Araştırmalara Göre Tık Tuzağı Eskisi Kadar Etkili Değil

Penn State Medya Etkileri Laboratuvarı ve Veri Bilimleri Enstitüsü’nün yaptığı bir araştırma sonucunda tık tuzağı (clickbait) olarak bilinen yanıltıcı dikkat çekme şeklinin başarılı olmadığı ortaya çıktı. Tık tuzağı içeren başlıkların normal başlıklardan daha iyi bir performans gösterdiği kanısının yanlışlığını savunan bilim insanları, dijital medya okurlarıyla gerçekleştirilen iki farklı deneyden sonra bu iddialarını ispatladı. Dilerseniz yapılan deneyin içeriğinden bahsedelim.

Ardışık olarak gerçekleştirilen iki farklı deneyde 250 katılımcıya sekiz başlıktan birini okuma görevi verildi. Bahsedilen sekiz başlık arasında tık tuzağı olanlar da mevcut. Buradaki testin amacı katılımcıların hangi yazılı içeriği okuyup okumayacaklarını veya hangi içeriği sosyal medya hesaplarında paylaşacaklarını tespit etmek. İlk deneyde, hem güvenilir hem de güvenilmez haber sitelerinden çok sayıda başlığı bir araya getirmek için yapay zeka kullanıldı. İkinci deney ise tek bir siyasi konu etrafında dönen haber manşetlerini kapsıyordu.



Araştırmacılar, tık tuzağı olarak nitelendirilen içerik başlıklarının “en iyi, en kötü, ne, ne zaman, nerede, bu, o, en az, en çok, olabilir, gerekir” gibi merak unsurunu ön plana alan kelimelerden oluştuğunu belirtti. Yapılan testlerin sonucunda ise tık tuzağı olan başlıkların normal başlıklardan daha iyi performans göstermediği anlaşıldı. Araştırmaya gözlemci olarak katılan bazı yazarlar, okurların bu tür başlıkları eskisi kadar ilgi çekici bulmamalarını kullanımlarında yaşanan olağanüstü artışa bağlıyor. Buna göre tık tuzağının inandırıcılığını çoktan kaybettiği yorumunu çıkarabiliriz.

Bu çalışmanın başında olan Profesör S. Shyam Sundar, tık tuzağına gelen etkileşimin azalmasının sahte haberciliğe çözüm sağlamayacağını da söyledi. Sahte habercilik, bu konudan ayrı değerlendirilmesi gereken bambaşka bir alan. Ancak tık tuzağının etkisinin azalmasıyla birlikte dijital medyada büyük dönüşümler yaşanabileceği tahminler arasında.