Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Bu metinde isim benzerliği dışında aslında çok farklı iki hastalık olmasına karşın sıklıkla karıştırılan iki marazdan bahsedeceğiz. Bunlardan birincisi, anüs ( makat )’ de çatlak olan Anal Fissür, gayrısı ise umumide anüs kenarında sıklıkla içinden akıntının da olduğu bir dış ağzı olan Perianal Fistül’dir.
Anal Fissür:
Anal fissür nedir, neden oluşur: Anal kanalın iç yüzünde değişik nedenlerle oluşan ve sıklıkla kanama ve ağrı ile belirti veren çatlak biçimindeki yaraya anal fissür denir. Makat çıkışında büyük abdestimizi tutmayı sağlayan adaleler ve bunların oluşturduğu bir basınç vardır. Çatlak oluştuğunda bu nahiyenin had uçlarından çok güçlü olmasından ötürü ziyade ölçüde acıma- yanma hissedilir ki bu durum o kesimdeki adalelerin istemsizde olsa daha faz kasılmasına neden olarak hadisenin bir kısır döngüyle kronikleşmesine neden olabilir. Kabızlık, çok ıkınma, bir kezde sert ve hacimli büyük abdest yapma, ishal, rastgele bir nedenle o ortama travma, barsağın iltihabi illetleri yanında nadiren kanser, sifiliz, verem üzere illetler da anal fissüre neden olabilirler.
ŞikâyetlerNelerdir: Hastalar umumide tuvalet yaparken ve velev tuvaletten sonra da devam eden ağrı ve beraberinde dışkının üzerine bulaşmış taze kanama ile müracaat ederler. Sıklıkla eşlik eden kabızlık da vardır
Tanı nasıl konur: Tanı genelliklehastanın tipik şikâyetlerini takiben o nahiyenin gözle muayenesi ile konur. Hastalık ağrılı olduğu için bu periyotta parmakla muayene yahut ışıklı aletlerle kalın barsağın incelemesi çok yapılmaz.Ancak hastanın şikâyetlerinden yahut muayene bulgularından, nedenle ilgili kuşkular varsa koloskopi yahut sigmoidoskopi ile barsağın kıymetlendirilmesi gerekebilir
Tedavi için neler yapılır: Bu periyotta ( akut dönem) diyetin düzeltilmesi, bol likit alınması, ağrı kesiciler, dışkı yumuşatıcılar, o nahiyeye uygulanan uyuşturucu merhemler, sıcak su oturma banyoları üzere önlemlerle hastaların büyük kısmında hikaye kronikleşmeden düzelir. Bazen tüm bu önlemlere karşın yukarda bahsedilen kısır döngü kırılamaz ve hikaye kronikleşebilir. Umumide 6-8 hafta geçmesine karşın hasta rahatlamamış, şikâyetler devam ediyorsa Kronik Anal Fissür’den bahsedilebilir.
Kronik Anal FissürdeTedavi: Kronikanal fissür tedavisinde temelde iki metot vardır. Bunlardan birincisi konservatif metotlardır. Bu usullerin temel prensibi makat yerindeki adaleleri gevşetmek, ağrıyı azaltmak, o ortamda basıncı düşürüp güzelleşmeyi sağlamak prensibine dayanmaktadır. Bu emelle Topikal kas gevşetici ilaçlar ( krem ya da pomad şeklinde),Nitrogliserinli kremler, Kalsiyum kanal blokörleri( Ağız yoluyla ya da krem şeklide) yahut Botoxenjeksiyonu uygulanabilir. Bu üslup konservatif sistemlerle iyileşmeyeceği düşünülen, güzelleşmeyen yahut güzelleştiği halde tekrarlayan olgularda cerrahi süreç uygulanabilir. Uygulanan cerrahi sürecin de felsefesi tıpkı olup, anal kanalı saran adalenin bir kısmı kesilerek anal kanal basıncı düşürülüp düzgünleşme sağlanır. Çok nadir olarak bu formda tedavi edilmiş hastalarda da iyileşmeme yahut nüks gelişebilir ki bu durumda ya uygulanan tedavi zayıftır yahut altta yatan diğer bir hastalık vardır. Cerrahi tedaviden sonra hastalar umumide tıpkı gün meskene gönderilir. Sonraki gün sıradan hayata dönebilirler. Bu ameliyattan sonra hatunlarda daha çok olmak üzere % 1-2 hasta da gaz kaçırma olabilir.
ANAL- PERİANAL FİSTÜLLER:
Fistül Nedir:Fistül sözü iki başka yan arasındaki boru formundaki bir ilişkiyi söz eder. Burada hikaye kalın barsağın son kısmı (anüs) ile o yere yakın cilt arasındadır.
