iltasyazilim
FD Üye
Atatürk' ün Latife Bayan İle Evliliği
Tanışmaları
11 Eylül 1922 ’de, Türk ordusunun İzmir ’e girişinin ikinci günü Başkumandan Mustafa Kemal ’in şehre geldiğini duyunca Lâtife Bayan karargâha artan bir şekilde kendisiyle tanıştı ve emniyet gerekçesi ile karargâhını babasının Göztepe ’deki köşküne taşımasını önerge etti Aile, Atatürk ’ü 20 gün köşklerinde ağırladı
ALT :wwwlarcomupluploadsataturk22695ataturk22695ALT
Evlenmeleri
Bu tanışmadan sonra haberleşmeleri devam etti Bir süre daha sonra Mustafa Kemal ’in annesi Zübeyde Bayan da, afiyet sorunları nedeniyle İzmir ’e gittiğinde köşkte ağırlandı Zübeyde Bayan ’ın 14 Ocak 1923 ’te ölümü üstüne İzmir ’e giden Mustafa Kemal ile Latife Hanım 29 Ocak 1923 ’te Muammer Bey ’in evinde, sade bir nikâhla evlendiler Bu, nikâhta kendileri de bulunduğu için dönemin âdetlerine uymayan bir törendi Mareşal Fevzi Çakmak ve Kâzım Karabekir Mustafa Kemal ’in, Mustafa Abdülhalik Renda ile Salih Bozok ise Latife Bayan ’ın tanıkları idi
Nikâhta Atatürk mihir olarak Lâtife Hanım ’a 10 dirhem gibi çok az bir para vermiş Bunun sebebini bayan – erkek arasındaki eşitliğin gözetilmesi şeklinde yorumlayanlar olmuş
Atatürk'ten anlamlı evlilik hediyesi
Bu armağan, Atatürk ’ün savaşlarda boynunda taşıdığı, kibrit kutusu dek büyüklükte bir altın muhafaza içinde yer alan el yazması bir Kur ’lahzaı Kerim imiş Bunu Latife Hanıma verirken, “Bu seni korusun demiş
ALT :wwwlarcomupluploadsataturk51329ataturk51329ALT
Evlendiklerinde Latife Bayan 24, Atatürk ise 41 yaşındaymış
Boşanmaları
Evlilikleri iki yıl sürmüş Atatürk ’ün Fikriye adında bir kadını sevdiği, kadının 1924 ’te öldüğü ya da öldürülmüş olabileceği anlatılıyor Ölse de Latife bayan gibi adaleli ve değişik bir kişiliği olan bir kadın bunu affedemiyor
Zaten son zamanlarda Latife Hanımın Atatürk ’le olan işbirliklerinin, Latife Hanımın her konuda laf sahibi almak gibi eğilimlerinin Atatürk tarafından azaltılması, engellenmesi Latife Hanımı yeterince üzmüş, rahatsız etmiş Arasında diğer antipatik olaylar da yaşanmış Fikriye Hanım ise, Latife Hanım ’ın tabiriyle “bardağı taşıran son damla olmuş ve boşanmak istemiş
Boşanmayı ilkin Latife Hanım istemiş Atatürk ise, İslami boşanma kurallarına kadar Latife Hanımı nikahından çıkarmış Boşanmaları Medeni Kanunun yürürlüğe girmesinden birkaç ay önce gerçekleşmiş Yoksa boşanmaları daha değişik yolla olacaktı
Latife Hanımın boşanmasından yıllardan beri sonra söylediği bir laf: Şimdiki aklım olsaydı başka türlü idare ederdim Çevrede böylece yiyici vardı fakat, ben de çok toydum, uğraş edemedim
Latife Uşşaki
Latife Uşşaki (Uşakizade Latife) (d 1900, İzmir ö 12 Temmuz 1975, İstanbul) Türkiye Cumhuriyeti ’nin birincil Cumhurbaşkanı eşidir 29 Ocak 1923 5 Ağustos 1925 tarihleri arasında iki buçuk sene boyunca Türkiye Cumhuriyeti ’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ile evli kalmıştır
