iltasyazilim
FD Üye
Yakup Kadri Karaosmanoğlu Ankara Kitap Özeti
Kitabın Adı : ANKARA
Kitabın Yazarı : Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU
Yayınlama Evi : İnkılap
Basım Yılı : 1982
1)Kitabın Konusu :
Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU ’nun Ankara romanı ütopik bir romandır Bu romanda yazarın özlediği, özlemini çektiği geleceğin Ankara ’sı dolayısı ile Türkiye ’sidir
2)Kitabın Özeti :
Cumhuriyet inkılabı ile birlikte Anadolu ’nun her yerde dirilişi her tarafta yapılanması gerekmektedir Bu yeni yapı üstüne ivedi bir şekilde bina inşaa edilmelidir Bunu yapacak olanlar ise dönemin idealist vatansever insanları olacaktır Ankara romanında ise bunu gerçekleştirecek idealist insanların verdiği mücadele anlatılmaktadır Bu idealist millet inkılap hareketini özümsemiş, ulusal şuura sahip karakterlerdir Bu halk yaşam serüveni içerisinde karışık yollardan geçerek romanın son bölümünde bir araya gelirler Kendi hayatlarını geleceğin modern, çağdaş, öz benliği ile çelişmeyen maddi ve manevi varlığını kaybetmeyen, değerleri ile övünen yeni Türk toplumu yaratma mücadelesi içinde geçer
Ankara romanı üç bölümden oluşmaktadır;
Birinci bölüm : Sakarya savaşı öncesi ( 1922 ’ye dek )
İkinci bölüm : Cumhuriyetin ilanını izleyen yıllar ( 1926 ’ya dek )
Üçüncü birim : Cumhuriyet sonrasının 14 ve 20 Yılları (19371943 ’e dek )
Bu üç bölümdeki olaylar yazarın her bölümde farklı bir şahsiyet olarak karşımıza çıkardığı Selma Hanım ’ın çevresinde geçer Selma Hanım ’ın arayışı Ankara ’nın arayışıdır Yazgısı Ankara ’nın yazgısıdır Yaşamı da Ankara ’nın yaşamıdır Selma Bayan ’ın ilişki kurduğu erkekler ise birer simgedirler
Birinci birim: Kurtuluş Zaferi ile sonuçlanan, savaş yıllarındaki Ankara ’yı kısa hatlarla açıklamaktadır Romanın kahramanı olan Selma Bayan hayatını bu üç bölümde üç ayrı erkekle geçiriyor Milli mücadele yıllarında bir banka şefinin karısıdır Kocası Nazif ’le Ankara ’nın yabancısıdır İstanbul'lu bayan için Ankara ’da hayat tek düze ve sıkıcıdır, yoksulluklarla doludur Abes zamanlarında Hatice Bayan ve Halime Hanım ile sohbet eder Bu sohbetlerinde gündelik Ankara hayatını bütün çıplaklığı ile gözler önüne serer Daha sonraları Nazif Bey ’in vekil arkadaşı Murat Beyle tanışırlar Bu sırada binbaşı Hakkı Beyle de tanışırlar Bu dönemlerde Hakkı Bey ’in milli mücadele ruhu ve azmi kendisini fazlasıyla etkiler Bütün ümitlerin galibiyet ’e bağlandığı, diğer hiçbir şeyin ehemmiyetli olmadığı bu devirde, herkesin mütevazı bir hayatı vardır Yalnız kocası Nazif Bey ’in ulusal davaya bir erkekten beklediği coşku ve alaka ile bağlanmadığını gören Selma Hanım ağır ağır kocası Nazif Bey ’den kopmaya başlar Erkânı Harp Binbaşı ’sının zihin ve hareketlerine yakın olma duyar Birinci bölüm Selma Hanım ’ın binbaşının cazibesine kendisini kaptırdığı bir zamanda sonuçlanır
