Turkler'in Orta Asya'dan cıkıp Anadolu'yu yurt edinmek istemelerinin sebepleri nelerdir?
ANADOLUNUN TURK YURDU OLMASI
Anadoluya yapılan ilk seferler yerleşme amaclı değildir
Anadolu ’yu yurt edinmek amacıyla gelen ilk Turkler Oğuzlardır 11 yuzyılda Cağrı Bey, Anadolu ’yu yurt edinmek amacıyla seferleri başlatmıştır
Pasinler Savaşı (1048)
Savaş Buyuk Selcuklu Devleti ile Bizanslılar arasında yapıldı
Savaşın Nedeni: Bizanslıların Turklerin Anadolu ’ya girmelerini onlemek istemeleridir
Savaşın Sonucu: Selcuklular kazanmıştır Bizans ’ın Anadolu otoritesi zayıflamıştır
NOT: Pasinler Savaşı, Selcuklularla Bizanslılar arasında yapılan ilk savaştır
Malazgirt Savaşı (26 Ağustos 1071)
Buyuk Selcuklu Devleti (Alp Arslan) ile Bizanslılar (Romen Diyojen) arasında yapılan bir savaştır
Savaşın Sebebi:Bizans ’ın Anadolu ’ya yapılan Turk akınlarını onlemek, Turkleri Anadolu ’dan atmak istemeleridir
Savaşın Sonucları :Savaşı Selcuklular kazandı
Turkler Anadolu ’ya yerleşmeye başladılar
Turkiye Tarihi başladı
Anadolu Turkleşmeye ve İslamlaşmaya başladı
Bizans Avrupa ’dan yardım istedi bu da Haclı Seferleri ’nin başlamasına neden oldu
Anadolu ’da ilk Turkmen beylikleri kuruldu
NOT: Malazgirt Zaferi ’yle Anadolu ’nun kapıları Turklere acıldı ve Turkler Anadolu ’ya yerleşmeye başladılar
ANADOLU ’DA KURULAN İLK TURK BEYLİKLERİ
Saltuklular (1072–1202)
Anadolu ’da kurulan ilk Turk beyliğidir
Erzurum ve Kars cevresinde kurulmuştur
Danişmentliler (1080–1178)
Anadolu ’da kurulan ilk beyliklerin en guclu olanıdır
Kayseri, Sivas, Tokat, Corum, Yozgat ve Malatya cevresinde kurulmuştur
Haclılara karşı mucadele vermiştir
Anadolu Turk birliğine karşı en fazla direnen beyliktir
NOT: Danişmentliler tarafından Tokat ’ta kurulan Yağıbasan Medresesi, Anadolu ’da kurulan ilk medresedir
Mengucekler (1080–1252)
Erzincan, Kemah ve Divriği dolaylarında kurulmuştur
NOT: Mengucekliler tarafından yapılan Divriği Ulu Camisi ve Daruşşifası, UNESCO tarafından korunması gereken dunya mirası listesindedir
Artuklular (1102–1409)
Mardin, Diyarbakır, Hasankeyf ve Harput dolaylarında kurulmuştur
NOT: Artuklular Donemi ’nden kalan Diyarbakır ’daki Malabadi Koprusu, Dunya ’nın en buyuk taş kemerli koprusudur
Caka Beyliği (1081–1093)
Caka Bey tarafından İzmir ve cevresinde kurulmuştur
İlk denizci Turk devletidir Bazı Ege adalarına da sahip olmuştur
NOT: Turk tarihinin ilk Turk denizcisi Caka Bey ’dir
Anadolu ’da Kurulan Bu Turk Beylikleri ’nin Ortak Ozellikleri
Malazgirt Savaşı sonrası kurulmuşlardır
Bizanslılar, Haclılar ve Gurculerle mucadele ederek Anadolu ’nun Turk yurdu olmasına buyuk katkı sağlamışlardır
Turklerin Anadolu ’ya yerleşmesini sağlamışlardır
Anadolu ’da Turkİslam uygarlığını başlatmışlardır
Kuruldukları yoreleri Turkleştirmişlerdir Anadolu ’da cami, kervansaray, medrese, turbe, kumbet, daruşşifa gibi mimari eserler yaparak Anadolu ’ya Turk kulturunun yerleşmesini sağlamışlardır
Ele gecirdikleri yerlere Turkce adlar vererek Anadolu ’ya Turkiye denmesini sağlamışlardır
