Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Beslenme ile Alzheimer Marazı oluşma riski arasındaki bağlantıyı inceleyen ehliyetli sayıda ve güçlü çalışmalar bulunmamakla birlikte kimi çalışmalarda olumlu sonuçlara ulaşılmıştır.
Alzheimer illetinde beslenmenin tesirini araştıran ilmî çalışmalar ışığında Akdeniz Usulü Beslenmenin daha esirgeyici ve semptomları geciktirici tesirinin olduğu düşünülmektedir.
Akdeniz stili beslenmenin öne çıkan özelliği;
- Doymuş yağ alımının düşük,
- Zerzevat ve meyve tüketiminin yüksek; yani C vitamini ve posa istikametinden güçlü,
- Olağan karbonhidrat alımının düşük olmasıdır.
Yapılan birtakım çalışmalarda C ve E vitaminlerinden varlıklı bir beslenmenin Alzheimer Marazı gelişme riskini azaltabileceği gösterilmiştir. Fakat, çalışmalarda vitamin desteklerinin mahsusen doğal yollarla karşılanması önerilmektedir.
ALZHEİMER HASTALARINDA GÖRÜLEBİLECEK BESLENME SORUNLARI VE TAHLIL TEKLIFLERI
Alzheimer illeti ve yeme bozukluğu / zorluğu birçok hengam bir arada görülür. Alzheimer’ın ilerlemesi ile birlikte daha sık görülen beslenme dertleri fizikî zayıflık, enfeksiyon, kas kayıpları ve çeşitli sıhhat meselelerine neden olabilir. Hastanın yeme bozukluğunun nedenlerini anlamaya ve öğrenmeye çalışmak sorunu çözebilmek için en değerli adımdır.
Alzheimer’ın erken periyodunda şiddetli yeme mümkünlüğü vardır. Ziyade ölçüde yiyecek tüketen hasta yemek sonrasında rahatsızlanabilir, vakit içerisinde ziyadesiyle şişmanlayabilir.
Münhasıran yeme eğilimi çokça olan hastalar ekseriyetle karbonhidrat pahası yüksek besinleri ve tatlı yiyecekleri tercih ederler. Bazen de yemek yediğini unutup çabucak sonra tekrar yemek isteyebilirler. Bu türlü durumlarda hastaya salatalık, havuç, marul, kraker üzere küçük ve sağlıklı atıştırmalıklar verilebilir.
Mütemadi gördüğü yiyecekleri isteyen hastanın dikkati farklı tarafa çekilerek yiyeceklerden uzaklaştırmak ve görünür yanlarda yiyecek bulundurmamak gerekir. Diyabet, hipertansiyon üzere kişisel diyet gerektiren bir marazı varsa yenilmemesi gereken yiyecekler kolay ulaşılabilir yanlarda olamamalıdır.
Marazın ilerleyen periyotlarında çiğneme ve yutma refleksinin zayıflamasıyla birlikte besin alımı azalır.
Her devir hastanın ağız ve diş sıhhati korunmalı, gerekli muayene ve bakımlar yapılmalıdır. Takma dişi olanların yemek öncesi ağız denetimi yapılarak damağa tam oturmuş olduğundan emin olunmalıdır.
Yemek saatleri sistemli olmalıdır.
Yemek yenecek ortam gürültüden uzak ve sakin olmalı, inanç uyandırmalıdır.
Mümkünse yemeğini kendisinin yemesi teşvik edilmeli, bu süreçte hasta gözlenmelidir.
Yemek tarafken sabırlı olunmalı, ivedi edilmemeli, masaya yakın oturması sağlanmalıdır.
Masanın üzerinde tuz, biber, sos vb. olmamalıdır. Denetimsiz bir tasarruf laf konusu olabilir.
Tabaktan yemekte zorlananlarda kase yahut kulplu bardak tercih edilmelidir.
Tutma kolaylığı sağlamak için kalın saplı çatal ve kaşık kullanılmalıdır.
Çok sıcak yahut çok soğuk yiyecekler servis edilmemeli, zira hastanın ısı algısı azalmıştır.
Sevmediği yiyeceklerde ısrarcı olunmamalı, öbür hengam dilimlerinde farklı şekillerde pişirilerek tekrar sunulmalıdır.
Ne yiyeceklerine karar veremeyebilirler, ziyade seçenek baş karışıklığı yaratabilir. Öğünlerde farklı renkte iki yemek seçeneği sunularak seçim yapması sağlanabilir.
