Anayasa Nasıl Yapılır

Anayasa nasıl çalışır
Anayasa nasıl yürürlüğe girer
Anayasa hakkında veri

Anayasa kelimesinden “temel bir yasa kastedildiği kolaylıkla anlaşılıyor Yani anayasalar, hukukun önemsediği hukuki ilişkileri ve öncelediği hukuk problemlerini ele alır ve düzenler

Anayasa teamülünü kendine özgü yöntemlerle işleten İngiltere gibi birkaç ülke dıştan derhal her ülkenin yazılı bir anayasası vardır ve bu yazılı metin diğer kanunlardan bambaşka bir etkiye, güce, üstünlüğe ve değiştirilme usulüne tabidir
Çağırmak genelde anayasalar diğer yasalar gibi hem basit yapılamazlar, ayrıca de yasalar gibi değiştirilemezler Lakin mesela Yeni Zelanda ’da anayasaya ek yerine getirmek, anayasayı değiştirmek ya da yürürlükten kaldırmak, normal yasama faaliyeti ile mümkündür

Bazı ülkeler de, adına “tüzük normu demeseler de, bir kısım kanunlarına anayasa gibi değiştirilme zorluğu tanımış, bunları “organik yasa olarak isimlendirmişlerdir Mesela Macaristan ’da seçim yasaları organiktir

Tarihi işlem içinde anayasalar çok farklı şekillerde yapılmıştır Bir dominantmonark yasa koyucunun fermanı ile gelecek nesillere bağışlanan anayasalardan, sadece tüzük yerine getirmek üzere genel seçimlerle seçilmiş bir kurucu meclis göre hazır anayasalara kadar, en otokratik olandan en demokratik olana öbür ara formlar bulunmaktadır

1789 ve 1848 demokratik devrimlerine rağmen; 1799, 1802 ve 1804 Napolyon Anayasaları; 1848 Prusya Anayasası ve 1852 Fransız Anayasası otokratik anayasa yapımına örnek oluştururlar

Anayasa dayatan egemenin, o ülkenin vatandaşı olmaması, hariçten gazel okuyan bir işgalci ya da sömürgeci olması bile görülmüştür
2 Dünya Savaşı sonrası Müttefik İşgal Kuvvetleri Komutanı sıfatıyla 6 yıl dek (19451951) Japonya ’yı idare eden Amerikalı Mareşal Douglas MacArthur ’un direktifiyle hazırlatılan 1946 tarihli Japon Anayasası, işgalci bir egemenin otokratik anayasasına örnektir

Bir diğer örnek, ABD İçişleri Bakanlığınca 1930 ’larda yerli Amerikan kabilelerine dayatılan Indian Reorganization Act ’a kadar, yerli kabilelerin emrindeki olduğu bu anayasal düzendeki en küçük bir değiştirme Federal Hükümetin onayına bağlıdır
1949 tarihli Hindistan anayasa taslağına İngiliz Hükümetinin şekil verme girişimleri de sömürgeciyabancı müdahalesine bir diğer misal sayılabilir

1949 Bonn Anayasası da, Batılı işgalci güçlerin vesayeti aşağıda yapılmasına karşın, Şubat 1948 ’deki Prag darbesinin oluşturduğu yeni siyasi iklimin etkisi altında müttefik güçlerin baskısı yalnızca birkaç madde ile sınırlı kalmıştır

Bulgaristan ve Romanya ’da 1989 sonrası hazırlanan anayasaların birincil taslaklarında, özellikle ırksa azınlık hakları yönüyle demokratik sayılamayacak problemli hükümler bulunduğu gerekçesiyle Avrupa Konseyi tarafından açık açık müdahale edildi
Bu anayasal hükümlerin Konseye nihai üyelik ile bağdaşmayacağı bildirildi Özellikle Bulgaristan ’da ufak çaplı da olsa zorunlu şartların değişmesi yapıldı

Avrupa Konseyi göre yapılan bu sınırlamalar, bir işgalci gücün dayatabileceğinden çok daha yumuşak olmakla birlikte, ondan daha eksik etkin değildi
1958 Fransız Anayasası ’nın yapım aşamasında, daha sonra De Gaulle ’nin Tarım Bakanlığını yapacak olan Edgard Pisani Amerikan Anayasası hakkında şu acayip açıklamayı kayıtlara geçirir:

“Amerikan Anayasası beş kişiden oluşan “bilge bir kurul tarafından hazırlandı Bu beş kişi dar kalmaya mahkûm edildiler Onların tüm orijinal evrakları yakıldı ve yaptıkları alıştırma ve görüşmelerin sırrına hiçbir vakit ihanet etmeyeceklerine dair yemin ettirildiler

Meşhur tüzük hukukçusu Elster ’e tarafından, anayasa hazırlamakla görevlendirilecek kurucu meclisin, büyük gösterilerle tehdit ve tesir altına alınmaması için, başkentte ya da bir başka büyük şehirde toplanmaması hatta silahlı kuvvetlere de yakın bir yerde çalışmaması zorunludur *