Anadolu Selcuklu Devleti ’nin egemenliği altına girmişlerdir
TURKİYE (ANADOLU) SELCUKLU DEVLETİ (1077–1308)
Kurucusu Kutalmışoğlu Suleyman Şah ’tır
Devletin ilk başkenti İznik ’tir I Kılıcarslan Donemi ’nde İznik ve Batı Anadolu ’nun kaybedilmesiyle başkent Konya ’ya taşındı
Anadolu Selcukluları, denizciliğe ve deniz ticaretine onem verildi
II Kılıcarslan Donemi ’nde 1176 tarihinde Miryakefalon Savaşı yapıldı
Miryakefalon Savaşı;
Bizans ile Turkiye Selcuklu Devleti arasında yapıldı
Sebebi: Bizanslıların, Turkleri Anadolu ’dan cıkarmak istemeleridir
Savaşı, Selcuklular kazandı
Sonucları; Bizanslıların Turkleri Anadolu ’dan atma umutları sona erdi, Anadolu kesin Turk yurdu haline geldi, Avrupalılar Anadolu ’ya Turkiye demeye başladılar, Turkler saldırıya Bizanslılar savunmaya gectiler
1243 yılında Moğollar ile Anadolu Selcuklu Devleti arasında Kosedağ Savaşı yapıldı Kosedağ Savaşı sonucunda
Selcuklular yenildi Bu savaş sonucunda; Anadolu Selcuklu Devleti yıkılma surecine girdi, Anadolu Turk birliği bozuldu, Turklerin Batı ilerleyişi durdu, Anadolu ’da yeniden beylikler donemi başladı
HACLI SEFERLERİ (1096–1270)
Avrupalıların din adamlarının onderliğinde birleşerek Hrıstiyanlarca kutsal sayılan Kudus, Antakya, İskenderiye gibi yerleri almak amacıyla duzenledikleri seferlere “Haclı Seferleri denir
1096–1270 yılları arasında 8 haclı seferi duzenlenmiştir Bunlardan ilk dordu onemlidir Bu seferlere katılanlar, elbiselerinin uzerlerine ve silahlarına hac işareti koydukları icin kendilerine “Haclı denilmiştir
Turklerin Anadolu ’dan atılması, Balkanlara gecmelerinin onlenmesi ve Akdeniz ile bağlantılarının kesilmesi amac olarak alınmıştır
Haclı Seferlerinin Nedenleri
1 Siyasi Neden
Bizanslıların Turklere karşı Avrupa ’dan yardım istemesi
Avrupalıların Turklerin batıya doğru ilerleyişini durdurmak istemesi
Derebeyliklerin guclerini artırmak istemeleri
2 Ekonomik Neden
Fakir olan Avrupalıların İslam dunyasının zenginliklerine sahip olmak istemeleri
Muslumanların kontrolundeki İpek ve Baharat Yolu ’nu ele gecirmek istemeleri
3 Dini Neden
Muslumanların elinde bulunan kutsal yerlerin (Kudus ve cevresi) Hıristiyanlarca geri alınmak istenmesi
Hıristiyanlığı yaymak isteyen Kuluni tarikatının calışması
Papa ve din adamlarının etkinliğini ve nufuzunu (gucunu) artırmak istemesi
4 Sosyal Neden
Yoksul ve topraksız olan koylulerin, yeni topraklar ve zenginlikler elde etmek istemeleri
Şovalyelerin, şan, şohret ve macera isteği
NOT: Haclı Seferleri ’nin asıl amacı; Avrupalıların Doğu ’nun zenginliklerinden yararlanmak istemeleridir Yani ekonomiktir
I Haclı Seferi (1096–1099)
II Haclı Seferi (1147–1149)
III Haclı Seferi (1189–1192)
IV Haclı Seferi (1202–1204)
NOT: I Haclı Seferi sırasında Haclılar, İznik ’i aldılar Boylece I Kılıcarslan devletin başkentini İznik ’ten Konya ’ya taşıdı
NOT: IV Haclı Seferi sırasında Haclılar İstanbul ’u alarak burada bir Latin Devleti kurdular
Haclı Seferleri ’nin Sonucları
1 Siyasi Sonuc
