ani bebek olumu sendromu ne demek
ani bebek olumu sendromu sebepleri
Ani bebek olumu sendromu, hicbir sağlık sorunu olmayan bir bebeğin nedeni acıklanamayan olumu olarak tanımlanabilir Bu bebeklerde otopsiyi de iceren tum incelemelerde olum nedeni saptanamaz
Tum vakaların % 95 ’i ilk 6 ayda (24 aylarda en sık) gorulmektedir Gelişmiş ulkelerde ABOS, prematurite ve duşuk doğum ağırlığına bağlı hastalıklar ve doğumsal anomalilerden sonra sut cocukluğunda rastlanan en sık olum nedeni olarak kaydedilmektedir 112 ay arası olumlerin %3555 ’inden sorumludur Turkiye ’ deki sıklığı tam olarak bilinmemekle birlikte gelişmiş ulkelerde sıklık 1000 canlı doğumda 08 olarak verilmektedir
Risk faktorleri
Anneye ait nedenler
Gebelikte sigara icme
Alkol veya madde bağımlılığı
Duşuk sosyoekonomik duzey
Cok genc anne yaşı (20 yaş altı)
Gebelikler arasında gecen surenin kısa olması
Doğum sayısının artması ve takipsiz gebelikler
Bebeğe ait nedenler
Yaş (24 ay arası)
Erkek cinsiyet (kızlara gore risk % 3050 daha fazla)
Erken doğum (premature)
Duşuk doğum ağırlığı
Yuzustu uyku pozisyonu
Yakın zamanda gecirilmiş ateşli hastalık oykusu
Doğum oncesi veya sonrasında sigaraya maruz kalma
Yatağının yumuşak olması ve yastık kullanma
Annebaba ile aynı yatakta yatma
Bebeğin cok sıcak ortamda bulunması veya cok giydirilmesi
Anne sutu ile yetersiz beslenme
Yukarıda sayılan risk faktorlerinin sadece bir kısmının (erkek cinsiyet, bebeğin yaşı ve duşuk sosyoekonomik duzey vb) değiştirilemez olmasına rağmen, aslında buyuk coğunluğunun değiştirilebileceği ve bu şekilde ani bebek olumlerinin buyuk olcude engellenebileceği gorulmektedir
Ani bebek olumlerini engellemek icin alınabilecek onlemler
1 Bebekler uyurken sırt ustu yatırılmalıdır
Sağlıklı sut cocukları doğumdan itibaren sırtustu yatırılmalıdır Yan yatış pozisyonu tercih ediliyor ise, yuzustu pozisyona donuş olasılığını azaltmak icin altta kalan kol one getirilmelidir (daha iyisi, yan yatış pozisyonu tercih edilmemelidir)
Amerikan pediatri akademisi 1992 yılında acıkladığı sağlık politikasında; sağlıklı bebeklerin uyku sırasında sırtustu yatırılmasını onermiş ve bu şekilde 4 yıl icinde Amerika ’da “ani bebek olumu sendromu sıklığı % 40 azaltılmıştır
2 Bebekler sert yatakta yatırılmalıdır
Bebekleri yumuşak yatak, yastık, yorgan veya hayvan postu gibi yuzeylere yatırmak doğru değildir Yatak, karyolaya uyumlu olmalı, yatakkaryola arasında bir parmak ya da 2 cm ’den daha fazla aralık olmamalıdır Karyola parmaklıkları arasında 2 parmak ya da 5 cm genişliğinden fazla mesafe bulunmamalıdır Ani bebek olumu vakalarının % 30 ’undan bebeğin uygun olmayan yerlerde yatırılması sorumlu tutulmaktadır
3 Bebeklerin annebaba ile birlikte yatması engellenmelidir
Ebeveyn yatakları bebek icin uygun malzemeden olmadığı gibi, sigara dumanı ile temas ve annebabanın ağırlığı altında kalma gibi riskleri olması nedeni ile kesinlikle onerilmemektedir
4 Bebeklerin yatağında kumaştan yapılmış oyuncaklar bulundurulmamalı ve uyurken yuzleri ortulmemelidir
Yatak carşafları gergin ve temiz olmalı, battaniye kullanılacak ise yatağın altına sıkıca tespit edilmeli ve cocuğun ancak goğsune kadar ortulmelidir Uyku tulumu kullanılması duşunulebilir
