Ataturk basın milletin muşterek sesidir sozuyle ne anlatmak istemiştir
Cevap: Ataturk basın milletin muşterek sesidir sozuyle ne anlatmak istemiştir
Basın
Basın, milletin muşterek sesidir Bir milleti aydınlatma ve irşatta, bir millete muhtac olduğu fikri gıdayı vermekte, hulasa bir milletin hedefi saadet olan muşterek bir istikamette yurumesini teminde, basın başlıbaşına bir kuvvet, bir mektep, bir rehberdir (1922)
Basın umumi hayatta, siyasi hayatta ve Cumhuriyetin gelişme ve ilerlemelerinde haiz olduğu yuksek vazifeleri anmak isterim
Basının tam ve geniş hurriyeti iyi kullanması ne derece nazik bir vaziyet olduğunu da beyana luzum gormem Her turlu kanuni kayıtlardan ziyade bir kalem sahibinin ilme, ihtiyaca ve kendi siyasi telakkilerine olduğu kadar vatandaşların hukukuna ve memleketin her turlu hususi telakkilerin ustunde olan, yuksek menfaatlerine de dikkat ve hurmet etmek manevi mecburiyeti, asıl bu mecburiyettir ki, umumi duzeni temin edebilir Ancak, bu yolda yanılma ve kusur olsa bile bu kusuru duzeltecek tesirli vasıta, asla mazide sanıldığı gibi basını kayıtlar altına alan rabıtalar değildir Bilakis basın hurriyetinden doğacak mahzurların izale vasıtası da, yine bizzat basın hurriyetidir (1924)
Basın hurriyetinden doğacak mahzurların izalesi bizzat basın hurriyeti ile kaim olduğuna dair Buyuk Meclisin yol gosterici ve olgun sahasında tesbit edilen esaslar eğer Cumhuriyetin ruhu olan faziletten mahrum curet erbabına, basın icinde eşkiyalık fırsatını verirse, eğer aldatıcı ve baştan cıkarıcıların fikir sahasında meşum tesirleri, tarlasında calışan masum vatandaşların kanlarını akıtmasına, yuvaların dağılmasına sebep olursa ve eğer en nihayet eşkiyalığın en zararlısına başvuran bu gibi baştan cıkarıcıların kanunların hususi musaadelerinden faydalanmak imkanını bulursa, Buyuk Millet Meclisinin terbiye edici ve kahredici elinin mudahale ve tembih etmesi elbette zaruri olur
Memlekette Cumhuriyet devrinin kendi zihniyet ve ahlakını taşıyan basını yine ancak Cumhuriyetin kendisi yetiştirir Bir taraftan gecmiş devirler gazetelerinin ve muntesiplerinin ıslahı imkansız olanları milletin nazarında belirirken ote taraftan Cumhuriyet basınının temiz ve feyizli sahası genişleyip yukselmektedir Buyuk ve necip milletimizin yeni calışma ve medeniyet hayatını kolaylaştırıp teşvik edecek işte ancak bu zihniyetteki basın olacaktır (1925)
Bir insan topluluğunun muşterek ve umumi hisleri ve fikirleri vardır İnsan topluluklarının kıymetleri, medeniyet dereceleri, arzu ve temayulleri ancak bu umumi his ve fikirlerin ortaya cıkma ve belirtilme derecesiyle anlaşılır Bir insan topluluğunu sevk ve idare eden insanlar icin, insan topluluklarının talihi uzerinde hukum vermek mevkiinde bulunan dostlar veya duşmanlar icin milyar, bu insan topluluğunun efkarı umumiyesinden anlaşılan kabiliyet ve kıymettir Binaenaleyh milletler, ekarı umumiyesini cihana tanıtmak mecburiyetindedir Butun cihan efkarı umumiyesini cihana tanıtmak mecburiyetindedir Butun cihan efkarı umumiyesini tanımak ise hayatın gereklerinin tanzimi icin şuphesiz lazımdır Bu hususta ise mevcut vasıtaların birincisi ve en muhimi basındır
Onem ve yuceliği cihan medeniyetinde acıkca kendisi gosteren basına, hukumetimizin birinci derecede onem vermesi; bu hususta sarf edeceği mesaiyi, millete ifa ile mukellef olduğu hayırlı hizmetlerin baş tarafına koyması yuksek Meclisin kesinlikle isteyeceği hususlardandır (1 Mart 1922)
Neşriyat, suistimallere mani olur ve hukumet vasıtalarını, vazifelerini doğru yapmaya mecbur eder
Aşağı insanların para ile yaptırdıkları basın mucadeleleri vardır En adi yalanları yaymada basının kullanıldığı vakıadır Basın ve fikir hurriyetinin maruz kaldığı başka tehlikelerde vardır Basının ve hatta fikir cemiyetlerinin milli hukumetin tesirinden kurtularak siyasi veya iktisadi gizli maksatlara alet olmasından korkulur