Haclılar, bu seferler sonunda amaclarına ulaşamadılar, Bizans, Turk ilerleyişine engel olamadı
Yeni devletler kuruldu (İznik Rum, Trabzon Rum Pontus, İstanbul Latin Krallığı)
Derebeyler eski guclerini yitirmişler, merkezi krallıklar guclenmeye başlamıştır
Coğrafi buluntuların başlamasında etkili olmuştur
Turklerin Batı ’ya (Avrupa ’ya) yaptıkları seferler durdu
2 Ekonomik Sonuc
Muslumanlarla Avrupalılar (DoğuBatı) arasında ticari ilişkiler gelişti
Akdeniz limanları onem kazandı
Doğu ’daki pek cok tarım urunu ve meyveler Avrupa ’da da yetiştirilmeye başlandı
Haclıların Anadolu ve Suriye ’de yağmalama, yakıp yıkma ve insanları oldurmeleri İslam dunyasını yoksullaştırmıştır
3 Dini Sonuc
Avrupa ’da kilise ve din adamlarına duyulan guven azaldı
Turkler, Haclılara karşı verdikleri mucadele ile İslam dunyasının sevgisini kazandılar
Kilise baskısı azaldı, akılcı ve bilimsel duşunce gelişmeye başladı
HıristiyanMusluman catışması başladı
4 Sosyal Sonuc
Sınıflar arası dengesizlik azaldı, halk arasındaki sınıf farkları ortadan kalktı
Burjuva sınıfı guclenmeye başladı
Feodalizm (derebeylik) gucunu yitirmeye başladı
5 Bilimsel Sonuc
Avrupalılar Muslumanlardan pusula, kağıt, top, barut gibi yeni buluşlar oğrendiler Bunun sonucunda Avrupa ’da duşunce, bilim ve sanatta buyuk ilerlemeler oldu
Avrupa İlkcağ kulturu ile tanıştı
ANADOLU TURK BEYLİKLERİ
Kosedağ Savaşı ’ndan sonra Anadolu Selcuklu Devleti zayıfladı Bundan faydalanan Turkmen beyleri bağımsızlıklarını ilan ettiler Bu beyliklerden bazıları şunlardır:
o Osmanoğulları (1299–1922): Soğut ve Domanic cevresinde Osman Bey tarafından kuruldu
o Karamanoğulları (1257–1487): Karaman Bey tarafından Konya ve Karaman cevresinde kuruldu Anadolu beylikleri arasında en guclu olan beyliktir Osmanlı Devleti ’nin Anadolu birliğine en fazla karşı cıkan beyliktir (kendilerini Selcukluların mirascısı olarak goruyorlardı) Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından Turkce resmi dil olarak kabul edildi (1277) Turkce ’yi resmi dil ilan eden ilk beylik Karamanoğulları beyliğidir
o Germiyanoğulları (1283–1429): Kutahya, Emet, Simav, Kula, Denizli ve Tavşanlı yoresinde kuruldu
o Aydınoğulları (1308–1425): Aydın, İzmir, Selcuk ve Tire dolaylarında kuruldu
o Saruhanoğulları (1308–1410): Manisa, Turgutlu ve Menemen cevresinde kuruldu
o Menteşeoğulları (1280–1451): Muğla ve Denizli cevresinde kuruldu
o Candaroğulları (1292–1460): Kastamonu ve Sinop dolaylarında kuruldu
o Karesioğulları (1293–1345): Balıkesir ve Canakkale dolaylarında kuruldu
o Hamitoğulları (1280–1423): Isparta, Burdur, Eğridir ve Antalya civarında kuruldu
o Ramazanoğulları (1353–1608): Adana, Tarsus ve cevresinde kuruldu
o Dulkadiroğulları (1337–1515): Maraş ve Elbistan dolaylarında kuruldu
Anadolu Beylikleri; Bizans ’ın Anadolu ’ya yeniden egemen olmasını engellemiş ve bulundukları yerlerde yaptıkları mimari eserlerle Anadolu ’nun Turkİslam ulkesi haline gelmesine katkı sağlamışlardır
Denizcilikle uğraşan beylikler; Aydınoğulları, Karesioğulları, Saruhanoğulları, Menteşeoğulları, Hamitoğulları, Candaroğulları ’dır
