iltasyazilim
FD Üye
KİTABIN YAYIM MAKSADI
Yazar, Atatürk ’e karşın hileli eleştirilerin yarattığı birikimle, güncel olaylara bilimsel bir yaklaşma getirerek yazdığı yazılarını bu kitapta toplamıştır
KİTABIN ÖZETİ
Kitap genel olarak dört bölümden oluşmaktadır “Kemalizm Üstüne“ adlı bölümde yazarın aktüel yazıları ve incelemeleri yer almaktadır “Demokratik SolSosyal Demokrasi Üzerine adlı bölümde güncel olaylardan yola çıkılarak yazılan yazılar, inceleme niteliği içeren yazılar ve yazarın bilim ve siyaset adamları ile yaptığı tartışmalar yer almaktadır “Güneydoğu Sorunu Üstüne bölümünde, ayrı görünüm açılarına sahip kişilerle yapılan söyleşilere yer verilmiştir “Kültür, Siyaset ve Ordu Üstüne başlıklı son bölümde ise güncel olaylardan yola çıkan yazılar bulunuyor
KEMALİZM ÜZERINE
Bu bölümde yazan Kemalizm üzerine farklı alanlara yönlendirilmiş gazetelerde yazdığı köşe yazılarını derlemiştir Bu köşe yazıları çoğunlukla Kemalizme karşısında olan grupların yada şahısların fikirlerine ve eylemlerine yanıt verir niteliktedir Bölümün sonunda ise yazan, köşe yazılarından sonradan iki incelemesine yer vermiştir, bunlar “Atatürk ’ün Kültür Siyaseti ve “Kemalist İdeoloji
Birinci bölümde verilen köşe yazılarından bazıları
M Kemal ’e Saldırmanın Dayanılmaz Hafifliği : Aziz Nesin, yıllar önceki bir konuşmamızda şöyle demişti:Yüz Temel Eser Özetleri, Kitap Özetleri, Roman Özetleri, Yüz Temel Eser, Özet
Geçmişte Atatürk ’ü eleştirmiş olmaktan nedeniyle hemen utanıyorum Her geçen gün gözümde küçüleceğine, aksine daha da büyüyor
Eğer Türkiye ’de bir din devleti belirlemek istiyorsanız, Mustafa Kemal ’e saldırmanız elbetteki tutarlıdır Mustafa Kemal ’i bilimsel olarak değerlendirmenin yöntemi açık: Hangi koşullardaydı? Ne yerine getirmek istiyordu? Ne yaptı? Sonuç ne oldu?
Bu ülkede Atatürk ’ü yıkarak olumlu bir şeyler yapabileceğini sananların, kendi ufak dünyaları içinde büyük bir yanılgıyı yaşadıklarına inanıyorum
CHP ’nin İdeolojisi ve Kemalizm : “Altı oku unutup, sıfırdan başlamadan CHP büyüyemez diyenler var Kemalizmin altı oku gökten zembille inmedi Laiklik, milliyetçilik ve cumhuriyetçilik, Fransız Devrimi ’nin etkisini taşıyordu; halkçılık, devrimcilik ve devletçilik de Sosyal Ihtilal ’in… Lakin bu kavramlara verilen içerikler esnekti, tartışılmaz kalıplar değildi Türkiye ’nin koşullarının ürünüydü ve o koşullara bağlı olarak zamanla değişebiliyordu
CHP, 1980 ’de bıraktığı noktada kalırsa Kemalist olmaz; altı oku bırakırsa da CHP olmaz!
Şüphesiz ancak Türkiye ’de hiç kimse Kemalist edinmek zorunda değildir Lakin CHP ’de, Kemalizme karşısında olanları kendi içinde kabul etmek zorunda hiç değildir!…
Kadınsız Demokrasi : Kadınların, yani toplumun yarısını yaratıcı bireylerin marifetli gücünü, toplumsal ve siyasal yaşamın dışarıya tutan bir toplum çağdaşlaşabilir mi?
