Anne Baba Hakkı,
Babab Hakkı,
Anne Hakkı
Sual: İhtiyar ve salih anam babam yanımdadır Ancak sıkıntıları cok fazla Ayrı bir ev tutsam uygun olur mu?
CEVAP
İster yanınızda kalsın, ister ayrı ev tutun, ama onların rızalarını almaya calışın Onlara bakmak, ihtiyaclarını karşılamak iyidir ancak hazine bu değildir Hazine onların rızasını duasını kazanmaktır Aynı niyetle, kayınvalide ve kayınpederinize de oyle davranın Yani karı koca, anne ve babalarınıza iyilik edin, dualarını rızalarını alın, bu fırsatı kacırmayın Cunku salih ana babanın rızasını almak onemlidir Bir hadisi şerif meali şoyledir:
(Yanında adım anıldığı halde bana salevat getirmeyen kişinin burnu yere surtulsun Ramazana erişip de gunahları bağışlanmayan kişinin burnu yere surtulsun Ana ve babası, yanında ihtiyarladığı halde onları razı ederek Cennete giremeyen kimsenin burnu yere surtulsun) Tirmizi, İAhmed
Sual: Yaşlanmasına rağmen babam namaz kılmıyor, annem acık geziyor Bunları zorlayabilir miyim?
CEVAP
Ana baba zorlanmaz Ana babası gunah işleyen cocuk, bunlara bir kere nasihat eder Kabul etmezlerse, susar Onlara dua eder
Sual: Babam olunce annem biriyle evlendi Bana yardım et diyor Anneme yardıma mecbur muyum?
CEVAP
Kocası zengin olan kadın, oğlundan nafaka isteyemez Oğlu ona yardım etmeye mecbur değildir Ancak ana baba zengin de olsalar onlara hizmet ve yardım etmeli, rızalarını almaya calışmalı
Sual: Babam, evlenmeme yardımcı olmuyor Halbuki bir hadisi şerifte baba oğlunu evlendirmeye mecburmuş Babamın benim evlenmeme yardımcı olması gerekmez mi?
CEVAP
Baba zengin oğlunu evlendirmeye mecbur değildir Ama fakir olan oğlunu evlendirmesi vaciptir
Hadisi şerifte buyuruluyor ki:
(Babanın evladına guzel isim vermesi, dinini oğretmesi ve vakti gelince de evlendirmesi, evladın babası uzerindeki haklarındandır) Hakim
Sual: Ana baba, oğlunu namaz kılmadığı ve oruc tutmadığı icin zorlayabilir mi?
CEVAP
Evet baliğ olmayan oğlunu namaz kılmadığı ve oruc tutmadığı icin zorlayabilir, tazir edebilir Ama buyuk oğlunu, yani baliğ olmuş oğlunu zorlayamaz, tazir edemez Ona nasihat eder
Sual: Baba ehli sunnet değilse yahut namaz kılmıyor ve icki iciyorsa da bedduası kabul olur mu?
CEVAP
Ehli sunnet olsa da, namaz kılsa, icki icmese de, haksız olarak beddua ediyorsa, bedduası gecmez Kafir bile olsa, zulmedilmişse, onun duası kabul olur
Yaşlı baba, (Oğlum bir bardak su ver) dese, oğlu da, (kalk kendin ic) dese, sonra babasına vursa, babası da, Allah belanı versin dese, bu duanın kabul olma ihtimali cok kuvvetlidir Hadisi şerifte bildirilen kabul olan dualardan biri de budur
Sual: Anam babam ateisttir İslamiyete gericilik diyorlar, namazımı bıraktırmaya calışıyorlar Bayramda ziyaretlerine gitmesem gunah olur mu?
CEVAP
Ana baba, kafir olsa da, ziyaretlerine gitmek, hizmet ve iyilik etmek gerekir Ama kufre teşvik ederlerse ziyaretlerine gidilmez
Sual: Babam vasiyet etmeden oldu İskatını yapmam caiz midir?
CEVAP
Cok iyi olur
Sual: Babam, (Sigara icersen hakkımı helal etmem) demişti Şimdi oldu Sigara icebilir miyim?
CEVAP
Evet
Sual: Kotu iş yapan anababamı sevmemem gunah mı?
CEVAP
Dinin yasakladığı iş ise, sevmemek gunah olmaz
Sual: Yatalak hasta olan annesinin altını oğlu temizleyebilir mi?
