iltasyazilim
FD Üye
Ata Sporlarımız Cirit
Cirit; Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları bir Cet sporudur
Türkler bu Atlı oyunu Orta Asya dan günümüze taşımışlardır 16 yüzyılda bir savaş oyunu olarak kabul edilmişti 19 yüzyılda Osmanlı ülkesi ve sarayının en büyük ağırlama sporu ve oyunu oldu Cirit bununla beraber güvenli olmayan bir oyun olması sebebi ile 1826 yılında II Mahmut tarafından yasaklanmıştır Daha sonraları bitmiş popüler bir davet oyunu olarak yaygınlaştı
Tarihin eski çağlarında insan topluluklarının ulaşım ve savaş vasıtalarından olan beygir sürüler halinde beslenmiş,günün şartlarına tarafından eğitilmiş savaş zamanlarında savaş vasıtası,sulh zamanlarında da spor ve misafir etme vasıtası olmuştur Savaşı spor haline getiren,sporu en hoş eğitim aracı bilen Türk kahramanlarının çağlar boyu kazandıkları zaferlerde canları değin aziz bildikleri atlarının büyük hissesi vardır Bunun için atlı cirit,Türklerin en eski milli sporlarından olup,canlılardan yapma ve söylev özelliği olan insanla nakliye ve his gücü olan atın ve cansız 110 cm lik cirit sopasının en hoş harmoni sağladığı insanla aklın bütünleştiği eski savaş kurallarının uygulandığı bir oyundur Atlı ciritte erlik yaşar, yiğitlik yaşar, sportmenlik yaşar fakat her şeyden önce bir tarih yaşar
Atalarımız uzlaşma zamanlarında beygir ve askerlerini dinç ve kuvvetli tutabilmek için atlı cirit sporunu tesis etmiş, insanları ruh ve bedenen eğiterek yarınlara hazırlamışlardırAtlı ciritte hiçbir spor müsabakasında bulunmayan rakibi af ,bağışlama şeklinde bir davranış vardır Hasmının önünü kesip,ona ciritle vurma imkanı varken vurmayıp bağışlayan sporcu puan kazanmaktadırVurma imkanı yüzde yüz mevcut iken,o anda zayıf düsene vurmayı zul kabul ederek affetme yolunun seçilmesi, Bu yönüyle spor ve erdemin birlikte anıldığı asil bir yapıya sahiptir
Cirit oyunu kendisi de iyi bir oyuncu olan II Mahmut'un Tanzimat tan sonra bu oyunu bütün ülkede yasaklamasına kadar İstanbul hayatının renkli bir parçasıydı Başlıca oyun alanı tabiî oysa Atmeydanıydı Burada daima cirit talimi yapan atlılara yüz yüze gelmek mümkündü, fakat belli başlı müsabakalar Cuma günleri Cuma namazından daha sonra yapılır, o vakit meydanı yüzlerce atlı doldururdu Şehir Halkı içindeki ikinci manâlı cirit alanı Küçük Ayasofya ile Kadırga arasındaki Cündi (Arapça süvari anlamında Zamanla bozularak Cindi ve Cinci olmuştur) Meydanıydı Evliya Çelebi Kağıthane yolunda da bir cirit meydanı olduğunu yazıyor Topkapı Sarayında da Gülhane Bahçesine içten büyük bir cirit meydanı bulunur, Cuma namazından sonradan burada cirit oynayan saray halkına birçok süre padişah da katılırdı cirit oyununda saray halkı geleneksel olarak bamyacılar ve lahanacılar adlı iki takıma ayrılırlar, padişahlar da bu iki takımdan birine dahil olurdu Saraydaki cirit meydanında bu iki takımı simgeleyen, birinin tepesinde bir bamya, diğerinin tepesinde bir lahana heykeli bulunan iki mermer sütun bugün de durmaktadır
Ciritçi karşı taraf oyuncusundan kendisini kaçınmak için değişik hareketler yapar, atın sağına soluna, karnının altına, boynuna yatarBazı ciritçiler rakibi kaçış dizisine ulaşana dek üçdört cirit savurarak isabet ettirmek suretiyle sayı toplar bu vesileyle başına, gözüne, kulağına cirit isabet eden bir takım oyuncuların yaralandığı olur Bu türlü isabetler neticesinde ölenlerin olduğu bile vakidir Bu durumda ölen, er meydanında ölmüş sayılır, yakınları şikâyetçi ve dâvacı olmaz Babaları ölen çocuklarıyla öğünürler
