Antik Yunan Tiyatrosunda Teknikler

Antik Yunan Tiyatrosunda Teknikler eski uygarlıkların maskeleri eski uygarlıkların kullandıkları maskeler TİYATRO TEKNİĞİ Koro ve Oyuncu: Koro ile oyuncunun gelişimi birbirine paraleldir Dionysos şenliklerinde Dithyrambos okuyan korolar ellişer kişiydi İÖ 487 yılında koro on iki kişiye indi Bunun bir nedeni, bir gösteride dört oyun ( 1 tragedya 1 satir) birdenbire oynanma geleneği olabilir Ayrıca 50 kişilik bir koro çok masraflı olduğu değin, kalabalık bir koroyu çalıştırmak da fazla zordu Koronun tüm temsilcilik her tarafında oyun yerinde kalması gerekiyordu, bu yazarlar için önemli bir sorundu Koronun sürekli oyunda kalması , seyirciyi inandırıcı bir duruma gelmesi gerekiyordu Ilk dönemlerde koronun çeşitli görevleri vardı Koro, oyundaki acı olaylara ayna tutan, onları yorumlayan bir araçtı üstelik oyunu 5 bölüme ayırıyordu Oyuncuların sanatkâr olmaları ve seslerini farklı alanlara yönlendirilmiş rollere kadar değiştirip ona kadar hareket etmeleri gerekiyordu, çünkü bir oyuncu maske takarak fazla sayıda oyun kişisini, sırası gelmişken kadını da canlandırıyordu Oyuncuların fazla güzel şarkı söylemeleri ve gerektiğinde dans edebilmeleri önemliydi Yüzlerindeki ifadeleri değişmeyen maskelerle ifade esnekliğini, inandırıcı hareketleri getirmesi gerekiyordu oyuncunun Halk Müziği, oyuncuları Dionysos’un hizmetkarları sayıyordu Bu sanatçılar askere alınmazlardı Farklı bir yerleri vardı toplumda Hatta esnasında elçilik göreviyle manâlı bir yere gönderilirlerdi Kostüm ve Maske Tiyatroda kullanılan esas kostüm KİTON’du ; boyundan bacak bileklerine değin dökülüyordu Jurnal yaşamda giyilen bir kostümdü; fakat tiyatrodaki bu kostüm diğerlerinden birkaç noktada ayrılıyordu Grekler kadınsı görünüşte olabilir korkusuyla kolsuz kiton giyiyorlardı, fakat tiyatrodaki kostümün bileklere değin uzanan kolları vardı Jurnal giyinişte, bele bir kemer konuyordu Ancak tiyatroda göğsü altından bir kuşak sarılıyordu Günlük yaşamdaki kiton, beyaz veya düz renkliyken, tiyatro kostümünün üzerine biçimsel süsler ya da hayvan resimleri yapılıyordu, bu süsler de renk renkti Kiton’un üzerine bir pelerin atılırdı,uzunsa HİMATİON, kısaysa KLAMOS adını alırdı Bunlar da aydınlık renklerle süslenirdi Renkler simgesel olarak kullanılıyordu Koyu renkler acıyı, açık renkler sevinci simgeliyordu Kraliçeler mor rengin hakim olduğu kostümler giyiyorlardı Böylece daha ilk öncelikle renklerle oyun kişilerinin karakterleri de ortaya konmuş oluyordu Oyuncular, boylarını desteklemek için ayaklarına KOTHORNOS adı bahşedilen yüksek tahta nalınlar giyerdi Bunlara bir takım yerlerde embates ya da okribas denirdi Bu nalınların yüksekliği oyun kişisinin önemine göre alçak olurdu Oyuncunun görünüşünü olayı büyütmek için ONKOS denilen maskenin üstüne giyilen bir çeşitlilik peruka veya baş süsü kullanılırdı Bu Nedenle oyuncunun boyu iki metrenin üstüne çıkardı İnce uzun olmasınlar diye oyuncular yastıkla genişletilirdi Bu kostüme KOLPOMA adı verilirdi Tek bir oyuncu maske değiştirerek farklı alanlara yönlendirilmiş rolleri oynayabiliyordu Maske, oyuncunun yüzünden büyük olduğu için, onbeş –yirmibin karakter tiyatronun arkadaki sıralarından da görünmeyi sağlıyordu Maskelerin büyük, açık ağzı oyuncunun sesini büyütebileceği bir megafon şeklinde yapılıyordu Maske açıklama değin sesi de büyütüyordu Maskelerin yapıldığı