Anneye ve bebeğe mucizevi faydaları olan anne sütü, ilk altı ay boyunca tüketilmesi gereken en mükemmel besinlerden biridir. Bebeğin beslenmesinden vücut sağlığına, annenin zayıflamasından hücrelerin yenilenmesine kadar şifa dolu olan anne sütünden en etkili şekilde yararlanmak için bilmeniz gereken bazı püf noktaları sizler için derledik. Peki anne sütünün önemi nedir? Anne sütü arttırmanın yolları neler? Anne sütünün bebeğe ve anneye faydaları...
Anne sütü, yeni doğan bebeklerin sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişebilmeleri için vücutlarının ihtiyaç duydukları enerji, sıvı ve besin ögelerini bir arada bulunduran çok önemli bir besin kaynağıdır. Doğum sonrası emzirme ile birlikte gelen sütün, başta anne ve bebekte olmak üzere psikolojik, sosyal ve ekonomik açıdan birçok mucizevi faydaları vardır. Annen sütünün özellikle de prematüre (erken doğan) bebekler için mükemmel bir besin kaynağı olduğunu vurgulayan Dünya Sağlık Örgütü, tüm bebeklerde ilk altı ay yalnızca anne sütü alınmasının gerektiğinin önemi üzerinde duruyor. Altıncı aydan sonra ek gıda dönemi olarak nitelendirilen süreç, aslında anne sütünün bırakılmadan ek besinlerle çeşitlendirilmiş evresidir. Dolayısıyla 6. aydan sonra da en az 2 yaşına kadar anne sütü alınması gerekir. Her annenin göğsünden gelen sütün yalnızca kendisine ve bebeğine özel olması, anne sütünün ne kadar mucizevi bir yapıda olduğunun göstergesidir. Zamanından önce doğan bebeklerin diğer bebeklere göre daha sık rahatsızlandığı görülmektedir. Tamda bu nokta da bebeklere ilaç gibi gelecek olan kendi annesinin sütü, ihtiyaç duyulan tüm besin değerlerini özel olarak karşılamaya yetecektir.
Çeşitli nedenlere bağlı olarak değişebilen anne sütü miktarı, annenin sağlıklı ve doğru besinlerle beslenmesi ile direkt bağlantılıdır. Sütün içerisindeki maddelerin farklılığı da annenin özellikleri ile bağlantılı olsa da hamilelikten bebeğin yaşına kadar birçok etken farklılığa yol açabilmektedir. Anne sütünün yerine geçen tek bir besin kaynağı olmasa bile tadı ve yapısı bakımından inek sütü benzer özellikler taşımaktadır. İnek sütü alerjisine karşılık doktor onayı almadan tüketilmemelidir.
ANNE SÜTÜNÜN FAYDALARI NELER? ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ...
Allah (c.c)'un vermiş olduğu en büyük mucizelerden biri olan anne sütü, vücudun ihtiyaç duyduğu maddeleri tek başına taşıyan inanılmaz bir kaynaktır. İlk altı ay boyunca uzmanlar tarafından sadece anne sütünün alınmasının gereği de tek başına tüm faydalı besin ögelerini kendisinde bulundurmasından dolayıdır. Özellikle de doğumdan sonra gelen ilk süt (kolostrum), bebeklerde muhakkak ziyan edilmemesi gereken bir kaynaktır. Bebeğin hayatı boyunca hastalıklara karşı mücadele etmesinde ilk önemli aşısı yerine geçen anne sütü protein, yağ, demir, vitamin bakımından şifa deposudur. İçerisinde koruyucu maddeler bulundurması nedeniyle enfeksiyonlara kapalı hale gelen bebek, sağlıklı bir şekilde büyüme ve gelişim gösterebilecektir. Tavsiye edilen emzirme aralığında iki yılın belirtilmesinin sebebi ise, hızlı büyüme ve gelişim aralığının temellerinin bu evrede atılmasından dolayıdır. Günümüzdeki diğer memelilerin sütlerine göre çok daha fazla nükleotid içeren anne sütü, büyüme hormonları üzerinde etkili bir işlevi vardır.
Anne sütünün faydaları arasında pişik, kabızlık ve karın ağrısı gibi rahatsızlıkların daha seyrek görüldüğü içerisindeki yeterli demir miktarının kansızlığı önlediği de bilinmektedir.
