aşiret nedir?

Aşiret Nedir?
AŞİRET NEDİR, AŞİRETCİLİĞİNDEN GENEL BAKIŞ

Aşiretcilik her kavim ve millette mutlaka ceşitli şekilleri ile bulunur Bu kimi zaman klan olarak adlandırılır, kimi zaman kavim veya başka isimlerle zikredilir olsa da her zaman var olagelen ve insanlığın fıtratından olan bir orgutlenme şekli olarak tezahur etmektedir Gunumuzde belki yerini modern aşiretciliğe bırakmış olsa da biteceğe benzemeyen bu orgutlenme duşuncesi Orta Asya'dan Anadolu'ya ve kıyamete kadar bizim gibi oğuz kokenli toplumlarda asla bitmeyecektir

Tarihteki gibi olmasa da bugun Şanlıurfa ve Doğu illerde aşiret hayat bicimi belirgin ozellikleri ile beraber devam etmektedir Bazı kimseler araştırma yapmadan rasgele yorum yaparak bu yaşam tarzı hakkında ipesapa gelmez bilgi ve beyanlarda bulunmaktadırlar Turkiye'de 3000 in uzerinde aşiret ve mensubu bulunan bu yaşam tarzı bilinmeden bir karalama kampanyasına maruz kalmıştır En ufak topluluklar aşiret olarak benimsenmiştir Toprak ağaları aşiret reisi olarak gosterilmiştir Aşiretcilik zulum, işkence, oldurme, kesme, vurma, kırma, kan, namus cirkefi olarak takdim edilmiştir Yok efendim aşiret meclisi şoyle oldurme kararı almış yok efendim aşiret meclisi şoyle infaz kararı almış gibi tarihte Afrika kabilelerinde bile bulunmayan carpık yorumlar ortaya atan bu şahısların son yuzyılı karıştırmadan tarihteki aşiret geleneğini, Badıllı aşiretini incelediğimiz zaman eminim ki detaylarıyla birlikte gormek mumkun olacaktır

AŞİRET NEDİR ?
Aşiret Arapca kokenli bir kelime olup aşire kelimesinden turemiştir Bircok mana taşımasına rağmen Geniş akraba topluluklarıanlamında kullanılmıştır Fakat bu kelimeyi aşiretler AŞŞİR olarak telafuz etmektedir
Aşiretin genel tanımını yapmadan once mutlaka aşiretleri meydana getiren oğeleri bilmek lazımdır Bu oğeler şunlardır;MAL: Kelime olarak ev veya aile anlamına gelir Aşiretin en kucuk birimidir Baba, oğul, torun, torunoğlu, torunun torunu ve bunların doğan tum cocukların birleşmesinden meydana gelir Buradaki her bir babaya aşiretler gobek derler Yani beş gobek bir mal sayılır MALBAT: Her biri beş olan birden fazla malın birleşmesinden meydana gelen topluluğa malbat adı verilir Bir malın malbat duzeyine yukselmesi icin ortalama 100 yıl gerekir Zira her bir gobek aşiretlerin hesabı ile 20 yıla tekabul eder BAWBAF: Her biri en az iki veya daha fazla malbatın birleşmesinden meydana gelen topluluğa baw (ata) denir Bir atanın oluşumu 10 gobeğin gecmesiyle orantılıdır Dolayısıyla bir bafbaw'ın meydana geliş suresi 200 yıl kadardır KABİLE: Her biri en az iki veya daha fazla malbattan oluşmuş birden fazla baw'ın oluşturduğu topluluğa verilen isimdir Bir kabilenin normal gobek sayısı 30 olmalıdır Kabile oluşumu gobek sayısı itibari ile 300 yıla tekabul eder
İşte bu şekilde oluşmuş en az iki veya daha fazla kabileden meydana gelen topluluğa AŞİRET denir
İki turlu aşiret bicimi vardır :

A) Tamamı akraba bağları uzerine kurulmuş aşiretler :

Cok azdır Fakat bu hem nesil bakımından hemde tespit bakımından uzun yıllar gerektiren bir surectir Yukarıda izah ettiğimiz gibi bir aşiretin tamamen akraba olabilmesi icin en az 500 Yıla gerektirir Bu yılları aşarak tamamını akraba olarak orgutlendiklerini iddaa eden aşiret var ise aşiret nesepcileri ondan şecere (şecere: tum malbatın, malın, bawın, kabilenin kimden peydahlandıklarını neslen devam ettikleri soy kutuğudur) talabinde bulunurlar Tamamı akraba olan aşiretler genelde 4 ana birleşim noktalerı vardır Bunlar;

