iltasyazilim
FD Üye
Artvin ovaları,Artvin yaylaları,Artvin çoğrafyası,Artvin iklimi,Artvin bitkiler,Artvin dağları,Artvin gölleri,Artvin akarsuları,Artvin vadileri
COĞRAFYASI
Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümünde, Doğu Karadeniz Dağları üzerinde yer alan Artvin İli'nin doğusunda Ardahan, güneyinde Erzurum, batısında Rize, kuzeybatısında Karadeniz, kuzeyinde Gürcistan Cumhuriyeti bulunmaktadır
Artvin, arazi bakımından genel olarak dağlıktır İlin Arhavi ve Hopa İlçeleri, Karadeniz ile denize paralel uzanan Doğu Karadeniz Dağları aralarında kalan sıcacık bir düzlük alan üstüne kuruludur
İlin Karadeniz ’e olan kıyı uzunluğu 34 kilometredir Kıyıdan iç bölgelere dürüst gidildiğinde arazinin pat diye yükseldiği görülür
İl sınırları içinde 30'a yakın akarsu vardır Bunlardan Karadeniz ’e dökülenler hariç diğerleri Çoruh Nehri ’nin kollarıdır İlin muhtelif yerlerinde çok sayıda doğal göl vardır Bunlardan; Şavşat ve Borçka İlçelerinde bulunanları doğal alımlılık ve turizm açısından önemleri büyüktür
İKLİM
İl de Karadeniz iklimi hakimdir Kıyı kesimlerinde ılık ve yağışlı iklim tipi egemendir İlin yüksek kesimleri öteki Karadeniz bölgesi illerinde de olduğu gibi kışları kar yağışlıdır Artvin'in genelinde görülen Karadeniz iklimi, Şavşat'ın, Ardanuç'un ve merkez ilçenin yüksek olduğu yerlerde kışları daha sert geçer
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Artvin il topraklarının yaklaşık % 55 ’ini (390000 ha) ormanlık alanlar kaplamıştır İldeki ormanların büyük bölümünü iğne yapraklı ağaçlar oluşturmaktadır Bölgede, yüksek dağların eteklerinden üstteki kısımlara dürüst gidildikçe, önce yapraklı türler, sonradan iğne yapraklılar görülmektedir
DAĞLAR
Karadeniz kıyısına paralel olarak uzanan Doğu Karadeniz Dağları ’nın il sınırları içindeki uzantıları; Kaçkar, Altıparmak, Kükürtlü, İskaristi Dağları adıyla sınıra değin uzanmaktadır Bu dağ sırasının üstünde çok sayıda dağ ve yüksek tepeler yer alır
Karadeniz kıyısını takip ederek batıdan doğuya içten iki sıra halinde uzanan 3937 m yüksekliğindeki Kaçkar Dağı Karadeniz Dağları ’nın en yüksek noktasını oluşturur Bu dağın su bölüm çizgileri; Artvin, Rize, Erzurum il sınırlarını belirler Şavşat ve Borçka ilçeleri aralarında yer alan, Çoruh ve Berta vadileri ile Gürcistan sınırına dek uzanan Karçal Dağı (3428 m ) ilin diğer manâlı bir dağıdır
Artvin'in öteki kayda değer dağları ve yükseltileri şöyledir;
Mihrap dağı 2950 m Sahara dağı 2799 m Kükürttepe dağı 3348 m Karyan dağı 2790 m Arsiyan dağı 3164 m Kara dağ 2300 m Çadır dağı 3050 m Büyük Yurt dağı 2250 m Kürdevan dağı 3050 m Genya dağı 1850 m Kartal dağı 3000 m
OVALAR
İl sınırı içerisinde ova özelliği gösteren yerler hemen hemen yoktur İl topraklarının fakat %02 alanını kaplayan düzlüklere rastlanır Kıyıda akarsu birikintilerinin meydana getirdiği alüvyal ovalara rastlanmaz Çünkü dağların denize bakan yamaçlarında kaynaklarını bölge Hopa ve Arhavi Deresi ’nin suları az ve uzunlukları kısa olduğundan birikinti ovalarının büyüklüğünü sınırlamıştır Bütün bunlara karşın Hopa ilçesinde, Sundura Deresinin ağzında ve Arhavi ilçesinin Kabirse Deresinin ağzında birer küçük delta ovalar oluşmuştur
YAYLALAR
İl topraklarının takriben % 51 ’ini kaplar Artvin ’in esas yaylaları;
