Asgari Ücret 5 Bin, Bayram İkramiyesi de 2 Bin Lira Olur Ama Köprü Yaptık Elimiz Sıkışık!

Son periyotta enflasyon kaynaklı bir servet transferi gündemi var bilindiği üzere. Pekala aslında bu servet transferini Robin Hood'a yaptırsak dövizi, parası olandan, inşaat yapandan halka döndürsek nasıl olur? 


Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, bayram ikramiyeleriyle ilgili artışın gündemde olmadığını söylemişti.



Bilgin, “1100 lira olarak 28 yahut 29 Nisan’da ödenecek. İki bayramda bunun maliyeti 25 milyar lira. Bu bahis her vakit kıymetlendirilebilir fakat ben şu an mevcut durumu söylüyorum” demişti.

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu da iktidarı bu hususta eleştirerek Erdoğan’a seslenmiş, “Beşli çeteye verdiğinin binde birini emekliye vereceksin” demişti.



İktisatçılar ise kamu özel (KOİ) işbirliği projelerine verilen garantilere dikkat çekti. Buna nazaran kamu kaynaklarının transfer zahmeti bir tercih sorunu olurken, iktidarın tercihi projelerden yana oluyor.

Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı’na (TEPAV) nazaran hükümet, havalimanı projelerine 7,3 milyar, otoyol ve köprü projelerine 32,1 milyar, kent hastanelerine 78,2 milyar, Akkuyu Nükleer Santrali içinse 35 milyar dolarlık gelir garantisi sağladı. Kamu özel işbirliği projelerine verilen gelir garantilerinin bütçeye toplam yükü yaklaşık 153 milyar dolar.

DW Türkçe’den Pelin Ünker haberine göre, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) eski uzmanı Prof. Dr. Uğur Emek, “Önceliklendirme kıymetli. Birincisi, verimsiz projeye para aktarıyorsanız, öncelikle verimsiz olduğu için berbat bir projeye para aktarmış olursunuz. İkincisi de daha uygun bir projeden vazgeçmiş olursunuz. İki tane kötülük var burada' dedi.

"Asgari fiyat hiçbir artırım yapılmadan 5 bin lira olabilir"



Çalışma iktisadı uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik ise bütçeden sermaye takviyeleri için ayrılabilen kaynakların, emekliler için ya da taban fiyatın üstündeki prim yükünü azaltmak için kullanılabileceğine dikkat çekti.

Çelik, devletin emekli aylık ve gelirlerinin artırılması için Toplumsal Güvenlik Kurumu’na bütçeden kaynak aktarabileceğini ve SGK'nın da emeklilere daha düzgün bir aylık ve bayram ikramiyesi ödeyebileceğini belirtiyor.

SGK primlerinde patronların yüzde 5’lik hissesinin devlet tarafından karşılandığını belirten Çelik, son 10 yılda bütçeden bu biçimde aktarılan prim dayanağının 174 milyar lirayı bulduğunu söylerken, 2021’de aktarılan 25 milyar TL’nin bütçenin yaklaşık yüzde 2’sine karşılık geldiğine dikkat çekti.

“İşverene nasıl prim takviyesi sağlanıyorsa taban fiyatlı üzerindeki sigorta primi yükü de Hazine tarafından ya da bütçeden karşılanabilir” diyen Çelik’e nazaran bu biçimde 4 bin 250 lira için olan taban fiyatın hiçbir artırım yapılmadan 5 bin lira olabilmesi mümkün.

En çok tartışılan bahislerinden biri Kur Muhafazalı Mevduat oldu



Düzenlemeye nazaran şirketler ve kurumlar, döviz ya da altın hesaplarını, kur üzerinden Türk Lirası mevduatlara çevirebiliyor. TL’nin dövize karşı düşüşünün banka faiz oranlarını aşması durumundaysa bu kurum ve şirketlerin uğradığı ziyanlar telafi ediliyor. Düzenleme yüksek gelir kümesine servet transferi yapıldığı tarafında eleştiriliyor.

Aziz Çelik, kur muhafazalı mevduat hesapları için bütçeden yalnızca martta 11,7 milyar liralık kaynak aktarıldığını hatırlatırken, Türkiye’de 13,6 milyon emekli bulunduğunu belirterek, “11,7 milyar lira bayram ikramiyesine aktarılsaydı, emekliye 856 lira daha ödenebilecek ve bayram ikramiyesi 1956 liraya ulaşacaktı” dedi.

“Yani kaynak var mı? Evet, kaynak var lakin kaynak öteki yerlere kullanılıyor.”



Aziz Çelik’e nazaran, kur garantili mevduat sahipleri, araç garantili köprüler, yollar ve hasta garantili hastanelere verilen takviyeler önemli bir yük oluşturmalarının yanı sıra bütçede kaynak olduğunun da bir işareti.

İktisatçılara nazaran, iktidarın bütçe planlamasındaki tercihleri nedeniyle, geniş halk kesitlerinden alınan vergilerle elde edilen kamu kaynakları, sermaye ve yüksek gelir kümelerine aktarılıyor.