öte taraftan cirit oyununda ölüm olmaması için, daha evvelleri hurma ve meşe odunu ağacından 70100 santim uzunluğunda, 23 cm kutrunda yapılan ciritler, daha sonraları kavak ağacından yapılmaya başlanmıştır Sopaların uçları silindir biçiminde kesilerek yuvarlatılır Kabukları yontulur Bu isabet halinde bir bere açılmasını ve vefat tehlikesini yok etmek için alınan bir tedbirdir
ilk ihtisas kulübü Erzurumda 1957 de Erzurum Atlı spor Kulübü resmileşmiş daha sonraları Erzurumda 11,Erzincanda 1,Bayburtta 1,Ankara da 1,Uşak da 4,Manisa da 1,Malatyada 1 kulüp kurulmuştur
Cirit Oyunu, daha 4050 yıl öncesine kadar Anadolu'da yaygın bir oyun olduğu halde son yıllarda sadece ERZURUM ERZİNCAN UŞAK BAYBURT ANKARA MANİSA KARS yörelerinde yaşamaya devam etti 2025 yıldan beri Konya ve Balıkesir'de tarihe karıştı ERZURUM ilimiz 23 kulübü ile bu oyunun ayakta kalabilmesi için elinden gelen uğraşı vermektedirher sene mayıs ayında yapılan Erzurum grup eleme maçları bir aydan fazla sürmektedirBu şart son yıllarda Türkiye şampiyonası heyecanını bile geride bırakır ülkü gelmiştir
Buna rağmen halen Anadolu'nun anında her köşesinde düğünlerde ve bayramlarda köy delikanlıları ve kasaba halkı Cirit Oyunu'nu oynamaktadır Büyük şehirlere karşı köy ve kasabalarda yaşamaktadır Sinop köylerinden Gaziantep'e, Bursa'dan Antalya'ya dek Doğu, Batı, Güney ve Kuzey Anadolu'da köylerimizin güreşle beraber başlıca cesaret ve savaş oyununu teşkil etmektedir Halkın ilgisini çekmek için cirit meydanında davullar ve zurnalar çalınır Ayrıca yurtdışında İran, Afganistan ve Türkistan Türkleri ile Türklerle meskûn diğer Asya yörelerinde de hâlâ canlılığını ve geleneğini sürdürmektedir
Her sene Ertuğrul Gazi Törenleri dolayısıyla eylül aylarının ikinci Pazar günleri Söğüt'te, dağıtılmış şenlikler vesilesiyle de Erzurum, Kars ve Bayburt dolaylarında oynanmaktadır *
Cirit; Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları bir Cet sporudur
Türkler bu Atlı oyunu Orta Asya dan günümüze taşımışlardır 16 yüzyılda bir savaş oyunu olarak kabul edilmişti 19 yüzyılda Osmanlı ülkesi ve sarayının en büyük ağırlama sporu ve oyunu oldu Cirit bununla beraber güvenli olmayan bir oyun olması sebebi ile 1826 yılında II Mahmut tarafından yasaklanmıştır Daha sonraları bitmiş popüler bir davet oyunu olarak yaygınlaştı
Tarihin eski çağlarında insan topluluklarının ulaşım ve savaş vasıtalarından olan beygir sürüler halinde beslenmiş,günün şartlarına tarafından eğitilmiş savaş zamanlarında savaş vasıtası,sulh zamanlarında da spor ve misafir etme vasıtası olmuştur Savaşı spor haline getiren,sporu en hoş eğitim aracı bilen Türk kahramanlarının çağlar boyu kazandıkları zaferlerde canları değin aziz bildikleri atlarının büyük hissesi vardır Bunun için atlı cirit,Türklerin en eski milli sporlarından olup,canlılardan yapma ve söylev özelliği olan insanla nakliye ve his gücü olan atın ve cansız 110 cm lik cirit sopasının en hoş harmoni sağladığı insanla aklın bütünleştiği eski savaş kurallarının uygulandığı bir oyundur Atlı ciritte erlik yaşar, yiğitlik yaşar, sportmenlik yaşar fakat her şeyden önce bir tarih yaşar
Atalarımız uzlaşma zamanlarında beygir ve askerlerini dinç ve kuvvetli tutabilmek için atlı cirit sporunu tesis etmiş, insanları ruh ve bedenen eğiterek yarınlara hazırlamışlardırAtlı ciritte hiçbir spor müsabakasında bulunmayan rakibi af ,bağışlama şeklinde bir davranış vardır Hasmının önünü kesip,ona ciritle vurma imkanı varken vurmayıp bağışlayan sporcu puan kazanmaktadırVurma imkanı yüzde yüz mevcut iken,o anda zayıf düsene vurmayı zul kabul ederek affetme yolunun seçilmesi, Bu yönüyle spor ve erdemin birlikte anıldığı asil bir yapıya sahiptir