1 Yusufeli, Zeytinlik ve Ortaköy Derelerinin oluşturduğu çizginin güneydoğusundaki bölgede yer alan Meşeli, Kurudere, Uyumlu, Kireçli, Yığılı, Kapik, Irmaklar, Bülbülan, Çamlıca, Hanlıköy,Ballı ve Yoncalı yaylaları,
2MuratlıBorçka, ArtvinOrtaköy Deresi ile Gürcistan aralarında kalan bölgedeki, Taşköprü, Meydancık, Mısırlı, Oba, yaylaları,
3Merkez İlçe–ZeytinlikYusufeli İlçesi çizgisinin kuzey ve kuzeybatısında kalan bölgedeki Keşoğlu, Çamlık, Mağara, İnekli, Kocakarılı, Dikme ve Taşkınlık yaylaları sayılabilir
VADİLER
Artvin ili yüzey şekilleri, çoğunlukla yer altı kırılmaları ve volkanik etkinlikler sonucunda meydana gelmiştir Vadilerin bir bölümü ise bu tektonik kırılmalar sonucunda meydana gelen fay ve çizgilerine uyarak oluşmuş dağ sıralarını birbirinden ayıran, dağlara paralel çizgiler halindedir İl de yer alan vadileri iki belli başlı kısma çözümlemek mümkündür;
1 – Başlıca Çoruh Vadisi
2 – Çoruh ırmağı kollarının meydana getirdiği vadiler
Çoruh Vadisi : Çoruh ırmağının il sınırına girdiği yerden başlayıp Muratlı Bucağında il sınırını terk ettiği yere dek uzanan 150 km uzunluğunda bir vadidir Genelde fazla gizli ve derin “V ve “U şeklinde boğazlar halinde uzanır Zeytinlik – Yusufeli ve Zeytinlik Muratlı arası elde etmek üzere iki bölümden meydana kazanç
Öteki vadiler :
a) Ardanuç Deresi Vadileri : Vadi tabanı Ardanuç ilçesinde nispeten geniştir İlçe merkezinin 7 km kuzeybatısında bulunan Cehennem Deresi tipik bir kanyon vadidir 500 m uzunluğunda 70 m Genişliğinde ve 6 m derinliğindedir Ardanuç suyuna açılır
b) Ortaköy Vadisi : Şavşat ilçesinin sularını boşaltan irili ufaklı çayların meydana getirmiş olduğu bu vadi varlıklı bitki örtüsüyle kaplıdır
c) Altıparmak Vadisi : Barhal Deresini peşine düşüp takip eder En geniş yeri 3 m ’dir
d) Murgul Vadisi : Murgul Deresinin meydana getirdiği bu vadinin tabanı öteki vadi tabanlarına kadar daha geniştir
AKARSULAR
ÇORUH NEHRİ
İlin en büyük akarsuyu olan Çoruh Nehri, Mescit Dağları ’ndan kaynağını alarak, Bayburt ’u geçtikten sonra Yusufeli ilçesinin Yokuşlu Köyünün mevkiinde il sınırına girer Su kavuşumu denilen yerde Oltu suyu ile birleşir Yusufeli yakınlarında Barhal deresiyle birleşen Çoruh Nehri kuzeybatı yönüne girer Artvin yakınlarında Ortaköy suyunu, Borçka ’da Murgul suyunu İçkale suyunu ve Kaynarca suyunu alarak Muratlı Bucağını geçerek, Batum ’un güneybatısında Karadeniz ’e dökülür Çoruh Nehri ’nin uzunluğu 376 km olup, 354 km ’si sınırlarımız içerisindedir
OLTU ÇAYI : Karga pazarı dağlarından kaynağını alır Yusufeli yakınlarında Tortum Çayı ile birleşir Güralp kayası denilen yerde Çoruh Irmağına kavuşur
TORTUM ÇAYI : Karga pazarı dağlarından kaynağını alır Tortum Gölü ’ne girip çıktıktan daha sonra Yusufeli yakınlarında Oltu Çayı ile birleşir
BAHRAL ÇAYI : Kaçkar Dağları ’ndan kaynağını alır Erzincan, Yüncüler, Çevreli ve Dört Kilise derelerini alarak Çoruh Nehri ’ne karışır
ŞAVŞAT SUYU : Şavşat, irili ufaklı 13 deresi bulunması ile su zenginliğine sahip bir ilçemizdir Şavşat deresi Ortaköy deresinin kaynağı olup Ardanuç deresiyle birleşerek Çoruh Nehri ’ne kavuşur Kaynağını Sahara dağlarından alarak Şavşat suyuna birleşir
GÖLLER
Artvin ’de, irili ufaklı fazla sayıda göl vardır Bunların çoğu buzul vadilerinin diplerinde oluşmuştur ve genel olarak Karagöl adıyla anılır Önleri moren yığınıyla doymuş olan bu göller derindir Çoğunda bol alabalık yer alan ve doğa harikası olan bu göllerin en önemlileri, Şavşat ve Borçka ’da bulunan ve Karagöl adıyla anılan göllerdir *