Caka Bey, İzmir ’de Caka Beyliği ’ni kurmuştur
NOT: Turk denizcilik tarihinde ilk donanma Caka Bey tarafından oluşturulmuştur İlk Turk denizcisi Caka Bey ’dir
NOT: Karesi Betliğinin donanması, Osmanlı donanmasının temeli olmuştur
NOT: Osmanlı egemenliğine giren son beylik, Ramazanoğulları Beyliği ’dir
TURKİYE SELCUKLULARI VE BEYLİKLER DONEMİ ’NDE KULTUR VE UYGARLIK
Devlet Yonetimi
Ulke yonetim bakımından eyaletlere ayrılmıştır Eyaletlerin başında “Melik veya “Vali bulunurdu Meliklere “Atabey denilen deneyimli devlet adamları veya komutanlar yardım edelerdi Eyaletlerin guvenlik işlerine “Subaşı, adalet işlerine “Kadılar bakardı
Ordu:
3 bolumden oluşurdu Bunlar:
1 Hassa Askerleri: Doğrudan hukumdara bağlıdır Hazineden maaş alırlar Devşirme sistemine gore oluşturulmuşlardır
Devşirme Sistemi: Osmanlı Devleti ’nde fethedilen topraklardaki Hıristiyan ailelerden alınan cocukların Turk ve İslam geleneğine gore yetiştirilmesidir Yetiştirilen bu cocuklardan zeki ve yetenekli olanlar, Enderun ’a (saray okulu), diğerleri Yeniceri Ocağı ’na asker olarak alınırdı Bu sisteme “Devşirme Sistemi denir
2 İkta Askerleri (Tımarlı Sipahiler): Kendilerine maaş karşılığı toprak verilen devlet memuru ve komutanların yetiştirdiği askerlerdir
3 Turkmenler: Sınır boylarındaki uc beyliklerinin askerleridir
Sosyal Hayat
Halk; şehirli, koylu ve gocebe olarak uce ayrılırdı
Her esnaf grubu bir lonca oluşturdu Loncaların en onemli gorevi, mesleki dayanışmayı sağlamaktı Loncalar “Ahi Teşkilatına bağlıydı
Ahilik: Şehirde oturan esnafın aralarında birleşerek kurdukları dini ve ekonomik ozellikte bir teşkilattır Bu teşkilat icinde zanaatkarların iş kollarına gore loncaları olurdu Ahiler devletin zayıfladığı zamanlarda asayiş ve guvenlik işlerine de bakar, yonetimde etkili olurdu
Ekonomik Hayat
Ticareti geliştirmek icin aldıkları tedbirler;
Anadolu ’da tuccarların konaklaması ve guvenliği icin bircok han ve kervansaray yapmışlardır
Deniz ve kara ticaret yollarını birleştirmişlerdir
Yabancı tuccarlara gumruk vergisinde indirim yapmışlardır
Eşkıya ve korsan baskınlarından zarar goren tuccarların zararlarını odemişlerdir (ilk devlet sigortacılığını başlatmışlardır)
Sanat
Turkiye Selcukluları, Anadolu ’da kendilerinde onceki donemlere ait bircok sanat eserini koruma altına aldılar Saraylar, camiler, mescitler, medreseler, imaretler, hastaneler, kervansaraylar, hamamlar, kopruler, surlar, kaleler ve tersaneler yapıldı
Anadolu Selcukluları Donemi ’nden Kalan Bazı Eserler
Konya ’da; İnce Minare ve Karatay Medresesi
Sivas ’ta Gok Medrese
KonyaAksaray arasında; Sultan Hanı
Kayseri ’de; Ulu Cami, Daruşşifa (Hastane)
Erzurum ’da; Cifteminare
Divriği ’de Ulu Cami
Alanya ’da Kızılkule ve Tersane
NOT: Anadolu ’da hat, minyatur, oymacılık, nakkaşlık, kakmacılık, halı ve kilim dokumacığı ile madencilik de yaygındır
NOT: Anadolu Selcuklu Devleti ve Beylikler doneminde Bektaşilik (Hacı Bektaşi Veli) ve Mevlevilik (Mevlana Celaleddin Rumi) gibi tarikatlar kuruldu
