Annebaba tutumu
Annebaba cocuk kotu alışkanlıklar
kotu alışkanlıklar cocuk
Birey, gelişim sureci icinde ortalama 15 yaş civarında bağımlılıktan kurtulup, bağımsız birey olma;
Cocukluktan cıkıp yetişkin doneme gecme eğilimi gosterir Bu donemde, bireylerde toplumsal
kimliğini kazanma, yetişkin insan gibi olma ve toplumda rol alma arzusu cok fazladır Ailelerinin
kendilerini cocuk olarak gorme eğiliminden rahatsız olurlar Ailenin, gencin bağımsızlaşma
eğilimlerine karşı tutumunda değişiklik olmazsa, bireyde buyuduğunu ispatlama veya cocuk gibi
davranılmasına tepki olarak sigara kullanma davranışı gorulebilir Bu yolun secilmesinin sebeplerinden
biri, sigaranın yetişkin davranışı olarak sunulmasıdırGenclerin sigaraya başlamalarının bir başka
nedeni de, sigara kullanımını otoriteye başkaldırı sembolu olarak algılamalarıdır (14) Anne babalarını
otoriter olarak algılayan genclerin, demokrat olarak algılayanlara gore daha cok sigara kullandığı
bildirilmektedir Yuksek benlik saygısının da kişileri kotu alışkanlıklardan koruyucu ozelliği
bulunmaktadır Sigara kullanma davranışında ailenin rolu iyi bilinmektedir Anne baba veya
kardeşleri sigara icen bireylerin anne baba veya kardeşleri sigara icmeyen bireylere oranla daha cok
sigara kullandıkları bildirilmektedir Bir calışmada bu oranın dort misline kadar cıktığı
bulunmuştur Kişilik gelişiminin erken yaşta başlaması, bu donemde kazanılan bir takım davranış
kalıpları, bireyin ilerdeki alışkanlıklarını doğrudan etkiler Bu durum, sigara kullanma davranışında
ailenin onemini daha da artırmaktadır Genclerde, sigara icen ebeveyn ya da kardeşe karşı duyulan
hayranlık hissi sonucunda gelişen ozdeşleştirme (identifikasyonla) sigara kullanma davranışı
gorulebilir Başlangıcta ister merak, ister benzeşme, ister başkaldırı sembolu olarak gorulup
başlanılan sigara, birkac yıl icinde kullananların %50 ’sinde bağımlılık yapar
Hansen ve ark, ile Sieber ve angst gencler arasında sigara, icki ve marihuana
kullanımında aile ve akran etkileri uzerine yaptıkları calışmada, sigara,alkol ve marihuana
kullanımının tek bir olgu gibi alınması gerektiğini ve ard arda gelen davranışlar olduğu bulmuştur
Cocuğun erken genclikte alkol, sigara, madde kullanıp kullanmaması ile annenin (tam gunyarım gun)
calışması ilişki bulunmamıştır Annebabanın her ikisinin ya da herhangi birinin eksik olmasının
ise, kotu alışkanlıklara meyil oluşturduğu gosterilmiştir
Hops ve ark, anne ve babanın alkol ve sigara kullanmasının cocukların alkol ve sigara
kullanması uzerinde etkili olduğunu gosterdiler Green ve ark, bu sonucu destekleyen sonuclara
ulaştılar Boşanmış ailelerden anne yanında kalan batı İskocyalı 967 genc ve anneleri ile yapılan
calışmada, genclerin anneleriyle birlikte kalmalarının sigara alışkanlığına meyil oluşturmadığı
bulunmuştur Reimers ve ark, İngiltere ’de yaptıkları bir calışmada ise annebaba tutumunun
sigarayı denemede değil de surdurmede etkili olduğunu buldular
Britanya ’da yapılan bir calışmada ise, ortaokuldaki sigara kullananların erkeklerin, akran baskısından
ve anne babanın sigara konusundaki kontrolunden etkilendikleri gosterildi Bir diğer calışmada,
bozuk akran ilişkisinin, kullanımı artırıcı etki yaptığı ve cocuğun sigara kullanımında asıl belirleyicinin
