1ATALAFINI SEVMEZDI
Ataturkhitabini ilk kez donemin Turk Dil Kurumu Baskani bir konusmasinda kullanmis* Mustafa Kemal de cok begenerek soyadi olarak almistiKendisine Atadiye hitap edilmesinden hic hoslanmazdi
2EN SEVDIGI YEMEK
Manastir Askeri Lisesi yillarindan kalan bir aliskanlikla hayati boyunca en sevdigi yemek kuru fasulye ve pilav olarak kaldi Tatliya duskun degildi ama cani istediginde cok sevdigi gul recelini tercih ederdi
3EN BUYUK HAYALI DUNYA TURUNA CIKMAKTI
Omru yetseydi bir dunya turuna cikip Turk dili ve tarihi uzerindeki calismalarini genisletmek en buyuk hayaliydi
4BASUCU KITABI CALIKUSUYDU
Binlerce kitabi vardiAma bunlarin arasinda bir tanesini hayati boyunca hatta cephede bile basucundan ayirmadi Resat Nuri Guntekin'in unlu Calikusuromanini hep yaninda tasir* her gun rastgele bir yerinden acar* birkac sayfa okurdu
5KABUL SALONUNDAKI AT YAVRUSU
Atlardan sonra en sevdigi hayvan kopekti Foxadini verdigi kopegi* Gazi`nin yataginin ayak ucunda uyurdu Hayvanlara duskunlugu o dereceydi ki bir gun misafirlerinin de gorebilmesi icin yeni dogmus bir tayla annesinin Cankaya Kosku kabul salonuna getirilmesini bile emretmisti
6TAM BIR SALON ADAMI
En sevdigi dans valsti Muzik zevki cesitlilik gosteriyorduKlasik Bati muzigi disinda Anadolu ezgilerini de severek dinlerdi
7GOMLEKLERININ TUMU BEYAZDI
Gomleklerinin hepsi beyazdi Bu gomlekler ilk yillarda Isvicre`de ozel olarak dikilirken sonra yerli mali kullanma kampanyasina onculuk edebilmek icin Beyoglu`nda bir terziye diktirilmeye baslanmisti
8DOLABINDA LACIVERTE YER YOKTU
Takim elbiselerinin tasarimlarini hep kendisi cizerdiLacivert takim giymeyi sevmezdi
9OLCULERI
Boyu 174 idiHayatinin son donemlerine kadar 76 olan kilosu hastaliginin ilerlemeye baslamasiyla 46'ya kadar dusmustu 43 numara siyah rugan ayakkabi giyerdi
10RUMELI SIVESI
Ozenli ve temiz bir Turkce konusurdu Ancak bazi kelimeleri Rumeli sivesiyle telaffuz ederdi
11HAZIN BIR HIKAYE
Hayatinda bir donem cok onemli yer tutan Mustafa Kemal`in evlenmesinden sonra hayatina trajik bir sekilde son veren Fikriye Hanim`in mezarinin nerede oldugu bilinmiyor
12CUMHURBASKANLIGINDAN SIKILIYORDU
Hayatinin cogunu gecirdigi savas cephelerinden sonra Cumhurbaskani olarak gecirdigi yillar ona bir tecrit yasantisi gibi geliyor* cok sevdigi halkindan ve sade bir vatandas yasamindan uzaklastigini dusunuyordu
13PAPA`NIN TEMSILCISINE ELBISE
Kiyafet Kanunu cercevesinde tum din adamlarinin dini kiyafetleriyle sokaga cikmalari yasaklaninca* Monsenyor Roncalli`ye kendi terzisi Kemal Milasli eliyle bir koleksiyon hazirlatti
14KENDISI TIRAS OLMAZDI
Sabah kahvaltilariyla arasi hic hos degildiYataktan kalkar kalkmaz odasindaki anin uzerine bagdas kurarak oturur* gunun ilk kahvesini sigarasini icerdiBir ozelligi de kendi kendine tiras olmamasiydi
15DUZEN TAKINTISI VARDI
Evinde *cevresinde hatta konuk oldugu evlerde bile egri duran esyalari duzeltmeden rahat edemezdi
16HOSGORULU LIDER
Koylunun birinin gazete kagidina sardigi tutunu icmeye calisirken eli yanmis*Alin bunu kendi icsindiyerek Ataturk`e
kufretmistiMahkemeye cikarilacakti Ataturk olayi dinledikten sonra Onu mahkemeye vereceginize dogru durust sigara icmesini temin edindedi
17SIGARA PAZARLIGI
Hastaliginin baslangicinda kendisini muayene eden DrFissinger gunde kac paket sigara ictigini sormus* Ataturk sekizdemisti Doktor bunu gunde bir pakete indirmesi gerektigini soyleyince gulumseyerek cevap vermisti:Ben zaten bir paket iciyorum Bundan sonra bunu sizin izninizle yapacagim
18BU NASIL HALKCILIK?