İkinci bölümde Selma Bayan Nazif Bey ’den boşanmıştır Bu birim zaferden sonraki Ankara ’dır Selma Bayan eski binbaşı emekli Miralay Hakkı Bey ’in karısıdır Oysa koşullar değişmiş değişen şartlar Cumhuriyet öncesinin kişilerini de değiştirmiştir Hakkı Bey ordudan, Murat Bey vekillikten ayrılmışlardır Vurguncu harp zengini şirket meclisi idarelerinde dolaşan, ecnebi gruplarla kurul işleri yapmaya çalışan Hakkı Bey ’in yeni yüzüyle karşılaşırız Hakkı Bey milli idealleri bir tarafa bırakmış, somut kolaylık içerisinde sadece kendi hesabına çalışan birisine dönüşmüştür Bu zümreye göre artık halkçılık diye bir dava kalmamıştır Bu bölümde ahali ile bu zümre arasında nasıl doldurulmaz bir uçurum açıldığını, inkılabı böyle anlayanları, daima kendi lehlerine çekenlerin eleştirisi yer alır Selma Hanım yeni kocasından da uzaklaşır Bu sırada muharrir olan Neşet Değişmez genç kadını görmek için onların bazı alemlerine iştirak eder Selma Hanım bu hayatın acılarını onunla paylaşır Binbaşı Hakkı Bey ’den boşanır Bundan sonraki hayatında toplumsal hizmetlerin en değerlisi olan öğretmenlik görevine atılır
Son birim yazarın hayalindeki Ankara ’dır Yazarın bu gerçek dışı Cumhuriyet ’in Onuncu Sene Dönümü Bayramıyla başlar Gazi Mustafa Kemal ’in Türk milletine hitabesi, bir ödev başlangıcının, bir yeni sabahın ilk işareti gibi olmuştur Ankara ’nın çehresi değişmiştir Bundan sonradan kendini düşünen bir zümrenin zevkine ve menfaatine aleyhinde şiddetli matbuat hücumu başlamıştır Halk evleri, Toplumsal Mükellefiyet Teşkilatı yeni hayatın odakları olmuştur Selma Hanım Neşet Sabit ’le evlenmiş, bu iki insan yeni hayatın imar ve inşasında elele vererek büyük bir aşkla çalışıyor, yeni değerleri insanlar yığınlarına götürürler Harf İnkılabı, Tarih Cemiyeti, Yüksek İktisat Enstitüsü, Insanlar Evleri gibi daha bir fazla alanda büyük atılımlar, büyük yenilikler gerçekleşir Selma Hanım ve Neşet Sabit fırsat buldukça Anadolu ’nun muhtelif yerlerine yolculuk eder, bu seyahatlerinde gördükleri yerlerin yeni çehresiyle karşılaşırlar Anadolu toprağı, suyu, kırı, bayırı, dağı, taşıyla benzersiz güzelliğiyle cennetten bir parça gibi tasavvur ederler, bundan açgözlü bir hoşgörü alırlar Hele Pınarbaşı ’nda düzenledikleri eğlencelerde halk ezgileri ve türküleri çalınır söylenir, sabaha değin hoş bir şekilde süre geçirirler Roman yazarın bu tasavvuruyla son bulur
3)Kitabın Asıl Fikri :
Yeni kurulan bir devletin buhranlı dönemlerinde insanların kendi menfaatlerinden fazla devletini ve milletini düşünmesi gerekirBu baskı dönemin atlatılmasında her ferdin kalp yüreğe, el ele çalışması; engelleri, ne kadar şiddet olsa da, beraberce aşması gerekmektedir
4)Kitaptaki Olayların ve Kişilerin Değerlendirmesi :
Selma Hanım : İyi bir öğrenim görmüş, haksızlıklara boyun eğmeyen, vatansever, vatan sevgisi uğrunda oradan oraya koşan; daima bir şeylet arayan, aradığını bulamayan; azimli ve hoş görülü, halden anlar, olgun bir kişidir
Nazif Bey : İyi bir öğrenim görmüş banka şefidir Sessiz, sedasız, vatanından çok canını seven kişidir
