Ancestors: The Humankind Odyssey - İnceleme

Beton yığınlarının gökyüzünü kapattığı kentlere, paranın tek belirleyici olduğu sistemin çarklarını çevirmeye alıştı artık çağdaş insan. Hayatta kalmak artık paraya endeksli. Evet her vakit bu türlü miydi? Çağdaş insanın ataları nasıl hayatta kalıyordu? Ancestors: The Humankind Odyssey’de bunu birebir deneyimleyerek görebilirsiniz.

Oyun, isminden da anlaşılacağı üzere bir yol hikâyesi. Büsbütün ilmî gerçeklere dayanan oyunda,  adım adım evrime şahit oluyoruz. Yolculuğumuz bundan 10 milyon yıl evvel, Afrika’nın cangıllarında başlıyor. Birinci 15 dakikada oyun size yapmanız gerekenleri söylüyor ve ufak tefek eğitim metinleri çıkarıyor önünüze. Sonrasında ise elinizi büsbütün bırakıyor. Velev elinizi bırakmakla da kalmıyor, sizi direkt cangılın içine itiyor desem yanlış olmaz. “Yardım” ekranında umum haberlere ulaşabiliyor olsanız da, oyun hiçbir halde size ne yapmanız, nasıl ilerlemeniz gerektiğini söylemiyor ve bunu bilinçli yapıyor. Zira emel, sizin 10 milyon yıl öncesinin Afrika’sında hayatta kalmaya çalışan bir hominid (büyük insansı maymunlara verilen umumi isim) üzere düşünebilmeniz ve hissedebilmeniz. Oyunun bu maksadı eksiksiz bir biçimde yanına getirdiğini çok net söyleyebilirim.


El değmemiş tabiatta hominid olmak

Her şeyden evvel atmosfer şahane. Homo sapiens’in şimdi ortalarda olmadığı zamanlarda  tabiatın halini bir düşünün. Velev istemez derin bir nefes aldınız değil mi? Oyunu oynarken de alacaksınız. Uçsuz bucaksız ormanlar, nehirler, göller, bataklıklar, geniş çayırlık ortamlar... Gezinirken içiniz açılacak, o havayı solumak isteyeceksiniz. Sırf görsellik değil, özelikle kulaklıkla oynarsanız etraftaki sesler de orada hissetmenizi sağlayacak üstelik. Yani atmosferi ne kadar övsem az kalır, muazzam bir iş başarmış Panache Digital Games (yapımcının, Assassin’s Creed’in yaratıcısı olduğunu da ekleyeyim buraya). Hoş olan bir gayrı şey de bu mükemmel tabiatın uçsuz bucaksız olması. Oyun ortamı şiddetli büyük ve büsbütün açık yerküre olarak tasarlanmış. Hiçbir had yok, gördüğünüz her konuma gidebilirsiniz. Buradan da keşif hissine geliyoruz. Oyunun size Afrika’da bir hominid olmanın nasıl bir şey olduğunu hissettirmekte çok başarılı olduğunu belirtmiştim. Hayatta kalabilmek ve keşif yapabilmek için tam olarak denetim ettiğiniz hominid üzere düşünmeniz gerekiyor. Eh bu da aslında oyunu asrî insanın zekasına sahip bir hominid simülasyonu yapıyor. İki taşı birbirine sürtseniz ne olur mesela? Aklınıza gelen her şeyi deneyebilirsiniz ve çok kolay bir şey keşfetseniz de verdiği ilerleme hissi çok tatmin edici oluyor. Bu ilerleme tıpkı hengamda evrimsel ilerleme manasına da geliyor. Evrimde ilerleme diye bir “amaç” yoktur, her şey adaptasyona ve güçlü olan canlının genlerinin aktarılmasına bağlıdır, lakin oyundaki hedefimiz asrî kişiye akıllıca ilerlemek olduğu için bu tabiri kullanıyorum.


Bir şeyler keşfettikçe nöron irtibatlarınız gelişiyor ve yeni yetenekler açıyorsunuz. Fakat nöron ilişkilerinizin gelişmesi için etrafınızda bir evlat olması gerekli. Yeni öğrenilen becerileri gelgelelim evlatlarla gelecek nesillere aktaracaksınız zira. Yetenek seçtiğiniz ekran, rol yapma oyunlarındaki klasik yetenek ağacı biçiminde. Yetenekler zeka, el becerisi, savaşma/kaçınma becerisi, duyular üzere sahalara ayrılmış durumda. Kimi yetenekler, mutasyonla otomatik olarak gelişirken oburlarının ulaşılabilir hale gelmesi için o meydanda canlı olmanız gerekli. Örneğin duyularınızın gelişebilmesi için etrafı keşfederken sık sık duyma ve koklama duyularınızı kullanmanız gerekli. Açtığınız her yeni nöron temasıyla daha ziyade gelişiyor, bu ilişkileri da yeni nesle aktarak kalıcı hale getiriyorsunuz. Evrimleşme için ise, muvaffakiyetim biçiminde tasarlanmış fiilleri tamamlamanız gerekiyor. Bu başarımların her biri sizi 25 bin yıl ileri atıyor örneğin. Atlamış olduğunuz yıla ve nöron kontaklarınıza nazaran ise farklı bir tipe geçiş yapıyorsunuz. En başta da belirttiğim üzere, cinslerin hepsi ilmî kayıtlara geçmiş, milyonlarca yıl evvel nitekim yaşamış olan cinsler. Münhasıran evrime merakınız varsa bu çeşitleri denetim edebiliyor olmak süper bir his.

