Bebek sahibi olmak her geçen gün zorlaşıyor. Çünkü modern yaşamın zorlukları her geçen gün artarken buna paralel olarak ilerleyen stresli yaşam, dengesiz ve orantısız beslenme, cinsel yaşamın zayıflaması, erkek ve kadında daha sık kısırlık görülmesi bebek sahibi olmayı zorlayan etkenler arasında yer almaktadır.
Yapılan testler hem erkek hem de kadın için uygulanmalıdır. Yapılan testlere istinaden bireylerde sorun olup olmadığına ilişkin karar vermek mümkün olacaktır. Kısırlık muayenesi yapılan bireylerin %30’da eşit sorun ve kısırlık etkenleri tespit edilirken muayene edilen çiftlerin %70’de kısırlığa etken fakat açıklanamayan sorunlar görülmektedir. Söz konusu %70’lik gurup kısırlık tedavisinin zorlayıcı gurubu olarak bilinmektedir.
Çocuk sahibi olmak isteyen kısır çiftlerin ilk muayenesinde gerekli kontroller yapılmasına ek olarak detaylı aile öyküleri ve kişisel öyküleri alınmaktadır. Erkeklerin ilk kontrollerinde spermiyogram testi alınırken kadında ise adet döneminin ikinci gününde yapılacak olan hormon düzeyi testleri uygulanmaktadır. Daha sonrasında yapılan yumurtlama testi ve ilaçlı rahim filmi uygulamaları ile bireyin gebeliğine etki edebilecek ana unsurlar kontrol edilmektedir.
Aşılama Nasıl Yapılır?
Aşılama yönteminin detaylarına geçmeden önce basitçe uygulamayı özeltmek gerekirse;
Bu yöntemde sperm hücrelerinin alınarak uygulama yöntemine göre vajina içine ya da rahim içine enjekte edilmesi sağlanmaktadır. Yapılan bu aşılama işlemi ile gebe kalma olanağı %20 oranında iyileşme sağlayacaktır. Aşılama yönteminde baba adayından alınan sperme yıkanma uygulaması yapılmaktadır. Yıkanan yani özel kimyasallar kullanılarak zenginleştirilmiş sperm yine bu işlem için özel hazırlanan kanüller veya enjektörler aracılığı ile rahime direk ulaştırılmaktadır.
Aşılama Uygulaması Ne Zaman Yapılmalıdır?
Aşılama uygulamasının yapılacağı özel bir dönem ya da ay döngüsünden söz etmek doğru değildir. Fakat sorun kadın bedenine bağlı olarak oluşmuşsa ve aşağıda yer alan sorunlar tespit edilmişte aşılama uygulaması yapılmaldır.
- Çikolata kistinin oluştuğu hastalarda
- Tüplerde çok büyük olmamak koşulu ile lezyonlar oluşmuşsa
- Baba adayından alınan sperm de bozukluk tespit edilmişse
- Cinsel ilişki kurmasına engel olan özel durumlara sahip kadınlarda
- Yumurtlama sorunu yaşayan ve bu yönde özel bir tedavi gören anne adayları için aşılama uygulaması yapılmaktadır.
Aşılama yapılaca olan çift için doğal yollar ile gebe kalamayacaklarına ilişkin son karar hekim tarafından verilmiş olmalıdır. Ayrıca aşılama öncesinde çiftin bu yöntem ile gebe kalmalarına engel tüm etkilerin gözden geçirilmiş olması gerekmektedir. Daha sonrasında baba adayından alınan sperm analizi ile süreç bir bakıma başlamış olacaktır. Fakat sperm analizi birden çok kez istenebilmektedir. Kadın için yapılan ayrıntılı muayene sırasında ultrason görüntüsü altında rahim ve yumurtalıkların incelemesi yapılmaktadır. Yine hormon testi ile başarı şansı ölçülmektedir. Yapılan HSG rahim filmi ise tüplerin açık ya da kapalı olduğunu ortaya çıkartmak için yapılmaktadır.
Yumurtlama İlaçları
Aşılama tedavisinden önce kullanılması gereken önemli ilaçlar arasında yumurtlama ilaçları yer almaktadır. Söz konusu ilaçlar aşılama işlemi başlamadan önce yumurtlama seviyesini ve yumurta sayısını arttıracaktır. Yumurtlama ilaçlarının kullanılmaya başlanması gereken dönem adet dönemidir. Yumurtaların durumuna ilişkin kontroller ise ultrason ile yapılabilmektedir. Olgunlaşmış yumurtalarına gözlemlenmesinin ardından yumurtaları çatlatacak aşı yapılmaktadır. Sonrasında ise sperm aşılaması için uygun zemin hazırlanmış olur.