ANADOLUNUN TURK YURDU OLMASI
Anadoluya yapılan ilk seferler yerleşme amaclı değildir
Anadolu ’yu yurt edinmek amacıyla gelen ilk Turkler Oğuzlardır 11 yuzyılda Cağrı Bey, Anadolu ’yu yurt edinmek amacıyla seferleri başlatmıştır
Pasinler Savaşı (1048)
Savaş Buyuk Selcuklu Devleti ile Bizanslılar arasında yapıldı
Savaşın Nedeni: Bizanslıların Turklerin Anadolu ’ya girmelerini onlemek istemeleridir
Savaşın Sonucu: Selcuklular kazanmıştır Bizans ’ın Anadolu otoritesi zayıflamıştır
NOT: Pasinler Savaşı, Selcuklularla Bizanslılar arasında yapılan ilk savaştır
Malazgirt Savaşı (26 Ağustos 1071)
Buyuk Selcuklu Devleti (Alp Arslan) ile Bizanslılar (Romen Diyojen) arasında yapılan bir savaştır
Savaşın Sebebi:Bizans ’ın Anadolu ’ya yapılan Turk akınlarını onlemek, Turkleri Anadolu ’dan atmak istemeleridir
Savaşın Sonucları :Savaşı Selcuklular kazandı
Turkler Anadolu ’ya yerleşmeye başladılar
Turkiye Tarihi başladı
Anadolu Turkleşmeye ve İslamlaşmaya başladı
Bizans Avrupa ’dan yardım istedi bu da Haclı Seferleri ’nin başlamasına neden oldu
Anadolu ’da ilk Turkmen beylikleri kuruldu
NOT: Malazgirt Zaferi ’yle Anadolu ’nun kapıları Turklere acıldı ve Turkler Anadolu ’ya yerleşmeye başladılar
ANADOLU ’DA KURULAN İLK TURK BEYLİKLERİ
Saltuklular (1072–1202)
Anadolu ’da kurulan ilk Turk beyliğidir
Erzurum ve Kars cevresinde kurulmuştur
Danişmentliler (1080–1178)
Anadolu ’da kurulan ilk beyliklerin en guclu olanıdır
Kayseri, Sivas, Tokat, Corum, Yozgat ve Malatya cevresinde kurulmuştur
Haclılara karşı mucadele vermiştir
Anadolu Turk birliğine karşı en fazla direnen beyliktir
NOT: Danişmentliler tarafından Tokat ’ta kurulan Yağıbasan Medresesi, Anadolu ’da kurulan ilk medresedir
Mengucekler (1080–1252)
Erzincan, Kemah ve Divriği dolaylarında kurulmuştur
NOT: Mengucekliler tarafından yapılan Divriği Ulu Camisi ve Daruşşifası, UNESCO tarafından korunması gereken dunya mirası listesindedir
Artuklular (1102–1409)
Mardin, Diyarbakır, Hasankeyf ve Harput dolaylarında kurulmuştur
NOT: Artuklular Donemi ’nden kalan Diyarbakır ’daki Malabadi Koprusu, Dunya ’nın en buyuk taş kemerli koprusudur
Caka Beyliği (1081–1093)
Caka Bey tarafından İzmir ve cevresinde kurulmuştur
İlk denizci Turk devletidir Bazı Ege adalarına da sahip olmuştur
NOT: Turk tarihinin ilk Turk denizcisi Caka Bey ’dir
Anadolu ’da Kurulan Bu Turk Beylikleri ’nin Ortak Ozellikleri
Malazgirt Savaşı sonrası kurulmuşlardır
Bizanslılar, Haclılar ve Gurculerle mucadele ederek Anadolu ’nun Turk yurdu olmasına buyuk katkı sağlamışlardır
Turklerin Anadolu ’ya yerleşmesini sağlamışlardır
Anadolu ’da Turkİslam uygarlığını başlatmışlardır
Kuruldukları yoreleri Turkleştirmişlerdir Anadolu ’da cami, kervansaray, medrese, turbe, kumbet, daruşşifa gibi mimari eserler yaparak Anadolu ’ya Turk kulturunun yerleşmesini sağlamışlardır
Ele gecirdikleri yerlere Turkce adlar vererek Anadolu ’ya Turkiye denmesini sağlamışlardır
Anadolu Selcuklu Devleti ’nin egemenliği altına girmişlerdir