COĞRAFYASI
Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümünde, Doğu Karadeniz Dağları üzerinde yer alan Artvin İli'nin doğusunda Ardahan, güneyinde Erzurum, batısında Rize, kuzeybatısında Karadeniz, kuzeyinde Gürcistan Cumhuriyeti bulunmaktadır
Artvin, arazi bakımından genel olarak dağlıktır İlin Arhavi ve Hopa İlçeleri, Karadeniz ile denize paralel uzanan Doğu Karadeniz Dağları aralarında kalan sıcacık bir düzlük alan üstüne kuruludur
İlin Karadeniz ’e olan kıyı uzunluğu 34 kilometredir Kıyıdan iç bölgelere dürüst gidildiğinde arazinin pat diye yükseldiği görülür
İl sınırları içinde 30'a yakın akarsu vardır Bunlardan Karadeniz ’e dökülenler hariç diğerleri Çoruh Nehri ’nin kollarıdır İlin muhtelif yerlerinde çok sayıda doğal göl vardır Bunlardan; Şavşat ve Borçka İlçelerinde bulunanları doğal alımlılık ve turizm açısından önemleri büyüktür
İKLİM
İl de Karadeniz iklimi hakimdir Kıyı kesimlerinde ılık ve yağışlı iklim tipi egemendir İlin yüksek kesimleri öteki Karadeniz bölgesi illerinde de olduğu gibi kışları kar yağışlıdır Artvin'in genelinde görülen Karadeniz iklimi, Şavşat'ın, Ardanuç'un ve merkez ilçenin yüksek olduğu yerlerde kışları daha sert geçer
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Artvin il topraklarının yaklaşık % 55 ’ini (390000 ha) ormanlık alanlar kaplamıştır İldeki ormanların büyük bölümünü iğne yapraklı ağaçlar oluşturmaktadır Bölgede, yüksek dağların eteklerinden üstteki kısımlara dürüst gidildikçe, önce yapraklı türler, sonradan iğne yapraklılar görülmektedir
DAĞLAR
Karadeniz kıyısına paralel olarak uzanan Doğu Karadeniz Dağları ’nın il sınırları içindeki uzantıları; Kaçkar, Altıparmak, Kükürtlü, İskaristi Dağları adıyla sınıra değin uzanmaktadır Bu dağ sırasının üstünde çok sayıda dağ ve yüksek tepeler yer alır
Karadeniz kıyısını takip ederek batıdan doğuya içten iki sıra halinde uzanan 3937 m yüksekliğindeki Kaçkar Dağı Karadeniz Dağları ’nın en yüksek noktasını oluşturur Bu dağın su bölüm çizgileri; Artvin, Rize, Erzurum il sınırlarını belirler Şavşat ve Borçka ilçeleri aralarında yer alan, Çoruh ve Berta vadileri ile Gürcistan sınırına dek uzanan Karçal Dağı (3428 m ) ilin diğer manâlı bir dağıdır
Artvin'in öteki kayda değer dağları ve yükseltileri şöyledir;
Mihrap dağı 2950 m Sahara dağı 2799 m Kükürttepe dağı 3348 m Karyan dağı 2790 m Arsiyan dağı 3164 m Kara dağ 2300 m Çadır dağı 3050 m Büyük Yurt dağı 2250 m Kürdevan dağı 3050 m Genya dağı 1850 m Kartal dağı 3000 m
OVALAR
İl sınırı içerisinde ova özelliği gösteren yerler hemen hemen yoktur İl topraklarının fakat %02 alanını kaplayan düzlüklere rastlanır Kıyıda akarsu birikintilerinin meydana getirdiği alüvyal ovalara rastlanmaz Çünkü dağların denize bakan yamaçlarında kaynaklarını bölge Hopa ve Arhavi Deresi ’nin suları az ve uzunlukları kısa olduğundan birikinti ovalarının büyüklüğünü sınırlamıştır Bütün bunlara karşın Hopa ilçesinde, Sundura Deresinin ağzında ve Arhavi ilçesinin Kabirse Deresinin ağzında birer küçük delta ovalar oluşmuştur
YAYLALAR
İl topraklarının takriben % 51 ’ini kaplar Artvin ’in esas yaylaları;
1 Yusufeli, Zeytinlik ve Ortaköy Derelerinin oluşturduğu çizginin güneydoğusundaki bölgede yer alan Meşeli, Kurudere, Uyumlu, Kireçli, Yığılı, Kapik, Irmaklar, Bülbülan, Çamlıca, Hanlıköy,Ballı ve Yoncalı yaylaları,
