ATAK helikopterine ihraç engeli

ATAK helikopterinde ABD-İngiltere ortak imali motor kullanıldığı için diğer bir ülkeye ihracatında gereken ABD müsaadesi, bu ülkeyle yaşanan kriz nedeniyle hala çıkmadı. Satış için Türkiye’nin ABD’den müsaade bekleyişi sürüyor.

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı, 13 Temmuz 2018’de Pakistan’a 30 adet ATAK helikopteri satışı için muahede sağladı.

O periyot bu ihracatın 1.5 milyar dolar fiyatında olacağı ve böylelikle Türkiye tarihinin tek seferde en büyük savunma sanayii ihracatının gerçekleştireceği belirtilmişti.

Pakistan’a birinci ATAK helikopterinin 2019 yılı içinde teslim edileceği istikametinde planlamalar yapılmış lakin ihracatın önünde helikopterin en kıymetli kesimlerinden olan motor mahzuru ortaya çıkmıştı.  



Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ/TAI) tarafından üretilen ATAK helikopterinde Amerikan Honeywell ile İngiliz Rolls Royce’un ortak teşebbüsü olan LHTEC şirketinin ürettiği CTS800 tipi motor kullanılıyor. Bu motorun kullanılması sebebiyle helikopterin öteki bir ülkeye ihracatında ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) müsaadesi gerekiyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha evvel ATAK helikopterinde kullanılan motoru yapan şirketlerden İngiliz Rolls Royce nezdinde de teşebbüslerde bulunulduğunu lakin buradan da sonuç alınamadığını söylemişti.

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, dün katıldığı bir televizyon programında “‘Pakistan’a ATAK satamazsınız’ diye bir karşılık gelmedi şimdi. Müracaat var sonuç daha çıkmadı” derken yerli helikopter motoru konusundaki çalışmaların sürdüğünü, yerli motorun 2 yıl sonra ATAK helikopterinde kullanılmasının planlandığını söyledi.

YERLİ MOTOR GAYRETİ

TUSAŞ Motor Sanayii’nin (TEI) yerli helikopter motoru olarak tasarladığı turboşaft motorunun birinci testi 2018 sonunda yapıldı. Bu motorun seri üretim kademesine geçilmesinin akabinde ATAK helikopterinde kullanılması planlanıyor. 



Türkiye’nin ATAK için LHTEC motoruna Fransa ve Polonya’dan alternatif aradığı tarafında geçen yılın sonunda haberler çıkmıştı. Lakin Pakistan ATAK helikopterinde ABD dışındaki bir ülkeden motor kullanılması durumunda Himalayalar’da tekrar test uçuşu yapılmasını kaide koşuyor. Savunma Sanayii Lideri Demir’in açıklamaları, alternatif arayışından vazgeçilerek yerli motora yoğunlaşıldığı manasına geliyor. 

54 ATAK ÜRETİLDİ

ATAK T-129 taarruz helikopteri projesi, TUSAŞ/TAI tarafından İtalyan AgustaWestland A-129 helikopteri üzerinden TSK’nin gereksinimlerine nazaran tekrar geliştirilerek 2007’de ortaya çıktı ve birinci helikopter teslimatı 2014’te yapıldı. Helikopterde yerli aviyonik ve silah sistemleri kullanılırken iki adet LHTEC-CTS800 motoru kullanılıyor. Halihazırda Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na 48, Jandarma Genel Komutanlığı’na 6 olmak üzere toplam 54 ATAK helikopteri teslim edildi. 

Hüseyin Hayatsever/Cumhuriyet