Anemİ : Kansizlik

KANSIZLIK : Kansizlik KANSIZLIK : KANSIZLIK TANIM: Anemi (anemi) pekçok farklı şekilde tanımlanabilen kan rahatsızlığı olarak bilinmektedir Bu kan rahatsızlığını kırmızı kan hücrelerinin fonksiyonlarında ve sayısındaki anomali şeklinde açıklama edebiliriz Kırmızı kan hücreleriniz kırmızı rengini hemoglobinden alır, demir içeriği varlıklı protein oksijeni ciğerlerden vücudun diğer bölgelerine taşır Kansizlik kırmızı kan hücrelerinin sayısını azalttığında veya hücrelerin taşıyabileceği hemoglobin miktarını azalttığında vücudunuzun dokuları oksijenden yoksun kalır Oksijen eksikliği tipik anemia türleri bulgularını üretirBu kansizlik bulguları: güçsüzlük, aşırı yorgunluk, kansız bir deri, solunum yetmezliği, düsensiz kalp atışıdır Hatta çok şiddetli anemi felç, yürek krizi ve kalp tıkanıklığına da yol açabilmektedir Demir eksikliği gibi bazı kansizlik türleri aracısız kendileri rahatsızlığı yaratırken bazı anemilerde ise ardında dalak büyümesi ya da anti kanser ilaçlarının alımıyla sonuçlanan hemolitik anemia gibi bir rahatsızlık yatmaktadır Bazı anemi hastalıkları kolayca tedavi edilebilirken bazıları ise kronik ve hayatı tehdit edicidir Sağda dinç yapıdaki kan hücrelerini görüyorsunuz Aynı biçimde ve büyüklükteki kırmızı kan hücreleri bayağı bir artış ve hemoglobin üretimini oluşturuyor EN SIK RASTLANILAN ANEMI TÜRLERİ: Demir Eksikliğine Ast Kansizlik : Vücudun yeni hemoglobin oksijen içeren kırmızı hücrelerdeki proteini yaratabilmesi için demire ihtiyacı vardır Eksik demir alımı demir eksikliğine ast anemiye niçin olur Demir eksikliğine tabi anemilerin az daha fazla kayda değer kısmı bazı kronik kanamaların sonucunda meydana gelir Örneğin; burun kanamaları, hemoroid, mide ya da bağırsak ülseri, polip, gastroenterital kanser ve fazla adet kanamaları gibi Beden bu aşırı kanamalar sırasında yüklü miktarda demir kaybeder Daha eksik görülebilen demir eksikliğine alt anemi demiri emme tatmin edici mide asiti olmayan daha ihtiyar insanlarda da gelişebilir Demire bağlı aneminin kendine özel bulguları: Gıda dışındaki şeylere özlem mesela; toprak, buz, kalker, nişasta gibi Ağız kenarında ve tırnaklarda çatlaklar Tırnaklarda şekil bozukluğu; kaşık biçimini almaları gibi Tahriş olmuş dil Demir eksikliği anemisinin nedenleri: Yetkisiz demir alımııdalarla dışarıdan alınan demirin yetersizliği halinde oluşur Sosyo idareli düzeyi düşük toplumlarda, besin alışkanlıkları yanlış olan toplumlarda sık görülmektedir Ek besinlere geç başlama, fazla inek sütü kullanımı bebeklerde anemiye sebep olabilirVejeteryan gıda, yanlış uygulanan zayıflama rejimleri, yeme bozuklukları da anemiye niçin olan sebeplerdendir Doğumla ilgili nedenler: Prematürelik, çoğul gebelikler anemiye neden olabilir Demir gereksiniminin arttığı durumlar:Ülser kanamaları, kadınlarda adet kanamaları gibi akut ya da kronik kan kaybı,paraziter enfeksiyonlar, özellikle yaşamın birincil yılı ve adelosan dönemi gibi seri artma dönemlerinde demir gereksinimi artmakta ve anemiler görülebilmektedir Demirin Emilim bozuklukları Kronik ishaller, Kronik enfeksiyonlar ,Sindirim sistemi anomalileri , Malabsorbsiyon sendromu gibi demir emiliminin bozulduğu durumlarda kansizlik görülebilir Jurnal demir gereksinimi ve kaybı ne kadardır? Jurnal demir gereksinimi 13 mgr kadardır Bunun % 510 duedenum ve proksimal ince barsaktan emilir Günlük kayıp 1 mgr dır Ter, dışkı, idrar, dökülen hücreler ile kaybedilir Gereksinim bebeklik, hamilelik, ağır rahatsızlık ve emzirme dönemlerinde artar Hangi besinler demir açısından zengindir? id Kırmızı et, karaciğer, balık, kuru üzüm ve yumurta sarısı demir açısından zengin gıdalardır Un, ekmek ve tahıllar demir ile zenginleştirilmiş olabilir Demir eksikliği anemisi düşünülen hastalarda yapılması gereken esas tetkikler neler