Anlatım (Takrir, Sunma) metodu

Anlatım (Takrir, Sunma) metodu Ola Ki eğitimin amacı sadece bir konuda veya alanda bilgi sahibi kılmaksa takrir metodunu kullanmak kavga metodunu kullanmaktan fazla daha iyidir Yok eğer, eğitimin amacı problem çözümleyecek nitelikte bir takım kabiliyet ve hünerlerin geliştirilmesi ise, o takdirde en eksik derslik tartışması bile bir çok takrirden daha üstündürBBloom Eğitim tarihinde ve günümüzde en yaygın ve en çok kullanılan, ve bununla beraber en eskiniteliğini de taşıyabilecek bir öğretim metodudur Dolayısıyla, geleneksel bir metoddur Eğitimin örgün ülkü geldiği Antikçağ Yunan okullarında, Ortaçağ medreselerinde ve hıristiyan okullarında, okulda anlatılan konular dolayısıyla, öğretim genelde bu metoda dayanıyordu Lüzum bilim ve toplum felsefesi gerekse dinî konular en iyi şekilde fakat sözle anlatılabiliyordu Öğrenciler genel olarak dingin herif durumda idiler ve yalnızca dinleyerek, anekdot tutuyorlardı Bu yöntem, bugün de genellikle sosyal bilimler alanında ağırlıklı edinmek üzere, sözlü anlatım gerektiren anında bütün eğitimöğretim faaliyetlerinde kullanılmaktadır İnsan bilgisi, şimdiye kadar büyük ölçüde sözlü veya yazılmış dil ile ifade edilip saklanagelmiştir Eğitim vasıtasıyla kısa zamanda organize bilgi sunulmak isteniyorsa, kullanılacak en iyi usul budur Bilgi düzeyindeki davranışların kazandırılmasında fazla etkili olan bu metod, benzer anda fazla sayıda kişiye hitap edilebilmesi dolayısıyla da avantajlıdır Ama bu metodun iyi kullanılabilmesi, öğretmenin kişiliğine, bilgisine, ses tonuna, tavır gücüne (tavır temposu, melodisi, telaffuzu, vakit ayarlama), diyalektik metodu iyi kullanmasına, jest ve mimiklerine bağlıdır Bu metodla ders anlatılırken drama tekniği, tanımlama, açıklama ve hikâye gayet ustalıkla kullanılmalıdır Anlatım metodunun eksikleri ve kusurlu yönleri: Anlatma yöntemi, modern eğitimciler göre genel olarak fazla kötü eleştirilmiş ve hattâ yasaklanması bile istenmiştir Bu hileli ve aşırı değerlendirmeler içten değildir Ama gene de anlatma metodunun bazı kusurlu yönleri vardır: Anlatma yöntemi daha çok işitme organını kullanmaktadır Ancak eğitimde ne değin çok duyu organı kullanılırsa pek iyi olur Görmeye dayalı bilgilerin ve psikomotor davranışların bu metodla öğretilmesi fazla zordur Öğrenci derse etkin olarak katılmadığı için dersi dinlemeyebilir, öğrenme sorumluluğundan kaçabilir özensiz dinlenilen bir derste de bilgiler bütün olarak özümsenemez ve kısa zamanda unutulur Eğer hoca; bilgisi, ses tonu, vurgulamaları, kullanacağı dağıtılmış tekniklerle dersi dinlenilebilir bir ışık halkası getirmezse, öğrenciler kısa zamanda sıkılır, motivasyonları düşer ve dersten koparlar Kimi uyuklamaya başlar, kimi resim yapar, kimi etrafındakilerle konuşmaya başlar, kimisi de sınıfta dersi dinliyor gibi gözükmesine karşın zihnen ve ruhen diğer yerlere gezmeye gider İnsanın ilgi duymadığı konularda dikkatle dinleme süresinin 1520 dakikayı geçmediği, dikkati canlı tutmak için sıkça jest, mimik, ses tonu, konu değişiklik gibi uyarı çeken teknikleri kullanma gerektiği unutulmamalıdır İyi bir öğretim için, öğretmenin karşısındaki öğrencilerin data, ilgi, gereklilik ve yeteneklerini tanıması gerekir Aralıksız anlatma yöntemi ile ders yapan bir hoca, tanımadığı bir gruba belirli bir veri sistemini