Yiyecekler küçük kesimli olmalı, kolaylıkla çiğnenebilecek kadar yumuşak pişirilmiş olmalıdır.
Tek seferde ziyade çeşit ve ölçüde yiyecek tüketmesi beklenmemelidir. Gün içerisinde küçük porsiyonlarla ortalama 2–3 saat aralıklarla beslenmesi sağlanmalıdır.
Şayet bariz bir iştah ve kilo kaybı varsa, yemek istemiyorsa bunun pek çok farklı nedeni olabilir. Koşullar ve ortam tekrar gözden geçirilmeli ve iyileştirilmelidir. Sorun devam ederse kesinlikle doktora danışılmalıdır.
Çok az hareket eden hastalar gün içerisinde açlık hissetmeyebilir. Bu türlü durumlarda kişi daha faal olmaya teşvik edilmelidir.
İlerleyen periyotlarda yutma ve çiğneme güçlüğü oluşabilir. Bu durumda yiyecekler püre, jole, puding kıvamında verilmeli, hasta yemek bölgeyken dikkatle izlenmelidir.
Kimi hastalar önlerindeki yemeğin yenmesi gerektiğini anlamayabilir, nazikçe hatırlatmak ve kaşığı ağzına götürüp yemesine yardımcı olmak gerekebilir.
Masanın üzerindeki tabak kolay kolay fark edilir olmalı, bunun için yer koyu renk, tabak beyaz olabilir. Çok renkli masa örtülerinden ve desenli tabaklardan kaçınılmalıdır.
Tabağın kaymasını engellemek için servis altlığı yahut ıslak bez kullanılmalıdır.
Yemek yenen odanın aydınlatması âlâ olmalıdır.
Hasta rahatsız olmuyorsa yemek tarafken uzun önlükler yahut örtüler kullanılmalı
Hastanın günlük su gereksiniminin karşılandığından emin olunmalıdır.
Gayrikâfi likit alımı pek çok fizyolojik rahatsızlığa neden olduğu üzere bilinç bulanıklığını da artırır.
Münhasıran ileri evrelerde kabızlık sık görülür. Bu nedenle hastanın su ve lifli azık tüketimi sıkı takip edilmelidir.
Günlük ortalama 8 – 10 bardak su içmesi sağlanmalıdır. Su içmeye teşvik etmek için aromalı sular hazırlanabilir. Ehil su tüketmemek bilinç bulanıklığını artırır, konsantrasyonu azaltır.
Alzheimer illetinde beslenmenin tesirini araştıran ilmî çalışmalar ışığında Akdeniz Usulü Beslenmenin daha esirgeyici ve semptomları geciktirici tesirinin olduğu düşünülmektedir.
Akdeniz stili beslenmenin öne çıkan özelliği;
- Doymuş yağ alımının düşük,
- Zerzevat ve meyve tüketiminin yüksek; yani C vitamini ve posa istikametinden güçlü,
- Olağan karbonhidrat alımının düşük olmasıdır.
Yapılan birtakım çalışmalarda C ve E vitaminlerinden varlıklı bir beslenmenin Alzheimer Marazı gelişme riskini azaltabileceği gösterilmiştir. Fakat, çalışmalarda vitamin desteklerinin mahsusen doğal yollarla karşılanması önerilmektedir.
ALZHEİMER HASTALARINDA GÖRÜLEBİLECEK BESLENME SORUNLARI VE TAHLIL TEKLIFLERI
Alzheimer illeti ve yeme bozukluğu / zorluğu birçok hengam bir arada görülür. Alzheimer’ın ilerlemesi ile birlikte daha sık görülen beslenme dertleri fizikî zayıflık, enfeksiyon, kas kayıpları ve çeşitli sıhhat meselelerine neden olabilir. Hastanın yeme bozukluğunun nedenlerini anlamaya ve öğrenmeye çalışmak sorunu çözebilmek için en değerli adımdır.
Alzheimer’ın erken periyodunda şiddetli yeme mümkünlüğü vardır. Ziyade ölçüde yiyecek tüketen hasta yemek sonrasında rahatsızlanabilir, vakit içerisinde ziyadesiyle şişmanlayabilir.
Münhasıran yeme eğilimi çokça olan hastalar ekseriyetle karbonhidrat pahası yüksek besinleri ve tatlı yiyecekleri tercih ederler. Bazen de yemek yediğini unutup çabucak sonra tekrar yemek isteyebilirler. Bu türlü durumlarda hastaya salatalık, havuç, marul, kraker üzere küçük ve sağlıklı atıştırmalıklar verilebilir.