Mustafa Kemal, Türk kadınına modern bir konum kazandırma düşüncesini uygulamaya, hem de Kurtuluş Savaş ’ının en umutsuz günlerinde başlamıştır Atatürk “kadın ve erkek Türk insanına verilecek eğitimin ilkelerinin saptanması amacıyla, birincil öğretmenler kurultayını işte bu ortamda topladı!…
Eğer Atatürk olmasaydı, Kemalizme bugün burun kıvıran, cumhuriyeti karalama sevdasına kapılan, “referandumla devir yapılabileceğini sanan bazı büyük üstatlar acaba ne ile uğraşıyor olacaktı?
Devlet Hayranlığı Edebiyatı : Kemalizmi “devlet hayranlığı, çağdaş Kemalizm çağrıda bulunmak olan demokratik solculuğu “çağdaşsızlık , sınırsız bir özelleştirmeciliği ise “ilericilik sayan kalemler acaba “cehaletin cesareti ile mi konuşuyorlar? Yoksa sık yinelenen yalan, gitgide artarak kafalarda doğruya dönüşür umudu içindeler mi?
Atatürk ’ten 27 Mayıs Anayasası ’na, Türkiye ’ye egemen ve demokratik kurum anlayışını Kemalistler getirdiler Halk Müziği evleri bile oldukça bağımsız ve demokratik bir yapıya sahipti Köy enstitüleri, bugünün yüksek öğretim kurumlarında bile olmayan bir “iştirakçi ortam yaratmıştı Özerkliğin savunucuları, Kemalizm ’i sürdüren demokratik solcu ve sosyal demokratlar oldular Ceberrut devlet özlemi ile askeri yönetim dönemlerini değerlendirmeye çalışanlar her zaman Kemalizm karşıtıydılar
Bir siyasi partinin başarısı, her şeyden önce toplumsal tabanı ile örgüt yapısı ve ideolojisi aralarında tutarlılık olmasına bağlıdır
CHP ’nin geleneksel tabanı “orta sınıf ’lardır Kemalizm de ilk kez bu toplum kesimlerinin ideolojisidir
Yalnızca bu tabana direnmek bile Türkiye solunu bugünkü çıkmazından kurtarır Siyasal dengeleri etkileyen bir konuma getirir
Atatürk ’ün sağlığında yaptıklarının bekçiliği ile yetinmenin Kemalizm yok “tutuculuk olduğunu da unutmamak gerekir!… Kemalist edebilmek için Atatürk ’ün “izinde yok, “yolunda elde etmek gerektiğini kavramak gerekir!…
Atatürk Üzerine “Cevherler!… : Kültür bakanının baş danışmanı olmakla övünen “Zatı Muhterem yine kolları sıvamış… Kemalizm ’in “sol ile ilgisi olmadığını; “militarist bir ideoloji sayılması gerektiğini; ve de “demokrasi ile uzak yakından bağlantısı bulunmadığını görünmek için…
Solculuğun bütün dönemler ve bütün toplumlar için geçerli iki “evrensel ölçütü vardır Toplumsal olanakları artırıcı atılımlardan yandan almak bir… O büyüyen olanaklardan toplumun daha geniş bir kesimini yararlandırmaktan, yani daha hakça bir paylaşımdan yanlamasına almak iki… Bu hedeflere karşın bütüncülyapı dönüşümleri yapmak ise , devrimciliktir…
Kemalizm sadece “yeni insan ’ı yaratmadı; bununla beraber “başdöndürücü bir sanayileşme sürecini de başlattı
Aramak ama Mustafa Kemal “militarist bir ideolojinin kurucusu , öyle mi?
