi Bizans ’ın başına gecen Romanus Diogenes, Selcuklu akınlarına son vermek icin 1068 ’de harekete gecti Ancak Afşin Bey ’in cevik manevraları uzerine Diogenes, sonuc alamadan İstanbul ’a geri dondu
Selcuklu akınlarının surmesi ve gorevlendirdiği kumandanların bozguna uğraması uzerine Diogenes, 1069 ’da tekrar ordusunun başına gecti 1069 ve 1070 yılları, Diogenes ile Turk akıncı beylerinin vurkaclarıyla gecti
Bu buyuk Turk istilası Bizanslıların gozunu korkutmuştu Ne pahasına olursa olsun onu durdurmak, bu topraklardan atmak, tehlikesiz hale getirmek, hatta ortadan silmek gerektiğine inandılar
Bizans İmparatoricesi Odoksiya bu yuzden, cesaretiyle un yapmış kumandan Diyogenes Romanos ile evlendi Boylelikle hem tahtında sorumluluğu beraber paylaşacakları yurekli bir insan, hem de ordularını yonetecek kahraman bir başkumandan kazanmış oluyordu
Alparslan'ın 1071 yılı baharında guneye doğru yeni bir sefere hazırlandığını haber alan Bizanslılar bunu kacırılmaz bir fırsat bildiler General Diyogenes Romanos, 200 bin kişilik muazzam bir ordu kurarak Alparslan'ın uzerine yurudu
Tarihin seyrini değiştirecek iki ordu Van golunun kuzeyindeki Malazgirt ovasında karşı karşıya geldiler Alparslan her şeyden once barış taraftarı idi Bu yuzden en yakın adamlarından Sevuk Tekin'i sulh elcisi olarak General Romanos'a gonderdi General Romanos, Alparslan'ın kendisinden korktuğu icin sulh istediğini sandı Bunun şımarıklığı icinde Sevuk Tekin ile adeta alay etti:
– Biz Isfahan'a gidiyoruz Şurada atlarımızı biraz dinlendirelim dedik Sulh meselesini ise artık Horasan'da goruşuruz Fazla vaktimiz yok Sizi Horasan'da bekleyeceğim, dedi
Savaş artık kacınılmaz bir hal almıştı Horasan'a kadar butun Turk topraklarını alacağını soyleyen bu Bizanslı şımarık generale haddini bildirmenin zamanı gelmişti Alparslan o gun beyazlar giymişti Harp meclisini topladı:
– Sulhu kazanamadıysak savaşı kazanacağız Ok ve yaylarımızı bırakıp yakın savaşa gireceğiz Duşmana kılıcım, kılıcım olmazsa pencem yeter İşte şehitlik kefenimi giydim Şehit olursam beni duştuğum yere gomunuz ve oğlum Melik Şah'ın etrafına toplanınız, dedi
Alparslan'ın imamı Buharalı Muhammed bin Abdulmelik,
– Sen İslamiyet uğruna bir cihada giriyorsun sultanım Butun Muslumanların dua ettikleri mubarek Cuma gunu savaşa başla Allah zaferi senin adına yazsın, diyerek zafer icin dua etti
Turk ordusu 26 Ağustos 1071 gunu yalın kılıc duşmanın uzerine atıldı Bizanslılar karşı tepelerin eteklerine sırtlarını vermiş beklemekte idiler Alparslan cok isabetli bir kararla duşmanı uzerine cekmeyi beklememiş, bilakis kendisi sayıca cok daha kalabalık olan duşmanın uzerine yurumuştu
Turk ordusu, tarihinin en yaman savaşını verdi Malazgirt ovasında Harbin talihi kısa bir zamanda Alparslan'ın tarafına dondu Bizans'ın o guclu ve mağrur ordusu darmadağınık oluverdi **enler oldu, kılıc artıkları ise esir edildi O dev ordu mahvolup gitti Esir edilenler arasında mağrur ve şımarık kumandan Romanos da vardı
Alparslan, huzuruna getirilen General Romanos'a saygı ile yakınlık gosterdi Kendisini teselli etti Bir sure konuştular, sonra Alparslan:
– Beni esir etseydin ne yapardın, diye sordu Bizanslı Başkumandan:
– Belki oldurur, belki de sokaklarda teşhir etmek uzere seni İstanbul'a gotururdum, cevabını verdi Muzaffer kumandan acıyan nazarlarla Romanos'a baktı:
– Benim cezam ise daha ağır olacak Seni bağışlayacağım Serbestsin, dedi
Malazgirt zaferi, daha sonra Selcuklu Turk beylerinin Anadolu ’da girişeceği fetihlerin anahtarı olurken, Sultan Alparslan, Rey ve Hamedan ’a geri dondu
Alparslan, batı fırka mensubu Yusuf elHarezmi ’yi ortadan kaldırmak icin yeni Buhara yakınlarındaki Hana kalesine bir sefer yaptı
Daha fazla dayanamayacağını anlayan Yusuf, Alparslan ’a teslim olacağını bildirdi Yusuf elHarezmi ’yi huzuruna getirten Alparslan burada Yusuf elHarezmi ’nin ani bir hancer darbesi ile ağır yaralandı Aldığı yara uzerinden dort gun sonra 25 Kasım 1072 ’de 42 yaşındayken vefat eden Alparslan ’ın naşı Merv ’e getirilerek, babası Cağrı Bey ’in yanına defnedildi
Turbesine şu kitabe vardır:
“Alparslan'ın goklere yukselen azametini gorenler, bakınız! Şimdi o şu kara toprağın altındadır