Ah bu kedi soyu yok mu...

Tabiat çok huzur verici olsa da yırtıcı hayvanlar pek o denli değil elbette. Yeni keşfettiğim bir gölün etrafını gezerken, mükemmel manzaraya dalmış halde ekran manzaraları aldığım sırada, aniden sudan fırlayan timsah ile “o ne lan” diye çığlık attığımı utanmadan itiraf ediyorum. Münhasıran kaplanlar ve panterler sizi oyunun başlarında canınızdan bezdirebilir. Meskendeki iki kedimden soğuyacak noktaya geldim velev, o aşama. Şimdi kendinizi hayvanlara karşı savunabilecek kadar güçlü olmadığınız devirde ağaç tepelerinde gezmenizi tavsiye ediyorum, sonuçta gerçekte de atalarımızın ağaç tepelerinde gezmesinin sebeplerinden biri bu hayvanlardan korunmaktı. Biraz akın nöronlarını geliştirdikten ve akıllıca zamanlama yapmayı öğrendikten sonra ise bütün yırtıcılara “gel gel” diyecek hale geleceksiniz, merak etmeyin.


Gerçek zamanlama demişken biraz denetimlerden de kelam etmenin vakti geldi. Oyun sizi gamepad ile oynamanızı öneren bir yazı ile karşılıyor, ben her vakit klavyeyi tercih ettiğimden bu teklife “yav he he” deyip geçtim, ancak klavye ile biraz sonum bozulunca gamepad’i denemeye karar verdim ve yapımcılara hak verdim. Klavyeyle oynamak da imkansız değil fakat maatteessüf oyun külliyen gamepad ile oynama üzerine geliştirilmiş üzere duruyor. Denetimlere alışmak gamepad ile bile biraz vakit gerektirebilir başkaca. Bilhassa bir nesneyi sağ elden sol ele geçirme, bırakma, yandan alma üzere aksiyonları o kadar sık birbirine karıştırdım ki sahiden bir hominid seviyesine indim diyebilirim.

Bilinmeyenin korkusu

Klanınızdaki her hominid’in aşikâr bir ömür vadesi, dayanıklılık ve dopamin seviyesi var. Klanınız ne kadar kalabalıksa o kadar güçlüsünüz demektir ayrıyeten, zira klandaki son üye de ölünce nesliniz tükenmiş oluyor. Klandaki her dişinin maksimum 2 evladı olabiliyor. Her yeni nesilde birinci iş bütün dişilerin doğurmasını sağlayın o yüzden. Hominid’lerin ömür müddeti yemek, su ve uyku gereksinimlerine nazaran, ayrıyeten zehirlenme, kanama, kırık kemikler üzere etkenlere bağlı olarak değişiyor. Şayet güruh halinde dolaşıyorsanız klan üyelerinizin kanama, zehirlenme üzere durumlarına dikkat etmelisiniz. Dopamin seviyesinin ise münferit bir kıymeti var. Yerleşim yanınızdan uzaklaştığınız vakit, bilmediğiniz noktalara girmiş oluyorsunuz ve bu da dehşete sebep oluyor. Dopamin seviyeniz külliyen bitene kadar kısa bir müddetiniz var, bu vadede etrafta ne var ne yok ortaya çıkardıktan sonra mat beyaz bir ışıkla gösterilen noktaya ulaştığınızda kaygınızı yenmiş ve ömür ortamınızı da genişletmiş oluyorsunuz. Lakin gerekli müddette bunu yapamazsanız, hominid histeriye girerek hafiften kafayı sıyırıyor (anksiyeteden 10 milyon yıl evvel de kaçış yok!). Birebir şey, yırtıcı hayvanların etrafında çok uzun vade kalırsanız da oluyor. Bu panik ve endişe hallerinde etraf kararıyor, fecî yaratık manzaraları ve seslerinden oluşan bir sanrılar denizinde yüzüyorsunuz adeta. Oyun size bu anları da çok şık yaşatıyor anlayacağınız.
Ancestors: The Humankind Odyssey, çok uzun soluklu bir oyun. Eh, 10 milyon yıllık bir evrim sürecinden kelam ediyoruz sonuçta. Ancak yaklaşık 50 saat oynamış olmama karşın hâlâ bağımlı üzere oynamak istiyorum. Zira keşif ve merak hissiyle birlikte mükemmel tasarlanmış tabiat sizi üzücü halde kendine çekiyor. Çağdaş insanın atalarının ne çileler çektiğini deneyimlemek de aslında şu an ne kadar rahat hayatlarımız olduğunu fark etmemize imkan sağlıyor başkaca

Evrime ilgi duymasanız bile, keşif yüklü hayatta kalma oyunlarını seviyorsanız kesinlikle baht vermeniz gereken bir oyun Ancestors. PC’de Epic Games’e hususî olarak piyayasa çıktığını, Steam’e 2020’de, konsollara ise Aralık ayında geleceğini de ekleyeyim.