Hani şu, İttihat Terakki ’nin 1909 ’daki meşhur Selanik Kongresi ’nde “ Ya üniformanızı bırakın, ya siyaseti diye haykıran Mustafa Kemal…
Ve gelelim Kemalizmde “demokrasi nin bulunmadığı “cevheri ne… Acaba şu sözler Atatürk ’e değilde, “özköşk yazarlarından birisine mi ait: “Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemi ile devlet şekli demektir Biz cumhuriyeti kurduk, on yaşını doldururken demokrasinin bütün gereklerini sırası geldikçe uygulamaya koymalıdır Türkiye Cumhuriyeti ’nde partilerin doğacağına değişkenlik yoktur Demokrasi maddi rahatlık meselesi değildir
Atatürk Dikte Eden Kimse müydü? : CHP Genel Sekreteri Recep Peker, İtalya gezisinin hemencecik sonrasında, Atatürk ’ün partisini faşist modele göre her yerde yapılandırmak için bir dizayn hazırladı Herkesin beğenisini şampiyon bu tasarı tasdik için önüne geldiğinde, Mustafa Kemal ’in gösterdiği tepki ünlüdür:
“İsmet Paşa bu saçmaları nasıl olursa olsun okumadan imzalamış olacak!
Atatürk ’ün yönetiminin, kendinden önceki Osmanlı yönetimine göre fazla daha demokratik ve çok daha halkçı olduğu ortadadır Atatürk bayağı bir “liberal demokrasi anlayışına da sahip değildi “Iştirakçisivil toplumcu bir demokrasiye inandığının fiziki kanıtlarını vermişti
Atatürk ’ün Kültür Siyaseti: Eğer her siyasal iktidar değişikliğinde devletin yazılı ve sözlü yayımlarının dili, devlet tiyatrolarının oyunları, devlet kitaplıklarının raflarındaki kitaplar, bile değişiyorsa, o ülkede gerçek anlamıyla milli bir kültür siyaseti izlendiği söylenemez Ancak, kültür bir duyuş ,düşünüş ve tavır birliğidir Milli olması zorunlu siyasetlerin başında kültür siyasetinin gelmesi gerekir
Atatürk “modern insanı yaratacak koşullara öncelik verdi Tarihteki birincil kültür devrimini gerçekleştiren önder oldu Dilde, tarihte, alfabede, sanatta, hatta dinde yaptığı reformlar, O ’nun bu kavrayış içinde gerçekleştirdiği kültür devriminin parçalarıdır Atatürk bağımsız ve modern bir milli toplum yaratmak istiyordu Bir yandan ülkenin kendi öz kaynaklarına dayanmasına, öte taraftan da kasıt aldığı toplumun gerektirdiği insanı hazırlamaya öncelik verdi
Atatürk ’ün izi, O ’nun öldüğü noktada biter, lakin yolu bitmez, daima uzanır böylece de, Atatürk ’ün neyi yaptığından fazla, hangi amaçla yaptığı incelenmelidir Ulusal olması gereken kültür siyasetini, toplumun ama belirli kesimlerini temsil eden siyasal iktidarların insafına terkedecek bir kültür kurumlaşmasının Atatürk ’ün yoluna zıt düşeceğini sanıyoruz
Kemalizm Nedir? : Kemalizm, tıpkı liberalizm ve sosyalizm gibi, bir devir ideolojisi olarak doğmuştur Lakin, onlardan farklı olarak, geri kalmış bir ülkedeki ihtilal koşullarının gereksinimlerini yansıtmaktadır
Mustafa Kemal, tıpkı Lenin gibi , Birinci Dünya Savaşı ’nın ülkesindeki eski düzenin temsilcilerini maddi ve manevi açıdan yıpratmasından yararlanarak, evrimin hemen şimdi zorunlu kılmadığı yeni bir toplumsalsiyasal düzeni yaratacak süreçleri harekete geçirmiştir Mustafa Kemal , ülkesini düşman işgalinden kurtarmanın kendisine kazandırdığı mucizevi etkiyi kullanarak devrimi gerçekleştirmiştir