2MuratlıBorçka, ArtvinOrtaköy Deresi ile Gürcistan aralarında kalan bölgedeki, Taşköprü, Meydancık, Mısırlı, Oba, yaylaları,
3Merkez İlçe–ZeytinlikYusufeli İlçesi çizgisinin kuzey ve kuzeybatısında kalan bölgedeki Keşoğlu, Çamlık, Mağara, İnekli, Kocakarılı, Dikme ve Taşkınlık yaylaları sayılabilir
VADİLER
Artvin ili yüzey şekilleri, çoğunlukla yer altı kırılmaları ve volkanik etkinlikler sonucunda meydana gelmiştir Vadilerin bir bölümü ise bu tektonik kırılmalar sonucunda meydana gelen fay ve çizgilerine uyarak oluşmuş dağ sıralarını birbirinden ayıran, dağlara paralel çizgiler halindedir İl de yer alan vadileri iki belli başlı kısma çözümlemek mümkündür;
1 – Başlıca Çoruh Vadisi
2 – Çoruh ırmağı kollarının meydana getirdiği vadiler
Çoruh Vadisi : Çoruh ırmağının il sınırına girdiği yerden başlayıp Muratlı Bucağında il sınırını terk ettiği yere dek uzanan 150 km uzunluğunda bir vadidir Genelde fazla gizli ve derin “V ve “U şeklinde boğazlar halinde uzanır Zeytinlik – Yusufeli ve Zeytinlik Muratlı arası elde etmek üzere iki bölümden meydana kazanç
Öteki vadiler :
a) Ardanuç Deresi Vadileri : Vadi tabanı Ardanuç ilçesinde nispeten geniştir İlçe merkezinin 7 km kuzeybatısında bulunan Cehennem Deresi tipik bir kanyon vadidir 500 m uzunluğunda 70 m Genişliğinde ve 6 m derinliğindedir Ardanuç suyuna açılır
b) Ortaköy Vadisi : Şavşat ilçesinin sularını boşaltan irili ufaklı çayların meydana getirmiş olduğu bu vadi varlıklı bitki örtüsüyle kaplıdır
c) Altıparmak Vadisi : Barhal Deresini peşine düşüp takip eder En geniş yeri 3 m ’dir
d) Murgul Vadisi : Murgul Deresinin meydana getirdiği bu vadinin tabanı öteki vadi tabanlarına kadar daha geniştir
AKARSULAR
ÇORUH NEHRİ
İlin en büyük akarsuyu olan Çoruh Nehri, Mescit Dağları ’ndan kaynağını alarak, Bayburt ’u geçtikten sonra Yusufeli ilçesinin Yokuşlu Köyünün mevkiinde il sınırına girer Su kavuşumu denilen yerde Oltu suyu ile birleşir Yusufeli yakınlarında Barhal deresiyle birleşen Çoruh Nehri kuzeybatı yönüne girer Artvin yakınlarında Ortaköy suyunu, Borçka ’da Murgul suyunu İçkale suyunu ve Kaynarca suyunu alarak Muratlı Bucağını geçerek, Batum ’un güneybatısında Karadeniz ’e dökülür Çoruh Nehri ’nin uzunluğu 376 km olup, 354 km ’si sınırlarımız içerisindedir
OLTU ÇAYI : Karga pazarı dağlarından kaynağını alır Yusufeli yakınlarında Tortum Çayı ile birleşir Güralp kayası denilen yerde Çoruh Irmağına kavuşur
TORTUM ÇAYI : Karga pazarı dağlarından kaynağını alır Tortum Gölü ’ne girip çıktıktan daha sonra Yusufeli yakınlarında Oltu Çayı ile birleşir
BAHRAL ÇAYI : Kaçkar Dağları ’ndan kaynağını alır Erzincan, Yüncüler, Çevreli ve Dört Kilise derelerini alarak Çoruh Nehri ’ne karışır
ŞAVŞAT SUYU : Şavşat, irili ufaklı 13 deresi bulunması ile su zenginliğine sahip bir ilçemizdir Şavşat deresi Ortaköy deresinin kaynağı olup Ardanuç deresiyle birleşerek Çoruh Nehri ’ne kavuşur Kaynağını Sahara dağlarından alarak Şavşat suyuna birleşir
GÖLLER
Artvin ’de, irili ufaklı fazla sayıda göl vardır Bunların çoğu buzul vadilerinin diplerinde oluşmuştur ve genel olarak Karagöl adıyla anılır Önleri moren yığınıyla doymuş olan bu göller derindir Çoğunda bol alabalık yer alan ve doğa harikası olan bu göllerin en önemlileri, Şavşat ve Borçka ’da bulunan ve Karagöl adıyla anılan göllerdir *