Binbaşı Hakkı Bey : Ulusal mücadele yıllarında atılgan ve yiğit bir askerdir Milli çaba bitince söylev ve hareketlerinde değişmeler olur Milli mücadele vurguncusudur, sömürücüdür, vurdumduymaz biridir
Neşet Değişmez Bey : İyi bir tahsilli, genç bir yazardır Milli mücadelenin yanına yer almış, gönülden desteklemiş, inkılabın yanında canla başla çalışan; sorumluluğunu bilir, azimli, toleranslı, halden anlayan bir kişidir
Murat Bey : Kendisi Anadolu ’nun bağrında yetişmiş, milli mücadelenin yanına yer almış, tutucu, kendi çıkarını herşeyin üstünde tutan bir insandır Milli çaba vurguncusudur Milli çaba sonunda zengin olmuş, harvurup harman savuran bir kişidir Ailesi ile Avrupa ’ya kaçmıştır
Ömer Efendi ve Ailesi : Kültür düzeyleri düşük insanlardırKendilerinin ayıp saydıkları şeyleri başkaları yaparsa ayıp sayarlar Kendileri yaparsa olağan karşılarlar Tutucudurlar Iş hayatında başarılıdırlar
Yıldız Bayan : Tiyatro sanatçısıdır
Şeyh Belirlenmiş : Dini bir kişidir, tutucudur
5 )Kitap Hakkında Kişiye Özel Fikirler :
Anlatımı güzel ve yalın bir kitap Cumhuriyetin kuruluş yıllarında ki karmaşada, insanların davranış ve davranışlarının, kendilerini nasıl yansıttıkları hakkında örnekler sunuyor Türkiye ’nin geleceği hakkında, o yıllarda ki endişeleri ve yapılanmayı aktarıyorOkunulması faydalı olacağını düşünüyorum
6)Kitabın Yazarı Hakkında Data :
27 Mart 1889'da Kahire'de doğdu İlköğrenimine ailesiyle birlikte gittiği Manisa'da başladı 1903'te İzmir İdadisi'ne girdi Babasının ölümünden daha sonra annesiyle yine Mısır'a döndü, öğrenimini İskenderiye'deki bir Fransız okulunda tamamladı 1908'de başladığı İstanbul Hukuk Mektebi'ni bitirmedi 1909'da arkadaşı Şehabettin Süleyman yoluyla Fecri Âti topluluğuna katıldı 1916'da çare olmak için gittiği İsviçre'de üç sene değin kaldı Ateşkes yıllarında İkdam gazetesindeki yazılarıyla Kurtuluş Savaşı'nı destekledi 1921'de Ankara'ya çağrıldı ve bir takım görevler verildi
1923'te Mardin, 1931'de Manisa milletvekili oldu Bir yandan da gazeteciliğini ve roman yazarlığını sürdürdü Kadro Dergisi 1932'de Vedat Nedim Tör, Şevket Süreyya Aydemir, Burhan Asaf Doküman ve İsmail Hüsrev Tökin ile birlikte Kadro dergisinin kurucuları aralarında yer aldı Savunduğu bazı fikirler aşırı bulunduğu için Kadro dergisinin 1934'te yayımına bitirmek zorunda kalmasından sonra Tiran elçiliğine atandı sonra 1935'te Prag, 1939'da La Haye, 1942'de Bern, 1949'da Tahran ve 1951'de yine Bern elçiliklerine getirildi 27 Mayıs 1960'tan daha sonra Kurucu Meclis üyeliğine seçildi Siyasal hayatının son görevi 19611965 arasındaki Manisa milletvekilliği oldu 13 Aralık 1974'te Ankara'da öldü
ESERLERİ Roman: Kiralık Konak, Nur Baba, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore, Yaban, Ankara, Bir Sürgün, Panaroma, 2 cilt, Hep O Şarkı Öykü Bir Serencam, Rahmet, Milli Savaş Hikâyeleri Hatıra: Mecbur Diplomat, Anamın Kitabı, Vatan Yolunda, Politikada 45 Yıl,
