Ankara Antlaşması hakkında bilgi
Manda rejimi ile Suriye'ye yerleşen Fransa, Adana, Antep, Maraş, Urfa'yı İngilizlerden devralınca, burada cok guclu bir Turk direnişiyle karşılaştı Bu direniş, Fransızlara cok ağır kayıp verdirdi Suriye mandasını tehlikeye soktu Turk Orduları'nın 1 ve II İnonu Savaşları ve Sakarya Savaşı'ndaki başarıları Fransa'yı cok etkiledi ve tutumunu değiştirdi
Bu arada İtalyanlar, Haziran ayından itibaren sessizce Anadolu'yu terk etmeye başladılar 5 Temmuz 1921'de ise tamamen terk ettiler Gerci Ekim ayında, Anadolu'ya bir temsilci gondererek ekonomik ayrıcalıklar istedilerse de Ankara reddetti Fransızlar, 1921 Mart ayından itibaren Turkiye ile goruşmelere başladılar Bekir Sami Bey'in Fransızlarla Londra'da yaptığı antlaşma, bağımsızlık ilkesiyle bağdaşmadığı icin reddedildi
Haziran ayında Franklin Bouillon'u Ankara'ya ozel temsilci olarak gonderdiler Goruşmeler olumlu hava icinde gelişirken Yunan saldırısı başlayınca, goruşmeleri askıya aldılar TurkSovyet yakınlaşması Fransa'yı endişeye itti Yunan saldırısı karşısında Turkiye'nin Sovyetlerden yardım alması uzerine Fransız basını Denize duşen yılana sarılırTurk sozunu hatırlatarak, Fransız cıkarlarının tehlikeye duşeceğini belirtiyordu
Kral, Konstantin'in, başlattığı saldırıyı Haclı Seferiolarak ilanı Avrupa'da etkili olmuş, Sovyetlerin Kemalistlere 150000 kişilik bir ordu gonderdiği ve Anadolu'ya girdiği haberleri duyulmuştu Yunan Ordusu'nun başlangıctaki ustunluğu Avrupa'da buyuk etki yaptı Fakat Turk Ordusu'nun savaşı kazandığının duyulması butun umutlan yıktı Fransız kamuoyunun goruşu ve Hukumetin tutumu değişti Turkiye gercegini kabul ettiler 20 Ekim 1921'de Ankara Antlaşması'nı imzaladılar
Ankara Antlaşması'nın Hukumleri
Her iki taraf bu antlaşmanın imzalanmasından sonra savaşa son vermeyi kabul ediyorlar
Turk ve Fransız tutuklu ve savaş esirleri serbest bırakılacak
Antlaşmanın imzalanmasını izleyen iki ay icinde sozu gecen hattın guneyine Fransız kuvvetleri ve kuzeyine Turk kuvvetleri cekilecek
Boşaltma ve işgal her iki tarafca atanacak bir komisyonca saptanacak yontemlerle gercekleşecek
Her iki taraf da boşaltılan bolgelerde tam bir genel af uygulayacaklar
Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti, Misakı Milli'de acıkca tanınan azınlıklar hukukunun ceşitli devletler ve bağlaşıkları arasındaki antlaşmalara gore aynı temelde kendisine uygulanacağını bildirir
İskenderun ve Antakya bolgesi icin Fransa ozel bir yonetim rejimi kuracak, buradaki Turk halkına kulturlerini geliştirmek icin her tur kolaylık gosterilecek Turkce resmi dil olarak kalacaktır
3 maddede sozu gecen hat şoyle cozumlenmiştir: Sınır, İskenderun Korfezi uzerinden Payas'ın guneyinden Meydanı Ekbez'e doğru gidecek Oradan Suriye'ye, Karnaba ve Kilis Turkiye'ye bırakılarak Cobanbey İstasyonu'nda demiryolunu izleyecek, demiryolu Nusaybin'e kadar Turk topraklarında kalacaktır Nusaybin ile Cezinei İbn Omer arasındaki eski yol Turklerde kalarak Dicle'ye varacaktır Yolda, her iki ulke de aynı hakka sahip olacaktır Bu antlaşmanın imzalanmasını izleyen bir ay icinde her iki taraf temsilcilerinin oluşturduğu bir komisyon bu hattı saptayacaktır
Osmanlı Hanedanı kurucusu Osman Gazi'nin dedesi Suleyman Şah'ın Turk mezarı adı ile anılan mezarın bulunduğu Caber Kalesi Turk Bayrağı altında, Turk koruyucuları gozetiminde, Turk mulku olarak kalacaktır
Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti, PozantıNusaybin arasındaki Bağdat Demiryolu ayrıcalığının ve Adana'daki şubelerinin haklarıyla işletme ve nakliyatı ticaretinin yasal hak ve yararlarıyla Fransız Hukumeti'nin sececeği bir Fransız grubuna verilecektir Turkiye, Meydanı Ekbez'den Cobanbey'e kadar Suriye topraklarından trenle askeri ulaşım yapabilecektir Suriye'de Turk topraklarında aynı hakka sahiptir
Bu anlaşmanın imzalanmasından sonra TurkiyeSuriye arasında bir gumruk anlaşması saptanması icin karma komisyon kurulacaktır
Kuveik Suyu, Halep Şehri ile kuzeyindeki Turk bolgesi arasında acil bir şekilde bolunecek, Halep, gereksinmesine gore, kendi masraflarıyla Turk toprağından, Fırat'dan su alabilecektir
Yerleşik veya gocebe haktan 8 maddede saptanan hattın bu veyahutta oteki tarafındaki otlaklardan yararlanma hakkı veya emlakı veya arazisi olanlar eski haklarından yararlanabileceklerdir Hayvanlarını veya yavrularını, arac ve gereclerini gumruk veya vergi vermeksizin hattın ote tarafına nakledebileceklerdir Bunlarla ilgili vergileri, oturdukları ulkede vermek ile yukumludur
Anlaşmanın imzalanması sırasında Turk delegesi Yusuf Kemal Bey, Franklin Bouillon'a, İskenderun ve Antakya bolgesi halkına Turk Bayrağı'nı ihtiva eden ozel bir bayrak kullanma hakkının verilmesini istedi ve bu istekleri kabul edildi Bu antlaşma ile Birinci Dunya Savaşı oncesi kurulmuş bulunan İtilaf bloğu parcalandı
Versay'da kendisini desteklemeyen ve Almanya'ya yumuşak davranan İngiltere'ye kızan Fransa, Turkiye konusunda İngiltere'ye oyun oynuyor ve tek başına hareket ediyordu İngiltere, bu antlaşmayı hayret ve dehşet ile karşıladığını gizlemedi Fransa, Turk cephesinde 6070000 asker beslemek ve Turklerle savaşmaktan kurtuluyordu
Bu antlaşma, yalnızca Guney Doğu Anadolu icin imzalanmakla beraber, Fransa gibi buyuk bir Avrupa devletinin Turkiye'yi ve Misakı Milli'yi resmen tanıması bakımından cok onemliydi Fransız desteğini yitirdikleri icin Kilikya uzerindeki Ermeni hayalleri yıkıldı 130000'den cok Ermeni Suriye'ye, 30000 kadar Ermeni de Kıbrıs'a goc etti Doğu Anadolu'da da 300000 kadar Ermeni, Ermenistan'a goc etti
Bu antlaşmanın Turkiye'ye siyasi yararlarının yanı sıra, askeri bakımdan da buyuk yararı oldu Bu cephenin tasfiyesi ile Turkiye guneyini de guvenceye aldı ve buradaki askerlerini Batı cephesine taşımak olanağı buldu Fransızlar bolgeyi boşaltırken Turkiye'ye satış ve hibe yoluyla silah, cephane bıraktılar
Somurge halklarının uzerinde de bu zaferin etkisi goruldu Avrupa devletlerinin yenilmezliği konusu yıkıldı Turk zaferi ve Avrupa Devletleri'nin Turkiye karşısındaki yenilgileri somurgeler halklarına umut verdi
Bu antlaşma ile Hatay, Fransa'ya bırakılmakla Misakı Milli'den ikinci odun verildi Batum'dan sonra Hatay yitiriliyordu Fakat o gunun koşulları altında elde edilen buyuk kazanctı Cunku Turkiye iki buyuk cepheyi tasfiye etti İki buyuk ulke tarafından resmen tanındı Kaldı ki Hatay uzerinde Turkiye haklarından vazgecmeyecekti
1923 yılında Adana'ya gelen Ataturk, burada kendisini siyah bayrakla karşılayan Hatay temsilcilerine 40 asırlık Turk yurdu yabancı eline bırakılamazdiyerek, kurtuluş icin soz vermiş ve sozunu 15 yıl sonra yerine getirmiştir
