Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Asya Kıtasının özellikleri, Asya Kıtası fiziki bilgiler, Asya Kıtası hakkında bilgiler
Asya kıtasındaki yer şekillerinin oluşumunda kıtada etkin olan Huron, Kaledonya, Hersinya ve Yüksek Dağ Himalaya kıvrım sistemi etkili olmuştur 1 zamandan önce oluşan Huron kıvrım sistemi kıtanın güneyinde Arabistan ile Hindistan(Dekkan) yarımadalarında etkin olmuştur
1 zamanda birincil oluşan Kaledonya kıvrımları kıtanın kuzeyinde Yenisey ve Lena nehirleri arasında etkin olmuştur 1 zamanın sonunda Hersinya kıvrımları kıtanın Güneyi, Batısı ve Güneydoğusunda etkili olmuştur Kıtadaki en etkin kıvrım sistemi ise 3 zamandaki Yüksek Dağ Himalaya kıvrım sistemidir Kıtanın batısından doğusuna kadar çok geniş sahada etkilidir Kıtanın en yüksek yerleri bu kıvrım sisteminin olduğu yerlerdir
Kıtanın ve bununla beraber dünyanın en yüksek zirvesi EVEREST (8848 mt ) Himalayalar üzerinde yer alır ÇinNepal sınırındadır Kıtada buzul etkisi Avrupa ya kadar fazla azdır Asya kıtasında çok geniş alanlar kaplayan platolar vardır Kapladığı alan en fazla olan, aynı zamanda yükseltisi maksimum olan platosu TİBET PLATOSUdur
Kıtada; Pamir, Orta Sibirya, Doğu Sibirya, Kazakistan, Dekkan, İran, Arabistan platosu gibi genişliği fazla olan platolar vardır Ortalama yükseltisi en az olan platoyu ORTA SİBİRYA PLATOSU oluşturur Kıtanın en büyük ovasını BATI SİBİRYA OVASI oluşturur Batı Türkistan ovasıda Asya Kıtasının iç kesimlerindeki önemli bir ovadır Fakat bir kısmını Kızılkum ve Karakum Çölleri oluşturur
Kuzey Sibirya Ovasıda önemli bir düzlüktür Orta Asyada dağlar ve platolar arasındaki kapalı havzalarda önemli düzlüklerdir Bunlar TARIM ve TURFAN HAVZASIdır Turfan Havzası dünyanın en hain havzasıdır (154 mt ) Asya Kıtasındaki Kızılkum, Karakum, Taklamakan, Gobi, Tar, Rubul Hali, Nüfud, Deşti Lut, Deşti Kebir gibi büyük çöller vardır Asyada akarsular kadar oluşturulmuş büyük alüvyal ovalarda vardır Bunlar: Mezapotamya (Irak), İndus Ovası (Pakistan), Ganj Ovası (Hindistan) ve Kuzey Çin Ovasıdır (sarı ve mavi ırmaklar kadar oluşturulmuştur)
Yeryüzünde sadece Amerika ve Asya kıtasında bütün iklimler görülür ( Amerikayı tam olarak düşünürsek geçerlidir ) dolayısıyla da bütün iklim tipleri görülür maksimum görülen iklim tipini ise Karasal İklim tipi oluşurur Sıcaklıklar Kuzeyden Güneye doğru çoğalma gösterir Takvim ortalama sıcaklık farkının azami olduğu yer ORTA ASYAdır Kıtadaki yıllık yağış tutarında da büyük farklılıklar görülür Kıtanın en az yağış alan yerleri; Kuzey Kıyıları, Çöl alanları, çok yüksek dağlık alanlardır Kıtada maksimum yağış Güney ve Güneydoğu Asyadadır (Bu sahadaki yağışların artı olmasındaki en etkin etken Muson Rüzgarları dır Dolayısyla buraya Muson Bölgesi adı verilir ( Musonlar Asyası) Kıtada yağışı en fazla ASSAM bölgesinde görülür (Hindistanın Kuzeydoğusu) kıtanın ve aynı zamanda dünyanın azami yağış ölçülen istasyonu Assamdaki ÇERAPUNÇİdir (11 630 mm ) Asya kıtasının akarsularının boyları uzun, su toplama havzaları geniş, eğimleri pozitif, rejimleri düzensizdir
Uzunluğu en fazla olan akarsuyu OBİdir (5700 km ) Kıta akarsuları döküldükleri yerlere kadar gruplandırılır: Kuzey Buz Denizine dökülenler : Obi, Yenisey, Lena Büyük Okyanusa dökülenler : Amur, Sarı (Hoangho), Mavi (Yangçe) Hint Okyanusuna dökülenler : Mekkong, Brahmaputra, Ganj, İndus, Şattül Arap (FıratDicle) Kapalı havzaların en kayda değer akrsuları ise Seyhun (Siriderya), Ceyhun (Amuderya) ve Tarımdır Seyhun ve Ceyhun Aral Gölüne dökülür Tarım ise Tarım havzasında kaybolur Obi Nehri ; Ural, Altay ve Sayan Dağlarından beslenir Asya Kıtasında göl sayısı azdır En büyük gölünü Aral Gölü oluşturur (64 500 km kare ), (Hazar deniz olarak kabul edildiği takdirde) Öteki önamli göllerini ; Baykal, Balkaş, Issık, Lop, Zatsan, Lut gölleri oluşturur Her türlü iklim tipi görüldüğü için bitki örtüsünde de büyük çeşitlilik vardır Her tür bitkiler görülmekle birlikte 3 bariz bitkiler kuşağı seçilir ; Kuzeyde Tundra, Sibiryada ve Güneyde Orman (Sibiryada iğne yaprakları) *