1Aynı dil
2Aynı din
3Aynı ırk
4Nesep şeceresi

B)Tamamı akraba olamayan aşiretler :

Genellikle aşiretlerin coğu bu kategoride yer alır ancak aşiretlere mensup kabileler kendi iclerinde mutlaka akrabadırlar Zaten yukarıda izahına calıştığımız kabileler akraba olan bawlardan oluşur Fakat birbirine akraba olduğu ispat edilmeyen birkac kabile ve hic akrabalığı olmayan bir cok kabile bir araya gelerek aşiret oluşturabilirler Bunlar genelde ırk birliği ve din birliği aynı olamayan aşiretlerdir

Buraya kadar yaptığımız izahtan anlaşılacağı gibi rasgele her toplum aşiret demek yanlış ve yerinde bir karar değildir Bir topluluğun aşiret olarak kabul edilmesi icin once anlattığımız şekilde bir yapılanmadan meydana gelmesi gerekmektedir Bu tur bir yapılanmadan sonra aşirette aranacak şartlara gelince,

Bunları şu şekilde sıralayabiliriz :

1Aşiret olarak kabul edilen bir toplulukta topluluğa ait şeyh, molla, servan, şifan, abid, gevende, şıhan, arif olarak bilinen en az bir aile bulunmalıdır

2Aşirete ait tarih boyunca yaz ve kış konakladığı ve her aşiretce kabul edilmiş sonradan kaybetmiş olsalar bile zozan denilen ve o aşiretin adına izaf edilmiş bir yaylağın,obanın olaması lazımdır (Badıllı obası gibi)

3Aşireti temsil eden bir reisin bulunması lazımdır

İşte butun bu şartları taşıyan bir topluluğa AŞİRET denir

Bu şartları taşımayan aşiretler ya mal, malbat, baw yada kabile olabilirler Ama aşiret olamazlar Gunumuzde meydanı boş bulan her topluluk kendini aşiret ilan etmiş vaziyettedirFakat şartlar ve aşiret toreleri anlattığımız gibidirTOPLULUĞUN İSMİTOPLULUĞUN BUYUĞUNE VERİLEN İSİMKARŞILIĞI MALMEZZİN (AİLE BUYUĞU)AİLEMALBATMALMEZZİN (OBA BUYUĞU)OBABAFBAWPEŞİ (ONDER)ATAKABİLEBEYOYMAKAŞİRETREİSBOYBENDMİRBEYLİKAŞİRET VE TEŞKİLATLANMA

Aşiretler aslında birer sosyal teşkilatlanmadır Bu teşkilat icinde ceşitli gorevleri ifa eden şahıslar ve aileler bulunur Dolayısıyla aşireti sadece ağa ve tabii olanlardan mukerrep sayanlar, ya aşiretcilikle ilgili hicbir bilgiye sahip değildir yada gunumuzde aşiretcilikten uzaklaşmış toplulukları baz alarak yorum yapmaktadırlar Aşiret icinde ceşitli gorevler ustlenmiş kişi veya şahıslar bulunur

AŞİRETLERDE UNVANLAR
1REİS: Aşiretin genel temsilcisidir
2MALMEZZİN: Kabileyi temsil eden şahıs
3MEZİN: Baw başkanı
4PEŞİ: Malbat oncusu
5AGİT: Kahraman
6MELLE(MOLLA): Aşiret din temsilcisi
7ŞEYH: Aşiret genel terbiyecisi
8ARİF: Danışman tore uzmanı
9UTFA: İmdat cağrısı duzenleme yetkisi olan kadın
10ŞIHHAR: Tarihi edebilirlik uzmanı
11CARKHACI: Savaşlarda oncu ve bayraktar
12ŞIVAN: Aşiret cobanları
13ABİD: Kahvecilik ve posta hizmetcisi
14HIROBVAN: Savaş mehtercisi
15ŞİNCİ: Olum vakalarında yas torenleri sorumlusu
16GEVENDE: Evlenme ve sunnet duğunlerinde,bayramlarda davul ve zurnacılar
17SERVAN: Aşiret atları bakıcısı