CEVAP
Bu hizmeti yapan kadın bulunmazsa, oğlu da yapar
Sual: Memlekette babamın dostları var Onları ziyaret etmem gerekir mi?
CEVAP
Salih olan babanın salih olan dostlarını ziyaret etmek, onlarla dost olmak gerekir Hadisi şeriflerde buyuruldu ki:
(En iyi iyilik, babasının vefatından sonra, onun dostlarını yoklamaktır) Muslim
(Babanın dostluğunu koru, dostlarıyla dost ol Şayet babanın dostluğunu korumazsan, Allahu teala da senin nurunu sondurur) Buhari
(Baba dostuna iyilik, babaya iyilik demektir) Taberani
İmamı Rabbani hazretleri, (Evlada yapılan iyilik de, babaya yapılmış demektir) buyuruyor O halde, cocuklarına iyilik etmek, olmuş veya yaşayan babaya iyilik etmek demektir
Sual: Fakir olan ana ve babaya, zengin olan kız cocuğunun da nafaka vermesi bakması gerekir mi?
CEVAP
Evet nafaka vermesi ve bakması gerekir Kız ve oğlan cocuklar eşit miktarda nafaka verir
Oğlunun oğlu ile kızı bulunan ana ve babaya yalnız kızları bakar Halbuki, mirası kız ile torun yarı yarıya alır
Ana babaya nafaka
Sual: (Sen de, malın da, babanındır) hadisine gore, evladın malı babanın mıdır? Baba, evladının malını istediği gibi harcayabilir mi?
CEVAP
Hayır Evlat, zengin babaya bakmaya mecbur değildir Zengin evladın, fakir olan Musluman ana babaya nafaka vermesi farzdır Baba, kendi nafakası icin, oğlunun malını satabilir; fakat binayı, toprağını satamaz Anne ise, nafaka yapmak icin oğlunun malını satamaz (Nikaye)
Fakir evladın, fakir babasına nafaka vermesi farz değildir Fakir olan ana babasını kendi evine alıp, birlikte gecinirler (Fetavai Hayriyye)
Fakir baba, kaybolan buyuk oğlunun yalnız menkul mallarını, kendi nafakası icin satabilir Binasını, toprağını satamaz (Durerulhukkam)
Baba bedduası
Sual: Babam ve ağabeyim Avrupada calışıyor Babam Turkiyedeki yengemin yanında kalmamı soyluyor (Eğer yengenle kalmazsan hakkımı helal etmem) diyor Yengemle aynı evde kalmam doğru mudur?
CEVAP
Yenge ve baldız yabancı kadındır Beraber kalınmaz, haram olur Babanın dine aykırı olan bedduası gecerli olmaz Babayla munakaşa etmemeli, gunaha onem vermiyorsa, başka bahane bulmalı
Fasık ana baba
Sual: Fasık ana babanın her emrine itaat etmek gerekir mi?
CEVAP
Her emrine itaat gerekmez Dine aykırı emirlerine asla itaat edilmez Namaz kılma, tesetture riayet etme, şu gunahı işle gibi emirlerine asla itaat edilmez Ana ve babanın boyle itaat lazım olmayan emirleri yapılmadığı zaman ozur ve bahane bulmalı ve yumuşak soylemeli Yani itirazı isyan ve hakaret şeklinde olmayıp, bir bahaneyle olmalıdır Mesela niye icki icmedin denince, midem ağrıyordu gibi bir bahane bulmalıdır Yahut fasık baba, (Beni arabanla meyhaneye gotur) dese, bir bahaneyle goturmemeli, (Onemli bir işim var) gibi bir şeyler demelidir Ama meyhanede sızıp kalmışsa, arabasına alıp evine getirmesi gerekir Mubah olan emirlerini yapmaya calışmalıdır
Ana babanın emri
Sual: Ananın babanın, gunah olmayan emirlerine itaat etmek farz mıdır?
CEVAP
Evet, farzı ayndır
Ana babaya isyan
Sual: Salih ana babanın dine uygun emirlerini dinlemeyen evlat gunaha girer mi?
CEVAP
Elbette gunaha girer Peygamber efendimiz bildiriyor ki:
(Allahu teala, Musa aleyhisselama Asi olanın sozunun ağırlığı, dunyadaki butun kumların ağırlığına eşittir buyurunca, Musa, Ya Rabbi, bu asi kimdir dedi Allahu teala, Ana babasının sozunu dinlemeyendir buyurdu) Ebu Nuaym
Babab Hakkı,
Anne Hakkı
Sual: İhtiyar ve salih anam babam yanımdadır Ancak sıkıntıları cok fazla Ayrı bir ev tutsam uygun olur mu?