Gençlik ve Edebiyat Hatıraları *
Kitabın Adı : ANKARA
Kitabın Yazarı : Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU
Yayınlama Evi : İnkılap
Basım Yılı : 1982
1)Kitabın Konusu :
Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU ’nun Ankara romanı ütopik bir romandır Bu romanda yazarın özlediği, özlemini çektiği geleceğin Ankara ’sı dolayısı ile Türkiye ’sidir
2)Kitabın Özeti :
Cumhuriyet inkılabı ile birlikte Anadolu ’nun her yerde dirilişi her tarafta yapılanması gerekmektedir Bu yeni yapı üstüne ivedi bir şekilde bina inşaa edilmelidir Bunu yapacak olanlar ise dönemin idealist vatansever insanları olacaktır Ankara romanında ise bunu gerçekleştirecek idealist insanların verdiği mücadele anlatılmaktadır Bu idealist millet inkılap hareketini özümsemiş, ulusal şuura sahip karakterlerdir Bu halk yaşam serüveni içerisinde karışık yollardan geçerek romanın son bölümünde bir araya gelirler Kendi hayatlarını geleceğin modern, çağdaş, öz benliği ile çelişmeyen maddi ve manevi varlığını kaybetmeyen, değerleri ile övünen yeni Türk toplumu yaratma mücadelesi içinde geçer
Ankara romanı üç bölümden oluşmaktadır;
Birinci bölüm : Sakarya savaşı öncesi ( 1922 ’ye dek )
İkinci bölüm : Cumhuriyetin ilanını izleyen yıllar ( 1926 ’ya dek )
Üçüncü birim : Cumhuriyet sonrasının 14 ve 20 Yılları (19371943 ’e dek )
Bu üç bölümdeki olaylar yazarın her bölümde farklı bir şahsiyet olarak karşımıza çıkardığı Selma Hanım ’ın çevresinde geçer Selma Hanım ’ın arayışı Ankara ’nın arayışıdır Yazgısı Ankara ’nın yazgısıdır Yaşamı da Ankara ’nın yaşamıdır Selma Bayan ’ın ilişki kurduğu erkekler ise birer simgedirler
Birinci birim: Kurtuluş Zaferi ile sonuçlanan, savaş yıllarındaki Ankara ’yı kısa hatlarla açıklamaktadır Romanın kahramanı olan Selma Bayan hayatını bu üç bölümde üç ayrı erkekle geçiriyor Milli mücadele yıllarında bir banka şefinin karısıdır Kocası Nazif ’le Ankara ’nın yabancısıdır İstanbul'lu bayan için Ankara ’da hayat tek düze ve sıkıcıdır, yoksulluklarla doludur Abes zamanlarında Hatice Bayan ve Halime Hanım ile sohbet eder Bu sohbetlerinde gündelik Ankara hayatını bütün çıplaklığı ile gözler önüne serer Daha sonraları Nazif Bey ’in vekil arkadaşı Murat Beyle tanışırlar Bu sırada binbaşı Hakkı Beyle de tanışırlar Bu dönemlerde Hakkı Bey ’in milli mücadele ruhu ve azmi kendisini fazlasıyla etkiler Bütün ümitlerin galibiyet ’e bağlandığı, diğer hiçbir şeyin ehemmiyetli olmadığı bu devirde, herkesin mütevazı bir hayatı vardır Yalnız kocası Nazif Bey ’in ulusal davaya bir erkekten beklediği coşku ve alaka ile bağlanmadığını gören Selma Hanım ağır ağır kocası Nazif Bey ’den kopmaya başlar Erkânı Harp Binbaşı ’sının zihin ve hareketlerine yakın olma duyar Birinci bölüm Selma Hanım ’ın binbaşının cazibesine kendisini kaptırdığı bir zamanda sonuçlanır