babanın tavrı olduğu bulunmuştur
Cohen ve ark, sigara icme ve ebeveyn davranışları arasındaki ilişkiyi araştırmış, sigara ve
alkol kullanan cocukların annebabalarının, cocuklarına daha fazla vakit ayırıp, iletişimlerini
artırmaları sonucunda, bu cocukların son bir ay icinde icki ve sigara kullanma duzeylerinin duştuğunu
bulmuşlardır Aynı araştırmacılar, yakın aile ilişkilerinin cocuğun madde kullanan arkadaşlardan
kacınmasında etkili olduğunu; yıkıcı tutumların ise, genclerde son ayda alkol kullanımını yaklaşık 2
katına, sigara kullanımını ise yaklaşık 4 katına cıkardığını buldular Zayıf ebeveyn gozetimi,
bozuk akran ilişkisi ve kolay elde edilebilir olma ozelliğinin sigara alkol ve uyuşturucu kullanımı icin
risk oluşturduğu bildirilmektedir
Sonuc olarak, annebaba tutumu, kotu alışkanlıklara başlamada, surdurmede ve sonlandırmada
ozellikle ergenlik doneminde belirleyici rol oynamaktadırOnleme programlarında birey ailesi ile
beraber değerlendilirip ailenin tamamı hedef alınmalı,ozellikle yatılı okullarda ebeveyn yerini
tutan oğretmen ve okul personeli eğitim programlarına dahil edilmeli, gorsel ve yazılı medyada sigara
kullanmada model olabilecek ozendirmelere yer verilmemeli, ornek alınan toplum onderlerinin,
ozendirici tarzda toplum onunde sigara kullanmaları onlenmelidir Annebabalar, otoriterilgisiz,
sevgilerini şarta bağlayıcı, cocuklarına boyun eğici tutumları ile yatkınlaştırıcı olabilecekleri gibi
davranışlarında tutarlı, sevecen, kabul edici,cocukların duşuncelerine değer veren tutumları ile sigara
kullanımının başlamasında ve bırakılmasında cok onemli bir yere sahiptirler
Annebaba cocuk kotu alışkanlıklar
kotu alışkanlıklar cocuk
Birey, gelişim sureci icinde ortalama 15 yaş civarında bağımlılıktan kurtulup, bağımsız birey olma;
Cocukluktan cıkıp yetişkin doneme gecme eğilimi gosterir Bu donemde, bireylerde toplumsal
kimliğini kazanma, yetişkin insan gibi olma ve toplumda rol alma arzusu cok fazladır Ailelerinin
kendilerini cocuk olarak gorme eğiliminden rahatsız olurlar Ailenin, gencin bağımsızlaşma
eğilimlerine karşı tutumunda değişiklik olmazsa, bireyde buyuduğunu ispatlama veya cocuk gibi
davranılmasına tepki olarak sigara kullanma davranışı gorulebilir Bu yolun secilmesinin sebeplerinden
biri, sigaranın yetişkin davranışı olarak sunulmasıdırGenclerin sigaraya başlamalarının bir başka
nedeni de, sigara kullanımını otoriteye başkaldırı sembolu olarak algılamalarıdır (14) Anne babalarını
otoriter olarak algılayan genclerin, demokrat olarak algılayanlara gore daha cok sigara kullandığı
bildirilmektedir Yuksek benlik saygısının da kişileri kotu alışkanlıklardan koruyucu ozelliği
bulunmaktadır Sigara kullanma davranışında ailenin rolu iyi bilinmektedir Anne baba veya
kardeşleri sigara icen bireylerin anne baba veya kardeşleri sigara icmeyen bireylere oranla daha cok
sigara kullandıkları bildirilmektedir Bir calışmada bu oranın dort misline kadar cıktığı
bulunmuştur Kişilik gelişiminin erken yaşta başlaması, bu donemde kazanılan bir takım davranış
kalıpları, bireyin ilerdeki alışkanlıklarını doğrudan etkiler Bu durum, sigara kullanma davranışında
ailenin onemini daha da artırmaktadır Genclerde, sigara icen ebeveyn ya da kardeşe karşı duyulan
