Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Teşhiste en değerli basamak TECRÜBELİ BİR CERRAH TARAFINDAN YAPILAN MUAYENEDİR. Illetin teşhisi kolaydır aslında, hastalar anüs etrafında sivilce gibisi bir yapı ve bu yapıdan gelen iltihaptan bahsederler. Güçlükle olan bu fistülün tipini, bölgesini, eşlik eden apse ve/veya öbür küçük fistüllerin varlığını belirlemek, fistülün içinde canlı iltihap olup olmadığını anlamaktır. Başarılı tedavinin temeli başarılı bir kıymetlendirme sürecinden makbul. Muayenede gelgelelim çok olağan ve yüzeyel bir fistül varsa ek bir teşhis prosedürüne gerek kalmadan tedaviye geçilebilir. Tüm vesair durumlar için kesinlikle anal nahiyenin manyetik rezonans (MR) görüntülemesi gereklidir. MR ne kadar tecrübeli bir ekip tarafından yapılırsa o kadar âlâ olur. Sadece yapılmış olması için yapılan MR yarardan daha çok meşakkate sebep olmaktadır.
Tekrarlayan fistüllerde yahut komplike fistüllerde iltihabi bağırsak marazını ekarte etmek için kesinlikle rektoskopi yahut kolonoskopi ile kalın bağırsağın kıymetlendirilmesi gerekebilir.
ANAL FİSTÜL TEDAVİSİ
Tedavi seçenekleri çok farklıdır. Fistülün tavanının açılmasından tıkanmasına, tarafının değiştirilemesinden iç ağızın dikilmesine kadar bugüne kadar birçok tedavi ve bunların alternatifleri bildirilmiştir. Yüzeysel yalın fistül tedavisi hariç hiçbir formülün başarısı %80’nin üzerine pek çıkamamıştır.
Tedavideki temel vukuat dışkı denetimini sağlayan anal sfinkterlerin hasar görmemesidir. 2. nokta fistülün bozulmasıdır. Üçüncü nokta ise bu hadisenin ileride tekrarlanmayacak formda yapılmasıdır. Son nokta da hastaların ağrı ve tekrar olağan hayata/işe dönme müddetleri ile ilgili sorunları en aza indirmektir.
Son yıllarda lazer tıbbın birçok yerinde itimatla kullanılmaya başlamıştır. Aslında lazerin bir tedavi aracı olarak kullanılması yeni bir vaka değildir. Gelgelelim eski teknoloji ile üretilen lazerlerin aktiflikleri düşük, yan tesir riskleri yüksekti. Halbuki gelişen teknoloji ile birlikte tıp yerinde kullanılan lazerlerde de büyük gelişmeler oldu. Artık daha ince, esnek yapıya sahip, daha az güç ile daha tesirli işler yapan (böylece yan tesir riski azaldı) lazer uçları üretilmiştir.
Lazerle anal fistül tedavisi (LAFT) nin en değerli özelliği kullanılan lazer ucunun sfinkterlere ve gayri yapılara zarar vermemesidir. Böylelikle işe yaramazsa bile (%20-30 başarısız olabilir) hiçbir yapı zedelenmeyeceğinden klasik sistemlerin yapılması sorun oluşum etmez. Ayrıyeten tekrarlayan fistüllerde de rahatlıkla kullanılabilir. Lazer ile üretilen ısı kuvveti bu tünelin açık kalmasına yol açan içteki mikrop barındıran dokuyu eritir. Bu esnada dokudaki proteinler de erir ve lazerin ateşlemesi bittikten saniyeler sonra doku soğur. Soğuyan dokuyla birlikte proteinlerde soğur ve tüneli tıkayan bir hale dönüşür. Tıpkı sıcak bir pensle sıkıştırılan lastik silginin eriyip form değiştirmesi gibi… Bu sayede fistül tıkanır, içindeki mikroplar ölmüş olur, berbat dokular yakılmış olur. Bu teorik yararın pratikte gerçekleşmesi için mutlak gerekli olan kural fistül içinde hiçbir biçimde apse odağı olmamasıdır. Şayet yarım santimlik bir yerde bile apse odağı kalırsa (MR 1 cm in altındaki apse odaklarını göremez) kapatılan tünel mikroplar için bir cennete döner ve süratle üreyerek tıkacı eritirler ve fistül tekrarlar. İşte bu hadisenin olma riski %20 civarındadır. Bu MR da görülemeyen apse odağı nispetine eşittir. Bu nedenle LAFT için en münâsib dediğimiz hastalarda bile tedavinin %20 başarısız olma riski vardır.
