Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Atalet, ulaşmak istediğimiz bir durum için harekete geçmemedir; bir eylemsizlik halidir. Muvaffakiyetin önündeki en büyük engellerdendir. Biliyoruz ki, düşlediğimiz şey ne kadar büyük, ne kadar muazzam olursa olsun, hareketle birleşmiyorsa gerçeğe dönüşemez. Aksiyon, düşlerin beden bulması için olmazsa olmaz kaidedir.
Sigara kullanan bir kişi bunun bedenine ve psikolojisine ziyanlarının farkında olmadığı için bırakacak birinci adımı atmayarak atalet göstermektedir. Fazla kiloları olan birisi bunun farkında olduğu halde kilolarından kurtulmak için harekete geçmiyorsa atalet içindedir. Ders başarısı düşük bir öğrenci başarılı olmak için çalışmaya başlaması gerektiğinin farkındadır lakin bir türlü harekete geçememektedir; bu öğrenci atalet içindedir.
Örneklerde de göründüğü üzere ataletin 2 farklı oluşum biçimi vardır;
Birincisinde, kişi kendisindeki eksikliğin ve bunun için yapması gerekenlerin farkında olmadığı için adım atacak durumda değildir.
İkincisinde ise kişi, değişmesi gerektiğinin ve bunun için yapması gerekenlerin farkındadır lakin harekete geçememektedir.
Atalet, insanın potansiyelini yaşamasını engelleyen önemli bir manidir ve aşılması gerekir.
Onu yenmek demek, gerçekleştirmek istediğimiz durumla ilgili birinci adımı atmak ve devamını da getirebilmek demektir. Zira bazen birinci adımı atmayı başarırız lakin yolumuza çıkan caydırıcılar sonuna kadar devam etmemizi pürüzler. Aksiyonlarımızı varmak istediğimiz yere kadar sürdürebilirsek işte o noktada atalete karşı üstün geldik diyebiliriz.
Günlük hayatta yapmamız gereken birçok şeyi görür lakin onu yalnızca fikir etabında bırakırız. Güya bir el bizi ardımızdan çekiştiriyor, o durumla ilgili adım atmamıza mani oluyor üzeredir. Pekala, ilerlememizi, daha keyifli daha doyumlu, potansiyelimizin hakkını verdiğimiz bir hayat yaşamamızı engelleyen bu el nedir? Kimin elidir? Bu kişi kendimizden oburu değildir! Zira aslında bizi engelleyen temelde alışkanlıklarımızdır. Beynimizde öğrenmelerimizin oluşturduğu irtibatlar (nöron ağları) bulunur. Biz bir davranışı tekrarladıkça o kontağa ilişkin sinyal güçlenir ve benzeri durumlarda tıpkı formda davranmaya iter. Bu sinyali iki uç ortasındaki elektriksel bir akım üzere düşünebiliriz. Ders çalışma alışkanlığı olmayan bir öğrenci, atalete dair bir akım geliştirmiştir ve her atalet gösterdiğinde bu akım güçlenir. Olayı aksine çevirmeye başladığında yani ataleti yenmeye başladığında bu sefer beyin yeni bir elektriksel akım oluşturur ve yeniden birebir biçimde her çalışmada akım güçlenmeye, kullanılmayan öbür atalet akımı zayıflamaya başlar. En nihayetinde kullanılmayan ağ söner.
Ataleti Yenmek İçin Bir Kaç Püf Nokta
Zihnimizin vakit zaman bize oynadığı oyunlar olağan ki mevcuttur. Lakin bunun en kıymetli panzehiri farkındalıktır. Her şey niyetle başlar. Niyetler nasıl hissedeceğimizi (duygularımızı) belirler. Hislerimiz de nasıl davranacağımıza karar vermemizde faaldir; itici kuvvettir. Hasebiyle ataleti yenmek için birinci olarak zihnimizi varmak istediğimiz noktaya nazaran organize etmemiz gerekir. Bu şu demek;
• ‘’Varmak istediğimiz nokta neresi?’’