CEVAP
İster yanınızda kalsın, ister ayrı ev tutun, ama onların rızalarını almaya calışın Onlara bakmak, ihtiyaclarını karşılamak iyidir ancak hazine bu değildir Hazine onların rızasını duasını kazanmaktır Aynı niyetle, kayınvalide ve kayınpederinize de oyle davranın Yani karı koca, anne ve babalarınıza iyilik edin, dualarını rızalarını alın, bu fırsatı kacırmayın Cunku salih ana babanın rızasını almak onemlidir Bir hadisi şerif meali şoyledir:
(Yanında adım anıldığı halde bana salevat getirmeyen kişinin burnu yere surtulsun Ramazana erişip de gunahları bağışlanmayan kişinin burnu yere surtulsun Ana ve babası, yanında ihtiyarladığı halde onları razı ederek Cennete giremeyen kimsenin burnu yere surtulsun) Tirmizi, İAhmed
Sual: Yaşlanmasına rağmen babam namaz kılmıyor, annem acık geziyor Bunları zorlayabilir miyim?
CEVAP
Ana baba zorlanmaz Ana babası gunah işleyen cocuk, bunlara bir kere nasihat eder Kabul etmezlerse, susar Onlara dua eder
Sual: Babam olunce annem biriyle evlendi Bana yardım et diyor Anneme yardıma mecbur muyum?
CEVAP
Kocası zengin olan kadın, oğlundan nafaka isteyemez Oğlu ona yardım etmeye mecbur değildir Ancak ana baba zengin de olsalar onlara hizmet ve yardım etmeli, rızalarını almaya calışmalı
Sual: Babam, evlenmeme yardımcı olmuyor Halbuki bir hadisi şerifte baba oğlunu evlendirmeye mecburmuş Babamın benim evlenmeme yardımcı olması gerekmez mi?
CEVAP
Baba zengin oğlunu evlendirmeye mecbur değildir Ama fakir olan oğlunu evlendirmesi vaciptir
Hadisi şerifte buyuruluyor ki:
(Babanın evladına guzel isim vermesi, dinini oğretmesi ve vakti gelince de evlendirmesi, evladın babası uzerindeki haklarındandır) Hakim
Sual: Ana baba, oğlunu namaz kılmadığı ve oruc tutmadığı icin zorlayabilir mi?
CEVAP
Evet baliğ olmayan oğlunu namaz kılmadığı ve oruc tutmadığı icin zorlayabilir, tazir edebilir Ama buyuk oğlunu, yani baliğ olmuş oğlunu zorlayamaz, tazir edemez Ona nasihat eder
Sual: Baba ehli sunnet değilse yahut namaz kılmıyor ve icki iciyorsa da bedduası kabul olur mu?
CEVAP
Ehli sunnet olsa da, namaz kılsa, icki icmese de, haksız olarak beddua ediyorsa, bedduası gecmez Kafir bile olsa, zulmedilmişse, onun duası kabul olur
Yaşlı baba, (Oğlum bir bardak su ver) dese, oğlu da, (kalk kendin ic) dese, sonra babasına vursa, babası da, Allah belanı versin dese, bu duanın kabul olma ihtimali cok kuvvetlidir Hadisi şerifte bildirilen kabul olan dualardan biri de budur
Sual: Anam babam ateisttir İslamiyete gericilik diyorlar, namazımı bıraktırmaya calışıyorlar Bayramda ziyaretlerine gitmesem gunah olur mu?
CEVAP
Ana baba, kafir olsa da, ziyaretlerine gitmek, hizmet ve iyilik etmek gerekir Ama kufre teşvik ederlerse ziyaretlerine gidilmez
Sual: Babam vasiyet etmeden oldu İskatını yapmam caiz midir?
CEVAP
Cok iyi olur
Sual: Babam, (Sigara icersen hakkımı helal etmem) demişti Şimdi oldu Sigara icebilir miyim?
CEVAP
Evet
Sual: Kotu iş yapan anababamı sevmemem gunah mı?
CEVAP
Dinin yasakladığı iş ise, sevmemek gunah olmaz
Sual: Yatalak hasta olan annesinin altını oğlu temizleyebilir mi?