İkinci bölümde Selma Bayan Nazif Bey ’den boşanmıştır Bu birim zaferden sonraki Ankara ’dır Selma Bayan eski binbaşı emekli Miralay Hakkı Bey ’in karısıdır Oysa koşullar değişmiş değişen şartlar Cumhuriyet öncesinin kişilerini de değiştirmiştir Hakkı Bey ordudan, Murat Bey vekillikten ayrılmışlardır Vurguncu harp zengini şirket meclisi idarelerinde dolaşan, ecnebi gruplarla kurul işleri yapmaya çalışan Hakkı Bey ’in yeni yüzüyle karşılaşırız Hakkı Bey milli idealleri bir tarafa bırakmış, somut kolaylık içerisinde sadece kendi hesabına çalışan birisine dönüşmüştür Bu zümreye göre artık halkçılık diye bir dava kalmamıştır Bu bölümde ahali ile bu zümre arasında nasıl doldurulmaz bir uçurum açıldığını, inkılabı böyle anlayanları, daima kendi lehlerine çekenlerin eleştirisi yer alır Selma Hanım yeni kocasından da uzaklaşır Bu sırada muharrir olan Neşet Değişmez genç kadını görmek için onların bazı alemlerine iştirak eder Selma Hanım bu hayatın acılarını onunla paylaşır Binbaşı Hakkı Bey ’den boşanır Bundan sonraki hayatında toplumsal hizmetlerin en değerlisi olan öğretmenlik görevine atılır
Son birim yazarın hayalindeki Ankara ’dır Yazarın bu gerçek dışı Cumhuriyet ’in Onuncu Sene Dönümü Bayramıyla başlar Gazi Mustafa Kemal ’in Türk milletine hitabesi, bir ödev başlangıcının, bir yeni sabahın ilk işareti gibi olmuştur Ankara ’nın çehresi değişmiştir Bundan sonradan kendini düşünen bir zümrenin zevkine ve menfaatine aleyhinde şiddetli matbuat hücumu başlamıştır Halk evleri, Toplumsal Mükellefiyet Teşkilatı yeni hayatın odakları olmuştur Selma Hanım Neşet Sabit ’le evlenmiş, bu iki insan yeni hayatın imar ve inşasında elele vererek büyük bir aşkla çalışıyor, yeni değerleri insanlar yığınlarına götürürler Harf İnkılabı, Tarih Cemiyeti, Yüksek İktisat Enstitüsü, Insanlar Evleri gibi daha bir fazla alanda büyük atılımlar, büyük yenilikler gerçekleşir Selma Hanım ve Neşet Sabit fırsat buldukça Anadolu ’nun muhtelif yerlerine yolculuk eder, bu seyahatlerinde gördükleri yerlerin yeni çehresiyle karşılaşırlar Anadolu toprağı, suyu, kırı, bayırı, dağı, taşıyla benzersiz güzelliğiyle cennetten bir parça gibi tasavvur ederler, bundan açgözlü bir hoşgörü alırlar Hele Pınarbaşı ’nda düzenledikleri eğlencelerde halk ezgileri ve türküleri çalınır söylenir, sabaha değin hoş bir şekilde süre geçirirler Roman yazarın bu tasavvuruyla son bulur
3)Kitabın Asıl Fikri :
Yeni kurulan bir devletin buhranlı dönemlerinde insanların kendi menfaatlerinden fazla devletini ve milletini düşünmesi gerekirBu baskı dönemin atlatılmasında her ferdin kalp yüreğe, el ele çalışması; engelleri, ne kadar şiddet olsa da, beraberce aşması gerekmektedir
4)Kitaptaki Olayların ve Kişilerin Değerlendirmesi :
Selma Hanım : İyi bir öğrenim görmüş, haksızlıklara boyun eğmeyen, vatansever, vatan sevgisi uğrunda oradan oraya koşan; daima bir şeylet arayan, aradığını bulamayan; azimli ve hoş görülü, halden anlar, olgun bir kişidir
Nazif Bey : İyi bir öğrenim görmüş banka şefidir Sessiz, sedasız, vatanından çok canını seven kişidir