Bir sabah milletvekilleri ile trene binmistiKonduktorun milletvekillerinden bilet parasi almamasina sasirmis nedenini
sormustuTrenin milletvekillerine bedava oldugunu ogrenince epey sinirlenmis* Ne de guzel halkcilik amademisti
19LAIKLIK ADAM OLMAKTIR!
Ilk mecliste bir oturum sirasinda uyelerden biri laikligin ne manaya geldigini anlamadigini soyleyince Gazi cok sinirlenmis ve elini
kursuye vurarak bir din bilgini olan uyeye cevap vermisti: Adam olmak demektir hocam*adam olmak!
20KURBANLARI BAGISLARDI
Gittigi yurt gezilerinde kendisi icin kurban edilen hayvanlara bakamaz boyle durumlarda sirtini doner yada kesilmelerini engellerdi
21YABANCI DILE MERAKI
Askeri lisede ogrenmeye basladigi Fransizca'yi sonraki yillarda gelistirdi Zengin bir kelime bilgisi vardi Konusurken araya
Fransizca sozcukler de eklerdi
22FASULYESINE POKER
Kumardan hoslanmaz ama arkadaslariyla fasulyesine poker oynardiOyun sonunda kazandiklarini iade ederdi
23KAN GORMEYE DAYANAMAZDI
Cephelerde dusmanla gogus goguse savasmis biri olarak en ilginc ozelligi savas meydanlari disinda kan gorunce fenalasmasiydi
24KULAKLARI DUYAN TEK KISI
Fransiz tarihcisi Herriot Ankara`ya geldiginde Gazi`nin kulaklarinin duyuyor olmasina sasirmis anilarinda bunu espirili bir dille anlatmisti: TC`de bir tane kulaklari duyan kisi var onu da Cumhurbaskani yapmislar
25BIR RICASI BAS ACTIRDI
Bir gun halk arasinda dolasirken carsafli bir kadina rastlamis* Hafiz Hanim benim hatirim icin basindaki ortuyu acar misin?diye sormustu Kadin bas ortusunu acarak * Ataturk`un onunde egildi ve ellerini optu
26BILARDO VE YUZME
Sportmen kisiligi vardi Her gun at biner * yuzmeye gider ve bilardo oynardi
27EN BASARILI DERS
Egitim hayati boyunca en basarili dersi matematikti Pozitif bilimlere ilgisi hayati boyunca surdu
28YAGCILARA GECIT YOK
Yagcila cok kizardi Bir aksam sofrasida kendisine gereksiz sekilde iltifat eden Abdulhak Hamit`e mudahale etti
29SON YILBASI GECESI
1937`yi 1938`e baglayan son yilbasi gecesini Disisleri Bakani Tevfik Rustu Aras ile bas basa gecirmisti O gece dolabindaki bazi elbiseleri bakana hediye etmisti
30KOSKTEKI GUVERCINLIK
Kuslari cok severdiCankaya Kosku`nde ozel bir bakicinin ilgilendigi guvercinligi vardi
Ataturkhitabini ilk kez donemin Turk Dil Kurumu Baskani bir konusmasinda kullanmis* Mustafa Kemal de cok begenerek soyadi olarak almistiKendisine Atadiye hitap edilmesinden hic hoslanmazdi
2EN SEVDIGI YEMEK
Manastir Askeri Lisesi yillarindan kalan bir aliskanlikla hayati boyunca en sevdigi yemek kuru fasulye ve pilav olarak kaldi Tatliya duskun degildi ama cani istediginde cok sevdigi gul recelini tercih ederdi
3EN BUYUK HAYALI DUNYA TURUNA CIKMAKTI
Omru yetseydi bir dunya turuna cikip Turk dili ve tarihi uzerindeki calismalarini genisletmek en buyuk hayaliydi
4BASUCU KITABI CALIKUSUYDU