Latife Bayan 1898 yılında İzmir'de doğdu İzmir ’in tanınmış ailelerinden olan Uşakizade (daha sonra Uşşaklı) Muammer Bey ’in kızıdır İzmir Lisesi ’ni bitirdi Paris ’te Sorbonne Üniversitesi ’nde hukuk okudu Londra ’da dil öğrenimi fark etti Kurtuluş Savaşı az önce bitmeden Türkiye ’ye döndü
11 Eylül 1922 ’de, Türk ordusunun İzmir ’e girişinin peşinde, güvenli bir karargah arayışındaki kurmayları, Başkumandan Mustafa Kemal ’e Uşakizade ailesinin köşkünü de önerdiler Ailesi yurtdışında olan ve köşkte babaannesiyle birlikte kalan Latife Hanım'dan bir misafir etme mektubu istendi Bu öneriyi sevinerek kabul eden Latife Bayan, misafir etme mektubunu yazdı ve köşklerinde Atatürk ’ü 20 gün ağırladı Bu tanışmadan daha sonra haberleşmeleri devam etti Bir zaman daha sonra Mustafa Kemal ’in annesi Zübeyde Bayan da, sağlık sorunları sebebiyle İzmir ’e gittiğinde köşkte ağırlandı Zübeyde Bayan ’ın 14 Ocak 1923 ’te ölümü üstüne İzmir ’e giden Mustafa Kemal ile Latife Hanım 29 Ocak 1923 ’te Muammer Bey ’in evinde, sade bir nikâhla evlendiler Bu, nikâhta kendileri de bulunduğu için dönemin âdetlerine uymayan bir törendi Mareşal Fevzi Kavramak ve Kâzım Karabekir Mustafa Kemal ’in, Mustafa Abdülhalik Renda ile Salih Bozok ise Latife Hanım ’ın tanıkları idi
Latife Hanım, Mustafa Kemal ile birlikteBu evlilikle Latife Hanım, çağdaş ve medeni Türk kadınının simgesi olma görevini üstlendi Yeni devletin başkenti Ankara ’ya gelerek Çankaya ’da birincil Cumhurbaşkanlığı köşkü olarak kullanılan Kuleli Köşk (günümüzde Atatürk Müzesi olarak kullanılan bugünkü adıyla Eski Köşk) ’te yaşadı Eşinin ricası üzerine TBMM ’deki oturumları izlemeye dışarı giden Latife Bayan, TBMM ’ye giren birincil Türk kadını oldu Pek çok yurt gezisinde eşine eşlik etti 1925 yazında Doğu Anadolu gezisinde arasında geçen antipatik bir tartışmadan sonradan Latife Hanım ve Atatürk boşandılar Boşanma haberi, 5 Ağustos 1925 günü radyoda yayımlanan bir hükümet bildirisi ile duyuruldu Evli kaldiklari iki yil icinde cocuklari olmadi
Ölümüne kadar İzmir'de ve İstanbul'da yaşamış Latife Hanım, evliliği ve eşi hakkında konuşmayı veya yazmayı elbette kabul etmedi, ikinci kuşak yakınlarına da aynı yönde vasiyette bulundu 12 Temmuz 1975 ’te İstanbul ’da hayatını kaybetti ve Edirnekapı Şehitliği ’ndeki aile mezarlığına gömüldü Latife Bayan'ın anıları ve sakladığı kıymetli belgeler Türk Tarih Kurumu'nda saklanmaktadır
Dipnot
Atatürkün eşi Latife Bayan, soyadı kanunundan sonra Atatürk'ün özel isteğiyle Uşşaki soyadını almıştır Ailenin soyadı Uşşaklı'dır Uşaklıgil, yalnız amcasının soyadıdır
Atatürk özel yaşamında sadelik içinde yaşadı 29 Ocak 1923'de Latife Hanımla evlendi Birçok yurt gezisine birlikte çıktılar Bu evlilik 5 Ağustos 1925 tarihine değin sürdü Çocukları fazla seven Atatürk Afet (İnan), Sabiha (Gökçen), Fikriye, Hale, Nebile, Rukiye, Zehra adlı kızları ve Mustafa adlı çobanı manevi evlat edindi Abdurrahim ve İhsan adlı çocukları himayesine aldı Yaşayanlarına iyi bir gelecek hazırladı *
