Anadoluya Özgü Bir Köpek Cinsi “Akbaş”

Akbaş; koruyucu, zeki, cesur, Anadoluya özgü bir çoban köpeği türüdür Özellikle sürü korumada çok başarılı bir bekçidir Sahibine ve ailesine karşı sevgi dolu ve koruyucu olmasına rağmen tehdit olarak gördüğü yabani hayvanlara karşı çok saldırgan olabilmektedir Sahibi ve ailesi dışındaki, yabancı kişilere de şüphe ile yaklaşmaktadır
Günümüzde Eskişehir, Sivrihisar, Emirdağ, Kütahya bölgesinde görülmektedir Önceki yıllarda hak ettiği değeri görememiş ve bu saf ırka pek sahip çıkılmamıştır ama son yıllarda yapılan çalışmalarla saf ırk koruma altına alınmaya çalışılmaktadır
Özellikleri
Tüyleri düz, uzun ve beyazdır Kulak üstü, omuz ve sırtında hafif balköpüğü renginde olabilmektedir Beyaz tüyleri göğsünde ve kuyruğunda daha uzundur Ağırlığı 40 64 kg arasında değişir Boyu 71 86 cm arsında değişiklik gösterebilir Zarif ve asil bir görünüme sahiptir Karnı içe doğru çekiktir Göğsü geniş ve kaslıdır, ön bacaklar kalın ve kasılıdır Arka bacaklar ise ön bacaklara göre daha ince ve uzundur Gözleri badem şeklinde koyu kahve ve bal renginde olabilmektedir Kulakları hafif sarkıktır*Sessiz sakin bir yapısı vardır Zekidir, çabuk öğrenir ve bulunduğu ortama kolaylıkla uyum sağlayabilir Oldukça atletik bir yapıya sahiptir bu nedenle hızlı ve atiktir Genellikle açık ve geniş alanda yaşamayı sever Apartman yaşamı Akbaşlar için çok da uygun değildir
Kökeni
Bölgeye Oğuz Türkleri tarafından getirildiği düşünülmektedir Daha önce göçebe yaşam süren Türklerin Anadoluya gelirken hayvanlarını da beraberlerinde getirdiği bilinmektedir Batı ve Orta Anadolu çoban köpeği olarak bilinen Akbaşlar, beyaz renkli hayvanlara (koyun, keçi) bekçilik etmesi ve rengi beyaz olduğu için sürüye saldıracak vahşi hayvanlarca ilk hedef olmaması nedeniyle tercih edilmiştir Macaristanda bulunan Kuvasz cinsi köpeklerle fiziki özellikleri ve karakterleri çok benzemektedir bu iki tür arasında akrabalık olduğu kabul edilmektedir*Sivas Kangal köpekleri kadar eski olmasına rağmen Akbaşlar, onlar kadar tanınmazlar Son on yıldır isminden sıkça bahsedilir olmuştur
Bugünkü durumu

Günümüzde değeri anlaşılmaya başlayan Akbaşlar, özel koruma altında üretilmeye başlanmıştır*Amerikaya bin dokuz yüz altmışlarda götürülen Akbaşlar orada “Akkuş adı ile tanınmıştır*İsmin uluslararası alanda kabul edilmesi, bin dokuz yüz yetmişten sonrasına rastlar Bu tarihten sonra ırk ismi olarak Akbaş kullanılmıştır Bugün Amerikada en çok tercih edilen çoban köpeği, Akbaştır Tercih edilme nedeniyse cesur ve iyi bir bekçi olmasından kaynaklanmaktadırDoksanlı yıllarda TİGEM’in yaptığı çalışmalar sonucunda koruma altına alınıp, üretilmeye başlanmıştır Resmi kayıtlara adı Karbeyaz olarak geçirilmiştir Geçmişte bu şekilde farklı isimlerle anılmıştır Sonrasında sadece Akbaş ismiyle anılmaya başlamıştır
Bazı üniversiteler ve TİGEM’deki üretim çalışmalarına karşın hala yeterli sayıya ulaşılamamıştır Rakam yüzler civarındadır Buna karşın Amerikada bu rakam beş bin civarındadır ama zararın neresinden dönülürse kardır hesabı istenirse çok daha iyi bir duruma getirilebilir Bilinçli bir şekilde yapılacak üreme çalışmaları sonucunda, saf ırk korunup sahip olduğumuz ender köpek ırklarından birisi olan Akbaşlar, bu topraklar üzerinde bizimle birlikte yaşmaya devam edeceklerdir
Kaynakça:
vikipedia, tigem