Biraz evvel de bahsettiğim üzere LAFT bu halde başarısız bile olsa sair tedavilere mahzur oluşum etmez. Ama LAFT pratiği öncesi güzel bir muayene ve MR dilek edilmesinin en değerli sebebi başarısızlık riskini en aza indirmek için küçük de olsa apse içeren fistülleri ayırt edebilmektir.
Tekrarlayan fistüllerde yahut komplike fistüllerde iltihabi bağırsak marazını ekarte etmek için kesinlikle rektoskopi yahut kolonoskopi ile kalın bağırsağın kıymetlendirilmesi gerekebilir.
ANAL FİSTÜL TEDAVİSİ
Tedavi seçenekleri çok farklıdır. Fistülün tavanının açılmasından tıkanmasına, tarafının değiştirilemesinden iç ağızın dikilmesine kadar bugüne kadar birçok tedavi ve bunların alternatifleri bildirilmiştir. Yüzeysel yalın fistül tedavisi hariç hiçbir formülün başarısı %80’nin üzerine pek çıkamamıştır.
Tedavideki temel vukuat dışkı denetimini sağlayan anal sfinkterlerin hasar görmemesidir. 2. nokta fistülün bozulmasıdır. Üçüncü nokta ise bu hadisenin ileride tekrarlanmayacak formda yapılmasıdır. Son nokta da hastaların ağrı ve tekrar olağan hayata/işe dönme müddetleri ile ilgili sorunları en aza indirmektir.
Son yıllarda lazer tıbbın birçok yerinde itimatla kullanılmaya başlamıştır. Aslında lazerin bir tedavi aracı olarak kullanılması yeni bir vaka değildir. Gelgelelim eski teknoloji ile üretilen lazerlerin aktiflikleri düşük, yan tesir riskleri yüksekti. Halbuki gelişen teknoloji ile birlikte tıp yerinde kullanılan lazerlerde de büyük gelişmeler oldu. Artık daha ince, esnek yapıya sahip, daha az güç ile daha tesirli işler yapan (böylece yan tesir riski azaldı) lazer uçları üretilmiştir.
Lazerle anal fistül tedavisi (LAFT) nin en değerli özelliği kullanılan lazer ucunun sfinkterlere ve gayri yapılara zarar vermemesidir. Böylelikle işe yaramazsa bile (%20-30 başarısız olabilir) hiçbir yapı zedelenmeyeceğinden klasik sistemlerin yapılması sorun oluşum etmez. Ayrıyeten tekrarlayan fistüllerde de rahatlıkla kullanılabilir. Lazer ile üretilen ısı kuvveti bu tünelin açık kalmasına yol açan içteki mikrop barındıran dokuyu eritir. Bu esnada dokudaki proteinler de erir ve lazerin ateşlemesi bittikten saniyeler sonra doku soğur. Soğuyan dokuyla birlikte proteinlerde soğur ve tüneli tıkayan bir hale dönüşür. Tıpkı sıcak bir pensle sıkıştırılan lastik silginin eriyip form değiştirmesi gibi… Bu sayede fistül tıkanır, içindeki mikroplar ölmüş olur, berbat dokular yakılmış olur. Bu teorik yararın pratikte gerçekleşmesi için mutlak gerekli olan kural fistül içinde hiçbir biçimde apse odağı olmamasıdır. Şayet yarım santimlik bir yerde bile apse odağı kalırsa (MR 1 cm in altındaki apse odaklarını göremez) kapatılan tünel mikroplar için bir cennete döner ve süratle üreyerek tıkacı eritirler ve fistül tekrarlar. İşte bu hadisenin olma riski %20 civarındadır. Bu MR da görülemeyen apse odağı nispetine eşittir. Bu nedenle LAFT için en münâsib dediğimiz hastalarda bile tedavinin %20 başarısız olma riski vardır.
Biraz evvel de bahsettiğim üzere LAFT bu halde başarısız bile olsa sair tedavilere mahzur oluşum etmez. Ama LAFT pratiği öncesi güzel bir muayene ve MR dilek edilmesinin en değerli sebebi başarısızlık riskini en aza indirmek için küçük de olsa apse içeren fistülleri ayırt edebilmektir.