Fistülin Nedenleri: Fistülün nedeni tam olarak bilinmemektedir ama birçok faktör fistül oluşmasında tesirli görülmüştür. Umumide 20’li yaşlardan sonra ve erkeklerde daha sık görülürler. Makat yerinin nemini sağlayan 4-6 adet tükrük bezi gibisi bezler vardır, bunların salgı deliğinin tıkanması salgının birikmesine ve apseye (perianal apse) sebep olur. apsenin tabiatıyla boşalması yahut bir doktor tarafından boşaltılması sonrası fistül gelişebilir. Bugün fistül gelişimine neden olan en muhtemel sebep bu apselerdir. Bunların yanında oturak kesimindeki iltihaplı sivilceler, makatta sık sık oluşan kronik apseler, ışın tedavisi, bu kesim ameliyatlarınınsonrası, barsağın iltihabı marazları, bu ortam kanserleri, travma, şişmanlık vb. nedenlerle fistül oluşabilir. Fistül gelişen hastaların çok büyük kısmında geçmiştemakat yerinde geçirilmiş bir apse hikâyesi mevcuttur.Bu yüzden mahsusen makat nahiyesinde gelişen apselerin münâsib tedavi edilmesi, şayet boşaltılması gerekirse de daha sonra gelişebilecek fistül kanalı düşünülerek münasebetli alandan boşaltılması gerekir. Yoksa sahiden çok komplike ve tedavi edilmesi güçlükle fistüllerle karşılaşabiliriz.
Belirtiler: Hastalargenelde makat kenarında irinli kanlı akıntı, bu akıntının olduğu mekanda ciltten hafif kabarık, bazan kanayabilen bir çıkıntı ile tabibe müracaat ederler. Bazen fistül kanalının ağzının kapanmasıyla o ortamda apse, şişlikle de müracaat edebilirler.
Tanı: Belirtilenşikâyetlerle umumi cerrahi bilirkişisine müracaat eden hastada muayene ile umumide kolaylıkla tanı konur. Bazenfistülin iç ağzının yanının tam olarak ortaya konması, fistül kanalının izlediği yolun tuvaleti tutmayı sağlayan adalelerle bağlantısın ortaya konması, fistülin hangi tip olduğunun belirlenmesi, bazen de fistülin mümkün nedenlerini ortaya koymak için makat içinin yahut tüm bağırsağın ışıklı bir aletle kıymetlendirilmesi ( Rektoskopi, kolonoskopivs), makat içinin USG ( ultrason) ile kıymetlendirilmesi, fistül kanalının ilaçlı sinemasının çekilmesi ( fistülografi) yahut bu ortamın Magnetik Rezonans incelemesi gerekebilir.
Fistül Çeşitleri: Anatomik olarakçok daha detaylı sınıflandırmalar yapılmasına karşın perianal fistüller temelde makat kaslarıyla olan ilgisine nazaran olağan ve karmaşık olarak sınıflandırılır. Fistüllerin % 80-90’ı olağan tiptedir ve bu küme fistüllerin cerrahi tedavisinde muvaffakiyet talihi % 100 e yakındır. Dikkatli bir tedaviyle bu tıp hastalarda dışkı tutamama ihtimali yok denecek kadar azdır. Karmaşık tip fistüllerde kendi arasında değişik alt tiplere ayrılırlar. Bunların oluşumnedeni umumide tekrarlayan apseler, altta yatan öteki marazlar, olağan fistüllerin eksik ve yanlış tedavisi üzere sebeplerdir. Bu cins fistüllerde tedavi daha zordur. Tekrarlama ihtimalleri daha yüksektir. Öte yandan münasip teknikle ameliyat edilmediklerinde önemli nispette gaz kaçırma yahut büyük abdest tutamama üzere meselelerle karşılaşılabilir.
Tedavi: Tedavide temel amaç boru formundaki fistülün kanal haline getirilerek güzelleştirilmesi yahut kanalın külliyen çıkarılmasıdır. Olağan fistüllerde bunu sağlamak derhal her hengam mümkündür. Komplike ( karmaşık ) fistüllerde değişik tedavi prosedürleri ( kanalın çıkarılması, seton denilen kesici bantların uygulanması, makat içinden flepli onarımlar, doku yapıştırıcılar ile deliklerin kapatılması vb gibi) mevcuttur. Komplike fistüllerde umumide bu tekniklerin bir kısmı kombine edilerek tedavide muvaffakiyet sağlanabilir. Münhasıran komplike fistüller, tedavi edilmezse hengam içerisinde tekrarlayan apseler münasebetiyle yeni deliklerin açılmasına ve tedavinin daha da zorlaşmasına sebep olabildiği üzere 15-20 yıl akıntıya maruz kalan kesim cildindede kanserleşmeye sebep olabilirler.