olmalıdır? Bütün kan sayımı, serum demiri, serum demiri bağlama kapasitesi, transferin saturasyonu, serum ferritin düzeyi, dışkıda sıcacık kan ve periferik yaymadır Tam kan sayımında düşük hemoglobin ve hematokrit değeri, kanda düşük ferritin düzeyi, kanda total bağlama kapasitesi ve kan kaybını ölçmek açısından dışkıda kuytu kan görülebilir Teşhis: Hekim muayenesi ile birlikte yapılacak kan tahlilleri teşhis koydurur Depo demir düzeylerini yansıtan serum ferritin düzeyi düşmüştürTotal Demir Bağlama Kapasitesi artmıştır Kırmızı kan hücrelerinin boyutları küçük ve renkleri azdır (mikrositer hipokrom) Çare: Tedavi de en etkili hap demir sülfattır 2 yaşından küçük çocuklarda kahvaltıdan yarım saat önce günde bir defa; 2 yaşından büyüklerde ise yemeklerden yarım saat önce jurnal dozun 3 e bölünmesi önerilmektedirTedaviye ortalama 3 ay devam edilmelidirAşırı demir yüklenmesine neden olmamak için beş aydan daha pozitif demir kullanılmamalıdır Ağızdan demir tedavisinde kullanılan demir formları demirsülfat, demir glukanat ve demir fumorattır Demir tedavisine başladıktan iki ay sonradan hemoglobin düzeyi normale dönecektir, ancak çoğunlukla kemik iliğinde olan demir depolarını doldurmak amacı ile tedaviye 612 ay daha devam edilmelidirDamar içerisine ya da kas içerisine uygulanabilecek demir ilaçları da ağızdan alıma dayanamayan hastalarda kullanılabilir Tedavi ile birlikte kan sayımı iki ay içerisinde normale dönecektir Ilaç kullanılırken dikkat edilecek noktalar nelerdir ? En iyi demir emilimi aç karnına olmasına rağmen öyle fazla insan buna katlanamaz ve gıda ile almak ister Süt ve sütlü mamüller demir emilimini engelleyeceğinden hap ile birlikte alınmamalıdır C vitamini demir emilimini artırırken hemoglobin üretiminde de kayda değer yer tutar Diyet ile alınacak arz yeterli olmayacağından hamilelik ve emzirme dönemi esnasında kadınların tatmin edici derecede demir almaları gerekir Kurşun zehirlenmesi: Bilhassa sanayileşmiş toplumlarda bilhassa akaryakıtta oysa kurşunun havaya karışması ile oluşan kurşun zehirlenmelerinde demir eksikliği anemileri görülebilmektedir Önlem olarak yiyeceklerin bol su ile yıkanması ve üzeri örtülü kaplarda saklanması önerilmektedir Bulgular: Hafif olgularda hafif solukluk açık havada herhangi bir semptom vermeyebilir Sadece yapılan kan tahlilleri ile tanı konulabilir daha ağır olgularda iştahsızlık, sindirim bozuklukları, kabızlık, ara sıra ağrılı yutma gibi sindirim bozuklukları ortaya çıkabilir Tüm kansızlıklarda görülen çarpıntı, eforla oluşan solunum yetmezliği, başdönmesi, kulak çınlaması, halsizlik, çabuk yorulma görülebilir Doktor muayenesinde deri ve mukozalarda solukluk, dilde kızarma, kabarcık ve küçük çatlaklar görür Ağır olgularda ağız köşelerinde çatlaklar ve dalak büyümesi görülebilmektedir Bir Takım hastalarda toprak yeme gibi belirtiler ortaya çıkabilir Aplastik Kansizlik: Bu aneminin en ciddi olanlarındandır Bu ciddi hastalıkta, vücudun kemik ilikleri kırmızı, beyaz gibi kan hücrelerinden tatmin edici miktarda üretemez Aplastik aneminin yarıya yakının nedeni bilinemez Tanıdık nedenler ırsi kusurlardan radyosyana ve zehirli kimyasal maddelere veya bazı kayıtlı ilaçların etkisine değin bir alanda yer almaktadırlar Bir Takım virüsler ve kanserler de bu hastalığın aşağıda yatan nedenlerden sayılabilir Aplastik aneminin kendine özel bulguları: Sık Sık oluşan enfeksiyonlar Cilt aşağıda görülen kan lekeleri Travma olmaksızın oluşan yara ya da çürükler Kendiliğinden oluşan burun, ağız, rektum, vajina ve dişeti kanamaları Ağız, gırtlak, rektumla ilgili ülserler Folik Asit Eksikliğine Emrindeki Kansizlik : Vücudun tatmin edici kırmızı hücreleri yaratmak için folik aside ihtiyacı vardır Folik asit olmaksızın kırmızı kan hücresel üretimi düşer ve kansizlik ile sonuçlanır Bu