Aşure Gunu Nedir Aşura Nedir
Aşura Gunu (Arapca: عاشوراء, Farsca: عاشورا, İbranice: עשוראא), hicri yılın ilk ayı olan Muharrem ayının onuncu gunudur İslam kulturunde onemli bir yeri ve kıymeti olan bir gundur
Tanımı ve Ozellikleri
Aşure, orijinali Aşura, Arapca’da 10 manasına gelen aşarakelimesinden turemiştir Turkce'ye ise Arapca'dan gecmiştir Sozcuğun Sami diller arasında ortak bir sozcuk olduğu duşunulmektedir Ayrıca, sozcuk (ve gun) Musevilik inancında Buyuk Kefaret Gunu icin kullanılmıştır1 Huseyin ibn Ali ve beraberindeki 72 musluman hicri 61 senesinin Muharrem ayının onuncu gununde (10 Aralık 680) Yezid'in emriyle gunlerce ac ve susuz bırakıldıktan sonra olduruldukleri icin o gune “Aşura Gunu“ denilmiştir
Bunun dışında Aşure Gunu'nde gercekleştiğine inanlan, İslamiyet acısından mutlu edici şeyler de mevcuttur Bunlar; Adem peygamberin işlediği zelleden (hata veya surcme) sonra ettiği tovbenin kabulu, Nuh peygamberin gemisinin tufandan kurtulması, Yunus peygamberin bir balığın karnından cıkması, İbrahim peygamberin ateşte yanmaması, İdris peygamberin diri olarak goğe yukseltilmesi (cıkarılması), Yakub peygamberin oğlu Yusuf peygambere kavuşması, Eyyub peygamberin hastalıklarının gecip iyileşmesi, Musa peygamberin Kızıldeniz'den gecip İsrailoğulları'nı Firavun'dan kurtarması, İsa peygamberin doğumu ve olumden kurtarılıp goğe yukseltilmesi (cıkarılması) Bu olayların hepsi muteber hadis kitapların hemen hepsinde gecmektedir2
Hazreti Muhammed (sav) bu gunde oruc tutmayı tavsiye etmiştir Ayrıca Musevilerin de bu gunu orucla gecirdikleri icin, Aşure gununden bir gun once veya bir gun sonra da oruc tutmayı onermiştir
Şii İnancında Aşura Gunu
Şii inancında Aşure Gunu'ne, İslam dininin genelinin atfettiği onemin dışında bir onem verilir Zira Muharrem ayının onuncu gunu Muhammed peygamberin torunu olan İmam Huseyin Kerbela'da şehit edilmiştir Muharrem ve Safer ayı ile birlikte iki ayı matem olarak kabul ederler İki ay boyunca duğun ve benzeri eğlenceler yapılmaz, bu matem gunlerinde taziye meclisleri duzenlenerek mersiyeler okunur, ihsan yemekleri verilir Aslında her ayın onunucu gunu Aşuradır İbrani kokenli olan bu kelime Muharrem ayında yapılan bu canilikten sonra bu facianın diğer bir adı olarak kabul edilmiş Şii'likte ceşitli hububatlardan pişirilen, adına da Aşure denilen yemeği Muharrem ayı munasabetiyle yapmazlar O gun helva yapılıp dağıtılır Turkiye'de en buyuk anma merasimi İstanbul Halkalı'daki Aşura Matem Merasimi'nde yapılır Bu toren Aşura gununu en iyi şekilde anlatması yonunden UNESCO tarafından en iyi Aşura Merasimi secilmiştir; ayrıca torende yapılan Aşura tiyatrosunun ve izleyicinin sayısı bakımından da GUINNESS rekorlar kitabına girmeye aday olmuştur
Alevilerde Aşura Gunu ve Muharrem Matemi
Alevilerde, Huseyin'in Kerbela'daki acısı başta olmak uzere Oniki İmamların acılarını anmak ve anlamak icin Muharrem Matemi tutulur Amac bu acıları tekrarlamak ya da oc duygularını tekrarlamak ya da oc duygularını koruklemek değildir Muharrem Matemi'nin amacı: Bu turlu acıların bir daha yaşanmaması icin gerekli olan insanlık değerlerini ve Alevi oğretisini ozumsemektir Matem suresince bıcağa ve kesici aletlere el surulmez, kurban kesilmez ve et yenmez Matem boyunca hicbir canlıya eziyet edilmez Kimsenin kalbini kırmamak, dili ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamak ve Matem Orucu'nun temel ilkesidir Sağlığı yerinde olanlar oruc tutarlar Matemden amac, kendine eziyet yapmak değil, yapılabilecek kotuluklerin ve katliamların bir daha olmaması icin anmak ve unutmamaktır Kerbela katliamında hasta olması nedeniyle İmam Zeynel Abidin'in kurtulması ve Ali'nin soyunun devam etmesi nedeniyle de Allah'a şukredilir Bu nedenle Muharrem Matemi, Aşure geleneği ile biter Aşure sevincin hoşgorunun simgesidir 12 gun orucun ardından Aşure Gunu yapılır 12 değişik malzemeden oluşan Aşure tatlısı yenilir veya evlere dağıtılır