Binbaşı Hakkı Bey : Ulusal mücadele yıllarında atılgan ve yiğit bir askerdir Milli çaba bitince söylev ve hareketlerinde değişmeler olur Milli mücadele vurguncusudur, sömürücüdür, vurdumduymaz biridir
Neşet Değişmez Bey : İyi bir tahsilli, genç bir yazardır Milli mücadelenin yanına yer almış, gönülden desteklemiş, inkılabın yanında canla başla çalışan; sorumluluğunu bilir, azimli, toleranslı, halden anlayan bir kişidir
Murat Bey : Kendisi Anadolu ’nun bağrında yetişmiş, milli mücadelenin yanına yer almış, tutucu, kendi çıkarını herşeyin üstünde tutan bir insandır Milli çaba vurguncusudur Milli çaba sonunda zengin olmuş, harvurup harman savuran bir kişidir Ailesi ile Avrupa ’ya kaçmıştır
Ömer Efendi ve Ailesi : Kültür düzeyleri düşük insanlardırKendilerinin ayıp saydıkları şeyleri başkaları yaparsa ayıp sayarlar Kendileri yaparsa olağan karşılarlar Tutucudurlar Iş hayatında başarılıdırlar
Yıldız Bayan : Tiyatro sanatçısıdır
Şeyh Belirlenmiş : Dini bir kişidir, tutucudur
5 )Kitap Hakkında Kişiye Özel Fikirler :
Anlatımı güzel ve yalın bir kitap Cumhuriyetin kuruluş yıllarında ki karmaşada, insanların davranış ve davranışlarının, kendilerini nasıl yansıttıkları hakkında örnekler sunuyor Türkiye ’nin geleceği hakkında, o yıllarda ki endişeleri ve yapılanmayı aktarıyorOkunulması faydalı olacağını düşünüyorum
6)Kitabın Yazarı Hakkında Data :
27 Mart 1889'da Kahire'de doğdu İlköğrenimine ailesiyle birlikte gittiği Manisa'da başladı 1903'te İzmir İdadisi'ne girdi Babasının ölümünden daha sonra annesiyle yine Mısır'a döndü, öğrenimini İskenderiye'deki bir Fransız okulunda tamamladı 1908'de başladığı İstanbul Hukuk Mektebi'ni bitirmedi 1909'da arkadaşı Şehabettin Süleyman yoluyla Fecri Âti topluluğuna katıldı 1916'da çare olmak için gittiği İsviçre'de üç sene değin kaldı Ateşkes yıllarında İkdam gazetesindeki yazılarıyla Kurtuluş Savaşı'nı destekledi 1921'de Ankara'ya çağrıldı ve bir takım görevler verildi
1923'te Mardin, 1931'de Manisa milletvekili oldu Bir yandan da gazeteciliğini ve roman yazarlığını sürdürdü Kadro Dergisi 1932'de Vedat Nedim Tör, Şevket Süreyya Aydemir, Burhan Asaf Doküman ve İsmail Hüsrev Tökin ile birlikte Kadro dergisinin kurucuları aralarında yer aldı Savunduğu bazı fikirler aşırı bulunduğu için Kadro dergisinin 1934'te yayımına bitirmek zorunda kalmasından sonra Tiran elçiliğine atandı sonra 1935'te Prag, 1939'da La Haye, 1942'de Bern, 1949'da Tahran ve 1951'de yine Bern elçiliklerine getirildi 27 Mayıs 1960'tan daha sonra Kurucu Meclis üyeliğine seçildi Siyasal hayatının son görevi 19611965 arasındaki Manisa milletvekilliği oldu 13 Aralık 1974'te Ankara'da öldü
ESERLERİ Roman: Kiralık Konak, Nur Baba, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore, Yaban, Ankara, Bir Sürgün, Panaroma, 2 cilt, Hep O Şarkı Öykü Bir Serencam, Rahmet, Milli Savaş Hikâyeleri Hatıra: Mecbur Diplomat, Anamın Kitabı, Vatan Yolunda, Politikada 45 Yıl,
Gençlik ve Edebiyat Hatıraları *