TURKİYE (ANADOLU) SELCUKLU DEVLETİ (1077–1308)
Kurucusu Kutalmışoğlu Suleyman Şah ’tır
Devletin ilk başkenti İznik ’tir I Kılıcarslan Donemi ’nde İznik ve Batı Anadolu ’nun kaybedilmesiyle başkent Konya ’ya taşındı
Anadolu Selcukluları, denizciliğe ve deniz ticaretine onem verildi
II Kılıcarslan Donemi ’nde 1176 tarihinde Miryakefalon Savaşı yapıldı
Miryakefalon Savaşı;
Bizans ile Turkiye Selcuklu Devleti arasında yapıldı
Sebebi: Bizanslıların, Turkleri Anadolu ’dan cıkarmak istemeleridir
Savaşı, Selcuklular kazandı
Sonucları; Bizanslıların Turkleri Anadolu ’dan atma umutları sona erdi, Anadolu kesin Turk yurdu haline geldi, Avrupalılar Anadolu ’ya Turkiye demeye başladılar, Turkler saldırıya Bizanslılar savunmaya gectiler
1243 yılında Moğollar ile Anadolu Selcuklu Devleti arasında Kosedağ Savaşı yapıldı Kosedağ Savaşı sonucunda
Selcuklular yenildi Bu savaş sonucunda; Anadolu Selcuklu Devleti yıkılma surecine girdi, Anadolu Turk birliği bozuldu, Turklerin Batı ilerleyişi durdu, Anadolu ’da yeniden beylikler donemi başladı
HACLI SEFERLERİ (1096–1270)
Avrupalıların din adamlarının onderliğinde birleşerek Hrıstiyanlarca kutsal sayılan Kudus, Antakya, İskenderiye gibi yerleri almak amacıyla duzenledikleri seferlere “Haclı Seferleri denir
1096–1270 yılları arasında 8 haclı seferi duzenlenmiştir Bunlardan ilk dordu onemlidir Bu seferlere katılanlar, elbiselerinin uzerlerine ve silahlarına hac işareti koydukları icin kendilerine “Haclı denilmiştir
Turklerin Anadolu ’dan atılması, Balkanlara gecmelerinin onlenmesi ve Akdeniz ile bağlantılarının kesilmesi amac olarak alınmıştır
Haclı Seferlerinin Nedenleri
1 Siyasi Neden
Bizanslıların Turklere karşı Avrupa ’dan yardım istemesi
Avrupalıların Turklerin batıya doğru ilerleyişini durdurmak istemesi
Derebeyliklerin guclerini artırmak istemeleri
2 Ekonomik Neden
Fakir olan Avrupalıların İslam dunyasının zenginliklerine sahip olmak istemeleri
Muslumanların kontrolundeki İpek ve Baharat Yolu ’nu ele gecirmek istemeleri
3 Dini Neden
Muslumanların elinde bulunan kutsal yerlerin (Kudus ve cevresi) Hıristiyanlarca geri alınmak istenmesi
Hıristiyanlığı yaymak isteyen Kuluni tarikatının calışması
Papa ve din adamlarının etkinliğini ve nufuzunu (gucunu) artırmak istemesi
4 Sosyal Neden
Yoksul ve topraksız olan koylulerin, yeni topraklar ve zenginlikler elde etmek istemeleri
Şovalyelerin, şan, şohret ve macera isteği
NOT: Haclı Seferleri ’nin asıl amacı; Avrupalıların Doğu ’nun zenginliklerinden yararlanmak istemeleridir Yani ekonomiktir
I Haclı Seferi (1096–1099)
II Haclı Seferi (1147–1149)
III Haclı Seferi (1189–1192)
IV Haclı Seferi (1202–1204)
NOT: I Haclı Seferi sırasında Haclılar, İznik ’i aldılar Boylece I Kılıcarslan devletin başkentini İznik ’ten Konya ’ya taşıdı
NOT: IV Haclı Seferi sırasında Haclılar İstanbul ’u alarak burada bir Latin Devleti kurdular
Haclı Seferleri ’nin Sonucları
1 Siyasi Sonuc
Haclılar, bu seferler sonunda amaclarına ulaşamadılar, Bizans, Turk ilerleyişine engel olamadı