5 Annenin sigara icmesi engellenmelidir
Ani bebek olumu sendromu ile ilgili yapılan tum araştırmalar; hamilelikte ve doğum sonrasında sigara kullanımının riski arttırdığını acıkca ortaya koymaktadır Annenin gebeliğinde sigara icmesinin ani bebek olumu riskini 34 kat arttırdığı bilinmektedir Hamilelikte sigara icilmesi ayrıca erken doğum ve duşuk doğum ağırlıklı bebek riskini de arttırmaktadır
6 Aşırı sıcak onlenmelidir
Cocuklar hastalık anında bile aşırı ısınmaya neden olmayacak şekilde giydirilmelidir Ozellikle yuzustu yatan, cok giydirilen ve battaniye ile ortulen bebeklerde ani olum riski artabilmektedir Bu nedenle bebekler uyurken hafifce ortulmeli ve ideal oda ısısı sağlanmalıdır
7 Erken doğan veveya duşuk doğum ağırlığı olan bebeklerde monitor kullanılabilir
Bebek ne kadar erken doğduysa ve ne kadar kucukse ani bebek olumu riski o kadar fazladır Bu bebeklerde solunum durması ve kalp hızında yavaşlama olabileceğinden evde monitor ile izlenmesi uygun olabilir Ancak ev monitorlerinin ABOS ’u onlediği kanıtlanmamıştır ve Amerikan Pediatri Akademisi ev monitorlerinin bu amacla kullanımını onermemektedir
8 Bebekler anne sutu ile beslenmelidir
Kesin kanıt olmamakla birlikte, bazı calışmalarda anne sutu ile beslenen bebeklerde ani olum riskinin daha az olduğu gosterilmiştir Anne sutu ile beslenenlerde enfeksiyon hastalıklarının daha az gorulmesi ve annebebek arasındaki yakın ilişkinin ABOS riskini azaltabileceği duşunulmektedir
Uzm Dr Gokce BASLO
ani bebek olumu sendromu sebepleri
Ani bebek olumu sendromu, hicbir sağlık sorunu olmayan bir bebeğin nedeni acıklanamayan olumu olarak tanımlanabilir Bu bebeklerde otopsiyi de iceren tum incelemelerde olum nedeni saptanamaz
Tum vakaların % 95 ’i ilk 6 ayda (24 aylarda en sık) gorulmektedir Gelişmiş ulkelerde ABOS, prematurite ve duşuk doğum ağırlığına bağlı hastalıklar ve doğumsal anomalilerden sonra sut cocukluğunda rastlanan en sık olum nedeni olarak kaydedilmektedir 112 ay arası olumlerin %3555 ’inden sorumludur Turkiye ’ deki sıklığı tam olarak bilinmemekle birlikte gelişmiş ulkelerde sıklık 1000 canlı doğumda 08 olarak verilmektedir
Risk faktorleri
Anneye ait nedenler
Gebelikte sigara icme
Alkol veya madde bağımlılığı
Duşuk sosyoekonomik duzey
Cok genc anne yaşı (20 yaş altı)
Gebelikler arasında gecen surenin kısa olması
Doğum sayısının artması ve takipsiz gebelikler
Bebeğe ait nedenler
Yaş (24 ay arası)
Erkek cinsiyet (kızlara gore risk % 3050 daha fazla)
Erken doğum (premature)
Duşuk doğum ağırlığı
Yuzustu uyku pozisyonu
Yakın zamanda gecirilmiş ateşli hastalık oykusu
Doğum oncesi veya sonrasında sigaraya maruz kalma
Yatağının yumuşak olması ve yastık kullanma
Annebaba ile aynı yatakta yatma
Bebeğin cok sıcak ortamda bulunması veya cok giydirilmesi
Anne sutu ile yetersiz beslenme
Yukarıda sayılan risk faktorlerinin sadece bir kısmının (erkek cinsiyet, bebeğin yaşı ve duşuk sosyoekonomik duzey vb) değiştirilemez olmasına rağmen, aslında buyuk coğunluğunun değiştirilebileceği ve bu şekilde ani bebek olumlerinin buyuk olcude engellenebileceği gorulmektedir
