Cuma akşamı birinci defa Çin’i Ticaret Savaşı’nda taviz vermeye zorlamak için ABD’li şirketlerin ülkeyi terketmesini emreden Trump bu talebini Paris’te de tekrarlarken, Beyaz Saray Liderin eski bir OHAL yasasını kullanarak bu sonucu elde edebileceğini söyledi. Beijing ise Trump’tan gelecek her türlü atılıma karşı hazır. ABD-Çin karşılıklı ambargolara gerçek yol alırken, Trump’ın ısıyı düşürmesi tek deva. Lakin, hasar şimdiden oluştu. Trump’ın OHAL tehdidi sonrasında Amerikan şirketleri artık Çin’e yatırım yapmaz.
Beyaz Saray iktisat danışmanı Larry Kudlow’a nazaran, Başkan’ın şirketlerin bir ülkede faaliyet göstermesini yasaklama yetkisi var. “Emergency Economic Powers Act of 1977” eski lider Carter döneminde İran’la ticareti kesmek için kullanıldı. Şu ana kadar ise 59 defa hasım ülkelerin ekonomilerini zorlamak için devreye girdi. Fakt, Kudlow Trump’un acil idari önlem almak yerine ABD’li şirketlerin tedricen Çin’le bağlarını kesmesini arzuladığını belirtti.
Çin’de iş yapmak çok sıkıntı, ama binlerce ABD şirketi sonsuz büyüklükteki pazarın cazibesine kapılarak bu riski göze alıyor. Bunların Çin’i terketmesi kısa vadede iktisada kayda bedel ziyan verir, fakt uzun vadede boşlukları yeni yahut daha güçlü yerli şirketler doldurur. ABD’nin bu türlü bir atılımda kaybedeceği ise ucuz imalat maliyetleri, ihracatta gerileme, daha zayıf temettü akımı ve dünyanın en büyük pazarını rakiplerine kaptırma. Uzun vadede, ABD için Çin’den çekilmek enflasyonu yükseltici bir adım olur.
CNBC’ye konuşan araştırma ve danışmanlık şirketi Eurasia Group Asya bölge lideri Michael Hirson Çin Lideri Xi Jinping’in Trump’ın güzellikle ikna edileceği görüşünü terkettiği ve en berbatına hazırlıklara başladığını belirtti. Hirson’a nazaran Bejiing ticaret müzakerelerini durdurmak niyetinde değil, fakat artık Trump’ın verdiği kelamları dahi tutmayacağını öngörüyor.
Küresel Times’in baş editörü Hu Xijin’e nazaran Çin münasebetlerin kesilmesine karşı B Planı hazırladı. Çin eski Ticaret Bakan yardımcsı Wei Jianguo planı şöyle açıkladı:
- Kamu teşviklerini artırmak
- Yol ve Jenerasyon Projesi’ne daha fazla kaynak aktararak yeni ticaret partnerleri bulmak
- İş ortamını düzeltecek yasalar çıkartmak
- Vergi indirimleri
Öteki ülkeler açısından Trump’ın icraata geçmesi hem avantajlar hem de riskler yaratıyor. Birinci evrede Çin iktisadının yavaşlaması tedarikçi ülkeleri çok zorlayacak. Lakin, Çin’in ticaretini artırmak için ekonomik yardım alabilecek ülkeler ve Yol ve Jenerasyon Projesi güzergahı üstünde olanlar kazanabilir. ABD üretiminin Çin’den çıkması durumunda ise Asya’da Vietnam, Tayvan, Tayland ve Bangladeş şanslı. Uzun müddettir konuşulan ABD-Türkiye hür ticaret antlaşmasının devreye girmesi halinde, birtakım işkollarında Türkiye Çin’in boşluğunu doldurabilir.
Öte yanda, hme SP500 hem de esas Çin borsa endekslerinde yer alan dev şirketlerin karları düşecek. Borsalarda satışlar bu hesaplamalar yüzünden de sürebilir.
Trump önemli mi sorusu ise lakin Paris’ten dönmesi ve Kongre’nin reaksiyonunu gördükten sonra cevaplanabilir.
ParaAnaliz’in özgün, tarafsız ve sizin gündeminizi aydınlatan haber ve yorumlarına eksiksiz erişmek için bizi Facebook’ta takibe alın, Sayfamız BilgeEkonomist