Çocuk isteği ile başvuran çiftlerin kendilerine nasıl bir tedavi uygulanacağı ve bu tedavilerin sonuçlarının nasıl olacağı konusunda endişeleri vardır. Aşılama tedavisi mi tüp bebek mi gerektiği, bu yöntemlerin nasıl uygulandıkları, gebelik şanslarının ne olduğu merak konusudur. Bu yazımda sizleri bu konularda bilgilendirmeye çalıştım.
Yumurtlama zamanında laboratuvarda sperm yıkama yöntemi ile hazırlanan hareketliliği yüksek olan spermlerin yumurtaların mümkün olduğunca yakınına ince bir kateter aracılığı ile rahim içine verilmesi yöntemidir.
Aşılamada amaç vajinal asidite ve rahim ağzında mukus problemlerinin by-pass edilerek yıkanarak seçilmiş spermleri doğru zamanda yumurta yakınına vererek yumurtanın döllenmesini kolaylaştırmaktır. Kadının kendi yumurtlamasının olduğu aylarda doğal yumurtama zamanında veya ilaçlarla bir veya iki yumurta geliştirilerek bunları iğne ile çatlatarak yumurtaların çatladığı saatlerde uygulanır.
Aşılama yönteminin uygulanabilmesi için son 3 veya 6 ay içerisinde yapılmış sperm analizi testinde sayı, hareketlilik ve normal yapıda sperm oranının normal veya normale göre hafif azalmış olması, son 1 yıl içinde çekilen rahim filminin normal olması ve en önemli konulardan biri de kadın yaşının 40 yaş altında olmasıdır. 37 yaş üzerinde olan kadınlarda ise yumurtalık reservinin azalmamış olması gerekir.
Açıklanamayan kısırlık, cinsel iktidarsızlık, ağır hipospadias, meninin geri akımı, vaginismus gibi cinsel ilişkide tıbbi hastalıklara veya psikolojik nedenlere bağlı sorunlar yaşayan çiftlerde, sperm sayısı, hareketliliği veya yapısal olarak normal olan sperm oranı az olan erkeklerde, kanser tedavileri nedeni ile sperm dondurulmuşsa veya kadında endometriosis hastalığı, tek tüpün kapalı oluşu, yumurtlama bozuklukları varsa aşılama yöntemi uygulanır.
İlaç tedavileri ile yumurtalıklar uyarılınca birden fazla yumurta gelişmesi durumunda çoğul gebelik riski ve ovarian hiperstimulasyon sendromu denilen yumurtalıkların aşırı büyümesi gibi sorunlar nadiren yaşanabilir.
Aşılama Tedavisinin Aşamaları
Aşılama tedavisi, doğal yoldan çocuk sahibi olamayan çiftlere uygulanan yardımcı bir üreme tekniğidir. Aşılamada spermle yumurtanın bir araya gelebilmesi için uygun koşulların yaratılması amaçlı tedavi uygulanır. Erkekten alınan örneğin içerisinden hızlı hareket eden ve normal görünen spermler laboratuvarda sperm yıkama yöntemi ile seçilerek ince bir katater aracılığı ile rahim içerisine yerleştirilir.
Aşılama Tedavisi Sonrası
Aşılama tedavisi sırasında kadınlarda herhangi bir rahatsızlık, ağrı ve acı yaşanmamaktadır. Sadece regl olmaya benzeyen hafif kramplar ve ufak miktarda vajinal kanama oluşabilir.
Aşılama uygulandıktan sonra muayene masasında 15 ya da 20 dakika boyunca uzanması yeterli olur. Dinlenme tamamlandıktan sonra günlük yaşamına devam edebilir, evde istirahate ihtiyacı olmaz.
Aşılama İşlemi Sonuç Vermezse…
Aşılama işlemi çiftlerde 3 ya da 4 kez uygulandıktan sonra, daha fazla denemeyle gebelik şansı artmamaktadır. Bazı hastalarda aşılama tedavisi ile gebelik elde edebilmek zordur.
Erkeğin spermleri çok azsa ve hareketleri yavaşsa, aşılama ile gebelik şansı çok düşüktür. Genelde erkekten alınan spermler yıkandıktan sonra, ileri doğru hareket eden sperm sayısının ml’de 1 milyonun üstünde olması beklenir. Buna ek olarak spermlerin hareket hızıyla beraber, spermlerin şekil bozukluğu olup olmaması da oldukça önemlidir. Aşılama işlemine başlamadan önce sperm şekilleri mutlaka deneyimli uzmanlar tarafından değerlendirilmelidir.
Aşılama tedavisinden sonuç alınamazsa, bir tüp bebek uzmanı ile görüşerek -uygun görülürse- tüp bebek tedavisi planlanır.