Cirit oyunu kendisi de iyi bir oyuncu olan II Mahmut'un Tanzimat tan sonra bu oyunu bütün ülkede yasaklamasına kadar İstanbul hayatının renkli bir parçasıydı Başlıca oyun alanı tabiî oysa Atmeydanıydı Burada daima cirit talimi yapan atlılara yüz yüze gelmek mümkündü, fakat belli başlı müsabakalar Cuma günleri Cuma namazından daha sonra yapılır, o vakit meydanı yüzlerce atlı doldururdu Şehir Halkı içindeki ikinci manâlı cirit alanı Küçük Ayasofya ile Kadırga arasındaki Cündi (Arapça süvari anlamında Zamanla bozularak Cindi ve Cinci olmuştur) Meydanıydı Evliya Çelebi Kağıthane yolunda da bir cirit meydanı olduğunu yazıyor Topkapı Sarayında da Gülhane Bahçesine içten büyük bir cirit meydanı bulunur, Cuma namazından sonradan burada cirit oynayan saray halkına birçok süre padişah da katılırdı cirit oyununda saray halkı geleneksel olarak bamyacılar ve lahanacılar adlı iki takıma ayrılırlar, padişahlar da bu iki takımdan birine dahil olurdu Saraydaki cirit meydanında bu iki takımı simgeleyen, birinin tepesinde bir bamya, diğerinin tepesinde bir lahana heykeli bulunan iki mermer sütun bugün de durmaktadır
Ciritçi karşı taraf oyuncusundan kendisini kaçınmak için değişik hareketler yapar, atın sağına soluna, karnının altına, boynuna yatarBazı ciritçiler rakibi kaçış dizisine ulaşana dek üçdört cirit savurarak isabet ettirmek suretiyle sayı toplar bu vesileyle başına, gözüne, kulağına cirit isabet eden bir takım oyuncuların yaralandığı olur Bu türlü isabetler neticesinde ölenlerin olduğu bile vakidir Bu durumda ölen, er meydanında ölmüş sayılır, yakınları şikâyetçi ve dâvacı olmaz Babaları ölen çocuklarıyla öğünürler
öte taraftan cirit oyununda ölüm olmaması için, daha evvelleri hurma ve meşe odunu ağacından 70100 santim uzunluğunda, 23 cm kutrunda yapılan ciritler, daha sonraları kavak ağacından yapılmaya başlanmıştır Sopaların uçları silindir biçiminde kesilerek yuvarlatılır Kabukları yontulur Bu isabet halinde bir bere açılmasını ve vefat tehlikesini yok etmek için alınan bir tedbirdir
ilk ihtisas kulübü Erzurumda 1957 de Erzurum Atlı spor Kulübü resmileşmiş daha sonraları Erzurumda 11,Erzincanda 1,Bayburtta 1,Ankara da 1,Uşak da 4,Manisa da 1,Malatyada 1 kulüp kurulmuştur
Cirit Oyunu, daha 4050 yıl öncesine kadar Anadolu'da yaygın bir oyun olduğu halde son yıllarda sadece ERZURUM ERZİNCAN UŞAK BAYBURT ANKARA MANİSA KARS yörelerinde yaşamaya devam etti 2025 yıldan beri Konya ve Balıkesir'de tarihe karıştı ERZURUM ilimiz 23 kulübü ile bu oyunun ayakta kalabilmesi için elinden gelen uğraşı vermektedirher sene mayıs ayında yapılan Erzurum grup eleme maçları bir aydan fazla sürmektedirBu şart son yıllarda Türkiye şampiyonası heyecanını bile geride bırakır ülkü gelmiştir
Buna rağmen halen Anadolu'nun anında her köşesinde düğünlerde ve bayramlarda köy delikanlıları ve kasaba halkı Cirit Oyunu'nu oynamaktadır Büyük şehirlere karşı köy ve kasabalarda yaşamaktadır Sinop köylerinden Gaziantep'e, Bursa'dan Antalya'ya dek Doğu, Batı, Güney ve Kuzey Anadolu'da köylerimizin güreşle beraber başlıca cesaret ve savaş oyununu teşkil etmektedir Halkın ilgisini çekmek için cirit meydanında davullar ve zurnalar çalınır Ayrıca yurtdışında İran, Afganistan ve Türkistan Türkleri ile Türklerle meskûn diğer Asya yörelerinde de hâlâ canlılığını ve geleneğini sürdürmektedir
Her sene Ertuğrul Gazi Törenleri dolayısıyla eylül aylarının ikinci Pazar günleri Söğüt'te, dağıtılmış şenlikler vesilesiyle de Erzurum, Kars ve Bayburt dolaylarında oynanmaktadır *