Anadolu Beylikleri Hakkında bilgi

Anadolu Beylikleri

Orta Asya'da bin yıl öncesinden hareketlenen büyük Türk gurupları, X asırdan itibaren doğudan AzerbaycanDoğu AnadoluIrakİran istikametinde yürüyüşlerine devam etmişlerdi
Büyük Selçuklu Devleti'nin kuruluşu ile Malazgirt zaferi (1071) arasındaki devrede Türkmenler Anadolu hudutlarını aşarak bu ülkenin doğu ve orta kısımlarına yayıldılar Malazgirt zaferinden daha sonra Bizans'ın mukavemetinin tamamen kırılması üstüne Anadolu'nun geri kalan kısımlarını da fethe giriştiler Türkler için Anadolu bundan böyle yeni bir vatan olmuştu Sultan Alp Arslan ile beraber Malazgirt savaşına, Artuk, Tutak, Danişmend, Satuk, Mengücük, Savtegin ve Afşin gibi büyük emir ve efendiler de katılmışlardı İşte bu beylerden bazıları Malazgirt zaferinin kazanıldığı yıldan itibaren Doğu Anadolu'da Türk beyliklerini kurdular
1344'te İlhanlı İmparatorluğu'nun muhakkak çöküş tarihidir, Anadolu'da Türkmen Beylikleri hâkim vaziyettedirler Bu Beylikler'in elinde bulunmıyan Anadolu toprakları, geniş de olsa, siyasî ve askerî ehemmiyet arzetmemektedir Osmanoğulları, İzmit şehrini de almışlar, Pelekanon meydan muharebesinde Bizans İmparatoru'nu bozmuşlar, Karasıoğulları'na metbûluklarını tanıtmışlar, Ankara'daki Ahi Cumhuriyeti'ni tehdide başlamışlar, Karamanlılar'ın nüfuz mıntakalarına uzanmışlar, mutlak surette Anadolu'nun en prestij sahibi hükümdarı olmuşlardır (tahtta yine Osmanoğlu Orhan Bey vardır)
Karamanoğulları da Eretna devleti ilk kez edinmek üzere komşularından fütuhatta bulunmuşsa da, Osmanoğulları'nın prestijine erişmeleri mümkün olamamıştır Türkiye'nin eski başkenti Konya'yı ellerinde tutmaları, Osmanlılar'ın jeopolitik konuşlarının yanında ehemmiyetsiz kalmıştır Kocaeli yarımadası Osmanoğulları'na geçince, Bizans, Anadolu ile neredeyse alâkasını kesmiştir Osmanlılar, Karası Beyliği'ni ortadan kaldırıp Çanakkale Boğazı'na dayanmanın arifesindedirler

Memlûk Nüfuz Bölgesi
Memlûk nüfuz bölgesinde, hattâ direkt Memlûk idaresindeki topraklarda da bir genişleme görülmektedir Celâyirliler, Güneydoğu Anadolu'ya, Kars'a, Artvin'e, hâkimdirler Kilikya Ermeni beyliği, Memlûkler'e tabî olup, Memlûk darbeleri aşağı son derece küçülmüş, Çukurova'ya sığınmıştır Kaybettiği topraklar, Memlûk imparatorluğuna katılmaktadır Biga, İzmir, Samsun, Ereğli, Amasra gibi siteler, hâlâ Cenevizliler'in ve Rodos, SaintJean Şövalyeleri'nin elindedir

Anadolu Beylikleri'nin Kuvvetleri
Arab tarih ve coğrafya âlimi İbnü Fazlillaahi'lÖmerî, 1332 senesine ait Anadolu'nun vaziyeti hakkında fazla kıymetli bilgiler vermektedir Bu tarih, İlhanlılar'ın Anadolu'daki son hâkimiyet senelerinden biridir Arab âlimi diyor ancak: Bu Türk Gönder Beyleri, yüksek dağlar ve kalelere ve muharip unsurlara dayanırlar Ordu ve silâhlarının çokluğu doğru böylece kuvvetlidirler
Hulâgû neslinden olan İlhanlar'ın namına hutbe okutup sikke kestirirler İlhanlılar'ın Anadolu'daki naiplerine armağan verirler ve onların arkasından duran İlhanlar'dan sakınırlar Naibin İlhan'a yazacağı nâmenin kendi lehlerine olmasına uyarı ederler
Benzer âlim, 1332 senesinde Türkmen beylikleri'nin nüfus ve ordularına dair de böylece kıymetli malûmat vermektedir Bu malûmattan, 1332 senesinde Türkmen beylikleri'nin nüfusu şu şekilde tahmin ve istidlal edilebilir: Osmanoğulları 1030000, Karasıoğulları 250000 (her ikisi: 1280000), Karamanoğulları 750000, Candaroğulları 420000, Hamîdoğulları 380000 (İsparta şubesi: 300000, Antalya Teke şubesi: 80000), Saruhanoğulları 280000, Menteşeoğulları 170000, İnançoğulları (Denizli Beyliği) 100000, Eşrefoğulları (Beyşehir Beyliği) 70000, Gazi Çelebî'nin Sinop Beyliği 70000, yekûn: 5020000
Türkmen beylikleri dışında İlhanlılar'a, Memlûkler'e, Trabzon ve Kilikya devletlerine, Bizans'a, Latinler'e ait Anadolu topraklarının nüfusunu da bu devirde 67 milyon varsayım edebiliriz (İstanbul ve Trakya bu hesaba dahil değildir) Şu halde XIV asrın ikinci çeyreğinde bugünki Türkiye topraklarının nüfusunun barbar bir tahminle 13 milyon dek olduğu kavranabilir Tarihî vaziyet de bunu göstermektedir Benzer devirde İngiltere'nin nüfusu aşağı yukarı 25, Fransa'nınki 12,5 milyon kadardı (bugünki sınırlar) Şu halde XIV asırda Türkiye ile Avrupa'nın mutlak surette en topluluk ülkesi olan Fransa'nın nüfusu eşitti Şunu da ilâve etmek lâzımdır ama, XIII asrın ortalarında Türkiye nüfusunun daha artı, bari 1516 milyon olması icap etmektedir Moğol idaresinde Türkiye'nin nüfusunun azaldığı muhakkaktır Aramak XIII asırda, Avrupa'da hiç bir devletin ve hiç bir ülkenin (meselâ bugünki sınırlarıyla Fransa veya Almanya yahut Rusya'nın) nüfusu, Türkiye'nin nüfusuna yakın bile değildi Yalnız Türkiye Hakanlığı yani Anadolu Selçukluları için de aynı şey söylenebilir Şüphe yoktur ki XIII asırda Türkiye'nin nüfusu, Anadolu'nun en mamur olduğu Roma ve ilk Bizans çağının nüfusunu geçmişti *