EMZİRMENİN/ ANNE SÜTÜNÜN ANNEYE FAYDALARI:
Sadece bebeklerde olmayıp anneler üzerinde de sayısız faydası olan anne sütünün sağlık ve psikolojik anlamda ele alacak olursak şu şekilde inceleyebiliriz:
- Annelik duygusuna adapte olmada etkilidir.
- Ten tene temas halinde olan anne ile bebek arasındaki sevgi ve iletişim bağı güçlenir.
- Emzirme esnasında anne enerji harcayacağından dolayı süt üretiminde yağ dokusu kullanılarak kilo kaybı kolaylaşır.
ANNE SÜTÜNÜN BEBEĞE FAYDALARI:
- Her şeyden önce bebeğin fiziksel, ruhsal ve zeka gelişiminin olumlu yönde ilerlemesinde etkilidir.
- Biberonla beslenen bebeklere göre ilerleyen dönemlerde Tip 1 Diyabet rahatsızlığına yakalanma riski daha fazladır.
- Orta kulak enfeksiyonuna yakalanma riski daha azdır.
- İçerisindeki etkili maddeler sayesinde bağışıklık sistemi güçlenir ve böylelikle hastalıklara karşı vücut daha dirençli olur.
ANNE SÜTÜ NASIL OLUŞUR? ÖZELLİKLERİ NELER?
Hamilelik döneminde fıtratları gereği kadınların göğsünde çoğu yağ dokusundan olmak üzere bazı salgı bezleri bulunur. Bu bezlerden ve sütün en temel yapı taşlarından olan laktoz ile proteinler süt üretiminin başlamasında büyük bir işlev görür. Ancak, anne sütü olarak nitelendirdiğimiz besinin asıl gerçekleşmiş hali bebeğin dünyaya geldikten sonra meydana gelir.
Alveollar hücresinden gelen süt, süt kanallarından geçerek göğüse kadar ilerler ve depolanır. Daha çok meme başı veresinde biriken süt doğru ve etkin bir emzirme yöntemi ile bebeğe verilir. Anne sütünden en iyi şekilde yararlanabilmek için bebeğin doğru emzirilmesi çok önemlidir. Bu esnada annenin ve bebeğin kendini rahat hissedebileceği pozisyonda olması ve memeyi tutuş şekli ideal emzirmenin ilk şartlarındandır.
ANNE SÜTÜNÜN EN ETKİLİ ÖZELLİKLERİ İSE..
Anne sütünün özelliklerine gelecek olursak; sindirimi kolay, taze ve her daim bebeğe verilebilecek temiz besin kaynaklarından biridir. Bebekler için mucizevi bir nitelikte olan anne sütünün en önemli özelliği bebeğin ihtiyaç duyduğu besinlere ve yaşına göre değişim gösterebilmesidir. Doğum eyleminin beklenilen zamandan daha erken meydana gelmesi prematüre bebekleri beraberinde getirirken bu bebekler ile zamanında yani sağlıklı doğan bebeklerin aldığı süt farklılıkları ilk aydan sonra eşitlenir.
İlk zamanlarda göğüsten gelen ağız sütü; daha kıvamlı, proteinli ve yağsız olması ile bebeği enfeksiyonlardan korur iken 15 gün sonra sütün özellikleri de değişir. Omega-3 bakımından zengin olan anne sütü, doymamış yağ gruplarından olup vücut için gerekli olan maddeyi barındırır.
Anne sütünün içindeki faydalı antikorlar; kolera, rotavirus, streptokok, stafilokok, pnömokok, fligella ve pertussis'e karşı koruyuculuk gösterir.
Anne sütünün besin değerleri:
Porsiyon miktarı: 100 gram
Kalori değeri: Yaklaşık 70 kcal
İçerisindeki toplam yağ: 5,0 gram
Laktoz: 7.0 gram
Protein: (%) 7.0
Laktoz: (%) 42.0
KOLOSTRUM İLE ANNE SÜTÜNÜN FARKI NEDİR?