Kemalizmin önünde iki kademeli bir maksat vardı: Serbest ve Çağdaşlaşma Bu ereklere varmak için, ideolojinin çerçevesini oluşturan ulusçuluk, cumhuriyetçilik ve laiklik ilkeleri Fransız devrimi ve dolayısıyla liberalizmden; devletçilik, halkçılık ve devrimcilik ilkeleri de sosyalizmden esinlendi *
Yazar, Atatürk ’e karşın hileli eleştirilerin yarattığı birikimle, güncel olaylara bilimsel bir yaklaşma getirerek yazdığı yazılarını bu kitapta toplamıştır
KİTABIN ÖZETİ
Kitap genel olarak dört bölümden oluşmaktadır “Kemalizm Üstüne“ adlı bölümde yazarın aktüel yazıları ve incelemeleri yer almaktadır “Demokratik SolSosyal Demokrasi Üzerine adlı bölümde güncel olaylardan yola çıkılarak yazılan yazılar, inceleme niteliği içeren yazılar ve yazarın bilim ve siyaset adamları ile yaptığı tartışmalar yer almaktadır “Güneydoğu Sorunu Üstüne bölümünde, ayrı görünüm açılarına sahip kişilerle yapılan söyleşilere yer verilmiştir “Kültür, Siyaset ve Ordu Üstüne başlıklı son bölümde ise güncel olaylardan yola çıkan yazılar bulunuyor
KEMALİZM ÜZERINE
Bu bölümde yazan Kemalizm üzerine farklı alanlara yönlendirilmiş gazetelerde yazdığı köşe yazılarını derlemiştir Bu köşe yazıları çoğunlukla Kemalizme karşısında olan grupların yada şahısların fikirlerine ve eylemlerine yanıt verir niteliktedir Bölümün sonunda ise yazan, köşe yazılarından sonradan iki incelemesine yer vermiştir, bunlar “Atatürk ’ün Kültür Siyaseti ve “Kemalist İdeoloji
Birinci bölümde verilen köşe yazılarından bazıları
M Kemal ’e Saldırmanın Dayanılmaz Hafifliği : Aziz Nesin, yıllar önceki bir konuşmamızda şöyle demişti:Yüz Temel Eser Özetleri, Kitap Özetleri, Roman Özetleri, Yüz Temel Eser, Özet
Geçmişte Atatürk ’ü eleştirmiş olmaktan nedeniyle hemen utanıyorum Her geçen gün gözümde küçüleceğine, aksine daha da büyüyor
Eğer Türkiye ’de bir din devleti belirlemek istiyorsanız, Mustafa Kemal ’e saldırmanız elbetteki tutarlıdır Mustafa Kemal ’i bilimsel olarak değerlendirmenin yöntemi açık: Hangi koşullardaydı? Ne yerine getirmek istiyordu? Ne yaptı? Sonuç ne oldu?
Bu ülkede Atatürk ’ü yıkarak olumlu bir şeyler yapabileceğini sananların, kendi ufak dünyaları içinde büyük bir yanılgıyı yaşadıklarına inanıyorum
CHP ’nin İdeolojisi ve Kemalizm : “Altı oku unutup, sıfırdan başlamadan CHP büyüyemez diyenler var Kemalizmin altı oku gökten zembille inmedi Laiklik, milliyetçilik ve cumhuriyetçilik, Fransız Devrimi ’nin etkisini taşıyordu; halkçılık, devrimcilik ve devletçilik de Sosyal Ihtilal ’in… Lakin bu kavramlara verilen içerikler esnekti, tartışılmaz kalıplar değildi Türkiye ’nin koşullarının ürünüydü ve o koşullara bağlı olarak zamanla değişebiliyordu
CHP, 1980 ’de bıraktığı noktada kalırsa Kemalist olmaz; altı oku bırakırsa da CHP olmaz!
Şüphesiz ancak Türkiye ’de hiç kimse Kemalist edinmek zorunda değildir Lakin CHP ’de, Kemalizme karşısında olanları kendi içinde kabul etmek zorunda hiç değildir!…
Kadınsız Demokrasi : Kadınların, yani toplumun yarısını yaratıcı bireylerin marifetli gücünü, toplumsal ve siyasal yaşamın dışarıya tutan bir toplum çağdaşlaşabilir mi?