Fistül, makat marazları konusunda birikimli cerrah tarafından % 100’e yakın muvaffakiyetle tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu sebeple tedavi ertelenmemelidir.
Anal Fissür:
Anal fissür nedir, neden oluşur: Anal kanalın iç yüzünde değişik nedenlerle oluşan ve sıklıkla kanama ve ağrı ile belirti veren çatlak biçimindeki yaraya anal fissür denir. Makat çıkışında büyük abdestimizi tutmayı sağlayan adaleler ve bunların oluşturduğu bir basınç vardır. Çatlak oluştuğunda bu nahiyenin had uçlarından çok güçlü olmasından ötürü ziyade ölçüde acıma- yanma hissedilir ki bu durum o kesimdeki adalelerin istemsizde olsa daha faz kasılmasına neden olarak hadisenin bir kısır döngüyle kronikleşmesine neden olabilir. Kabızlık, çok ıkınma, bir kezde sert ve hacimli büyük abdest yapma, ishal, rastgele bir nedenle o ortama travma, barsağın iltihabi illetleri yanında nadiren kanser, sifiliz, verem üzere illetler da anal fissüre neden olabilirler.
ŞikâyetlerNelerdir: Hastalar umumide tuvalet yaparken ve velev tuvaletten sonra da devam eden ağrı ve beraberinde dışkının üzerine bulaşmış taze kanama ile müracaat ederler. Sıklıkla eşlik eden kabızlık da vardır
Tanı nasıl konur: Tanı genelliklehastanın tipik şikâyetlerini takiben o nahiyenin gözle muayenesi ile konur. Hastalık ağrılı olduğu için bu periyotta parmakla muayene yahut ışıklı aletlerle kalın barsağın incelemesi çok yapılmaz.Ancak hastanın şikâyetlerinden yahut muayene bulgularından, nedenle ilgili kuşkular varsa koloskopi yahut sigmoidoskopi ile barsağın kıymetlendirilmesi gerekebilir
Tedavi için neler yapılır: Bu periyotta ( akut dönem) diyetin düzeltilmesi, bol likit alınması, ağrı kesiciler, dışkı yumuşatıcılar, o nahiyeye uygulanan uyuşturucu merhemler, sıcak su oturma banyoları üzere önlemlerle hastaların büyük kısmında hikaye kronikleşmeden düzelir. Bazen tüm bu önlemlere karşın yukarda bahsedilen kısır döngü kırılamaz ve hikaye kronikleşebilir. Umumide 6-8 hafta geçmesine karşın hasta rahatlamamış, şikâyetler devam ediyorsa Kronik Anal Fissür’den bahsedilebilir.
Kronik Anal FissürdeTedavi: Kronikanal fissür tedavisinde temelde iki metot vardır. Bunlardan birincisi konservatif metotlardır. Bu usullerin temel prensibi makat yerindeki adaleleri gevşetmek, ağrıyı azaltmak, o ortamda basıncı düşürüp güzelleşmeyi sağlamak prensibine dayanmaktadır. Bu emelle Topikal kas gevşetici ilaçlar ( krem ya da pomad şeklinde),Nitrogliserinli kremler, Kalsiyum kanal blokörleri( Ağız yoluyla ya da krem şeklide) yahut Botoxenjeksiyonu uygulanabilir. Bu üslup konservatif sistemlerle iyileşmeyeceği düşünülen, güzelleşmeyen yahut güzelleştiği halde tekrarlayan olgularda cerrahi süreç uygulanabilir. Uygulanan cerrahi sürecin de felsefesi tıpkı olup, anal kanalı saran adalenin bir kısmı kesilerek anal kanal basıncı düşürülüp düzgünleşme sağlanır. Çok nadir olarak bu formda tedavi edilmiş hastalarda da iyileşmeme yahut nüks gelişebilir ki bu durumda ya uygulanan tedavi zayıftır yahut altta yatan diğer bir hastalık vardır. Cerrahi tedaviden sonra hastalar umumide tıpkı gün meskene gönderilir. Sonraki gün sıradan hayata dönebilirler. Bu ameliyattan sonra hatunlarda daha çok olmak üzere % 1-2 hasta da gaz kaçırma olabilir.
ANAL- PERİANAL FİSTÜLLER:
Fistül Nedir:Fistül sözü iki başka yan arasındaki boru formundaki bir ilişkiyi söz eder. Burada hikaye kalın barsağın son kısmı (anüs) ile o yere yakın cilt arasındadır.