malzeme,bez, tahta mantardı Tragedyada 30 çeşide varan maske vardı Orta,ihtiyar ve yaşlı adam maskeleri altı, delikanlı ve genç erkek maskeleri sekiz, uşak maskeleri üç ve kadın maskeleri on bir çeşitti Bunlardan ayrı olarak; tragedya ile komedya da efsane kişilerini uygulamak için yapılan özel maskeler kullanılırdı Boynuzlu Acteon, Âmâ Fineus,Fazla gözlü Argus gibi Irmakları,saatleri,musikiyi ve öç duygusunu belirten maskeler de yapılırdı Somation:Komedyada kostümlerin altını doldurup komik manzara vermek Komedya oyuncularının kostümü kısaydı ve arkadan ,önden de doldurulunca yusyuvarlak bir görünüş alırdı Bacaklarını saran, daracık ( bazen cilt renginde ,bazen süslü) bir triko giyerlerdi bir de abartılmış phallus takarlardı Komedya oyuncuları onkos kullanmazlar lakin değişik maskeler takarlardı Maskeler komedyada kayıtlı tipleri ortaya çıkarmış ve bu tipler önce Roma komedyasına sonradan Rönesans’ta, insanlar tuluat tiyatrolarına dek etki etmiştir SAHNE TEKNİĞİ Tiyatro binaları, açık hava yapıları olmakla birlikte, buralarda sahne gereçleri, makineler ve süsleme da kullanılıyordu Oyun yerinin peşinde, ortadaki daha geniş edinmek üzere , 3 kapı vardır Ortadaki geniş kapıdan oyunun kahramanı, daha doğrusu kral, tiran gibi ülkeyi yöneten kimseler girer çıkarlardı Sağdaki kapıyı ikinci oyuncu, Soldakini de daha minik rolü olan 3 oyuncu kullanırdı Bu kapılar esas binaya açılırlardı Binanın iki kanadına uzanan paraskenia adını alan koridorların biri şehir merkezine, öbürü ise kentin kenar mahallelerine giden yola açılırlardı Bu kapılar bununla beraber değişik sahnelerin gösterilmesine yarardı Özellikle ortadaki geniş kapı, bir iç sahne görevi görürdü PİNAKES adını alan boyalı panolar kullanılırdı Bunların oyunun konusu ile ilintili işlevi vardı Dekor konusunda periaktoy adını alan, ekseni çevresinde dönen büyük prizma panolar vardı Bunların her yüzüne öbür bir sahnenin görünüşü boyanırdı Sahne değişimi, bu prizmaların ekseni çevresinde dönmesiyle sağlanırdı Ekkuklema: Yarım daire şeklinde bir yükseltiydi, bu yükselti kapılardan sığacak büyüklükteydi ve ek sahneler, taht salonu bu yükselti üzerinde gösterilirdi Eksostra: Tekerlekli bir yükseltiydi, fakat ilkinden daha alçaktı, bunun üzerinde de bazı kısa sahneler oynanır ya da ölmüş olan bir kimsenin durumu gösterilirdi Mechane: Skene’nin sol yanına konulan ufak ve ilkel bir vinçti Bu vinçle tanrılar indirilip çıkarılırdı Theolopeion: Mechane’nin görevini yapan, azıcık daha değişik bir araçtı Bir Takım kimseler bunun tanrıların durduğu bir üstteki yükselti olduğunu söylemektedirler Keranos: Bir vinçti,sahne üzerindeki cesetleri kaybetmede kullanılırdı Ayoram: Askı makinesi, tanrıları havada kullanmak için kullanılırdı, bunun mechaneden ayrıcalığı iplerinin gözükmeyişiydi Krada: Sözlük anlamı, “incir dalı dır Komedyada kullanılan vinçti Skope: Acayip bir araçtı, oyun düzenini hazırlayan kimsenin ( didaskolos’un eğitmenin) temsili seyrettiği yerdi Fruktorian: Gözcülük Yapma kulesiydi Distepia: İkinci kat anlamına kazanç Oyuncuları, temsili seyrettikleri, binanın çatısıydı Keraunoskopeyon: Şimşek makinesiydi Bronteyon: Gök gürlemesi sesi veren araçtı Karon Basamakları: Oyun yeri olan orkestranın zemininden oyun yerinin altına inen basamaklardı Buradan hayaletler ya da yer altı tanrıları çıkardı Anapiesmata: Mekanik olarak ruhları yeryüzüne çıkaran ilkel bir asansördü