iltasyazilim
FD Üye
Astım Nedir Nasıl Teşhis Koyulur??
Astım, dış ortamda bulunan çeşitli alerjenler (alerjik reaksiyona niçin olan madde), sigara dumanı, duygusal faktörler, alıştırma, soğuk havaya maruz kalma gibi tetikleyici faktörlere karşısında, havayollarının (bronşların) daralması ile kendisini bildiren ve ataklarla seyreden kronik bir akciğer hastalığıdır
Ataklar dışında sıkça hiçbir yakınması olmayan hastada hücum esnasında solunum yetmezliği, öksürük, hışıltılı solunum, güçlükle balgam çıkarma, göğüste sıkışıklık hissi gibi belirtiler vardır ve bu belirtilerin şiddeti hastadan hastaya çok büyük değişiklikler gösterebilir Ataklar genel olarak gece sabaha karşı ortaya çıkar, kendiliğinden veya hap kullanarak geriler ve kaybolur ancak yeni bir atakla her yerde ortaya çıkar Çare görmemiş ya da derme çatma çare görmüş olgularda, zamanla hamle sıklığı ve şiddeti artar Bu hastalarda, solunum yetmezliği, hışıltılı solunum ve göğüste sıkışıklık şehvetli gibi belirtiler senaryo kazanabilir
Astımın görülme sıklığı, ülkeden ülkeye değişmekle birlikte az kalsın 10%15% kadardır ve gelişmiş ülkelerde oranın daha yüksek olduğu bilinir
Astım İçin Risk Faktörü??
Astım için tehlike faktörleri genetik ve çevresel faktörler olmak üzere iki esas grupta ele alınabilir Genetik faktörlerden en önemlisi alerji varlığıdır Alerji genetik geçiş gösterir Bu geçişten sorumluluk sahibi bir takım genler tanımlanmıştır Çevresel faktörler ise alerjenlere, mesleksel bazı toz ve kimyasal maddelere, sigara dumanına ve hava kirliliğine maruziyet; sık sık viral üstteki solunum yolu enfeksiyonları vermek olarak sıralanabilir Yapılan çalışmalarda tüm dünyada astıma en sık niçin olan alerjenin konut tozu akarları olduğu görülmüş ve bu durumun yaşamın başlangıcında, yani bebeklik döneminde evde yoğun olarak ev tozu akarlarına maruz kalmanın sonucu olduğu anlaşılmıştır Tekrar çevresel faktörlerde sigara dumanına maruz kalma son derece önemlidir Mesela hamilelik döneminde sigara içen annelerin, çocuklarında astım ve öteki solunum sistemi hastalıklarının daha sık görüldüğü saptanmıştır Sigara aynı zamanda ortamda yer alan alerjenlere aleyhinde hassaslık gelişmesine sebep olmaktadır
Hastalıkla İlgili Bulgular
Astım, karakteristik olarak ataklar halinde seyreden; nefes darlığı, göğüste sıkışıklık şehvetli, hışıltılı solunum, öksürük, şiddet çıkarılan fazla koyu, sert ve yapışık balgam gibi yakınmalara neden olan akciğer hastalığıdır Hastaların birçoğunda astımla birlikte alerjik rinit (saman nezlesi, alerjik nezle), sinüzit, alerjik konjonktivit (göz alerjisi), egzama gibi rahatsızlık öykülerinin de olduğu saptanır Yeniden hastaların atakları ile ilgili özellikler sorgulandığında, bunların sıkça gecenin ilerleyen saatlerinde ve sabaha aleyhinde ortaya çıktıkları veya tetikleyen faktörlerle (alerjen, soğuk hava, benekli hava, sigara dumanı) rastlama durumunda geliştikleri anlaşılması mümkün
Atakların şiddeti sadece hafif bir öksürükten, yoğun bakıma yatmayı gerektirecek ciddi solunum yetersizliğine dek çok geniş bir yelpazededir Ataklar kendiliğinden gerileyebilir ya da geçebilir ancak hasta sık sık astım ilaçlarını kullanarak rahatlar Hücum esnasında astım tanısı belirlemek hekim için kolaydır çünkü hastalığın karakteristik muayene bulguları vardır Atak dışarıda ise hastalığın öyküsü hekimi astım tanısına yönlendirir Teşhis için hastadan akciğer grafisi, solunum fonksiyon testleri, alerji testi, bir takım kan tetkikleri istenilir Çoğunlukla, atak dönemi haricen akciğer grafisi ve solunum fonksiyon testleri normaldir Alerji testlerinde ise konut tozu akarları, ağaç, çiçek, tahıl polenleri, evcil hayvan tüy ve epitelleri gibi alerjenlere karşı reaksiyon görülebilir *