hayranlık hissi sonucunda gelişen ozdeşleştirme (identifikasyonla) sigara kullanma davranışı
gorulebilir Başlangıcta ister merak, ister benzeşme, ister başkaldırı sembolu olarak gorulup
başlanılan sigara, birkac yıl icinde kullananların %50 ’sinde bağımlılık yapar
Hansen ve ark, ile Sieber ve angst gencler arasında sigara, icki ve marihuana
kullanımında aile ve akran etkileri uzerine yaptıkları calışmada, sigara,alkol ve marihuana
kullanımının tek bir olgu gibi alınması gerektiğini ve ard arda gelen davranışlar olduğu bulmuştur
Cocuğun erken genclikte alkol, sigara, madde kullanıp kullanmaması ile annenin (tam gunyarım gun)
calışması ilişki bulunmamıştır Annebabanın her ikisinin ya da herhangi birinin eksik olmasının
ise, kotu alışkanlıklara meyil oluşturduğu gosterilmiştir
Hops ve ark, anne ve babanın alkol ve sigara kullanmasının cocukların alkol ve sigara
kullanması uzerinde etkili olduğunu gosterdiler Green ve ark, bu sonucu destekleyen sonuclara
ulaştılar Boşanmış ailelerden anne yanında kalan batı İskocyalı 967 genc ve anneleri ile yapılan
calışmada, genclerin anneleriyle birlikte kalmalarının sigara alışkanlığına meyil oluşturmadığı
bulunmuştur Reimers ve ark, İngiltere ’de yaptıkları bir calışmada ise annebaba tutumunun
sigarayı denemede değil de surdurmede etkili olduğunu buldular
Britanya ’da yapılan bir calışmada ise, ortaokuldaki sigara kullananların erkeklerin, akran baskısından
ve anne babanın sigara konusundaki kontrolunden etkilendikleri gosterildi Bir diğer calışmada,
bozuk akran ilişkisinin, kullanımı artırıcı etki yaptığı ve cocuğun sigara kullanımında asıl belirleyicinin
babanın tavrı olduğu bulunmuştur
Cohen ve ark, sigara icme ve ebeveyn davranışları arasındaki ilişkiyi araştırmış, sigara ve
alkol kullanan cocukların annebabalarının, cocuklarına daha fazla vakit ayırıp, iletişimlerini
artırmaları sonucunda, bu cocukların son bir ay icinde icki ve sigara kullanma duzeylerinin duştuğunu
bulmuşlardır Aynı araştırmacılar, yakın aile ilişkilerinin cocuğun madde kullanan arkadaşlardan
kacınmasında etkili olduğunu; yıkıcı tutumların ise, genclerde son ayda alkol kullanımını yaklaşık 2
katına, sigara kullanımını ise yaklaşık 4 katına cıkardığını buldular Zayıf ebeveyn gozetimi,
bozuk akran ilişkisi ve kolay elde edilebilir olma ozelliğinin sigara alkol ve uyuşturucu kullanımı icin
risk oluşturduğu bildirilmektedir
Sonuc olarak, annebaba tutumu, kotu alışkanlıklara başlamada, surdurmede ve sonlandırmada
ozellikle ergenlik doneminde belirleyici rol oynamaktadırOnleme programlarında birey ailesi ile
beraber değerlendilirip ailenin tamamı hedef alınmalı,ozellikle yatılı okullarda ebeveyn yerini
tutan oğretmen ve okul personeli eğitim programlarına dahil edilmeli, gorsel ve yazılı medyada sigara
kullanmada model olabilecek ozendirmelere yer verilmemeli, ornek alınan toplum onderlerinin,
ozendirici tarzda toplum onunde sigara kullanmaları onlenmelidir Annebabalar, otoriterilgisiz,
sevgilerini şarta bağlayıcı, cocuklarına boyun eğici tutumları ile yatkınlaştırıcı olabilecekleri gibi
davranışlarında tutarlı, sevecen, kabul edici,cocukların duşuncelerine değer veren tutumları ile sigara
kullanımının başlamasında ve bırakılmasında cok onemli bir yere sahiptirler