Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Lamba nasıl çalışır
ışık sistemlerinin icadından önce, güneş battıktan sonraki ışık ihtiyacıinsanlar için büyük bir sorun olsa gerekti Alt ama mumlar, meşaleler,gaz lambaları gibi ilkel ışık sistemleri kullanılıyordu Ama sizi oyıllara götürseler her hâlükarda ampulsüz bir dünyaya o kadar desabredemezdiniz Ampulün buluş edilmesinden bugüne ışık sistemleri çokdeğişti Desem oysa size ampuller öyle değişmedi
Bu yazımda en basit ışık sistemi olan ampulleri anlatmaya çalışacağımFakat benim anlatacağım, hepimizin evinde bulunan herzamanki akkor telliampuller Ampullere çok daha yakından bakmak isterseniz devam edin
NASIL ÇALIŞIR?
Sahiden ampullerin fazla kolay bir ışık sistemi yapısıvardır Hepimiz biliriz ki üzerinden elektrik akımı geçen bir metaldirenç gösterir Bu dayanıklılık aleyhinde ısınır Bunu en yakın elektriksobalarında ve elektrik ocaklarında görebilirsiniz İşte ampulde buprensibe kadar çalışır Ampulün içinde yer alan çok ince filamandediğimiz (çoğunlukla tungsten metalinden üretilmiş) bir tel bulunur Butelden geçen elektrik akımı sonucunda tel aşırı derecede ısınarak(takriben 3000 C) ışık yaymaya başlar
Ampulün yapısına bakacak olursak, içi argon gazıyla dolu armut şeklindebir camdan yapıldığını görürüz İçinde elektrik akımının geçtiği kalıniki tane tel vardır Bu tellerin ucunda iki tel arasında ise filamanbulunur Filamanı tutan keza iki ya da daha fazla destek tellerivardır Akım ve yardım telleri cam bir kaideye tutturulmuştur
Akıntı tellerinin birisi ampulün altındaki noktaya,diğeri ise vidalı kısmın emrindeki tarafına bağlıdır Elektrik bu noktalardantemin edilir
Filamanlar tungsten metalinden yapılırlar 60 Watt 'lık bir ampuldebulunan filamanın boyu yaklaşık iki metredir Çift sarmallı olarakyapıldıkları için boyu size kısa gelebilir Bunu aşağıdaki filamanınbüyültülmüş resminden daha iyi anlayabilirsiniz
NEDEN TUNGSTEN METAL?
Ampulün içindeki filamanın yüksek sıcaklığa ulaşarakışık yaydığını bundan böyle biliyoruz Bir filamanın bu denli yüksek birsıcaklıkta erimemesi lazımdır
Birincil ampullerde kullanılan karbon filamanlar 2100 Cüzerindeki sıcaklıklarda buharlaşarak inceliyor ve kopuyordu Dahadüşük bir sıcaklık loş bir ışık; daha yüksek bir sıcaklık ise filamanınerimesi demekti
Tungsten filamanlar ise yüksek erime derecesiyle(3410 C) ampullerde kullanılabilecek en iyi metaldir Yüksek ısıderecesinde parlak ışık verebilmektedir bununla birlikte tungstenfilaman da bir gün incelecek ve kopacaktır
NEDEN ARGON GAZI?
Yanmanın gerçekleşebilmesi için ısınan bir vücut veoksijen gazı gereklidir Oksijen gazı yoksa yanma gerçekleşmez Buyüzden birincil ampullerde, ampulün içindeki hava vakum ediliyor ve nerdeyseoksijen gazı olmuyordu Bu Nedenle içerdeki filaman yanıp kül olmuyordu
Tungsten filamanlı ampullerde şu problem ortayaçıktı: Tungsten filaman yüksek sıcaklıkta buharlaşmaya başlıyordu Bubuhar vakumsuz, havasız bir ortamdan nedeniyle ampulün iç yüzeyinde bir istabakası oluşturuyordu Bu da zamanla ampulüm kararması ve ışığıhapsetmesi demekti
Bu yüzden kullandığımız modern ampullerin içerisineargon gazı doldurulmaktadır Argon gazı ampulün zamanla kararmasınıönlemektedir *
ışık sistemlerinin icadından önce, güneş battıktan sonraki ışık ihtiyacıinsanlar için büyük bir sorun olsa gerekti Alt ama mumlar, meşaleler,gaz lambaları gibi ilkel ışık sistemleri kullanılıyordu Ama sizi oyıllara götürseler her hâlükarda ampulsüz bir dünyaya o kadar desabredemezdiniz Ampulün buluş edilmesinden bugüne ışık sistemleri çokdeğişti Desem oysa size ampuller öyle değişmedi
Bu yazımda en basit ışık sistemi olan ampulleri anlatmaya çalışacağımFakat benim anlatacağım, hepimizin evinde bulunan herzamanki akkor telliampuller Ampullere çok daha yakından bakmak isterseniz devam edin
NASIL ÇALIŞIR?