Basının para ile satın alınabilmesi, uluslararası yuksek para aleminin basın uzerinde gizli tesiri veyahut sadece ecnebi devletlerin ortulu odeneklerinin tesiri, işte bunların kamuoyunu aldatmaları ve yanıltmalarından bilhassa korkulur Fakat hurriyetten cıkacak bu fenalıklar asla caresiz değildir
İlk zamanlarda bir kazanc işinden başka bir şey olmayan gazetecilik, ictimai bir muessese haline gelebilir Bundan başka, halkın fikri ve siyasi terbiyesi de bir teminattır Halk, muteaddit gazeteleri okumaya ve onları birbirleriyle kontrol etmeye alışır
Butun bunların ustunde her şeyin olması sayesinde husnuniyetin inkişaf edeceğini ve hayati meseleler uzerinde husnuniyet sahibi insanların daima ekseriyet teşkil edeceklerini kabul etmek muvafık olur Cunku, her zaman dunyanın yarısını ve bir zaman dunyanın hepsini aldatmak mumkundur Fakat, butun dunyayı her zaman aldatmak mumkun değildir
Efendiler, bir toplumun ortak ve genel duyguları, duşunceleri vardır Toplumların değerleri, uygarlık dereceleri, istek ve eğilimleri ancak bu genel duygu ve duşuncelerin meydana gelmesi ve belirme derecesiyle anlaşılır Bir toplumu yoneten insanlar icin, toplumun talihi uzerinde hukum vermek durumunda bulunan dostlar veya duşmanlar icin olcu, bu toplumun kamu oyundan anlaşılan yetenek ve değerdir Oyleyse, milletler, kamu oyunu dunyaya tanıtmak zorundadırlar Butun dunya kamu oyunu dunyaya tanıtmak zorundadırlar Butun dunya kamu oyunu tanımak ise, hayat nedenlerinin duzenlenmesi icin kuşkusuz lazımdır Bu konudaki aracların birinci ve en onemlisi basındır
Basın, hicbir sebeple baskı ve zorlamaya tabi tutulamaz
Turk basını milletin gercek sesinin ve isteminin belirdiği Cumhuriyet etrafında celikten bir kale meydana getirecektir Bir fikir kalesi, anlayış kalesi Basından bunu beklemek, Cumhuriyetin hakkıdır Bugun milletin ictenlikle birleşmiş ve dayanışmış bulunması zorunludur Kamunun esenliği ve mutluluğu bundadır Mucadele bitmemiştir Bu gerceği milletin kulağına, milletin vicdanına gereği gibi ulaştırmada basının gorevi cok ve onemlidir (Şubat 1924, SD II)
Cevap: Ataturk basın milletin muşterek sesidir sozuyle ne anlatmak istemiştir
Basın
Basın, milletin muşterek sesidir Bir milleti aydınlatma ve irşatta, bir millete muhtac olduğu fikri gıdayı vermekte, hulasa bir milletin hedefi saadet olan muşterek bir istikamette yurumesini teminde, basın başlıbaşına bir kuvvet, bir mektep, bir rehberdir (1922)
Basın umumi hayatta, siyasi hayatta ve Cumhuriyetin gelişme ve ilerlemelerinde haiz olduğu yuksek vazifeleri anmak isterim
Basının tam ve geniş hurriyeti iyi kullanması ne derece nazik bir vaziyet olduğunu da beyana luzum gormem Her turlu kanuni kayıtlardan ziyade bir kalem sahibinin ilme, ihtiyaca ve kendi siyasi telakkilerine olduğu kadar vatandaşların hukukuna ve memleketin her turlu hususi telakkilerin ustunde olan, yuksek menfaatlerine de dikkat ve hurmet etmek manevi mecburiyeti, asıl bu mecburiyettir ki, umumi duzeni temin edebilir Ancak, bu yolda yanılma ve kusur olsa bile bu kusuru duzeltecek tesirli vasıta, asla mazide sanıldığı gibi basını kayıtlar altına alan rabıtalar değildir Bilakis basın hurriyetinden doğacak mahzurların izale vasıtası da, yine bizzat basın hurriyetidir (1924)
Basın hurriyetinden doğacak mahzurların izalesi bizzat basın hurriyeti ile kaim olduğuna dair Buyuk Meclisin yol gosterici ve olgun sahasında tesbit edilen esaslar eğer Cumhuriyetin ruhu olan faziletten mahrum curet erbabına, basın icinde eşkiyalık fırsatını verirse, eğer aldatıcı ve baştan cıkarıcıların fikir sahasında meşum tesirleri, tarlasında calışan masum vatandaşların kanlarını akıtmasına, yuvaların dağılmasına sebep olursa ve eğer en nihayet eşkiyalığın en zararlısına başvuran bu gibi baştan cıkarıcıların kanunların hususi musaadelerinden faydalanmak imkanını bulursa, Buyuk Millet Meclisinin terbiye edici ve kahredici elinin mudahale ve tembih etmesi elbette zaruri olur