anlatmaya çalışır Bu, âdeta karanlığa kurşun atmak gibi bir etkinlik olur Bu durumda öğrenme büyük ölçüde tesadüfe bırakılmıştır Bu metod büyük ölçüde kitabî bilgilere dayandığından, öğrencileri araştırma ve çözümleme yapma yerine, kalıp bilgileri ezberlemeye sevkeder Tarih boyunca da, bu metodun ortaya çıkardığı en fazla kullanılan öğrenme tekniğinin ezber olduğu görülmüştür Bu metodla yapılan derslerde öğrencilerle sağlıklı iletişim kurulamıyorsa, dersin anlaşılıp anlaşılmadığını ortaya koyacak geri bildirimler (feedback) alınamaz ve ders kontrolü zayıflar Anlatım metodunun iyi yönleri: Tüm eleştirilere rağmen, anlatım metodunun acilen eğitim sisteminin her düzey ve dersinde hâlâ en yaygın olarak kullanılan bir ders verme biçimi olması, onun bir takım iyi yönlerinin de olduğunu göstermektedir Bunlar kısaca şöyle sıralanabilir: Anlatım aracılığıyla ders verme metodu her şeyden önce ekonomiktir Bir kürsü, ara sıra bir kara tahta, bir mikrofonla bir öğretim yapılabilmektedir Öğretmenin derse hazırlanması uzun sürmeyebilir Her türlü veri, gözlem, araştırma ve tahlil bu yolla öğrencilere aktarılabilir Burada öğretmenin konuyu iyi bilmesi, bilgi ve gözlemlerini akan bir dille anlatması, gerektiğinde de bazı ders araç ve gereçlerinden (film, diyapozitif, grafik vs) yararlanması mümkündür Bu metod, en esnek metodlardan biridir Her derse, her türlü dinleyici grubuna, her mekâna ve zamana kolaylıkla uydurulabilir Ufak gruplarla yapıldığında gerektiğinde bir sohbet tekniğine dönüştürülebilir Grup büyüklüğü 5060'ı geçince de konferans tekniği ile ders yapılabilir Ara Sıra yüzlerce resimle anlatılamayacak bir bölge, orayı gezmiş, oralarda yaşamış bir öğretmenin ağzından bal damlayananlatımı ile her tarafta oraları geziyormuş, bir takım manâlı olayların içinde yaşıyormuşçasına öğrenilebilir Burada öğretmen, gerektiğinde ya da ilginin dağıldığını görürse, öğretim plânı üstünde elastik değişiklikler de yapabilir Bu metodla dersin akışı, dolayısıyla belirlenmiş bir sıraya göre plânlanmış bilgilerin aktarımı basit olur Öğretmen artı zaman kaybetmeden, konunun özünden ve ciddiyetinden fazla uzaklaşmadan, öğrencilerin dersi kaynatmalarınamüsade vermeden öğretimin yapılabilmesini sağlar Sınıf ve ders kontrolu burada tüm diğer metodlardan daha basit sağlanabilir Öğretmen veya dersi sunan kişinin öğrencilerle kuracağı şehvetli sıcaklık, hevesli veya rasyonel bir anlatım, öğrencilerle kurulan nezakete dayalı bir diyalog, onların yapıcı olarak derse katılmaları, ara sıra drama tekniğini kullanarak yapılan bir anlatım sınıfta bir öğrenme atmosferinin oluşmasına ve dolayısıyla mükemmel bir öğrenmeye yol açar Bu usul, diğer tüm metodlarla birlikte kullanılabilir Hattâ yolculuk, gözlem, laboratuvar, proje vs gibi çalışmaların hemencecik hepsinde yer yer bu metodun kullanılması zorunlu olmaktadır Diğer bir deyişle, arada bu metodu kullanmadan hiç bir metodla ders gerçekleştirmek muhtemel olmaz Bu metodun öteki olumlu yönleri aralarında şunlar da sayılabilir: Konuların topluluk gruplara sunulmasının en iyi metodu budur (Geniş Grup Tekniği) Bu öğretim metodu bir uçtan bir uca öğrenciler dikkatlerini uzun süre bir konuşmaya vermeyi, sabırla dinlemeyi, not tutmayı vs öğrenirler Keza dinleyerek öğrenmeye daha yatkın olan tipler için, bu, en verimli öğrenme metodudur