Sahiden ampullerin fazla kolay bir ışık sistemi yapısıvardır Hepimiz biliriz ki üzerinden elektrik akımı geçen bir metaldirenç gösterir Bu dayanıklılık aleyhinde ısınır Bunu en yakın elektriksobalarında ve elektrik ocaklarında görebilirsiniz İşte ampulde buprensibe kadar çalışır Ampulün içinde yer alan çok ince filamandediğimiz (çoğunlukla tungsten metalinden üretilmiş) bir tel bulunur Butelden geçen elektrik akımı sonucunda tel aşırı derecede ısınarak(takriben 3000 C) ışık yaymaya başlar
Ampulün yapısına bakacak olursak, içi argon gazıyla dolu armut şeklindebir camdan yapıldığını görürüz İçinde elektrik akımının geçtiği kalıniki tane tel vardır Bu tellerin ucunda iki tel arasında ise filamanbulunur Filamanı tutan keza iki ya da daha fazla destek tellerivardır Akım ve yardım telleri cam bir kaideye tutturulmuştur
Akıntı tellerinin birisi ampulün altındaki noktaya,diğeri ise vidalı kısmın emrindeki tarafına bağlıdır Elektrik bu noktalardantemin edilir
Filamanlar tungsten metalinden yapılırlar 60 Watt 'lık bir ampuldebulunan filamanın boyu yaklaşık iki metredir Çift sarmallı olarakyapıldıkları için boyu size kısa gelebilir Bunu aşağıdaki filamanınbüyültülmüş resminden daha iyi anlayabilirsiniz
NEDEN TUNGSTEN METAL?
Ampulün içindeki filamanın yüksek sıcaklığa ulaşarakışık yaydığını bundan böyle biliyoruz Bir filamanın bu denli yüksek birsıcaklıkta erimemesi lazımdır
Birincil ampullerde kullanılan karbon filamanlar 2100 Cüzerindeki sıcaklıklarda buharlaşarak inceliyor ve kopuyordu Dahadüşük bir sıcaklık loş bir ışık; daha yüksek bir sıcaklık ise filamanınerimesi demekti
Tungsten filamanlar ise yüksek erime derecesiyle(3410 C) ampullerde kullanılabilecek en iyi metaldir Yüksek ısıderecesinde parlak ışık verebilmektedir bununla birlikte tungstenfilaman da bir gün incelecek ve kopacaktır
NEDEN ARGON GAZI?
Yanmanın gerçekleşebilmesi için ısınan bir vücut veoksijen gazı gereklidir Oksijen gazı yoksa yanma gerçekleşmez Buyüzden birincil ampullerde, ampulün içindeki hava vakum ediliyor ve nerdeyseoksijen gazı olmuyordu Bu Nedenle içerdeki filaman yanıp kül olmuyordu
Tungsten filamanlı ampullerde şu problem ortayaçıktı: Tungsten filaman yüksek sıcaklıkta buharlaşmaya başlıyordu Bubuhar vakumsuz, havasız bir ortamdan nedeniyle ampulün iç yüzeyinde bir istabakası oluşturuyordu Bu da zamanla ampulüm kararması ve ışığıhapsetmesi demekti
Bu yüzden kullandığımız modern ampullerin içerisineargon gazı doldurulmaktadır Argon gazı ampulün zamanla kararmasınıönlemektedir *