Mustafa Kemal, Türk kadınına modern bir konum kazandırma düşüncesini uygulamaya, hem de Kurtuluş Savaş ’ının en umutsuz günlerinde başlamıştır Atatürk “kadın ve erkek Türk insanına verilecek eğitimin ilkelerinin saptanması amacıyla, birincil öğretmenler kurultayını işte bu ortamda topladı!…
Eğer Atatürk olmasaydı, Kemalizme bugün burun kıvıran, cumhuriyeti karalama sevdasına kapılan, “referandumla devir yapılabileceğini sanan bazı büyük üstatlar acaba ne ile uğraşıyor olacaktı?
Devlet Hayranlığı Edebiyatı : Kemalizmi “devlet hayranlığı, çağdaş Kemalizm çağrıda bulunmak olan demokratik solculuğu “çağdaşsızlık , sınırsız bir özelleştirmeciliği ise “ilericilik sayan kalemler acaba “cehaletin cesareti ile mi konuşuyorlar? Yoksa sık yinelenen yalan, gitgide artarak kafalarda doğruya dönüşür umudu içindeler mi?
Atatürk ’ten 27 Mayıs Anayasası ’na, Türkiye ’ye egemen ve demokratik kurum anlayışını Kemalistler getirdiler Halk Müziği evleri bile oldukça bağımsız ve demokratik bir yapıya sahipti Köy enstitüleri, bugünün yüksek öğretim kurumlarında bile olmayan bir “iştirakçi ortam yaratmıştı Özerkliğin savunucuları, Kemalizm ’i sürdüren demokratik solcu ve sosyal demokratlar oldular Ceberrut devlet özlemi ile askeri yönetim dönemlerini değerlendirmeye çalışanlar her zaman Kemalizm karşıtıydılar
Bir siyasi partinin başarısı, her şeyden önce toplumsal tabanı ile örgüt yapısı ve ideolojisi aralarında tutarlılık olmasına bağlıdır
CHP ’nin geleneksel tabanı “orta sınıf ’lardır Kemalizm de ilk kez bu toplum kesimlerinin ideolojisidir
Yalnızca bu tabana direnmek bile Türkiye solunu bugünkü çıkmazından kurtarır Siyasal dengeleri etkileyen bir konuma getirir
Atatürk ’ün sağlığında yaptıklarının bekçiliği ile yetinmenin Kemalizm yok “tutuculuk olduğunu da unutmamak gerekir!… Kemalist edebilmek için Atatürk ’ün “izinde yok, “yolunda elde etmek gerektiğini kavramak gerekir!…
Atatürk Üzerine “Cevherler!… : Kültür bakanının baş danışmanı olmakla övünen “Zatı Muhterem yine kolları sıvamış… Kemalizm ’in “sol ile ilgisi olmadığını; “militarist bir ideoloji sayılması gerektiğini; ve de “demokrasi ile uzak yakından bağlantısı bulunmadığını görünmek için…
Solculuğun bütün dönemler ve bütün toplumlar için geçerli iki “evrensel ölçütü vardır Toplumsal olanakları artırıcı atılımlardan yandan almak bir… O büyüyen olanaklardan toplumun daha geniş bir kesimini yararlandırmaktan, yani daha hakça bir paylaşımdan yanlamasına almak iki… Bu hedeflere karşın bütüncülyapı dönüşümleri yapmak ise , devrimciliktir…
Kemalizm sadece “yeni insan ’ı yaratmadı; bununla beraber “başdöndürücü bir sanayileşme sürecini de başlattı
Aramak ama Mustafa Kemal “militarist bir ideolojinin kurucusu , öyle mi?
