Asit Yağmurları Oluşumu Ve Cevreye Etkileri

Asit Yağmurlarının Oluşumu,
Asit Yağmurlarının Cevreye Etkileri,
Asit Yağmurlarının Cevreye Etkileri Nelerdir

Asit Yağmurları Oluşumu Ve Cevreye Etkisi

Asit yağmurları, fosil yakıt atıklarının doğal su dongusune karışmasıyla oluşur Komur ve petrol gibi fosil yakıtların yakılması sonucu atmosferde kukurt ve azot iceren gazlar birikir Bu gazlar havadaki su buharıyla birleşince bir kimyasal tepkime meydana gelir Bu tepkime sonucunda sulfurik asit ve nitrik asit damlaları oluşur

Guneş ışığı bu tepkimelerin hızını artırır Yeryuzundeki sular Guneş ’in etkisiyle ısınınca, bunların bir kısmı buharlaşarak yukselir ve atmosfere karışır Boylece yukselen nemli havadaki su buharı yoğunlaşarak yeniden sıvı durumuna gecer Bunlar da bulutları oluşturur Sonucta oluşan, cok miktarda kukurt ve azot iceren bu tip yağmurlara “asit yağmurlarıdenir Atmosferdeki asit, yalnızca yağmurlarla değil, kar, sis, havadaki gazlar ve tanecikler yoluyla da yeryuzune iner


İnsanların faaliyetleri sonucu meydana gelen uretim ve tuketim faaliyetleri sırasında ortaya cıkan atıklarla hava tabakası kirlenerek, yeryuzundeki canlı hayatını tehdit eder bir konuma gelir Yeryuzundeki canlı hayatın surmesi icin vazgecilmez bir yere ve oneme sahip olan hava tum hayatı etkileyecek bicimde endustriyel artıklarla değişik yollardan kirlenmektedir Bu kirlenme ilk kez 19401950 ’li yıllarda gelişen sanayileşmenin bir sonucu olarak dunyanın ceşitli şehirlerinde havanın aşırı kirlenmesiyle gorulmeye başlandı İşte bundan dolayı “insanlar tarafından atmosfere karıştırılan yabancı maddelerle hava bileşiminin bozulmasına hava kirliliği denildi Dunya Sağlık Orgutu ’ne gore: “Hava kirliliği, canlıların sağlığını olumsuz yonden etkileyen veya maddi zararlar meydana getiren havadaki yabancı maddelerin, normalin uzerindeki yoğunluğudur

Hava kirliliğine yol acan unsurlar ya doğrudan fabrika bacalarından, egzoz gazlarından havaya karışıyor yada havadaki diğer gazlarla birleşerek, havanın kirlenmesine yol acıyor

Ayrıca sanayi işletmelerinin cıkardığı baca gazları havadaki oksijen ve su buharı ile birleşerek, bir dizi kimyasal reaksiyonlar sonucu asit yağmurlarına donuşur Asit yağmurları toprağın yavaş yavaş asitlenmesine yol acarak, ağacların ve bitkilerin topraktan beslenmesine engel olur Asit yağmurları ayrıca ceşitli yollardan sulara karışarak, sulardaki canlıların hayatını da etkiler

Havadaki karbon tozları, katı parcacıklar, karbonmonoksit, kukurt dioksit, doymamış hidrokarbonlar, aldehitler ve diğer kanserojen maddeler insanlarda solunum yolları hastalıkları, nefes darlığı ve akciğer kanseri gibi değişik hastalıklara yol acarlar

Sanayileşme ile buyuk hız kazanan hava kirlenmesi ozellikle buyuk kentlerin cevresinde yoğunlaşmaktadır Cunku buyuk kentler ve onların cevresinde yoğunlaşan uretim ve tuketim faaliyetleriyle artıklar hızla coğalıyor Ayrıca egzoz gazları, trafik tıkanıklıkları ve gurultu de hayatın kalitesini hızla duşurmektedir

Havanın gaz halinde ve surekli hareket icinde olması ruzgarlarla kirlenmeyi yeryuzu olcusunde yaygınlaştırıyor Bu bağlamda en cok zararı ise ormanlara veriyor Buyuk kentlerde alt yapı yatırımlarının hazır olması, deniz, hava ve kara yolu ulaşımının kolaylığı yatırımların buyuk kentlerin cevresinde yoğunlaşmasına yol acıyor İşgucu ve pazar acısından cok uygun olan buyuk kentler, uretim ve tuketim faaliyetlerinin en yoğun olduğu yorelerdir Bu yoğunluk, hava kirlenmesinin buyuk kentlerde ileri boyutlara ulaşmasına neden olmaktadır

Butun bunların en onemli sebeplerinden birisi sanayi ve teknolojilerimizin bir sonucu olan asit yağmurları Uzmanların bildirdiklerine gore bunun kaynağı sanayi kuruluşlarıdır Ozellikle termik santrallerin bacalarından cıkan dumanların icinde bol miktarda kukurtdioksit ve azot oksit gibi gazlar bulunmaktadır Bunlar atmosferdeki nem ile birleşince yakıcı asitlere (sulfirik asit, nitrik asit vb) donuşmekte kar, yağmur, sis yağışlarıyla da yeryuzune ulaşmaktadır İşte bunlara asit yağmuru deniliyor

Asit yağmurları, goller ve nehirler gibi sular dunyasına duştuğunde bunların asitlik derecesini arttırır Balıklar sudaki asitlik değişimine cok duyarlı oldukları icin boyle sularda yaşayamazlar Gercekten de, Baltık ulkelerindeki goller İngiltere ’deki ağır sanayi bolgelerinden kaynaklanan asit yağmurları ile asitleşmiş ve bu gollerde bircok balık turu ortadan kalkmıştır

Asit yağmurları hayvanlar ve bitkiler gibi canlı varlıklara zarar vermekle kalmaz, taşınmaz kultur varlıklarını da olumsuz yonde etkiler Orneğin, kent ici ya da kent dışındaki tarihi binalar, acık hava muzeleri, binlerce yıllık antik kentlere ait yapılar veya Nemrut dağında olduğu gibi taş anıtlar asit yağmurlarıyla yıpranmakta ve dağılmaktadır Asit yağmurları bitki toplumlarının, orneğin geniş ormanların toprak ustu kısımlarında yakıcı zararlar oluşturduğu gibi, toprakların yapısını da bozmakta, toprak icindeki bitki koklerinin hastalanmasına ve toprağa can veren mikroorganizmaların olmesine neden olmaktadırlar