Tanışmaları
11 Eylül 1922 ’de, Türk ordusunun İzmir ’e girişinin ikinci günü Başkumandan Mustafa Kemal ’in şehre geldiğini duyunca Lâtife Bayan karargâha artan bir şekilde kendisiyle tanıştı ve emniyet gerekçesi ile karargâhını babasının Göztepe ’deki köşküne taşımasını önerge etti Aile, Atatürk ’ü 20 gün köşklerinde ağırladı
ALT :wwwlarcomupluploadsataturk22695ataturk22695ALT
Evlenmeleri
Bu tanışmadan sonra haberleşmeleri devam etti Bir süre daha sonra Mustafa Kemal ’in annesi Zübeyde Bayan da, afiyet sorunları nedeniyle İzmir ’e gittiğinde köşkte ağırlandı Zübeyde Bayan ’ın 14 Ocak 1923 ’te ölümü üstüne İzmir ’e giden Mustafa Kemal ile Latife Hanım 29 Ocak 1923 ’te Muammer Bey ’in evinde, sade bir nikâhla evlendiler Bu, nikâhta kendileri de bulunduğu için dönemin âdetlerine uymayan bir törendi Mareşal Fevzi Çakmak ve Kâzım Karabekir Mustafa Kemal ’in, Mustafa Abdülhalik Renda ile Salih Bozok ise Latife Bayan ’ın tanıkları idi
Nikâhta Atatürk mihir olarak Lâtife Hanım ’a 10 dirhem gibi çok az bir para vermiş Bunun sebebini bayan – erkek arasındaki eşitliğin gözetilmesi şeklinde yorumlayanlar olmuş
Atatürk'ten anlamlı evlilik hediyesi
Bu armağan, Atatürk ’ün savaşlarda boynunda taşıdığı, kibrit kutusu dek büyüklükte bir altın muhafaza içinde yer alan el yazması bir Kur ’lahzaı Kerim imiş Bunu Latife Hanıma verirken, “Bu seni korusun demiş
ALT :wwwlarcomupluploadsataturk51329ataturk51329ALT
Evlendiklerinde Latife Bayan 24, Atatürk ise 41 yaşındaymış
Boşanmaları
Evlilikleri iki yıl sürmüş Atatürk ’ün Fikriye adında bir kadını sevdiği, kadının 1924 ’te öldüğü ya da öldürülmüş olabileceği anlatılıyor Ölse de Latife bayan gibi adaleli ve değişik bir kişiliği olan bir kadın bunu affedemiyor
Zaten son zamanlarda Latife Hanımın Atatürk ’le olan işbirliklerinin, Latife Hanımın her konuda laf sahibi almak gibi eğilimlerinin Atatürk tarafından azaltılması, engellenmesi Latife Hanımı yeterince üzmüş, rahatsız etmiş Arasında diğer antipatik olaylar da yaşanmış Fikriye Hanım ise, Latife Hanım ’ın tabiriyle “bardağı taşıran son damla olmuş ve boşanmak istemiş
Boşanmayı ilkin Latife Hanım istemiş Atatürk ise, İslami boşanma kurallarına kadar Latife Hanımı nikahından çıkarmış Boşanmaları Medeni Kanunun yürürlüğe girmesinden birkaç ay önce gerçekleşmiş Yoksa boşanmaları daha değişik yolla olacaktı
Latife Hanımın boşanmasından yıllardan beri sonra söylediği bir laf: Şimdiki aklım olsaydı başka türlü idare ederdim Çevrede böylece yiyici vardı fakat, ben de çok toydum, uğraş edemedim
Latife Uşşaki
Latife Uşşaki (Uşakizade Latife) (d 1900, İzmir ö 12 Temmuz 1975, İstanbul) Türkiye Cumhuriyeti ’nin birincil Cumhurbaşkanı eşidir 29 Ocak 1923 5 Ağustos 1925 tarihleri arasında iki buçuk sene boyunca Türkiye Cumhuriyeti ’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ile evli kalmıştır