Bu sorunun yanıtını verebilmek, hayatımızın en kıymetli sıkıntısıdır aslında zira gideceği limanı bilmeyen gemiye hiçbir rüzgâr yardım edemez. Gayemiz ne kadar net olursa muvaffakiyet talihimiz o kadar yüksek olur.
• Maksadı vakte bağlamak gerekir, “Ulaşılmak istenen maksada ne kadar vakitte varabilirim?” Gerçekçi bir yaklaşımla bu soruya karşılık aranır, müddet belirlemesi yapılır.
• “Hedefime ulaştığımda bana sağlayacağı avantajlar neler? Nasıl hissediyor olacağım? Etrafımdakilerin bana yaklaşımı nasıl olacak ?” sorularını cevaplarız. Burada maksadımıza ulaştığımızda alacağımız hazzı iddia ederek hayal gücümüzün bizi motive etmesini sağlarız. Yolda karşımıza çıkacak caydırıcılarda çabucak devreye sokmamız gereken de buradaki imajinasyonun gücüdür. İmajinasyonumuzu güçlendirecek hayal haritaları yapabiliriz. Bir panonun yahut kartonun üzerine hayalimizle ilgili görseller oluşturarak -dergi, gazete, internet üzere kaynaklardan keseceğimiz fotoğraf, yazı- bir ortaya getirebiliriz.
• Gayemiz için bir koku belirleyebiliriz; amacımızın sembolik kokusu olur. Yahut ona ulaşma yolunda bir müzik kesimi atayabiliriz; yol boyunca bize eşlik eder. Tüm bunlar motivasyonumuz düştüğünde bize amacımızı hatırlatacak destekleyici ritüellerimiz olur. İmajinasyonumuz ne kadar zenginse, o ölçüde muvaffakiyet bahtımız artar. 5 duyumuza hitap eden uyarıcıların olması işimizi kolaylaştıracaktır.
• Gayeye hakikat ilerlerken yol haritasına gereksinimimiz olacaktır. Atmamız gereken adımları planlama basamağıdır. Kendimize, “Hangi adımlar beni amacıma ulaştırır? Gayeme ulaşmak için neye gereksinimim var?” sorularını sorarız.
• Adımların uygulanması etabında gereksinime nazaran aksiyona geçilir. Lakin hala caydırıcılar yolumuza çıkabilir ve çıkar da.
• Sürdürülebilirlik; amaçtan sapmadan yola devam etme halidir. Süreçte ilerlerken istekliliğimiz daima tıpkı düzeyde gitmez. İnişler çıkışlar yaşarız. İşte bu düşüşlerde maksadımıza odaklı imajinasyonlar(madde 3) en büyük kurtarıcımız olacaktır.
Bu adımları, örnek bir olay üzerinden anlatırsak daha net bir açıklama sağlamış oluruz sanırım;
Fazla kilolarından şikâyetçi Zeynep’i ele alalım. Vermesi gereken kiloların farkında fakat bir türlü birinci adımı atamıyor. Atsa da istediği sonuca ulaşamadan yarı yolda uyguladığı programı bırakıyor. Zeynep bu durumda ne yapmalı?
– Kaç kilo olmak istiyor? Hangi kiloda olursa hem bedensel hem de ruhsal olarak rahat ve sağlıklı hissedecek? Buna karar verir.
– Bu kiloya ne kadar vakitte ulaşabilir? Gerçekçi ve uygulanabilir bir vakit belirler.
– İstediği kiloya ulaştığında bedeni nasıl görünecek? Kendisini nasıl hissedecek? Etrafındakilerin yansısı ne olacak? Ne şekil giysiler giyecek? Sıhhatine yönelik gelişmeler ne olacak? Tüm bunlar üzerine imajinasyon yapar. Mecmua ve internetten bulduğu formda bayanların, almayı planladığı giysilerin fotoğraflarını yahut geçmiş yıllarda formda olduğu vakitte çekilmiş kendi fotoğraflarını hayal haritasına ekler. Amacı için atamış olduğu müziği daima yanında taşır ve belirlemiş olduğu kokuyu gün içerisinde duyumsayarak motivasyonunu canlı meblağ.