Manda rejimi ile Suriye'ye yerleşen Fransa, Adana, Antep, Maraş, Urfa'yı İngilizlerden devralınca, burada cok guclu bir Turk direnişiyle karşılaştı Bu direniş, Fransızlara cok ağır kayıp verdirdi Suriye mandasını tehlikeye soktu Turk Orduları'nın 1 ve II İnonu Savaşları ve Sakarya Savaşı'ndaki başarıları Fransa'yı cok etkiledi ve tutumunu değiştirdi
Bu arada İtalyanlar, Haziran ayından itibaren sessizce Anadolu'yu terk etmeye başladılar 5 Temmuz 1921'de ise tamamen terk ettiler Gerci Ekim ayında, Anadolu'ya bir temsilci gondererek ekonomik ayrıcalıklar istedilerse de Ankara reddetti Fransızlar, 1921 Mart ayından itibaren Turkiye ile goruşmelere başladılar Bekir Sami Bey'in Fransızlarla Londra'da yaptığı antlaşma, bağımsızlık ilkesiyle bağdaşmadığı icin reddedildi
Haziran ayında Franklin Bouillon'u Ankara'ya ozel temsilci olarak gonderdiler Goruşmeler olumlu hava icinde gelişirken Yunan saldırısı başlayınca, goruşmeleri askıya aldılar TurkSovyet yakınlaşması Fransa'yı endişeye itti Yunan saldırısı karşısında Turkiye'nin Sovyetlerden yardım alması uzerine Fransız basını Denize duşen yılana sarılırTurk sozunu hatırlatarak, Fransız cıkarlarının tehlikeye duşeceğini belirtiyordu
Kral, Konstantin'in, başlattığı saldırıyı Haclı Seferiolarak ilanı Avrupa'da etkili olmuş, Sovyetlerin Kemalistlere 150000 kişilik bir ordu gonderdiği ve Anadolu'ya girdiği haberleri duyulmuştu Yunan Ordusu'nun başlangıctaki ustunluğu Avrupa'da buyuk etki yaptı Fakat Turk Ordusu'nun savaşı kazandığının duyulması butun umutlan yıktı Fransız kamuoyunun goruşu ve Hukumetin tutumu değişti Turkiye gercegini kabul ettiler 20 Ekim 1921'de Ankara Antlaşması'nı imzaladılar
Ankara Antlaşması'nın Hukumleri
Her iki taraf bu antlaşmanın imzalanmasından sonra savaşa son vermeyi kabul ediyorlar
Turk ve Fransız tutuklu ve savaş esirleri serbest bırakılacak
Antlaşmanın imzalanmasını izleyen iki ay icinde sozu gecen hattın guneyine Fransız kuvvetleri ve kuzeyine Turk kuvvetleri cekilecek
Boşaltma ve işgal her iki tarafca atanacak bir komisyonca saptanacak yontemlerle gercekleşecek
Her iki taraf da boşaltılan bolgelerde tam bir genel af uygulayacaklar
Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti, Misakı Milli'de acıkca tanınan azınlıklar hukukunun ceşitli devletler ve bağlaşıkları arasındaki antlaşmalara gore aynı temelde kendisine uygulanacağını bildirir
İskenderun ve Antakya bolgesi icin Fransa ozel bir yonetim rejimi kuracak, buradaki Turk halkına kulturlerini geliştirmek icin her tur kolaylık gosterilecek Turkce resmi dil olarak kalacaktır
3 maddede sozu gecen hat şoyle cozumlenmiştir: Sınır, İskenderun Korfezi uzerinden Payas'ın guneyinden Meydanı Ekbez'e doğru gidecek Oradan Suriye'ye, Karnaba ve Kilis Turkiye'ye bırakılarak Cobanbey İstasyonu'nda demiryolunu izleyecek, demiryolu Nusaybin'e kadar Turk topraklarında kalacaktır Nusaybin ile Cezinei İbn Omer arasındaki eski yol Turklerde kalarak Dicle'ye varacaktır Yolda, her iki ulke de aynı hakka sahip olacaktır Bu antlaşmanın imzalanmasını izleyen bir ay icinde her iki taraf temsilcilerinin oluşturduğu bir komisyon bu hattı saptayacaktır
Osmanlı Hanedanı kurucusu Osman Gazi'nin dedesi Suleyman Şah'ın Turk mezarı adı ile anılan mezarın bulunduğu Caber Kalesi Turk Bayrağı altında, Turk koruyucuları gozetiminde, Turk mulku olarak kalacaktır
Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti, PozantıNusaybin arasındaki Bağdat Demiryolu ayrıcalığının ve Adana'daki şubelerinin haklarıyla işletme ve nakliyatı ticaretinin yasal hak ve yararlarıyla Fransız Hukumeti'nin sececeği bir Fransız grubuna verilecektir Turkiye, Meydanı Ekbez'den Cobanbey'e kadar Suriye topraklarından trenle askeri ulaşım yapabilecektir Suriye'de Turk topraklarında aynı hakka sahiptir
Bu anlaşmanın imzalanmasından sonra TurkiyeSuriye arasında bir gumruk anlaşması saptanması icin karma komisyon kurulacaktır
Kuveik Suyu, Halep Şehri ile kuzeyindeki Turk bolgesi arasında acil bir şekilde bolunecek, Halep, gereksinmesine gore, kendi masraflarıyla Turk toprağından, Fırat'dan su alabilecektir
Yerleşik veya gocebe haktan 8 maddede saptanan hattın bu veyahutta oteki tarafındaki otlaklardan yararlanma hakkı veya emlakı veya arazisi olanlar eski haklarından yararlanabileceklerdir Hayvanlarını veya yavrularını, arac ve gereclerini gumruk veya vergi vermeksizin hattın ote tarafına nakledebileceklerdir Bunlarla ilgili vergileri, oturdukları ulkede vermek ile yukumludur
Anlaşmanın imzalanması sırasında Turk delegesi Yusuf Kemal Bey, Franklin Bouillon'a, İskenderun ve Antakya bolgesi halkına Turk Bayrağı'nı ihtiva eden ozel bir bayrak kullanma hakkının verilmesini istedi ve bu istekleri kabul edildi Bu antlaşma ile Birinci Dunya Savaşı oncesi kurulmuş bulunan İtilaf bloğu parcalandı
Versay'da kendisini desteklemeyen ve Almanya'ya yumuşak davranan İngiltere'ye kızan Fransa, Turkiye konusunda İngiltere'ye oyun oynuyor ve tek başına hareket ediyordu İngiltere, bu antlaşmayı hayret ve dehşet ile karşıladığını gizlemedi Fransa, Turk cephesinde 6070000 asker beslemek ve Turklerle savaşmaktan kurtuluyordu
Bu antlaşma, yalnızca Guney Doğu Anadolu icin imzalanmakla beraber, Fransa gibi buyuk bir Avrupa devletinin Turkiye'yi ve Misakı Milli'yi resmen tanıması bakımından cok onemliydi Fransız desteğini yitirdikleri icin Kilikya uzerindeki Ermeni hayalleri yıkıldı 130000'den cok Ermeni Suriye'ye, 30000 kadar Ermeni de Kıbrıs'a goc etti Doğu Anadolu'da da 300000 kadar Ermeni, Ermenistan'a goc etti
Bu antlaşmanın Turkiye'ye siyasi yararlarının yanı sıra, askeri bakımdan da buyuk yararı oldu Bu cephenin tasfiyesi ile Turkiye guneyini de guvenceye aldı ve buradaki askerlerini Batı cephesine taşımak olanağı buldu Fransızlar bolgeyi boşaltırken Turkiye'ye satış ve hibe yoluyla silah, cephane bıraktılar
Somurge halklarının uzerinde de bu zaferin etkisi goruldu Avrupa devletlerinin yenilmezliği konusu yıkıldı Turk zaferi ve Avrupa Devletleri'nin Turkiye karşısındaki yenilgileri somurgeler halklarına umut verdi
Bu antlaşma ile Hatay, Fransa'ya bırakılmakla Misakı Milli'den ikinci odun verildi Batum'dan sonra Hatay yitiriliyordu Fakat o gunun koşulları altında elde edilen buyuk kazanctı Cunku Turkiye iki buyuk cepheyi tasfiye etti İki buyuk ulke tarafından resmen tanındı Kaldı ki Hatay uzerinde Turkiye haklarından vazgecmeyecekti
1923 yılında Adana'ya gelen Ataturk, burada kendisini siyah bayrakla karşılayan Hatay temsilcilerine 40 asırlık Turk yurdu yabancı eline bırakılamazdiyerek, kurtuluş icin soz vermiş ve sozunu 15 yıl sonra yerine getirmiştir