Aşılama Öncesinde Yapılacak Test Guruplar
Aşılama öncesinde uygulanan testler daha önce dediğimi gibi çiftin aşılamaya uygun olup olmadığını belirlemek için uygulanmaktadır. İlk yapılan testler kadın tüplerine ilişkin durumun belirlenmesi için yapılmaktadır. Tıkanıklık olup olmadığının belirlenmesi için yapılan testler ile birlikte baba adayı içinde sperm hareketliliğinin ve yeterliliğinin ölçülmesi için testler uygulanmaktadır. Sonrasında erkek ve kadın için ayrı ayrı testler söz konusu olacaktır. Bu testlere sırası ile baktığımızda;
Erkek İçin Uygulanan Testler
- Semen analizi
- Yıkama sonrasında sperm durumu
- Sperm’in hareketliliği ve sayısının ölçülmesi
- MAR testi
- Hormonal durum testi
- Morfolojik detaylı değerlendirme
- Lokal, sistemik fiziki muayene
- Lokal, Sistemik muayene
- HSG, Laporpskopi, (Tüplerin durum tespitine ilişkin testler)
- TSH testi
- Prolaktin testi
- Adet döneminin 21. gününe denk gelecek Progesteron uygulaması
Aşılama İçin Sperm Örneği Nasıl Alınmaktadır?
Baba adayından sperm talep edilmeden önce kendisine cinsel ilişkiye 3 gün içinde girmemesine ilişkin bilgi verilmektedir. Sonrasında ise kliniğiizde özel bir odada bir yabancı madde kullanılmaksızın sperm örneği alınmaktadır.
Baba adayına verilen steril bir kap içinde alınan sperm örneği alınmadan önce cinsel organın ve ellerin temiz ve kuru olduğundan emin olunmalıdır. Mastürbasyon sırasında baba adayının her hangi bir şekilde yağ ya da krem kullanmaması gerekmektedir.
Aşılama Ne Zaman Uygulanmaktadır?
Aşılama yöntemi sperm sayısının yeterli olduğu durumlarda uygulanması gereken bir yöntemdir. Fakat bu kararı yapılan testlerin ardından uzman hakimin vermesi gerekmetedir. Ayrıca sperm hareketliliğinin düşük olması ve sperm sayısının da düşük olması durumunda erkeğe bağlı koşullar nedeni ile uygulanabilir. Fakat kısırlığı ortaya çıkaran pek çok açıklanamayan sebep olduğunu bilmek ve bu süreçte çiftlerin birlikte hareket ederek çözümü birlikte araması daha doğru seçim olacaktır. Çünkü gebelik anne ve babanın ikisinden de kaynaklanabilen sorunlardandır. Servikal mukus sorunu yaşayan anneler ve rahim ağzında anatomik sorunlar yaşayan anne adaylarında aşılama uygulamasına ihtiyaç duyabilmektedir.
Cinsel yolda oluşmuş bir fonksiyon bozukluğu söz konusu ise, ya da yumurtlamaya bağlı sorunlar ortaya çıkmış ise aşılama yöntemine başvurmak kaçınılmaz olacaktır.
Aşılama Yönteminin Sağladığı Avantajlar
Aşılama yöntemi, mümkün olan en ideal koşullar içinde gerçekleşecek yumurta döllenmesi için uygun olanakları hazırlamaktadır. Bu olanaklar içinde daha önce saydığımız gerek spermin yıkanması gerekse yumurtaların çatlatılması ile sperm ve yumurtanın birleşmesi maksimum düzeyde ortadan kaldırılan sorunlar arasında yer almaktadır. Bu süreçten sonra gebeliğin oluşması için en ideal koşulların ortaya çıktığını söylemek yanlış olmayacaktır.
Zira yolda spermin karşılaşacağı zorluklar arasında yer alan Vajina asitine maruz kalmadan, Rahim ağzı mukus tıkacı ile başaçıkmak zorunda kalmadan, rahim tüplerinde ilerlemeye gerek kalmadan doğrudan rahime ve yumurtaya ulaşacaktır. Kadın yumurtasının da çatlatılması ile spermin yumurtaya erişmesini engelleyecek hiç bir engel kalmayacaktır.