Memlekette Cumhuriyet devrinin kendi zihniyet ve ahlakını taşıyan basını yine ancak Cumhuriyetin kendisi yetiştirir Bir taraftan gecmiş devirler gazetelerinin ve muntesiplerinin ıslahı imkansız olanları milletin nazarında belirirken ote taraftan Cumhuriyet basınının temiz ve feyizli sahası genişleyip yukselmektedir Buyuk ve necip milletimizin yeni calışma ve medeniyet hayatını kolaylaştırıp teşvik edecek işte ancak bu zihniyetteki basın olacaktır (1925)
Bir insan topluluğunun muşterek ve umumi hisleri ve fikirleri vardır İnsan topluluklarının kıymetleri, medeniyet dereceleri, arzu ve temayulleri ancak bu umumi his ve fikirlerin ortaya cıkma ve belirtilme derecesiyle anlaşılır Bir insan topluluğunu sevk ve idare eden insanlar icin, insan topluluklarının talihi uzerinde hukum vermek mevkiinde bulunan dostlar veya duşmanlar icin milyar, bu insan topluluğunun efkarı umumiyesinden anlaşılan kabiliyet ve kıymettir Binaenaleyh milletler, ekarı umumiyesini cihana tanıtmak mecburiyetindedir Butun cihan efkarı umumiyesini cihana tanıtmak mecburiyetindedir Butun cihan efkarı umumiyesini tanımak ise hayatın gereklerinin tanzimi icin şuphesiz lazımdır Bu hususta ise mevcut vasıtaların birincisi ve en muhimi basındır
Onem ve yuceliği cihan medeniyetinde acıkca kendisi gosteren basına, hukumetimizin birinci derecede onem vermesi; bu hususta sarf edeceği mesaiyi, millete ifa ile mukellef olduğu hayırlı hizmetlerin baş tarafına koyması yuksek Meclisin kesinlikle isteyeceği hususlardandır (1 Mart 1922)
Neşriyat, suistimallere mani olur ve hukumet vasıtalarını, vazifelerini doğru yapmaya mecbur eder
Aşağı insanların para ile yaptırdıkları basın mucadeleleri vardır En adi yalanları yaymada basının kullanıldığı vakıadır Basın ve fikir hurriyetinin maruz kaldığı başka tehlikelerde vardır Basının ve hatta fikir cemiyetlerinin milli hukumetin tesirinden kurtularak siyasi veya iktisadi gizli maksatlara alet olmasından korkulur
Basının para ile satın alınabilmesi, uluslararası yuksek para aleminin basın uzerinde gizli tesiri veyahut sadece ecnebi devletlerin ortulu odeneklerinin tesiri, işte bunların kamuoyunu aldatmaları ve yanıltmalarından bilhassa korkulur Fakat hurriyetten cıkacak bu fenalıklar asla caresiz değildir
İlk zamanlarda bir kazanc işinden başka bir şey olmayan gazetecilik, ictimai bir muessese haline gelebilir Bundan başka, halkın fikri ve siyasi terbiyesi de bir teminattır Halk, muteaddit gazeteleri okumaya ve onları birbirleriyle kontrol etmeye alışır
Butun bunların ustunde her şeyin olması sayesinde husnuniyetin inkişaf edeceğini ve hayati meseleler uzerinde husnuniyet sahibi insanların daima ekseriyet teşkil edeceklerini kabul etmek muvafık olur Cunku, her zaman dunyanın yarısını ve bir zaman dunyanın hepsini aldatmak mumkundur Fakat, butun dunyayı her zaman aldatmak mumkun değildir
Efendiler, bir toplumun ortak ve genel duyguları, duşunceleri vardır Toplumların değerleri, uygarlık dereceleri, istek ve eğilimleri ancak bu genel duygu ve duşuncelerin meydana gelmesi ve belirme derecesiyle anlaşılır Bir toplumu yoneten insanlar icin, toplumun talihi uzerinde hukum vermek durumunda bulunan dostlar veya duşmanlar icin olcu, bu toplumun kamu oyundan anlaşılan yetenek ve değerdir Oyleyse, milletler, kamu oyunu dunyaya tanıtmak zorundadırlar Butun dunya kamu oyunu dunyaya tanıtmak zorundadırlar Butun dunya kamu oyunu tanımak ise, hayat nedenlerinin duzenlenmesi icin kuşkusuz lazımdır Bu konudaki aracların birinci ve en onemlisi basındır
Basın, hicbir sebeple baskı ve zorlamaya tabi tutulamaz
Turk basını milletin gercek sesinin ve isteminin belirdiği Cumhuriyet etrafında celikten bir kale meydana getirecektir Bir fikir kalesi, anlayış kalesi Basından bunu beklemek, Cumhuriyetin hakkıdır Bugun milletin ictenlikle birleşmiş ve dayanışmış bulunması zorunludur Kamunun esenliği ve mutluluğu bundadır Mucadele bitmemiştir Bu gerceği milletin kulağına, milletin vicdanına gereği gibi ulaştırmada basının gorevi cok ve onemlidir (Şubat 1924, SD II)