Astım, dış ortamda bulunan çeşitli alerjenler (alerjik reaksiyona niçin olan madde), sigara dumanı, duygusal faktörler, alıştırma, soğuk havaya maruz kalma gibi tetikleyici faktörlere karşısında, havayollarının (bronşların) daralması ile kendisini bildiren ve ataklarla seyreden kronik bir akciğer hastalığıdır
Ataklar dışında sıkça hiçbir yakınması olmayan hastada hücum esnasında solunum yetmezliği, öksürük, hışıltılı solunum, güçlükle balgam çıkarma, göğüste sıkışıklık hissi gibi belirtiler vardır ve bu belirtilerin şiddeti hastadan hastaya çok büyük değişiklikler gösterebilir Ataklar genel olarak gece sabaha karşı ortaya çıkar, kendiliğinden veya hap kullanarak geriler ve kaybolur ancak yeni bir atakla her yerde ortaya çıkar Çare görmemiş ya da derme çatma çare görmüş olgularda, zamanla hamle sıklığı ve şiddeti artar Bu hastalarda, solunum yetmezliği, hışıltılı solunum ve göğüste sıkışıklık şehvetli gibi belirtiler senaryo kazanabilir
Astımın görülme sıklığı, ülkeden ülkeye değişmekle birlikte az kalsın 10%15% kadardır ve gelişmiş ülkelerde oranın daha yüksek olduğu bilinir
Astım İçin Risk Faktörü??
Astım için tehlike faktörleri genetik ve çevresel faktörler olmak üzere iki esas grupta ele alınabilir Genetik faktörlerden en önemlisi alerji varlığıdır Alerji genetik geçiş gösterir Bu geçişten sorumluluk sahibi bir takım genler tanımlanmıştır Çevresel faktörler ise alerjenlere, mesleksel bazı toz ve kimyasal maddelere, sigara dumanına ve hava kirliliğine maruziyet; sık sık viral üstteki solunum yolu enfeksiyonları vermek olarak sıralanabilir Yapılan çalışmalarda tüm dünyada astıma en sık niçin olan alerjenin konut tozu akarları olduğu görülmüş ve bu durumun yaşamın başlangıcında, yani bebeklik döneminde evde yoğun olarak ev tozu akarlarına maruz kalmanın sonucu olduğu anlaşılmıştır Tekrar çevresel faktörlerde sigara dumanına maruz kalma son derece önemlidir Mesela hamilelik döneminde sigara içen annelerin, çocuklarında astım ve öteki solunum sistemi hastalıklarının daha sık görüldüğü saptanmıştır Sigara aynı zamanda ortamda yer alan alerjenlere aleyhinde hassaslık gelişmesine sebep olmaktadır
Hastalıkla İlgili Bulgular
Astım, karakteristik olarak ataklar halinde seyreden; nefes darlığı, göğüste sıkışıklık şehvetli, hışıltılı solunum, öksürük, şiddet çıkarılan fazla koyu, sert ve yapışık balgam gibi yakınmalara neden olan akciğer hastalığıdır Hastaların birçoğunda astımla birlikte alerjik rinit (saman nezlesi, alerjik nezle), sinüzit, alerjik konjonktivit (göz alerjisi), egzama gibi rahatsızlık öykülerinin de olduğu saptanır Yeniden hastaların atakları ile ilgili özellikler sorgulandığında, bunların sıkça gecenin ilerleyen saatlerinde ve sabaha aleyhinde ortaya çıktıkları veya tetikleyen faktörlerle (alerjen, soğuk hava, benekli hava, sigara dumanı) rastlama durumunda geliştikleri anlaşılması mümkün
Atakların şiddeti sadece hafif bir öksürükten, yoğun bakıma yatmayı gerektirecek ciddi solunum yetersizliğine dek çok geniş bir yelpazededir Ataklar kendiliğinden gerileyebilir ya da geçebilir ancak hasta sık sık astım ilaçlarını kullanarak rahatlar Hücum esnasında astım tanısı belirlemek hekim için kolaydır çünkü hastalığın karakteristik muayene bulguları vardır Atak dışarıda ise hastalığın öyküsü hekimi astım tanısına yönlendirir Teşhis için hastadan akciğer grafisi, solunum fonksiyon testleri, alerji testi, bir takım kan tetkikleri istenilir Çoğunlukla, atak dönemi haricen akciğer grafisi ve solunum fonksiyon testleri normaldir Alerji testlerinde ise konut tozu akarları, ağaç, çiçek, tahıl polenleri, evcil hayvan tüy ve epitelleri gibi alerjenlere karşı reaksiyon görülebilir *