Ashab-ı Kehf

Ashabı Kehf, (Mağara Arkadaşları) İslam dininde kabul edilen bir olayın kahramanı bir grup insana bahşedilen isim İslam dinine göre bu insanlar Tanrı'nın birliğine inanıyorlardı Fakat dini inançlarına aleyhinde baskıyla karşılaşınca yurtlarından göçmüşler, Efsûs (Afşin)'taki bir mağarada 309 sene uyumuşlardır Yedi kişi olduklarına ve yanlarında Kıtmir adında bir köpekleri olduğuna inanılır Fiilen Kur'an'daki Kehf suresinde kaç kişi oldukları belirtilmez, Allah dışarıya çok az kişinin bildiği belirtilir yine de genel görüşe göre 7 kişiydiler Hikayeleri İslam dininin tanrısal kitabı olan Kur'an'da Kehf suresinde anlatılmaktadır Kehf suresindeki ayeti kerimede mağaranın içine sabahtan ve akşam gün ışığı düştüğünden bahsetmektedir Gün ışığının mağaraya düşmesini tesbit bakımından Afşin Ashabı Kehf mağarasında fizik ve astronomi bilim adamlarından oluşan araştırmacı heyeti analiz yapmışlar ve Afşin mahkemesi de bilimadamlarının kararını haklı bulmuştur

Ashabı Kehf ’in Hikâyesi

Ashabı Kehf'in hikâyesi Kur'an'da geçer ve bu nedenle Müslümanlar bu hikayeye inanmaktadırlar Gerçekte Kur'an'daki surede, bu şahısların kaç birey olduğu, kaç yıl uyudukları belirtilmez, bu bilgileri fakat Allah'ın bileceği vurgulanır Keza hikayenin motifleri ve temeli pek açık bir şekilde belirtilmemiştir Özetle bu şahısların İslami bir inanca sahip oldukları ve karşılaştıkları zorlama nedeniyle köpekleriyle beraber bir mağaraya sığındıkları ve bu mağarada Allah tarafından fazla uzun bir vakit baştan başa uyutuldukları anlatılır Ne tamamen nerede yaşadıkları ne de bütünüyle ne zamanda yaşadıklarına değinilir yine de gerek kültürel etkilerle lüzum dağıtılmış rivayetler nedeniyle sayıları, adları, yaşadıkları yer ve uyudukları zamana dair değişik şeyler söylenmiştir Bu söylenceler baştan sona bütün bir hikâyeye ulaşılır yine de hikâyenin bu halinin doğruluğuna dair pekçok tartışma vardır

Geleneksel anlamda hikayeye göre Ashabı Kehf denilen gençler, Efsûs yani Afşin şehrinde yaşıyorlardı Bunlardan altısı sarayda görevli, hükümdara yakın kimselerdi ve hükümdarın müşavere heyetindeydiler Onun sağında ve solunda bulunurlardı Sağındakiler Yemliha, Mekselina ve Mislina idi Bunlara “Ashabı ant denmiştir Hükümdarın solunda bulunanlar ise, Mernuş, Debernuş ve Şazenuş ’tur Bunlara da “Ashabı yesar denmiştir Halen Afşin bölgesinde bu isimler erkek ismi olarak çocuklara verilegelmektedir

Hükümdarın Roma imparatorlarından Dimityanus ya da Dokyanus olduğu düşünülmektedir Muhakkak olan şey imparatorun putperest olduğudur Putperestliği kabul etmeyen az sayıdaki insanları yakalatıp öldürtmüştü Hükümdar bir ihbar üstüne saraydaki putperest olmayan gençlerin durumlarını öğrendi Onları çağırıp korkutma etti, onlar inançlarından ayrılmak istemediler, tersine Dokyanus ’u inançlarına ağırlama ettiler Hükümdar onların eski günlerine dönmeleri için zaman tanıdı Gençlerde inançlarını gözetmek için şehre yakın bir dağ yönüne gittiler Yolda bu arada Kefeştetayyuş ismindeki bir çoban onların inancına katıldı ve yedincileri oldu Çobanın köpeği Kıtmir de onlara katılıp, arkalarından takip etti Dağa yaklaştıklarında çobanın gösterdiği bir mağaraya girdiler Mağarada dua ederek acınacak şey dilediler (İslam dininin kutsal kitabı Kur'an'daki Kehf suresinin 13 ayetinde bu şahısların duaları belirtilir)

Hikayenin devamına tarafından hükümdar, Efsûs ’a gelip, onları sorar Kaçtıklarını haber alıp saklandıkları mağrayı öğrenince adamlarıyla mağaraya gider ve mağaranın ağzını onları öldürmek maksadıyla kapattırır İnanca tarafından gençler ölmez, yüzyıllar baştan başa uyumaya devam ederler Sonunda ise ilahi bir şekilde uyandırırlar Ne dek süre kaldıkları tamamiyle agnostik ve Kehf suresinde bu süreyi fakat Allah'ın bileceği belirtilir yine de geleneksel olarak yaklaşık 300 sene uyudukları düşünülür