Binlerce kitabi vardiAma bunlarin arasinda bir tanesini hayati boyunca hatta cephede bile basucundan ayirmadi Resat Nuri Guntekin'in unlu Calikusuromanini hep yaninda tasir* her gun rastgele bir yerinden acar* birkac sayfa okurdu
5KABUL SALONUNDAKI AT YAVRUSU
Atlardan sonra en sevdigi hayvan kopekti Foxadini verdigi kopegi* Gazi`nin yataginin ayak ucunda uyurdu Hayvanlara duskunlugu o dereceydi ki bir gun misafirlerinin de gorebilmesi icin yeni dogmus bir tayla annesinin Cankaya Kosku kabul salonuna getirilmesini bile emretmisti
6TAM BIR SALON ADAMI
En sevdigi dans valsti Muzik zevki cesitlilik gosteriyorduKlasik Bati muzigi disinda Anadolu ezgilerini de severek dinlerdi
7GOMLEKLERININ TUMU BEYAZDI
Gomleklerinin hepsi beyazdi Bu gomlekler ilk yillarda Isvicre`de ozel olarak dikilirken sonra yerli mali kullanma kampanyasina onculuk edebilmek icin Beyoglu`nda bir terziye diktirilmeye baslanmisti
8DOLABINDA LACIVERTE YER YOKTU
Takim elbiselerinin tasarimlarini hep kendisi cizerdiLacivert takim giymeyi sevmezdi
9OLCULERI
Boyu 174 idiHayatinin son donemlerine kadar 76 olan kilosu hastaliginin ilerlemeye baslamasiyla 46'ya kadar dusmustu 43 numara siyah rugan ayakkabi giyerdi
10RUMELI SIVESI
Ozenli ve temiz bir Turkce konusurdu Ancak bazi kelimeleri Rumeli sivesiyle telaffuz ederdi
11HAZIN BIR HIKAYE
Hayatinda bir donem cok onemli yer tutan Mustafa Kemal`in evlenmesinden sonra hayatina trajik bir sekilde son veren Fikriye Hanim`in mezarinin nerede oldugu bilinmiyor
12CUMHURBASKANLIGINDAN SIKILIYORDU
Hayatinin cogunu gecirdigi savas cephelerinden sonra Cumhurbaskani olarak gecirdigi yillar ona bir tecrit yasantisi gibi geliyor* cok sevdigi halkindan ve sade bir vatandas yasamindan uzaklastigini dusunuyordu
13PAPA`NIN TEMSILCISINE ELBISE
Kiyafet Kanunu cercevesinde tum din adamlarinin dini kiyafetleriyle sokaga cikmalari yasaklaninca* Monsenyor Roncalli`ye kendi terzisi Kemal Milasli eliyle bir koleksiyon hazirlatti
14KENDISI TIRAS OLMAZDI
Sabah kahvaltilariyla arasi hic hos degildiYataktan kalkar kalkmaz odasindaki anin uzerine bagdas kurarak oturur* gunun ilk kahvesini sigarasini icerdiBir ozelligi de kendi kendine tiras olmamasiydi
15DUZEN TAKINTISI VARDI
Evinde *cevresinde hatta konuk oldugu evlerde bile egri duran esyalari duzeltmeden rahat edemezdi
16HOSGORULU LIDER
Koylunun birinin gazete kagidina sardigi tutunu icmeye calisirken eli yanmis*Alin bunu kendi icsindiyerek Ataturk`e
kufretmistiMahkemeye cikarilacakti Ataturk olayi dinledikten sonra Onu mahkemeye vereceginize dogru durust sigara icmesini temin edindedi
17SIGARA PAZARLIGI
Hastaliginin baslangicinda kendisini muayene eden DrFissinger gunde kac paket sigara ictigini sormus* Ataturk sekizdemisti Doktor bunu gunde bir pakete indirmesi gerektigini soyleyince gulumseyerek cevap vermisti:Ben zaten bir paket iciyorum Bundan sonra bunu sizin izninizle yapacagim
18BU NASIL HALKCILIK?