Ani bebek olumlerini engellemek icin alınabilecek onlemler
1 Bebekler uyurken sırt ustu yatırılmalıdır
Sağlıklı sut cocukları doğumdan itibaren sırtustu yatırılmalıdır Yan yatış pozisyonu tercih ediliyor ise, yuzustu pozisyona donuş olasılığını azaltmak icin altta kalan kol one getirilmelidir (daha iyisi, yan yatış pozisyonu tercih edilmemelidir)
Amerikan pediatri akademisi 1992 yılında acıkladığı sağlık politikasında; sağlıklı bebeklerin uyku sırasında sırtustu yatırılmasını onermiş ve bu şekilde 4 yıl icinde Amerika ’da “ani bebek olumu sendromu sıklığı % 40 azaltılmıştır
2 Bebekler sert yatakta yatırılmalıdır
Bebekleri yumuşak yatak, yastık, yorgan veya hayvan postu gibi yuzeylere yatırmak doğru değildir Yatak, karyolaya uyumlu olmalı, yatakkaryola arasında bir parmak ya da 2 cm ’den daha fazla aralık olmamalıdır Karyola parmaklıkları arasında 2 parmak ya da 5 cm genişliğinden fazla mesafe bulunmamalıdır Ani bebek olumu vakalarının % 30 ’undan bebeğin uygun olmayan yerlerde yatırılması sorumlu tutulmaktadır
3 Bebeklerin annebaba ile birlikte yatması engellenmelidir
Ebeveyn yatakları bebek icin uygun malzemeden olmadığı gibi, sigara dumanı ile temas ve annebabanın ağırlığı altında kalma gibi riskleri olması nedeni ile kesinlikle onerilmemektedir
4 Bebeklerin yatağında kumaştan yapılmış oyuncaklar bulundurulmamalı ve uyurken yuzleri ortulmemelidir
Yatak carşafları gergin ve temiz olmalı, battaniye kullanılacak ise yatağın altına sıkıca tespit edilmeli ve cocuğun ancak goğsune kadar ortulmelidir Uyku tulumu kullanılması duşunulebilir
5 Annenin sigara icmesi engellenmelidir
Ani bebek olumu sendromu ile ilgili yapılan tum araştırmalar; hamilelikte ve doğum sonrasında sigara kullanımının riski arttırdığını acıkca ortaya koymaktadır Annenin gebeliğinde sigara icmesinin ani bebek olumu riskini 34 kat arttırdığı bilinmektedir Hamilelikte sigara icilmesi ayrıca erken doğum ve duşuk doğum ağırlıklı bebek riskini de arttırmaktadır
6 Aşırı sıcak onlenmelidir
Cocuklar hastalık anında bile aşırı ısınmaya neden olmayacak şekilde giydirilmelidir Ozellikle yuzustu yatan, cok giydirilen ve battaniye ile ortulen bebeklerde ani olum riski artabilmektedir Bu nedenle bebekler uyurken hafifce ortulmeli ve ideal oda ısısı sağlanmalıdır
7 Erken doğan veveya duşuk doğum ağırlığı olan bebeklerde monitor kullanılabilir
Bebek ne kadar erken doğduysa ve ne kadar kucukse ani bebek olumu riski o kadar fazladır Bu bebeklerde solunum durması ve kalp hızında yavaşlama olabileceğinden evde monitor ile izlenmesi uygun olabilir Ancak ev monitorlerinin ABOS ’u onlediği kanıtlanmamıştır ve Amerikan Pediatri Akademisi ev monitorlerinin bu amacla kullanımını onermemektedir
8 Bebekler anne sutu ile beslenmelidir
Kesin kanıt olmamakla birlikte, bazı calışmalarda anne sutu ile beslenen bebeklerde ani olum riskinin daha az olduğu gosterilmiştir Anne sutu ile beslenenlerde enfeksiyon hastalıklarının daha az gorulmesi ve annebebek arasındaki yakın ilişkinin ABOS riskini azaltabileceği duşunulmektedir
Uzm Dr Gokce BASLO