Yeni devletler kuruldu (İznik Rum, Trabzon Rum Pontus, İstanbul Latin Krallığı)
Derebeyler eski guclerini yitirmişler, merkezi krallıklar guclenmeye başlamıştır
Coğrafi buluntuların başlamasında etkili olmuştur
Turklerin Batı ’ya (Avrupa ’ya) yaptıkları seferler durdu
2 Ekonomik Sonuc
Muslumanlarla Avrupalılar (DoğuBatı) arasında ticari ilişkiler gelişti
Akdeniz limanları onem kazandı
Doğu ’daki pek cok tarım urunu ve meyveler Avrupa ’da da yetiştirilmeye başlandı
Haclıların Anadolu ve Suriye ’de yağmalama, yakıp yıkma ve insanları oldurmeleri İslam dunyasını yoksullaştırmıştır
3 Dini Sonuc
Avrupa ’da kilise ve din adamlarına duyulan guven azaldı
Turkler, Haclılara karşı verdikleri mucadele ile İslam dunyasının sevgisini kazandılar
Kilise baskısı azaldı, akılcı ve bilimsel duşunce gelişmeye başladı
HıristiyanMusluman catışması başladı
4 Sosyal Sonuc
Sınıflar arası dengesizlik azaldı, halk arasındaki sınıf farkları ortadan kalktı
Burjuva sınıfı guclenmeye başladı
Feodalizm (derebeylik) gucunu yitirmeye başladı
5 Bilimsel Sonuc
Avrupalılar Muslumanlardan pusula, kağıt, top, barut gibi yeni buluşlar oğrendiler Bunun sonucunda Avrupa ’da duşunce, bilim ve sanatta buyuk ilerlemeler oldu
Avrupa İlkcağ kulturu ile tanıştı
ANADOLU TURK BEYLİKLERİ
Kosedağ Savaşı ’ndan sonra Anadolu Selcuklu Devleti zayıfladı Bundan faydalanan Turkmen beyleri bağımsızlıklarını ilan ettiler Bu beyliklerden bazıları şunlardır:
o Osmanoğulları (1299–1922): Soğut ve Domanic cevresinde Osman Bey tarafından kuruldu
o Karamanoğulları (1257–1487): Karaman Bey tarafından Konya ve Karaman cevresinde kuruldu Anadolu beylikleri arasında en guclu olan beyliktir Osmanlı Devleti ’nin Anadolu birliğine en fazla karşı cıkan beyliktir (kendilerini Selcukluların mirascısı olarak goruyorlardı) Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından Turkce resmi dil olarak kabul edildi (1277) Turkce ’yi resmi dil ilan eden ilk beylik Karamanoğulları beyliğidir
o Germiyanoğulları (1283–1429): Kutahya, Emet, Simav, Kula, Denizli ve Tavşanlı yoresinde kuruldu
o Aydınoğulları (1308–1425): Aydın, İzmir, Selcuk ve Tire dolaylarında kuruldu
o Saruhanoğulları (1308–1410): Manisa, Turgutlu ve Menemen cevresinde kuruldu
o Menteşeoğulları (1280–1451): Muğla ve Denizli cevresinde kuruldu
o Candaroğulları (1292–1460): Kastamonu ve Sinop dolaylarında kuruldu
o Karesioğulları (1293–1345): Balıkesir ve Canakkale dolaylarında kuruldu
o Hamitoğulları (1280–1423): Isparta, Burdur, Eğridir ve Antalya civarında kuruldu
o Ramazanoğulları (1353–1608): Adana, Tarsus ve cevresinde kuruldu
o Dulkadiroğulları (1337–1515): Maraş ve Elbistan dolaylarında kuruldu
Anadolu Beylikleri; Bizans ’ın Anadolu ’ya yeniden egemen olmasını engellemiş ve bulundukları yerlerde yaptıkları mimari eserlerle Anadolu ’nun Turkİslam ulkesi haline gelmesine katkı sağlamışlardır
Denizcilikle uğraşan beylikler; Aydınoğulları, Karesioğulları, Saruhanoğulları, Menteşeoğulları, Hamitoğulları, Candaroğulları ’dır