– Zeynep, amacına ulaşması noktasında muhtaçlıklarını ve atması gereken adımları belirler. Örneğin, formda kalma hakkında araştırma yapar, diyetisyenle çalışmaya karar verir, kendisine uygun diyet programı oluşturur, alışveriş yapar, bu süreçte onu destekleyecek spor-egzersiz programını belirler, meskende gerekli düzenlemeleri yapar, vb…
– Yol haritasında belirlemiş olduğu adımları yeri geldikçe uygulamaya başlar.
– Süreç içerisinde karşısına iradesini zorlayıcı durumlar çıkacaktır. Konuk ziyaretlerinde yapılan ikramlar, gün içerisinde karşılaşacağı güç düşüşleri, vb. Bu noktada Zeynep, imajinasyonlarının destekleyici gücüne başvurarak kendisini amacına ulaşmış üzere hissetme haline yine girer. (madde 3)
Kendin Hakkında Gerçek Sorulara Gerçek Karşılıklar Vermek
Bu hususlar, olağan ki kendimizdeki eksikliğin farkındaysak geçerli olabilecektir. Şayet atalette birinci oluşumu yaşıyorsak, yani kendimizdeki eksikliği fark edemediğimiz bir durumdaysak özfarkındalığımız ile ilgili bir sorun yaşıyoruzdur ve ataleti yenmek için yapmamız gerekenler tahminen de kendimiz ile ilgili kimi sorulara dürüstçe yanıt vermemizle mümkün olabilecektir.
• Ben kimim? Hayatta hangi rollere sahibim ve bu roller beni nasıl etkiliyor?
• Nelerden hoşlanırım? Neler beni rahatsız eder?
• Hangi ortamlarda memnun olurum? Hangilerinde düşünce duyarım?
• Bedellerim ve bunların ömrümdeki yeri nedir?
• Güçlü ve zayıf taraflarımın farkında mıyım? Bunların hayatıma olan tesirleri neler?
• Yeteneklerimi ve ilgilerimi tanıyor muyum? Bunların hakkını ne ölçüde veriyorum?
• His durumum nasıl? Hangi durumlarda hangi hisleri yaşıyorum? Bunun sonucunda davranışım ve sonuçları ne oluyor?
Bu soruların karşılıklarına odaklanıp düşünerek, araştırma ve müşahede yapmak tahminen de yeterli bir başlangıç adımıdır. Yapılabilecekleri kısaca şu biçimde sıralayabiliriz,
• Şahsî gelişime yatırım yapmalı, böylelikle bizi güçlü kılacak niyet sistemlerini bünyemize dâhil etmeliyiz.
• Meditasyon, zihni dinginleştirmede ve netleştirmede bizi dayanaklar. Daha net bakış açısıyla fizyolojik ve ruhsal güç kayıplarının önüne geçer; içgörüyü artırır. İstikrarlı bir halde meditasyon yapmak bizi zihinsel olarak destekleyecektir.
• Sağ ve sol beyni geliştirecek antrenmanlar yapmalı, böylelikle ferdî potansiyelin sonlarını zorlamalıyız.
• Başka insanlara yönelik müşahedeler yapmalı, onları kendi farkındalığımızı geliştirmede ayna olarak kullanmalıyız. Bunun için toplumsal ortamlarda bulunmalı ve başkalarıyla sık sık temasa geçerek, onların fikir ve davranış biçimlerine yönelik tespitler yapmalıyız.
Tüm bu içebakışlar, yaşadığımız dönüşümün içten dışa olmasını sağlar ki, bu da tercih edilen bir durumdur.
Ve elbet bütün uygulama süreçleri emek ve sabır ister. Lakin bunları kendimizi kazanma yolunda, bu süreci pahalı kılan ödediğimiz bedeller olarak görmemiz, atalete düşmeden devam etmemizde hakikat bakış açısı olacaktır.
Sizce de o denli değil mi ?