Bir sabah milletvekilleri ile trene binmistiKonduktorun milletvekillerinden bilet parasi almamasina sasirmis nedenini
sormustuTrenin milletvekillerine bedava oldugunu ogrenince epey sinirlenmis* Ne de guzel halkcilik amademisti
19LAIKLIK ADAM OLMAKTIR!
Ilk mecliste bir oturum sirasinda uyelerden biri laikligin ne manaya geldigini anlamadigini soyleyince Gazi cok sinirlenmis ve elini
kursuye vurarak bir din bilgini olan uyeye cevap vermisti: Adam olmak demektir hocam*adam olmak!
20KURBANLARI BAGISLARDI
Gittigi yurt gezilerinde kendisi icin kurban edilen hayvanlara bakamaz boyle durumlarda sirtini doner yada kesilmelerini engellerdi
21YABANCI DILE MERAKI
Askeri lisede ogrenmeye basladigi Fransizca'yi sonraki yillarda gelistirdi Zengin bir kelime bilgisi vardi Konusurken araya
Fransizca sozcukler de eklerdi
22FASULYESINE POKER
Kumardan hoslanmaz ama arkadaslariyla fasulyesine poker oynardiOyun sonunda kazandiklarini iade ederdi
23KAN GORMEYE DAYANAMAZDI
Cephelerde dusmanla gogus goguse savasmis biri olarak en ilginc ozelligi savas meydanlari disinda kan gorunce fenalasmasiydi
24KULAKLARI DUYAN TEK KISI
Fransiz tarihcisi Herriot Ankara`ya geldiginde Gazi`nin kulaklarinin duyuyor olmasina sasirmis anilarinda bunu espirili bir dille anlatmisti: TC`de bir tane kulaklari duyan kisi var onu da Cumhurbaskani yapmislar
25BIR RICASI BAS ACTIRDI
Bir gun halk arasinda dolasirken carsafli bir kadina rastlamis* Hafiz Hanim benim hatirim icin basindaki ortuyu acar misin?diye sormustu Kadin bas ortusunu acarak * Ataturk`un onunde egildi ve ellerini optu
26BILARDO VE YUZME
Sportmen kisiligi vardi Her gun at biner * yuzmeye gider ve bilardo oynardi
27EN BASARILI DERS
Egitim hayati boyunca en basarili dersi matematikti Pozitif bilimlere ilgisi hayati boyunca surdu
28YAGCILARA GECIT YOK
Yagcila cok kizardi Bir aksam sofrasida kendisine gereksiz sekilde iltifat eden Abdulhak Hamit`e mudahale etti
29SON YILBASI GECESI
1937`yi 1938`e baglayan son yilbasi gecesini Disisleri Bakani Tevfik Rustu Aras ile bas basa gecirmisti O gece dolabindaki bazi elbiseleri bakana hediye etmisti
30KOSKTEKI GUVERCINLIK
Kuslari cok severdiCankaya Kosku`nde ozel bir bakicinin ilgilendigi guvercinligi vardi