cins anemiler bilhassa alkoliklerde çok sık görülür çünkü alkol folik asitin emilimini veanemikansizlik5c4fca8f99cd2alt anemikansizlik5c4fca8f99cd2alt anemikansizlik5c4fca8f99cd2alt anemikansizlik5c4fca8f99cd2alt bolizmasını engeller Diğer nedenler bağırsak hastalıkları, kötü emilim hastalıkları, ağızdan alınan gebelikten korunma hapları, kanser için alınan dağıtılmış ilaçlar ve epilepsi Folik Asit eksikliğine ast aneminin kendine özgü bulguları: Bu tür anemiler genişleyen kırmızı kan hücreleri ile karakterize edilirler ve aşağıdaki unsurlarla sonuçlanırlar: İshal Bunalım Şişirilmiş ve kırmızı bir dil Hemolitik Anemi: Fazla sık rastlanmayan türden olan bu anemi vücudun doğal artık toplamaanemikansizlik5c4fca8f99cd2alt anemikansizlik5c4fca8f99cd2alt anemikansizlik5c4fca8f99cd2alt anemikansizlik5c4fca8f99cd2alt bolizması vakitsizce kırmızı kan hücrelerini değil ettiğinde sonuçlanır sonuç olarak, kemik iliği yeni kırmızı kan hücrelerini normalden 10 kat daha artı üreterek bunu telafi etmeye çalışır Bu yeni hücreler minik veya biçimsiz, karoser dokularına oksijeni taşımakta yetersiz olan hücrelerdir Hemolitic aneminin nedenleri, dalağın genişlemesinden bağışıklık hastalıklarına, hemoglobin molekülleri veya zar yapısının bozukluklarından kalan sorunlara dek böylece fazla nedenle açıklanabilir(Orak hücresel anemisi olağandışı hemoglobin molekülleri sebebiyle hemolitik aneminin bir türü olarak kabul edilir) Hemolitik kansizlik; Zamanından önce gelişen hücrelerin ömrü kısa oluyor Hücrelerin alışılagelmiş büyüklüğe erişmesini engelliyor ve üretimini azaltıyor Hemolitik Aneminin kendine özgü bulguları : Hemolitik anemi fazla sayıdaki kırmızı kan hücrelerinin kısa bir sürede yok olmasıyla oluşan hemolitik krizlerin bir işareti olarak Bu tür krizler aşağıdaki şekildedir: Alev Sırt ve mide ağrısı Titremeler Baş dönmesi Kan basıncındaki önemli bir düşüş Sarılık ve idrarda koyulaşma Dalağın genişlemesinden kaynaklanan anormal ağrı Kötücül Anemi (Pernicious anemia)Vitamin B12 eksikliği anemisi: B12 vitaminin emilimi için mide B12 belli başlı faktörü denilen bir maddeyi salgılaması gerekir Bu temel faktörün eksikliği böylece vitamin B12 eksikliğine neden olur Kemik iliğinin kırmızı kan hücrelerini üretebilmesi için B12 vitaminine ihtiyacı olduğundan, beceriksiz tedarik anemiye neden olur Bu stil anemiler genelikle hayvan ürünlerini yemeyen vejetaryanlarda görülür Kötücül aneminin kendine özgü bulguları: Bu stil bir kansizlik genişleyen kırmızı kan hücreleriyle (macrocytic anemia) karakterize edilir ve sonuçları: Eller ve ayaklarda ürperme Bacaklarda, ayaklarda ve ellerde ve spastik hareketlerde duyum kaybı Sarı ve mavi renklerle ilgili olarak renk körlüğü türü Şişirilmiş, ağrıyan ve yanan bir dil Kilo kaybı Kararmış deri İshal Uyumsuzluk Depresyon Entellektüel fonksiyonların azalması Orak Gözenekli Olan Anemisi (sicklecell anemia): Afrikalı Amerikalılarda ayrıcalıklı olarak görülen bir tür kalıtsal hemolitik anemidir Bu hastalıkta, kırmızı kan hücreleri hücrelerdeki oksijeni azaltan anormal hemoglobin formunu içerir sonuç olarak, hilal veya orak şeklini alırlar ve dalak, böbrek, beyin, kemikler ve öteki organların kan damarlarından rahatça akamazlar Bu, organlara zarar veren engeller yaratmakla kalmazlar ayrıca hilal şekilleri ile kırıcı ve dokulara oksijeni taşıyamama durumları laf konusu olur Netice anemidir Orak hücreli anemisinin kendine özgü bulguları: Hemolitik anemi türü olan bu kansizlik kandaki oksijen miktarını azaltan aşağı açıklanmış aktiviteleri takip eden krizlerle göze çarpar Devingen egzersizler Yüksek rakımlı yerler hastalık Aneminin aniden kötüleşmesi sızı, alev ve nefessizlikbu krizleri göze çarpan eder Olağandışı sızı fazla şiddetlidir Bu krizleri geçiren çocuklar çok şiddetli göğüs ağrısı çekerler