Anadolu Medeniyetleri

ANADOLU MEDENİYETLERİ
Anadolu: (Küçük Asya) Tarih baştan başa birçok göç ve istilaya uğramıştır Neden?
Üç tarafının denizlerle kenarlı oluşu, Avrupa ve Afrika aralarında deniz ve karadan kolayca temas kurulması
Olumlu iklim şartları, verimli toprakları bol su kaynaklarına sahip olması
Anadolu'da Uygarlık Neden Gelişmiştir
Göçler ve istila amacıyla gelen topluluklar sahip oldukları kültür ve medeniyeti Anadolu'ya taşıdılar Anadolu'nun Mısır, Ege ve Yunan Medeniyetlerine yakın bir konumda olması bu medeniyetlerden etkilenmesin sağlamıştır
Anadolu Medeniyetleri: Anadolu'da kurulan uygarlıklar sırasıyla şunlardır:
1) Hititler, Frigler,Lidyalılar, İyonlar, Urartular (MÖ 2binMö600 yılları aralarında
2) Persler (MÖ 543333)
3) İskender İmparatorluğu
4) Roma İmparatorluğu
5) Bizanslılar (3951071)
6) Türkler (1071)
Mö2Bin Mö600 Yılları Aralarında Anadolu Medeniyetleri
A)Hititler:
Anadolu'ya Kafkaslar'dan geldikleri tahmin edilmektedir
* Kızılırmak çevresinde kurulmuştur Başşehirleri HATTUŞAŞ (Boğazköy)'dır
* Hititler Suriye toprakları için Mısır ile yaptıkları savaş sonucunda KADEŞ ANTLAŞMASINI imzaladılar Kadeş Antlaşması tarihte bilinen birincil antlaşmadır
* Hititler'de asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu
* Hititlerde kraldan sonradan en yetkili birey TAVANANNA denilen kraliçeydi
* Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, objektif TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır
* Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır( İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir)
* Hititler Asurlular kadar yıkıldılar
B)Frigyalılar(Frigler):
* Orta Anadolu'da(Sakarya nehri çevresinde) MÖ 800 yıllarında devlet kurdular Başşehirleri GORDİON'du
* Kimmerler göre yıkıldı
* Friglerin en büyük Tanrıları KİBELE 'dir
* Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler
C)Lidyalılar:
* Bugünkü Gediz ve Menderes ırmakları arasındaki bölgeye eski çağlarda LİDYA deniliyordu
* Başkentleri SARDES(Sard)'dır
* Lidyalılar ticarette geliştiler Tarihte PARA'yı ilk kez kullanan Lidyalılar'dır
* Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya dek uzanan KRAL YOLU'nun açılmasında
etkin oldular
* Lidyalılara Persler son vermiştir
* Lidyalıların kısa zamanda yıkılmasının sebebi, ordularının farklı alanlara yönlendirilmiş kavimlerden toplanan ücretli
askerlerden oluşmasıdır(Düzenli ve aralıksız ulusal ordusunu oluşturamamıştır)
D)İyonyalılar(İyonlar):
* İzmir Körfezinden, Güllük Körfezine değin olan bölgeye İYONYA denilirdi
* Yunanistan'dan gelen AKALAR buradaki yerli halkla karışarak, kent devletleri halinde yaşadılar
İyon şehirleri şunlardır: Efes, Milet, İzmir, Foça, Bodrum
* Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir
* İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi
* İyon Edebiyatının en kayda değer eseri Homeros'un İlyada ve Odesa destanıdır
* İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen)
E) Urartular:
* Van Gölü ve çevresinde devlet kurmuşlardır Başşehirleri TUŞBA(Van)'dır
* Urartular'da kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ adına yönetirdi
* Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi
* Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür (Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)
Kültür Ve Uygarlık
Devlet Yönetimi:
1) Anadolu'da kurulan bu devletler çoğunlukla krallıkla yönetilmiştir Kral keza başkomutan, keza baş yargıç, keza de baş rahipti
NOT: Bu koşul kralın siyasi, askeri ve dini gücü elinde bulundurduğunu gösterir Keza kralın başrahip oluşu laik olmayan bir anlayışı yansıtmaktadır
2) Hititlerde asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu
3) Hititlerde kraldan sonradan en yetkili birey TAVANANNA denilen kraliçeydi
4) İyonyalılar merkezi krallık yerine SİTE denilen kent devletleri halinde yaşamışlardır
Din Ve İnanış:
1) Anadolu'da çok tanrılı inanış mevcuttu
2) Hititler kendi tanrılarından başka Ön Asya tanrılarına, Lidyalılar da Yunan tanrılarına tapınmışlardı
NOT: Bu şart Anadolu'da dini etkileşimi yansıtmaktadır
3) Urartular ölümden sonradan hayata inanmışlardı Bu yüzden mezarlarını ev ve oda biçiminde yapıp içine
farklı alanlara yönlendirilmiş eşyalar koyuyorlardı
4) Friglerin en büyük Tanrıları KİBELE 'dir
5) Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir
6) Urartular'da kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ adına yönetirdi
Sosyal Ve Idareli Yaşam:
1) Insanlar çoğunlukla Soylular, Rahipler, Hürler ve Köleler olarak sınıflara ayrılmıştı
2) Anadolu'da hesaplı hayatın temelini tarım, ticaret ve hayvancılık oluşturuyordu
3) Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi
4) Lidyalılar ticarette geliştiler Tarihte PARA'yı ilk olarak kullanan Lidyalılar'dır
5) İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi
6) Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya kadar uzanan KRAL YOLU'nun
açılmasında etkin oldular
Yazı, Dil Ve Edebiyat:
1) Anadolu'ya yazı Asurlular tarafından getirilmiştir Hititler ve Urartular Asurlulardan aldıkları TIRNAK yazısını ve kendi buluşları olan HİYEROGLİF(resim yazısı) yazısını kullandılar
2) İyonlar ve Lidyalılar Fenike yazısını kullandılar Fenike yazısını batıya aktaran İYONLAR olmuştur
3) Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, objektif TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır
4) Hititler, Mısırlılarla tarihte aşina ilk antlaşmayı (KADEŞ ANTLAŞMASI) imzaladılar(MÖ1280)
5) İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un İlyada ve Odesa destanıdır
Hukuk:
Anadolu'da kanunlar Mezopotamyadaki gibi kısasa kısas değildi
Bilim Ve Sanat:
1) Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır
(İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir)
2) Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür
(Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)
3) İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta
Hipokrat, Felsefede Diojen)
4) Hititler ve Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir
Frigyalılar TAPETES adı bahşedilen halı ve
kilimleri ile ünlüdürler *