Anne babalara öneriler

Evladın çevre etrafı, ona sağlanan sözel uyaranların niteliği ve ölçüsü, mahsusen de ananın evlatla olan muhaberesi, lisan edinim sürecini değerli ölçüde tesirler. Araştırmalara nazaran bakım konutlarında büyüyen, sık sık bakıcı değiştiren, çok kalabalık konut ortamında büyüyen evlatların lisan gelişimi daha yavaş, kendisiyle konuşulan, kitap okunan, farklı toplumsal ortamlarda büyüyen evlatların ise daha süratli olduğu belirtiliyor.



Analar bebeklerini emzirirken onunla göz teması kurmaya ve konuşmaya ihtimam göstermelidir. Bebekleriyle konuşan valideler, bebeğin bir mühlet sonra çeşitli sesler çıkararak karşılık verdiklerini gözlemlemiştir. Bu bebeğin lisan ediniminde kıymetli bir reaksiyondur.



Yedirme, giydirme, altını değiştirme vb. günlük aktivitelerde, o anda yapmakta olunan aktivite hakkında konuşmak evladın sözcük dağarcığını arttırmak için kullanılabilecek en doğal formüldür.



Ebeveynler evlatlarıyla konuşurken yalın sözcükler ve kısa cümlelerle konuşmaya dikkat etmelidir. Evlatlar söyleyemedikleri kimi sözcükler için kendileri yeni sözcükler uydurabilir. Bu üzere durumlarda evladın uydurduğu sözcüğü ebeveynin tekrar etmemesi, asıl sözcüğü söyleyerek evlada hakikat model olması değerlidir. Örneğin; iki yaşında bir evlat "araba" tarafına "düt" diyorsa "evet düt diye ses çıkarıyor, o bir araba" diyerek model olunmalıdır. Fakat evlat, gerçek sözcüğü söylemesi için zorlanmamalı ya da söyledikleri anlamazlıktan gelinmemelidir. Birtakım evlatlar her duyduğunu tekrarlamaya çalışır, kimileri ise ebeveynin ısrarlı eforlarına karşı kayıtsız görünebilirler.



Ebeveynler, evlatları onlara reaksiyon vermese dahi muhaberesi kesmemeli, farklı yollarla evlatlarıyla muhaberesi sürdürmelidir. Asla "beni dinlemiyor, çok ilgisiz, anlamıyor" üzere tefsirlerde bulunup evlatla muhaberesi azaltmamalıdırlar. Kimi evlatlar, muayyen bir müddet sonra ebeveynlerini taklit etmeye başlarlar. Evlatla muhabere kurmak için evlat müziklerinden, kuklalardan, oyuncaklardan vb etkinliklerden yararlanılabilir. Ebeveynlerin dikkat etmesi geren bir vesair şey, evlada kendini tabir etmesi için fırsat tanımaktır.



Evladın jest ve mimiklerini, kendi uydurduğu sözlerini ya da ağlama davranışını yorumlayarak onu anlamaya çalışmak mekanına, ne anlatmak istediğini sözcüklerle ifade etmesi istikametinde model olmak gerekir. Şayet evlat ağlayarak ya da işaretler aracılığıyla isteklerini elde edebiliyorsa, bu sistemi muhabere aracı olarak kullanmaya devam edecektir. Bu davranışları ebeveynleri tarafından görmezden gelinir ve konuşma eforları ödüllendirilirse, konuşmayı muhabere aracı olarak kullanmaya başlayacaktır.