Caka Bey, İzmir ’de Caka Beyliği ’ni kurmuştur
NOT: Turk denizcilik tarihinde ilk donanma Caka Bey tarafından oluşturulmuştur İlk Turk denizcisi Caka Bey ’dir
NOT: Karesi Betliğinin donanması, Osmanlı donanmasının temeli olmuştur
NOT: Osmanlı egemenliğine giren son beylik, Ramazanoğulları Beyliği ’dir
TURKİYE SELCUKLULARI VE BEYLİKLER DONEMİ ’NDE KULTUR VE UYGARLIK
Devlet Yonetimi
Ulke yonetim bakımından eyaletlere ayrılmıştır Eyaletlerin başında “Melik veya “Vali bulunurdu Meliklere “Atabey denilen deneyimli devlet adamları veya komutanlar yardım edelerdi Eyaletlerin guvenlik işlerine “Subaşı, adalet işlerine “Kadılar bakardı
Ordu:
3 bolumden oluşurdu Bunlar:
1 Hassa Askerleri: Doğrudan hukumdara bağlıdır Hazineden maaş alırlar Devşirme sistemine gore oluşturulmuşlardır
Devşirme Sistemi: Osmanlı Devleti ’nde fethedilen topraklardaki Hıristiyan ailelerden alınan cocukların Turk ve İslam geleneğine gore yetiştirilmesidir Yetiştirilen bu cocuklardan zeki ve yetenekli olanlar, Enderun ’a (saray okulu), diğerleri Yeniceri Ocağı ’na asker olarak alınırdı Bu sisteme “Devşirme Sistemi denir
2 İkta Askerleri (Tımarlı Sipahiler): Kendilerine maaş karşılığı toprak verilen devlet memuru ve komutanların yetiştirdiği askerlerdir
3 Turkmenler: Sınır boylarındaki uc beyliklerinin askerleridir
Sosyal Hayat
Halk; şehirli, koylu ve gocebe olarak uce ayrılırdı
Her esnaf grubu bir lonca oluşturdu Loncaların en onemli gorevi, mesleki dayanışmayı sağlamaktı Loncalar “Ahi Teşkilatına bağlıydı
Ahilik: Şehirde oturan esnafın aralarında birleşerek kurdukları dini ve ekonomik ozellikte bir teşkilattır Bu teşkilat icinde zanaatkarların iş kollarına gore loncaları olurdu Ahiler devletin zayıfladığı zamanlarda asayiş ve guvenlik işlerine de bakar, yonetimde etkili olurdu
Ekonomik Hayat
Ticareti geliştirmek icin aldıkları tedbirler;
Anadolu ’da tuccarların konaklaması ve guvenliği icin bircok han ve kervansaray yapmışlardır
Deniz ve kara ticaret yollarını birleştirmişlerdir
Yabancı tuccarlara gumruk vergisinde indirim yapmışlardır
Eşkıya ve korsan baskınlarından zarar goren tuccarların zararlarını odemişlerdir (ilk devlet sigortacılığını başlatmışlardır)
Sanat
Turkiye Selcukluları, Anadolu ’da kendilerinde onceki donemlere ait bircok sanat eserini koruma altına aldılar Saraylar, camiler, mescitler, medreseler, imaretler, hastaneler, kervansaraylar, hamamlar, kopruler, surlar, kaleler ve tersaneler yapıldı
Anadolu Selcukluları Donemi ’nden Kalan Bazı Eserler
Konya ’da; İnce Minare ve Karatay Medresesi
Sivas ’ta Gok Medrese
KonyaAksaray arasında; Sultan Hanı
Kayseri ’de; Ulu Cami, Daruşşifa (Hastane)
Erzurum ’da; Cifteminare
Divriği ’de Ulu Cami
Alanya ’da Kızılkule ve Tersane
NOT: Anadolu ’da hat, minyatur, oymacılık, nakkaşlık, kakmacılık, halı ve kilim dokumacığı ile madencilik de yaygındır
NOT: Anadolu Selcuklu Devleti ve Beylikler doneminde Bektaşilik (Hacı Bektaşi Veli) ve Mevlevilik (Mevlana Celaleddin Rumi) gibi tarikatlar kuruldu