Asit Yağmurları Oluşumu Ve Çevreye Etkileri

Asit Yağmurlarının Oluşumu,
Asit Yağmurlarının Çevreye Etkileri,
Asit Yağmurlarının Çevreye Etkileri Nelerdir

Asit Yağmurları Oluşumu Ve Çevreye Etkisi

Asit yağmurları, fosil yakacak atıklarının doğal su döngüsüne karışmasıyla oluşur Kömür ve petrol gibi fosil yakıtların yakılması sonucu atmosferde kükürt ve azot taşıyan gazlar birikir Bu gazlar havadaki su buharıyla birleşince bir kimyasal reaksiyon meydana gelir Bu reaksiyon sonucunda sülfürik asit ve nitrik asit damlaları oluşur

Güneş ışığı bu tepkimelerin hızını artırır Yeryüzündeki sular Güneş ’in etkisiyle ısınınca, bunların bir kısmı buharlaşarak yükselir ve atmosfere karışır Böylece yükselen ıslak havadaki su buharı yoğunlaşarak yeniden değişken durumuna geçer Bunlar da bulutları oluşturur Sonuçta oluşan, çok miktarda kükürt ve azot taşıyan bu alıcı yağmurlara “asit yağmurlarıdenir Atmosferdeki asit, yalnızca yağmurlarla yok, kar, sis, havadaki gazlar ve tanecikler yoluyla da yeryüzüne iner


İnsanların faaliyetleri sonucu meydana gelen imal ve tüketim faaliyetleri esnasında ortaya meydana çıkan atıklarla hava tabakası kirlenerek, yeryüzündeki canlı hayatını tehdit eder bir konuma kazanç Yeryüzündeki canlı hayatın sürmesi için vazgeçilmez bir yere ve öneme sahip olan hava bütün hayatı etkileyecek biçimde endüstriyel artıklarla değişik yollardan kirlenmektedir Bu kirlenme ilk önce 19401950 ’li yıllarda artan sanayileşmenin bir sonucu olarak dünyanın dağıtılmış şehirlerinde havanın fazla kirlenmesiyle görülmeye başlandı İşte bundan dolayı “ırk göre atmosfere karıştırılan yabancı maddelerle hava bileşiminin bozulmasına hava kirliliği denildi Dünya Sağlık Durumu Örgütü ’ne tarafından: “Hava kirliliği, canlıların sağlığını olumsuz yönden etkileyen ya da maddî zararlar meydana getiren havadaki yabancı maddelerin, normalin üzerindeki yoğunluğudur

Hava kirliliğine yol açan unsurlar ya aracısız olarak fabrika bacalarından, egzoz gazlarından havaya karışıyor yada havadaki öteki gazlarla birleşerek, havanın kirlenmesine yol açıyor

Keza sanayi işletmelerinin çıkardığı baca gazları havadaki oksijen ve su buharı ile birleşerek, bir dizi kimyasal reaksiyonlar sonucu asit yağmurlarına dönüşür Asit yağmurları toprağın yavaş yavaş asitlenmesine yol açarak, ağaçların ve bitkilerin topraktan beslenmesine engel olur Asit yağmurları keza çeşitli yollardan sulara karışarak, sulardaki canlıların hayatını da etkiler

Havadaki karbon tozları, katı parçacıklar, karbonmonoksit, kükürt dioksit, doymamış hidrokarbonlar, aldehitler ve öteki kanserojen maddeler insanlarda solunum yolları hastalıkları, solunum yetmezliği ve akciğer kanseri gibi öbür hastalıklara yol açarlar

Sanayileşme ile büyük sürat kazanan hava kirlenmesi özellikle büyük kentlerin çevresinde yoğunlaşmaktadır Çünkü büyük kentler ve onların çevresinde yoğunlaşan imal ve tüketim faaliyetleriyle artıklar çabuk çoğalıyor Hem egzoz gazları, trafik tıkanıklıkları ve gürültü de hayatın kalitesini tez düşürmektedir

Havanın gaz halinde ve aralıksız hareket içinde olması rüzgarlarla kirlenmeyi yeryüzü ölçüsünde yaygınlaştırıyor Bu bağlamda en çok zararı ise ormanlara veriyor Büyük kentlerde daha alçak inşa yatırımlarının hazır olması, deniz, hava ve kara yolu ulaşımının kolaylığı yatırımların büyük kentlerin çevresinde yoğunlaşmasına yol açıyor İşgücü ve pazar açısından fazla uygun olan büyük kentler, üretim ve tüketim faaliyetlerinin en yoğun olduğu yörelerdir Bu aşırılık, hava kirlenmesinin büyük kentlerde ileri boyutlara ulaşmasına niçin olmaktadır

Tüm bunların en manâlı sebeplerinden birisi sanayi ve teknolojilerimizin bir sonucu olan asit yağmurları Uzmanların bildirdiklerine göre bunun kaynağı sanayi kuruluşlarıdır Özellikle termik santrallerin bacalarından meydana çıkan dumanların içinde çokça kükürtdioksit ve azot oksit gibi gazlar bulunmaktadır Bunlar atmosferdeki nem ile birleşince yakıcı asitlere (sülfirik asit, nitrik asit vb) dönüşmekte kar, yağmur, sis yağışlarıyla da yeryüzüne ulaşmaktadır İşte bunlara asit yağmuru deniliyor

Asit yağmurları, göller ve nehirler gibi sular dünyasına düştüğünde bunların asitlik derecesini arttırır Balıklar sudaki asitlik değişimine fazla duyarlı oldukları için böyle sularda yaşayamazlar Doğrusu de, Baltık ülkelerindeki göller İngiltere ’deki ağır sanayi bölgelerinden kaynaklanan asit yağmurları ile asitleşmiş ve bu göllerde çoğu balık türü ortadan kalkmıştır

Asit yağmurları hayvanlar ve bitki örtüsü gibi canlı varlıklara hasar vermekle kalmaz, taşınmaz kültür varlıklarını da olumsuz yönde etkiler Mesela, şehir halkı içi veya büyük kasaba dışındaki tarihî binalar, açık hava müzeleri, binlerce takvim antik kentlere ait yapılar veya Nemrut dağında olduğu gibi taş anıtlar asit yağmurlarıyla yıpranmakta ve dağılmaktadır Asit yağmurları bitki toplumlarının, mesela geniş ormanların toprak üstü kısımlarında yakıcı zararlar oluşturduğu gibi, toprakların yapısını da bozmakta, toprak içindeki bitki köklerinin hastalanmasına ve toprağa can veren mikroorganizmaların ölmesine niçin olmaktadırlar *