Latife Bayan 1898 yılında İzmir'de doğdu İzmir ’in tanınmış ailelerinden olan Uşakizade (daha sonra Uşşaklı) Muammer Bey ’in kızıdır İzmir Lisesi ’ni bitirdi Paris ’te Sorbonne Üniversitesi ’nde hukuk okudu Londra ’da dil öğrenimi fark etti Kurtuluş Savaşı az önce bitmeden Türkiye ’ye döndü
11 Eylül 1922 ’de, Türk ordusunun İzmir ’e girişinin peşinde, güvenli bir karargah arayışındaki kurmayları, Başkumandan Mustafa Kemal ’e Uşakizade ailesinin köşkünü de önerdiler Ailesi yurtdışında olan ve köşkte babaannesiyle birlikte kalan Latife Hanım'dan bir misafir etme mektubu istendi Bu öneriyi sevinerek kabul eden Latife Bayan, misafir etme mektubunu yazdı ve köşklerinde Atatürk ’ü 20 gün ağırladı Bu tanışmadan daha sonra haberleşmeleri devam etti Bir zaman daha sonra Mustafa Kemal ’in annesi Zübeyde Bayan da, sağlık sorunları sebebiyle İzmir ’e gittiğinde köşkte ağırlandı Zübeyde Bayan ’ın 14 Ocak 1923 ’te ölümü üstüne İzmir ’e giden Mustafa Kemal ile Latife Hanım 29 Ocak 1923 ’te Muammer Bey ’in evinde, sade bir nikâhla evlendiler Bu, nikâhta kendileri de bulunduğu için dönemin âdetlerine uymayan bir törendi Mareşal Fevzi Kavramak ve Kâzım Karabekir Mustafa Kemal ’in, Mustafa Abdülhalik Renda ile Salih Bozok ise Latife Hanım ’ın tanıkları idi
Latife Hanım, Mustafa Kemal ile birlikteBu evlilikle Latife Hanım, çağdaş ve medeni Türk kadınının simgesi olma görevini üstlendi Yeni devletin başkenti Ankara ’ya gelerek Çankaya ’da birincil Cumhurbaşkanlığı köşkü olarak kullanılan Kuleli Köşk (günümüzde Atatürk Müzesi olarak kullanılan bugünkü adıyla Eski Köşk) ’te yaşadı Eşinin ricası üzerine TBMM ’deki oturumları izlemeye dışarı giden Latife Bayan, TBMM ’ye giren birincil Türk kadını oldu Pek çok yurt gezisinde eşine eşlik etti 1925 yazında Doğu Anadolu gezisinde arasında geçen antipatik bir tartışmadan sonradan Latife Hanım ve Atatürk boşandılar Boşanma haberi, 5 Ağustos 1925 günü radyoda yayımlanan bir hükümet bildirisi ile duyuruldu Evli kaldiklari iki yil icinde cocuklari olmadi
Ölümüne kadar İzmir'de ve İstanbul'da yaşamış Latife Hanım, evliliği ve eşi hakkında konuşmayı veya yazmayı elbette kabul etmedi, ikinci kuşak yakınlarına da aynı yönde vasiyette bulundu 12 Temmuz 1975 ’te İstanbul ’da hayatını kaybetti ve Edirnekapı Şehitliği ’ndeki aile mezarlığına gömüldü Latife Bayan'ın anıları ve sakladığı kıymetli belgeler Türk Tarih Kurumu'nda saklanmaktadır
Dipnot
Atatürkün eşi Latife Bayan, soyadı kanunundan sonra Atatürk'ün özel isteğiyle Uşşaki soyadını almıştır Ailenin soyadı Uşşaklı'dır Uşaklıgil, yalnız amcasının soyadıdır
Atatürk özel yaşamında sadelik içinde yaşadı 29 Ocak 1923'de Latife Hanımla evlendi Birçok yurt gezisine birlikte çıktılar Bu evlilik 5 Ağustos 1925 tarihine değin sürdü Çocukları fazla seven Atatürk Afet (İnan), Sabiha (Gökçen), Fikriye, Hale, Nebile, Rukiye, Zehra adlı kızları ve Mustafa adlı çobanı manevi evlat edindi Abdurrahim ve İhsan adlı çocukları himayesine aldı Yaşayanlarına iyi bir gelecek hazırladı *