Fistülin Nedenleri: Fistülün nedeni tam olarak bilinmemektedir ama birçok faktör fistül oluşmasında tesirli görülmüştür. Umumide 20’li yaşlardan sonra ve erkeklerde daha sık görülürler. Makat yerinin nemini sağlayan 4-6 adet tükrük bezi gibisi bezler vardır, bunların salgı deliğinin tıkanması salgının birikmesine ve apseye (perianal apse) sebep olur. apsenin tabiatıyla boşalması yahut bir doktor tarafından boşaltılması sonrası fistül gelişebilir. Bugün fistül gelişimine neden olan en muhtemel sebep bu apselerdir. Bunların yanında oturak kesimindeki iltihaplı sivilceler, makatta sık sık oluşan kronik apseler, ışın tedavisi, bu kesim ameliyatlarınınsonrası, barsağın iltihabı marazları, bu ortam kanserleri, travma, şişmanlık vb. nedenlerle fistül oluşabilir. Fistül gelişen hastaların çok büyük kısmında geçmiştemakat yerinde geçirilmiş bir apse hikâyesi mevcuttur.Bu yüzden mahsusen makat nahiyesinde gelişen apselerin münâsib tedavi edilmesi, şayet boşaltılması gerekirse de daha sonra gelişebilecek fistül kanalı düşünülerek münasebetli alandan boşaltılması gerekir. Yoksa sahiden çok komplike ve tedavi edilmesi güçlükle fistüllerle karşılaşabiliriz.
Belirtiler: Hastalargenelde makat kenarında irinli kanlı akıntı, bu akıntının olduğu mekanda ciltten hafif kabarık, bazan kanayabilen bir çıkıntı ile tabibe müracaat ederler. Bazen fistül kanalının ağzının kapanmasıyla o ortamda apse, şişlikle de müracaat edebilirler.
Tanı: Belirtilenşikâyetlerle umumi cerrahi bilirkişisine müracaat eden hastada muayene ile umumide kolaylıkla tanı konur. Bazenfistülin iç ağzının yanının tam olarak ortaya konması, fistül kanalının izlediği yolun tuvaleti tutmayı sağlayan adalelerle bağlantısın ortaya konması, fistülin hangi tip olduğunun belirlenmesi, bazen de fistülin mümkün nedenlerini ortaya koymak için makat içinin yahut tüm bağırsağın ışıklı bir aletle kıymetlendirilmesi ( Rektoskopi, kolonoskopivs), makat içinin USG ( ultrason) ile kıymetlendirilmesi, fistül kanalının ilaçlı sinemasının çekilmesi ( fistülografi) yahut bu ortamın Magnetik Rezonans incelemesi gerekebilir.
Fistül Çeşitleri: Anatomik olarakçok daha detaylı sınıflandırmalar yapılmasına karşın perianal fistüller temelde makat kaslarıyla olan ilgisine nazaran olağan ve karmaşık olarak sınıflandırılır. Fistüllerin % 80-90’ı olağan tiptedir ve bu küme fistüllerin cerrahi tedavisinde muvaffakiyet talihi % 100 e yakındır. Dikkatli bir tedaviyle bu tıp hastalarda dışkı tutamama ihtimali yok denecek kadar azdır. Karmaşık tip fistüllerde kendi arasında değişik alt tiplere ayrılırlar. Bunların oluşumnedeni umumide tekrarlayan apseler, altta yatan öteki marazlar, olağan fistüllerin eksik ve yanlış tedavisi üzere sebeplerdir. Bu cins fistüllerde tedavi daha zordur. Tekrarlama ihtimalleri daha yüksektir. Öte yandan münasip teknikle ameliyat edilmediklerinde önemli nispette gaz kaçırma yahut büyük abdest tutamama üzere meselelerle karşılaşılabilir.
Tedavi: Tedavide temel amaç boru formundaki fistülün kanal haline getirilerek güzelleştirilmesi yahut kanalın külliyen çıkarılmasıdır. Olağan fistüllerde bunu sağlamak derhal her hengam mümkündür. Komplike ( karmaşık ) fistüllerde değişik tedavi prosedürleri ( kanalın çıkarılması, seton denilen kesici bantların uygulanması, makat içinden flepli onarımlar, doku yapıştırıcılar ile deliklerin kapatılması vb gibi) mevcuttur. Komplike fistüllerde umumide bu tekniklerin bir kısmı kombine edilerek tedavide muvaffakiyet sağlanabilir. Münhasıran komplike fistüller, tedavi edilmezse hengam içerisinde tekrarlayan apseler münasebetiyle yeni deliklerin açılmasına ve tedavinin daha da zorlaşmasına sebep olabildiği üzere 15-20 yıl akıntıya maruz kalan kesim cildindede kanserleşmeye sebep olabilirler.
Fistül, makat marazları konusunda birikimli cerrah tarafından % 100’e yakın muvaffakiyetle tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu sebeple tedavi ertelenmemelidir.