Hani şu, İttihat Terakki ’nin 1909 ’daki meşhur Selanik Kongresi ’nde “ Ya üniformanızı bırakın, ya siyaseti diye haykıran Mustafa Kemal…
Ve gelelim Kemalizmde “demokrasi nin bulunmadığı “cevheri ne… Acaba şu sözler Atatürk ’e değilde, “özköşk yazarlarından birisine mi ait: “Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemi ile devlet şekli demektir Biz cumhuriyeti kurduk, on yaşını doldururken demokrasinin bütün gereklerini sırası geldikçe uygulamaya koymalıdır Türkiye Cumhuriyeti ’nde partilerin doğacağına değişkenlik yoktur Demokrasi maddi rahatlık meselesi değildir
Atatürk Dikte Eden Kimse müydü? : CHP Genel Sekreteri Recep Peker, İtalya gezisinin hemencecik sonrasında, Atatürk ’ün partisini faşist modele göre her yerde yapılandırmak için bir dizayn hazırladı Herkesin beğenisini şampiyon bu tasarı tasdik için önüne geldiğinde, Mustafa Kemal ’in gösterdiği tepki ünlüdür:
“İsmet Paşa bu saçmaları nasıl olursa olsun okumadan imzalamış olacak!
Atatürk ’ün yönetiminin, kendinden önceki Osmanlı yönetimine göre fazla daha demokratik ve çok daha halkçı olduğu ortadadır Atatürk bayağı bir “liberal demokrasi anlayışına da sahip değildi “Iştirakçisivil toplumcu bir demokrasiye inandığının fiziki kanıtlarını vermişti
Atatürk ’ün Kültür Siyaseti: Eğer her siyasal iktidar değişikliğinde devletin yazılı ve sözlü yayımlarının dili, devlet tiyatrolarının oyunları, devlet kitaplıklarının raflarındaki kitaplar, bile değişiyorsa, o ülkede gerçek anlamıyla milli bir kültür siyaseti izlendiği söylenemez Ancak, kültür bir duyuş ,düşünüş ve tavır birliğidir Milli olması zorunlu siyasetlerin başında kültür siyasetinin gelmesi gerekir
Atatürk “modern insanı yaratacak koşullara öncelik verdi Tarihteki birincil kültür devrimini gerçekleştiren önder oldu Dilde, tarihte, alfabede, sanatta, hatta dinde yaptığı reformlar, O ’nun bu kavrayış içinde gerçekleştirdiği kültür devriminin parçalarıdır Atatürk bağımsız ve modern bir milli toplum yaratmak istiyordu Bir yandan ülkenin kendi öz kaynaklarına dayanmasına, öte taraftan da kasıt aldığı toplumun gerektirdiği insanı hazırlamaya öncelik verdi
Atatürk ’ün izi, O ’nun öldüğü noktada biter, lakin yolu bitmez, daima uzanır böylece de, Atatürk ’ün neyi yaptığından fazla, hangi amaçla yaptığı incelenmelidir Ulusal olması gereken kültür siyasetini, toplumun ama belirli kesimlerini temsil eden siyasal iktidarların insafına terkedecek bir kültür kurumlaşmasının Atatürk ’ün yoluna zıt düşeceğini sanıyoruz
Kemalizm Nedir? : Kemalizm, tıpkı liberalizm ve sosyalizm gibi, bir devir ideolojisi olarak doğmuştur Lakin, onlardan farklı olarak, geri kalmış bir ülkedeki ihtilal koşullarının gereksinimlerini yansıtmaktadır
Mustafa Kemal, tıpkı Lenin gibi , Birinci Dünya Savaşı ’nın ülkesindeki eski düzenin temsilcilerini maddi ve manevi açıdan yıpratmasından yararlanarak, evrimin hemen şimdi zorunlu kılmadığı yeni bir toplumsalsiyasal düzeni yaratacak süreçleri harekete geçirmiştir Mustafa Kemal , ülkesini düşman işgalinden kurtarmanın kendisine kazandırdığı mucizevi etkiyi kullanarak devrimi gerçekleştirmiştir
Kemalizmin önünde iki kademeli bir maksat vardı: Serbest ve Çağdaşlaşma Bu ereklere varmak için, ideolojinin çerçevesini oluşturan ulusçuluk, cumhuriyetçilik ve laiklik ilkeleri Fransız devrimi ve dolayısıyla liberalizmden; devletçilik, halkçılık ve devrimcilik ilkeleri de sosyalizmden esinlendi *