Asgari Ücrete Gelen Zam, Enflasyonu Karşılayabildi mi?

Türkiye'nin büyük bir merakla beklediği 2022 yılı taban fiyat sıkıntısı nihayet açığa kavuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapılan açıklamalarla, 2022 yılında uygulanacak minimum fiyatın 4.250 TL olacağı tabir edildi. Bu fiyat kimleri sevindirecek kimlerin canını sıkacak bilinmez lakin yeni minimum fiyatla ilgili söyleyebileceğimiz tek gerçek konu, artırım oranının beklentilerin üzerinde olduğu.

Ülkemizin son periyotlardaki en acı gerçeklerinden bir tanesi, giderek tırmanan enflasyon sayıları. TÜİK'in açıkladığı resmi bilgilere nazaran Kasım 2021'deki yıllık enflasyon, yüzde 21,31 olarak kayıtlara geçti. Dünyaca ünlü ekonomist Steve Hanke tarafından yapılan gayriresmi hesaplamalara göreyse Türkiye'nin gerçek enflasyonu, yüzde 100,65. Pekala bu durumda, minimum fiyata gelen artırım enflasyonu nasıl karşılayabildi? Gelin daima birlikte, bu sıkıntıyı masaya yatıralım.

Taban fiyata gelen artırım, TÜİK'in açıkladığı enflasyonun üzerinde


Minimum fiyatla çalışan bir vatandaş, 2021 yılında 2.825 lira net maaş aldı ve bu parayla yıl boyunca geçinmeye çalıştı. 2021 ila 2022 yıllarına ait minimum fiyatları oranladığımızda, minimum fiyata gelen artırımın yaklaşık olarak yüzde 50 olduğunu söyleyebiliriz. Bu artırım oranı, TÜİK'in Kasım 2021'deki yıllık enflasyon sayısının 2 katından bile fazla. Yani TÜİK bilgilerini bakarak hareket ettiğimizde, minimum fiyata gelen artırımın 2021 yılındaki enflasyondan bile yüksek olduğunu lisana getirebiliriz.

Steve Hanke'in hesabına göreyse yeni minimum fiyat, enflasyonu kurtarmadı

Bir profesörün yaptığı gayriresmi hesap sonucu ulaşılan yüzde 100,65'lik enflasyon verisi ile 2022 yılında taban fiyata gelen artırım ortasındaki orana baktığımızda, bu defa hesapların tutmadığını söyleyebiliriz. Çünkü yüzde 50 oranındaki taban fiyat artırımı, an prestijiyle yüzde 100,65'lik enflasyonun yarısı kadar. Şayet Steve Hanke'in datalarına bakarak hareket edersek, taban fiyata gelen artırımın enflasyon karşısında yenildiğini görüyoruz.

En değerli sorun: Taban fiyata artırım geldi mi? Gelmedi mi?


Türkiye iktisadı, genel sınırlarıyla dolara dayalı. Sonuçta bugün satın aldığımız hammaddelerin neredeyse tümünü dolar ile alıyoruz. Üstelik ülkemizde hiç de azımsanamayacak bir kesim, taban fiyata dolar bazında bakıyor. Dilerseniz biz de artık bu açıdan bakalım ve minimum fiyatın dolar karşısında nasıl değiştiğini hesaplayalım.

Dolar/TL paritesi, 1 Ocak 2021'de 7,43 düzeylerinde süreç görüyordu. Bu durumda, yılın birinci gününde taban fiyatla çalışan bir bireyin cebindeki 2.825 TL, 380 dolara tekabül ediyordu. 2022 yılı için minimum fiyatın açıklandığı 16 Aralık tarihindeki dolar/TL paritesi ise 15,50 düzeylerinde. Yeni minimum fiyat olan 4.250 TL, bugünkü kura nazaran 274 dolar yapıyor...