Asya kıtasındaki yer şekillerinin oluşumunda kıtada etkin olan Huron, Kaledonya, Hersinya ve Yüksek Dağ Himalaya kıvrım sistemi etkili olmuştur 1 zamandan önce oluşan Huron kıvrım sistemi kıtanın güneyinde Arabistan ile Hindistan(Dekkan) yarımadalarında etkin olmuştur
1 zamanda birincil oluşan Kaledonya kıvrımları kıtanın kuzeyinde Yenisey ve Lena nehirleri arasında etkin olmuştur 1 zamanın sonunda Hersinya kıvrımları kıtanın Güneyi, Batısı ve Güneydoğusunda etkili olmuştur Kıtadaki en etkin kıvrım sistemi ise 3 zamandaki Yüksek Dağ Himalaya kıvrım sistemidir Kıtanın batısından doğusuna kadar çok geniş sahada etkilidir Kıtanın en yüksek yerleri bu kıvrım sisteminin olduğu yerlerdir
Kıtanın ve bununla beraber dünyanın en yüksek zirvesi EVEREST (8848 mt ) Himalayalar üzerinde yer alır ÇinNepal sınırındadır Kıtada buzul etkisi Avrupa ya kadar fazla azdır Asya kıtasında çok geniş alanlar kaplayan platolar vardır Kapladığı alan en fazla olan, aynı zamanda yükseltisi maksimum olan platosu TİBET PLATOSUdur
Kıtada; Pamir, Orta Sibirya, Doğu Sibirya, Kazakistan, Dekkan, İran, Arabistan platosu gibi genişliği fazla olan platolar vardır Ortalama yükseltisi en az olan platoyu ORTA SİBİRYA PLATOSU oluşturur Kıtanın en büyük ovasını BATI SİBİRYA OVASI oluşturur Batı Türkistan ovasıda Asya Kıtasının iç kesimlerindeki önemli bir ovadır Fakat bir kısmını Kızılkum ve Karakum Çölleri oluşturur
Kuzey Sibirya Ovasıda önemli bir düzlüktür Orta Asyada dağlar ve platolar arasındaki kapalı havzalarda önemli düzlüklerdir Bunlar TARIM ve TURFAN HAVZASIdır Turfan Havzası dünyanın en hain havzasıdır (154 mt ) Asya Kıtasındaki Kızılkum, Karakum, Taklamakan, Gobi, Tar, Rubul Hali, Nüfud, Deşti Lut, Deşti Kebir gibi büyük çöller vardır Asyada akarsular kadar oluşturulmuş büyük alüvyal ovalarda vardır Bunlar: Mezapotamya (Irak), İndus Ovası (Pakistan), Ganj Ovası (Hindistan) ve Kuzey Çin Ovasıdır (sarı ve mavi ırmaklar kadar oluşturulmuştur)
Yeryüzünde sadece Amerika ve Asya kıtasında bütün iklimler görülür ( Amerikayı tam olarak düşünürsek geçerlidir ) dolayısıyla da bütün iklim tipleri görülür maksimum görülen iklim tipini ise Karasal İklim tipi oluşurur Sıcaklıklar Kuzeyden Güneye doğru çoğalma gösterir Takvim ortalama sıcaklık farkının azami olduğu yer ORTA ASYAdır Kıtadaki yıllık yağış tutarında da büyük farklılıklar görülür Kıtanın en az yağış alan yerleri; Kuzey Kıyıları, Çöl alanları, çok yüksek dağlık alanlardır Kıtada maksimum yağış Güney ve Güneydoğu Asyadadır (Bu sahadaki yağışların artı olmasındaki en etkin etken Muson Rüzgarları dır Dolayısyla buraya Muson Bölgesi adı verilir ( Musonlar Asyası) Kıtada yağışı en fazla ASSAM bölgesinde görülür (Hindistanın Kuzeydoğusu) kıtanın ve aynı zamanda dünyanın azami yağış ölçülen istasyonu Assamdaki ÇERAPUNÇİdir (11 630 mm ) Asya kıtasının akarsularının boyları uzun, su toplama havzaları geniş, eğimleri pozitif, rejimleri düzensizdir
Uzunluğu en fazla olan akarsuyu OBİdir (5700 km ) Kıta akarsuları döküldükleri yerlere kadar gruplandırılır: Kuzey Buz Denizine dökülenler : Obi, Yenisey, Lena Büyük Okyanusa dökülenler : Amur, Sarı (Hoangho), Mavi (Yangçe) Hint Okyanusuna dökülenler : Mekkong, Brahmaputra, Ganj, İndus, Şattül Arap (FıratDicle) Kapalı havzaların en kayda değer akrsuları ise Seyhun (Siriderya), Ceyhun (Amuderya) ve Tarımdır Seyhun ve Ceyhun Aral Gölüne dökülür Tarım ise Tarım havzasında kaybolur Obi Nehri ; Ural, Altay ve Sayan Dağlarından beslenir Asya Kıtasında göl sayısı azdır En büyük gölünü Aral Gölü oluşturur (64 500 km kare ), (Hazar deniz olarak kabul edildiği takdirde) Öteki önamli göllerini ; Baykal, Balkaş, Issık, Lop, Zatsan, Lut gölleri oluşturur Her türlü iklim tipi görüldüğü için bitki örtüsünde de büyük çeşitlilik vardır Her tür bitkiler görülmekle birlikte 3 bariz bitkiler kuşağı seçilir ; Kuzeyde Tundra, Sibiryada ve Güneyde Orman (Sibiryada iğne yaprakları) *