Mütemadi gördüğü yiyecekleri isteyen hastanın dikkati farklı tarafa çekilerek yiyeceklerden uzaklaştırmak ve görünür yanlarda yiyecek bulundurmamak gerekir. Diyabet, hipertansiyon üzere kişisel diyet gerektiren bir marazı varsa yenilmemesi gereken yiyecekler kolay ulaşılabilir yanlarda olamamalıdır.
Marazın ilerleyen periyotlarında çiğneme ve yutma refleksinin zayıflamasıyla birlikte besin alımı azalır.
Her devir hastanın ağız ve diş sıhhati korunmalı, gerekli muayene ve bakımlar yapılmalıdır. Takma dişi olanların yemek öncesi ağız denetimi yapılarak damağa tam oturmuş olduğundan emin olunmalıdır.
Yemek saatleri sistemli olmalıdır.
Yemek yenecek ortam gürültüden uzak ve sakin olmalı, inanç uyandırmalıdır.
Mümkünse yemeğini kendisinin yemesi teşvik edilmeli, bu süreçte hasta gözlenmelidir.
Yemek tarafken sabırlı olunmalı, ivedi edilmemeli, masaya yakın oturması sağlanmalıdır.
Masanın üzerinde tuz, biber, sos vb. olmamalıdır. Denetimsiz bir tasarruf laf konusu olabilir.
Tabaktan yemekte zorlananlarda kase yahut kulplu bardak tercih edilmelidir.
Tutma kolaylığı sağlamak için kalın saplı çatal ve kaşık kullanılmalıdır.
Çok sıcak yahut çok soğuk yiyecekler servis edilmemeli, zira hastanın ısı algısı azalmıştır.
Sevmediği yiyeceklerde ısrarcı olunmamalı, öbür hengam dilimlerinde farklı şekillerde pişirilerek tekrar sunulmalıdır.
Ne yiyeceklerine karar veremeyebilirler, ziyade seçenek baş karışıklığı yaratabilir. Öğünlerde farklı renkte iki yemek seçeneği sunularak seçim yapması sağlanabilir.
Yiyecekler küçük kesimli olmalı, kolaylıkla çiğnenebilecek kadar yumuşak pişirilmiş olmalıdır.
Tek seferde ziyade çeşit ve ölçüde yiyecek tüketmesi beklenmemelidir. Gün içerisinde küçük porsiyonlarla ortalama 2–3 saat aralıklarla beslenmesi sağlanmalıdır.
Şayet bariz bir iştah ve kilo kaybı varsa, yemek istemiyorsa bunun pek çok farklı nedeni olabilir. Koşullar ve ortam tekrar gözden geçirilmeli ve iyileştirilmelidir. Sorun devam ederse kesinlikle doktora danışılmalıdır.
Çok az hareket eden hastalar gün içerisinde açlık hissetmeyebilir. Bu türlü durumlarda kişi daha faal olmaya teşvik edilmelidir.
İlerleyen periyotlarda yutma ve çiğneme güçlüğü oluşabilir. Bu durumda yiyecekler püre, jole, puding kıvamında verilmeli, hasta yemek bölgeyken dikkatle izlenmelidir.
Kimi hastalar önlerindeki yemeğin yenmesi gerektiğini anlamayabilir, nazikçe hatırlatmak ve kaşığı ağzına götürüp yemesine yardımcı olmak gerekebilir.
Masanın üzerindeki tabak kolay kolay fark edilir olmalı, bunun için yer koyu renk, tabak beyaz olabilir. Çok renkli masa örtülerinden ve desenli tabaklardan kaçınılmalıdır.
Tabağın kaymasını engellemek için servis altlığı yahut ıslak bez kullanılmalıdır.
Yemek yenen odanın aydınlatması âlâ olmalıdır.
Hasta rahatsız olmuyorsa yemek tarafken uzun önlükler yahut örtüler kullanılmalı
Hastanın günlük su gereksiniminin karşılandığından emin olunmalıdır.
Gayrikâfi likit alımı pek çok fizyolojik rahatsızlığa neden olduğu üzere bilinç bulanıklığını da artırır.
Münhasıran ileri evrelerde kabızlık sık görülür. Bu nedenle hastanın su ve lifli azık tüketimi sıkı takip edilmelidir.
Günlük ortalama 8 – 10 bardak su içmesi sağlanmalıdır. Su içmeye teşvik etmek için aromalı sular hazırlanabilir. Ehil su tüketmemek bilinç bulanıklığını artırır, konsantrasyonu azaltır.