Ashabı Kehf uyandıklarında geçmiş olan zamanında farkında olan olmadıkları belirtilir Uykudan kalkmaları, birbirleriyle konuşmaları ve içlerinden birini şehre göndermeleri Kur'an'da geçer Bunlar şehre gidip yiyecek getirecek kimsenin (Yemliha ’nın) elbise değiştirerek halini kimseye bildirmeden gidip gelmesini yerinde görürler Yemliha, bunu kabul edip şehre geldiğinde çok değiştirilmiş bir şehir halkı bulur Farklı yorumları mevcut olan bir hadiseyle bu birey geçen zamanın farkına varır ve o zamanın hükümdarının yanında götürülür İnanca tarafından bu hükümdar gençlerin dinindendir Başlarından geçenleri hükümdara anlatır sonradan gidip arkadaşlarına haber verir sonradan her yerde hepsi uykuya dalarlar

Bazıları sahabelerden Ebu Bekr ve Ali'nin, Ashabı Kehf ’e gittiklerini ve Ashabı Kehf'in uykudan uyanıp onları gördüklerini ileri sürmüştür Ayrıca bu söylenceye İslam dininin son peygamberi Muhammed ’e iman ettiklerini bildirip ve selâm gönderip dua istedikleri de eklenir Bunların dışarıya bir takım kişiler Ashabı Kehf'in Mehdi geldiğinde uyanıp ona katılacağını ileri sürmüştür gerçi bu iddiaların, veya hikayede başlıca geçen ad, yer, süre ve bazı olayların gerçek temelleri tartışmalıdır Kur'an'da ise bu yorumlara dair hiçbir şey yoktur

Hristiyanlık'ta Yedi Uyurlar

Bu efsane Hristiyanlık'ta tekrar dirilmeinancının kanıtı olarak gösterilmektedir

Efsane

Efsane'ye kadar 250 yılları civarında Dakyus (Dakyanus veya Decius) adlı bir kral'ın yönettiği putperest bir ülkede 7 genç Hristiyanlık'la suçlanır İnançlarını değiştirmeleri için bir zaman verilir ama, onlar dünyevi eşyalarını bırakıp dağa ibadet etmeye giderler Putperestliğe aleyhinde bu tavrı gören kral öldürülmelerini emreder Gençler ve köpekleri mağaraya sığınırlar Kral mağaranın girişine duvar örülmesini emreder Yedi Uyurlar yıllardan beri burada kalırlar

Yıllar sonra, (çoğunlukla 379390 yılları) ağıl gerçekleştirmek isteyen bir çiftlik sahibi mağara girişini açar ve Yedi Uyurlar'la karşılaşır Şehir'de haçlı bir sürü bina görüp hayrete düşerler Dakyus vaktinde kalan altınları harcamaya çalıştıkları zaman Psikopos'un karşısına çıkarılırlar Hikayelerini dinleyen psikopos bunun bir mucize olduğunu söyler

Bunlar Hristiyanlıkta malta, Malchus, Martinianus, Dionysius, Joannes, Serapion, ve Constantinus adındaki azizlerdir Başka kaynaklar diğer isimler verir

Efsanenin bu sürümü ise Kuran'da ki Kehf suresinde(19 sure) anlatılanlara benzemektedir Bahsi geçen kişiler Philedelphia (Bugün Ürdün'deki Amman şehri) şehrinin soylularıdır Liderleri Maximillian (Yemliha), o sırada şehri ziyaret eden Roma İmparatoru Haderanius(Hadrian)'a başkaldırır ve put tanrıları red ederek yalnızca Nuh'un, Musa'nun, İbrahim'in ve İsa'nın Tanrı'sının tapılamaya layık olduğunu söyler İmparator idam edilmelerini emreder

Kapatıldıkları zindandan kaçarlar ve sığınacakları bir mağara bulurlar Yedisi ve bir köpek (Kitmir veya Kıtmir) mağarada uyuya kalırlar Bu mağaraya gelen askerler şaşırmış ve isteri için de geri dönerler Bunun üzerine komutanları mağara girişinin taş ve harç kapatılmasını emreder Yedi kafir'in buarada ölüme terkedildiklerini anlatan bir levha bırakarak giderler

300 yıl değin sonra uynadıklarında, Maximillian'ı şehre yiyecek elde etmek üzere göderirler 300 sene önceki paradan şüphelen fırıncı onun bir define bulduğunu zanneder ve bunu kendisiyle paylaşmazsa onu ele vereceğini söyler Askerler gelir Maximillian'ı yetkililere götürürler Yetkililer ilk önce ona inanmasalarda sonradan ikna olurlar ve bunu bir mucize sayarlar

Efsanenin birkaç değişik sürümü bulunmaktadır Bunlardan birinde kaçan beş genç vardır, yolda bir çoban ve çobanın Kitmir adındaki köpeği de bu beş gence katılır Çoban onları saklanmak üzere bu mağara götürür Diğer bir sürümde ise çoban bu yedi genç ve köpeğin bulunduğu mağaranın yerini kralın askerlerine göstermiştir *