Aşura Gunu (Arapca: عاشوراء, Farsca: عاشورا, İbranice: עשוראא), hicri yılın ilk ayı olan Muharrem ayının onuncu gunudur İslam kulturunde onemli bir yeri ve kıymeti olan bir gundur
Tanımı ve Ozellikleri
Aşure, orijinali Aşura, Arapca’da 10 manasına gelen aşarakelimesinden turemiştir Turkce'ye ise Arapca'dan gecmiştir Sozcuğun Sami diller arasında ortak bir sozcuk olduğu duşunulmektedir Ayrıca, sozcuk (ve gun) Musevilik inancında Buyuk Kefaret Gunu icin kullanılmıştır1 Huseyin ibn Ali ve beraberindeki 72 musluman hicri 61 senesinin Muharrem ayının onuncu gununde (10 Aralık 680) Yezid'in emriyle gunlerce ac ve susuz bırakıldıktan sonra olduruldukleri icin o gune “Aşura Gunu“ denilmiştir
Bunun dışında Aşure Gunu'nde gercekleştiğine inanlan, İslamiyet acısından mutlu edici şeyler de mevcuttur Bunlar; Adem peygamberin işlediği zelleden (hata veya surcme) sonra ettiği tovbenin kabulu, Nuh peygamberin gemisinin tufandan kurtulması, Yunus peygamberin bir balığın karnından cıkması, İbrahim peygamberin ateşte yanmaması, İdris peygamberin diri olarak goğe yukseltilmesi (cıkarılması), Yakub peygamberin oğlu Yusuf peygambere kavuşması, Eyyub peygamberin hastalıklarının gecip iyileşmesi, Musa peygamberin Kızıldeniz'den gecip İsrailoğulları'nı Firavun'dan kurtarması, İsa peygamberin doğumu ve olumden kurtarılıp goğe yukseltilmesi (cıkarılması) Bu olayların hepsi muteber hadis kitapların hemen hepsinde gecmektedir2
Hazreti Muhammed (sav) bu gunde oruc tutmayı tavsiye etmiştir Ayrıca Musevilerin de bu gunu orucla gecirdikleri icin, Aşure gununden bir gun once veya bir gun sonra da oruc tutmayı onermiştir
Şii İnancında Aşura Gunu
Şii inancında Aşure Gunu'ne, İslam dininin genelinin atfettiği onemin dışında bir onem verilir Zira Muharrem ayının onuncu gunu Muhammed peygamberin torunu olan İmam Huseyin Kerbela'da şehit edilmiştir Muharrem ve Safer ayı ile birlikte iki ayı matem olarak kabul ederler İki ay boyunca duğun ve benzeri eğlenceler yapılmaz, bu matem gunlerinde taziye meclisleri duzenlenerek mersiyeler okunur, ihsan yemekleri verilir Aslında her ayın onunucu gunu Aşuradır İbrani kokenli olan bu kelime Muharrem ayında yapılan bu canilikten sonra bu facianın diğer bir adı olarak kabul edilmiş Şii'likte ceşitli hububatlardan pişirilen, adına da Aşure denilen yemeği Muharrem ayı munasabetiyle yapmazlar O gun helva yapılıp dağıtılır Turkiye'de en buyuk anma merasimi İstanbul Halkalı'daki Aşura Matem Merasimi'nde yapılır Bu toren Aşura gununu en iyi şekilde anlatması yonunden UNESCO tarafından en iyi Aşura Merasimi secilmiştir; ayrıca torende yapılan Aşura tiyatrosunun ve izleyicinin sayısı bakımından da GUINNESS rekorlar kitabına girmeye aday olmuştur
Alevilerde Aşura Gunu ve Muharrem Matemi
Alevilerde, Huseyin'in Kerbela'daki acısı başta olmak uzere Oniki İmamların acılarını anmak ve anlamak icin Muharrem Matemi tutulur Amac bu acıları tekrarlamak ya da oc duygularını tekrarlamak ya da oc duygularını koruklemek değildir Muharrem Matemi'nin amacı: Bu turlu acıların bir daha yaşanmaması icin gerekli olan insanlık değerlerini ve Alevi oğretisini ozumsemektir Matem suresince bıcağa ve kesici aletlere el surulmez, kurban kesilmez ve et yenmez Matem boyunca hicbir canlıya eziyet edilmez Kimsenin kalbini kırmamak, dili ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamak ve Matem Orucu'nun temel ilkesidir Sağlığı yerinde olanlar oruc tutarlar Matemden amac, kendine eziyet yapmak değil, yapılabilecek kotuluklerin ve katliamların bir daha olmaması icin anmak ve unutmamaktır Kerbela katliamında hasta olması nedeniyle İmam Zeynel Abidin'in kurtulması ve Ali'nin soyunun devam etmesi nedeniyle de Allah'a şukredilir Bu nedenle Muharrem Matemi, Aşure geleneği ile biter Aşure sevincin hoşgorunun simgesidir 12 gun orucun ardından Aşure Gunu yapılır 12 değişik malzemeden oluşan Aşure tatlısı yenilir veya evlere dağıtılır