CEVAP
Bu hizmeti yapan kadın bulunmazsa, oğlu da yapar
Sual: Memlekette babamın dostları var Onları ziyaret etmem gerekir mi?
CEVAP
Salih olan babanın salih olan dostlarını ziyaret etmek, onlarla dost olmak gerekir Hadisi şeriflerde buyuruldu ki:
(En iyi iyilik, babasının vefatından sonra, onun dostlarını yoklamaktır) Muslim
(Babanın dostluğunu koru, dostlarıyla dost ol Şayet babanın dostluğunu korumazsan, Allahu teala da senin nurunu sondurur) Buhari
(Baba dostuna iyilik, babaya iyilik demektir) Taberani
İmamı Rabbani hazretleri, (Evlada yapılan iyilik de, babaya yapılmış demektir) buyuruyor O halde, cocuklarına iyilik etmek, olmuş veya yaşayan babaya iyilik etmek demektir
Sual: Fakir olan ana ve babaya, zengin olan kız cocuğunun da nafaka vermesi bakması gerekir mi?
CEVAP
Evet nafaka vermesi ve bakması gerekir Kız ve oğlan cocuklar eşit miktarda nafaka verir
Oğlunun oğlu ile kızı bulunan ana ve babaya yalnız kızları bakar Halbuki, mirası kız ile torun yarı yarıya alır
Ana babaya nafaka
Sual: (Sen de, malın da, babanındır) hadisine gore, evladın malı babanın mıdır? Baba, evladının malını istediği gibi harcayabilir mi?
CEVAP
Hayır Evlat, zengin babaya bakmaya mecbur değildir Zengin evladın, fakir olan Musluman ana babaya nafaka vermesi farzdır Baba, kendi nafakası icin, oğlunun malını satabilir; fakat binayı, toprağını satamaz Anne ise, nafaka yapmak icin oğlunun malını satamaz (Nikaye)
Fakir evladın, fakir babasına nafaka vermesi farz değildir Fakir olan ana babasını kendi evine alıp, birlikte gecinirler (Fetavai Hayriyye)
Fakir baba, kaybolan buyuk oğlunun yalnız menkul mallarını, kendi nafakası icin satabilir Binasını, toprağını satamaz (Durerulhukkam)
Baba bedduası
Sual: Babam ve ağabeyim Avrupada calışıyor Babam Turkiyedeki yengemin yanında kalmamı soyluyor (Eğer yengenle kalmazsan hakkımı helal etmem) diyor Yengemle aynı evde kalmam doğru mudur?
CEVAP
Yenge ve baldız yabancı kadındır Beraber kalınmaz, haram olur Babanın dine aykırı olan bedduası gecerli olmaz Babayla munakaşa etmemeli, gunaha onem vermiyorsa, başka bahane bulmalı
Fasık ana baba
Sual: Fasık ana babanın her emrine itaat etmek gerekir mi?
CEVAP
Her emrine itaat gerekmez Dine aykırı emirlerine asla itaat edilmez Namaz kılma, tesetture riayet etme, şu gunahı işle gibi emirlerine asla itaat edilmez Ana ve babanın boyle itaat lazım olmayan emirleri yapılmadığı zaman ozur ve bahane bulmalı ve yumuşak soylemeli Yani itirazı isyan ve hakaret şeklinde olmayıp, bir bahaneyle olmalıdır Mesela niye icki icmedin denince, midem ağrıyordu gibi bir bahane bulmalıdır Yahut fasık baba, (Beni arabanla meyhaneye gotur) dese, bir bahaneyle goturmemeli, (Onemli bir işim var) gibi bir şeyler demelidir Ama meyhanede sızıp kalmışsa, arabasına alıp evine getirmesi gerekir Mubah olan emirlerini yapmaya calışmalıdır
Ana babanın emri
Sual: Ananın babanın, gunah olmayan emirlerine itaat etmek farz mıdır?
CEVAP
Evet, farzı ayndır
Ana babaya isyan
Sual: Salih ana babanın dine uygun emirlerini dinlemeyen evlat gunaha girer mi?
CEVAP
Elbette gunaha girer Peygamber efendimiz bildiriyor ki:
(Allahu teala, Musa aleyhisselama Asi olanın sozunun ağırlığı, dunyadaki butun kumların ağırlığına eşittir buyurunca, Musa, Ya Rabbi, bu asi kimdir dedi Allahu teala, Ana babasının sozunu dinlemeyendir buyurdu) Ebu Nuaym