Yağ ve laktoz oranı olgun süte göre daha az olan kolostrumu anne sütünden ayıran en belirgin özellik; protein, mineral, antikor ve lökositleri çok bulundurup yağları az bulundurmasıdır. Kesinlikle boşa gitmemesi gereken kolostrum (ilk ağız sütü), bebek için o kadar faydalı ki günümüzde kolostruma sıvı altın bile denilmektedir. Hamilelikte süt üretiminin başladığı 4. veya 5. aylarda gelmeye başlayan kolostrum koyu ve kıvamlı bir halde iken yaklaşık 10. günün sonunda şeffaflaşması ile kendini gösterir.
ANNE SÜTÜNÜ HANGİ BESİNLER ARTTIRIR?
Strese, üzüntüye, depresyona ya da bunun gibi etkenlere bağlı olarak değişebilen anne sütü miktarı, bebek için yetersiz kalıyorsa tüketilecek olan sağlıklı besinlerle sütü arttırmanız mümkündür. Yapılan araştırmalardan elde edilen bilgilere, süt üretimini destekleyen bazı besinlerin tüketimi halinde süt çoğaltılabilir. Peki anne sütünü arttıran besinler neler? İşte anne sütünü arttırmada etkili 3 mükemmel besin...
KİMYON: Süt üretimini hareketlendirmeye yarayan kimyon, doğum sonrasında annenin kendini güçlü hissetmesi için önemli bir demir kaynağıdır.
YEŞİL SEBZELER: Bebeklerdeki nöral tüp defektlerde bir sıkıntı oluşmaması için hamileliğin planlanmasından 3 ay önce ve hamilelikte de devam edilmesi gereken folik asit kullanımı bebeğin gelişimi için çok önemlidir. Folik asit bakımından zengin olan yeşil ve koyu renkli sebzelerde folik asiti arttırır aynı zamanda anne sütünün çoğalmasında da etkilidir.
KIRMIZI VE TURUNCU SEBZELER: Beta-karoten bakımından zengin havuç, verimli bir anne sütü için gerekli olan besin kaynaklarındandır.
DR. ÜMİT AKTAŞ'TAN ANNE SÜTÜNÜ ARTTIRAN KÜR TARİFİ
MALZEMELER:
- 1 tatlı kaşığı kimyon
- 1 tatlı kaşığı ısırgan
- 1 tatlı kaşığı anason
- 250 cc kaynar su
YAPILIŞI:
Yukarıda bahsedilen malzemeleri fincana koyup üstüne kaynar su ekleyerek 10 dakika demleyin. Günlük 3 fincan kadar tüketilmesi önerilen bu çayı doktor onayı almadan uygulamayın.
Afiyet olsun...
ANNE SÜTÜ BOZULMADAN NASIL SAKLANIR?
Dışarıda işiniz olduğunda ya da bebeğinizi emzirirken sütünüz arttığında bunu nasıl muhafaza etmeniz gerektiğini biliyor muydunuz? İşte anne sütünü saklamanın yolu...
Sağılan anne sütünün bozulmadan saklanabilmesi için kullanılan saklama kabı çok önemlidir. Bu nedenle sütünüzü bebeğinizin sağlığı için cam kavanozda ya da saklama torbasında muhafaza etmelisiniz.Süt saklamak için kullandığınız kabın tüm parçalarını kaynar suda sabun ile iyice yıkayın. Ardından kurumasını bekleyin.
Sağılan anne sütünü, oda sıcaklığında, buzdolabında ya da derin dondurucuda saklayabilirsiniz. Eğer anne sütünü oda sıcaklığında bekletecekseniz (19-26°C) 3 saat, buzdolabında bekletecekseniz (0-4°C) 3 gün, derin dondurucuda bekletecekseniz (-18°C) 3 ay boyunca saklanabilmektedir.
BEKLETİLEN ANNE SÜTÜNDE BUNLARA DİKKAT!
Anne sütünü 3 saat boyunca oda sıcaklığında beklettiyseniz, hiçbir müdahalede bulunmadan bebeğinize verebilirsiniz. Ancak sütü derin dondurucuda sakladıysanız, bunu bebeğinize vermeden 1 gün önce buzdolabına almalısınız.
Bilmeniz gereken bir önemli nokta da derin dondurucudan çıkarıp çözülmesini sağladığınız sütü yeniden dondurmamanız gerektiğidir.
ANNE SÜTÜ İLE İLGİLİ EN ÇOK MERAK EDİLEN SORULAR