Aristotales Bilgi Anlayışı

Aristotales Bilgi Anlayışı


Aristotales Veri Anlayışı Hakkında Data

Bu tespit Aristoteles'in bilgide esas bir işlevi olan neden kavramına nasıl baktığının da ip uçlarını vermesi bakımından fazla önemlidir

Çünkü her ne değin başlangıçta belirtildiği gibi, Aristoteles algılardan açıklayıcı ilkeye ve oradan da her tarafta tekil durumlara geçmenin insana özgü bir yeti olduğunu tanımlamışsa da, bununla beraber bu yetinin içinde gerçekleştiği mantıklı biçimleri de hakkıyla incelemiştir Bu, kavramsal bilginin elde edilmesi anlamına gelmektedir ve bilhassa de mantık tarihi bakımından son derece manâlı bir bulgudur

Çünkü bundan böyle böylece varlıktan uzaktan, konu ile yüklem arasındaki bağda varlığını hissettiren kavramsal bir hakikat ön plana çıkmaktadır Bu gerçeklik gerçekte bir biçimler, kalıplar gerçekliğidir Artık bahşedilen yargıların varlıkla ilgisi aranmaksızın, gerekli, zorunlu olmayan, hatalı ya da doğru olup olmadığına görmek yeterlidir

Bu anlamda her nesne madde ve formun birliğinden oluşur Madde belirsizliktir Form ise onu aynı şeylerin oluşturduğu bir sınıfın üyesi yapan şeydir Bir maddenin formunu belirlemek onun diğer maddelerle paylaştığı özellikleri belirlemektir Burada Aristoteles'in bilimsel usul açısından taşıdığı önemi ortaya koyan bir öteki belirlemesinden de söz etmek konunun ayrıntılandırılabilmesi açısından önemlidir

O ancak form aracılığıyla hakiki bir amaç kazanabilir Aristoteles, maddenin bu şekilde biçim almasına, tümel yoluyla varlığın tekilde gerçekleşmesine entelechia adını vermektedir Tek bir olayda gerçekliğin bulunması, ona tümelin, formun eklenmesi ile olanaklıdır Bundan dolayı tekilsiz bir tümelin kendi başına varolması söz konusu olamaz böylece bilimsel bir tanımlama da, bu tekilin tümele bağlanması ile olanaklıdır

Düşüncenin ilerleyişine yol gösterecek olan ise tasımdır (sonuç) O halde yapılacak şey ilk olarak geometrinin nasıl işlediğini, orada problemlerin nasıl çözüldüğünü vermek, aynısını doğa bilimine uygulamak ve elde edilecek formlar arasındaki ilişkileri de, en uygun düşünce yürütme biçimi olan dedüksiyonla belirlemek

Böylece Aristoteles, hocası Platon göre bambaşka bir biçimde ortaya konulmuş olan madde ve formkavramlarına dayanarak, sonuçta form üzerinde yürütülen ve sonuçları emin ve zorunlu olan apodeiktiği kurmayı hedeflemiştir

Bu belirlemesiyle Aristoteles'in bilime ispatlama fikrini getirdiği ve bu bakımdan da bir önceliği olduğunu vurgulamak gerekmektedir *