Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
ATATURK VE SPOR
ATATURK'UN SPOR POLİTİKASI
Buyuk Ataturk'un olumunu takip eden gunlerde, o zamanlar yalnız Avrupa'nın değil, dunyanın en guclu gunluk spor gazetesi olan ve Fransa'da yayınlanan L'Auto, yayınladığı geniş bir makalede Ataturk'un spora verdiği buyuk onemi uzun uzun overken şu satırlara da yer verdi:
Dunyada ilk defa beden eğitimini mecburi kılan devlet adamı o oldu Yalnız kağıt uzerinde ve nutuklarda değil, bunu bilfiil yerine getirdi Stadyumlar ve ceşitli spor merkezleri tesis ettirdi Halkevlerinin spor kollarını bizzat murakabe etti ve milletin mukadderatına hakim olduğu gunden itibaren Turkiye'de spor, gittikce artan bir onem ve değer kazandı
Ataturk gercekten, dunyada beden eğitimini ulkesinde mecburi kılan ilk devlet adamıydı Hic kuşkusuz, onun Sağlam kafa sağlam vucutta bulunursozu de, oluşturduğu genc Turkiye devletinin geleceği icin duşunduğu ana esaslardan biriydi Nitekim daha Cumhuriyetin ilanından onceki gunlerde hazırlanan hukumet programlarında da bunu bulmak ve gormek mumkundur
18 Ağustos 1923 tarihli hukumet programında bu konuda şu satırların yeraldığı dikkati ceker:
Maarifin terbiyevi vazifelerinden birincisi, cocukların terbiye ve talimi, ikincisi terbiye ve talibi, ucuncusu milli guzidelerin yetiştirilmesi icin lazım gelen vasıtaların izhar ve teminidir cocukların terbiye ve talimi bittabil mektepler vasıtasıyla temin edilecek ve mekteplerin asri tekemmulata mazhar olabilmeleri icin muallimlerin daha iyi yetiştirilmesine ve tatil zamanında acılacak derslerle tevsii malımat etmelerine, binaların islahına, alatı dersiyenin ikmaline calışılacaktır
Halkın talim ve terbiyesi icin gece dersleri ve cırak mektepleri tahsis olunacak, halk lisanı ile halkın ihtiyacına muvafık milli guzidelerin yetiştirilmesi icin istidat ve kabiliyeti tebaruz eden ve ailesinin kudreti maliyesi musaid olmayan gencler orta ve yuksek mekteplerde sureti mahsusada himaye ve muavenete mazhar olacakları gibi ihtisas peyda etmeleri icin Avrupa'daki irfan mekteplerine gonderileceklerdir Muhtelif şuabatı ilmiye ferdin bedeni ve fikri kabiliyetleri gibi ahlaki ve ictimati kabiliyetleri de inkişaf ettirilecektir Bu maksada vusul icin bir Terbiyei Bedeniyye Darulmualilmini acılacak, izcilik teşkilatına ehemmiyeti mahsusa verilecek, programlar ile mektepler teşkilatı tedricen ictimai esasata tevcih olunacaktır
Nitekim, hukumet programında bahsi gecen Terbiyei Bedeniyye Darulmualilminicok gecmeden kurulup Gazi Terbiye Enstitusuadı altında Ankara'da hizmete girmişti
Ataturk, Turk sporunun ilk oğreticilerinin yetiştirilmesi konusunda da acele gostermişti Beden Eğitimi oğretmeni yetiştirecek okul tesis edilmeden onde Capa Muallim Mektebi'nde bir kurs acılmış ve bunun başına da Avrupa'da beden eğitimi oğrenimi yapmış bulunan Selim Sırrı Bey (Tarcan) getirilmişti Bu arada bayan beden eğitimi oğretmeni yetiştirmek uzere de İsvec'ten iki bayan oğretim uyesi getirtilmiş, bunlar da Capa Muallim Mektebi'ndeki ozel kurslarda gorev alarak kız oğrencileri yetiştirmişlerdi
Ataturk bu konunun uzerinde buyuk bir titizlikle durduğundan bunu da yeterli gormedi Oğretmen adayları arasında dokuz aylık kursta başarı gosterenler ihtisasta bulunmak uzere Avrupa'ya gonderildiler Ataturk bu kurslara subayların da katılmalarını ozellikle arzulamıştı Bu nedenle kursa katılıp başarı sağlayan subaylar da askeri okullarda modern beden eğitiminin ilk tatbikatcıları olabilmeleri icin Avrupa'ya ihtisas eğitimine yollanmışlardı
8 Ocak 1925 tarihli Vatangazetesinin birinci sayfasında yayınlanan bir haber fotoğraf bu konuda değerli bir kanıttır Avrupa'ya Tahsile Gidecek Genclerimizbaşlığı altında yayınlanan bu haberin sadeleştirilmiş hali şoyledir:
Maarif Vekaleti tarafından muallimlik tahsil edilmek uzere birkac gencin Avrupa'ya gonderilmesinin kararlaştırıldığını yazmıştık Yapılan musabaka imtihanında muvaffak olan genclere dun yollukları verilmiştir Bunlar uc gune kadar Avrupa'nın muhtelif şehirlerine gideceklerdir Bu genclerden Vildan Aşir ve Suad Hayri Beyler BedenEğitimi tahsili icin Belcika'nın Gand şehrine; Ulvi Cemal ve Cezmi Rıfkı Beyler Musiki tahsili icin Paris'e, Sadi Bey Ulumu Tabiiye Tabii Bilimler tahsili icin Berlin'e, Muhiddin Sebati ve Refik Bey'ler de Resim tahsili icin Paris'e gideceklerdir
Bu genclerden Sadi Irmak ve Suad Hayri Urguplu daha sonra tarafsız Başbakan olarak devlet hizmetinde bulunan kişiler olacaklardı; Vildan Aşir Savaşır da uzun yıllar Beden Terbiyesi Genel Mudurluğu yapacaktı Ankara'da kurulan Gazi Terbiye Enstitusunun beden eğitimi bolumu icin Almanya'dan Kurt Dainas adına bir uzman oğretmen getirilmişti Kurt enstitunun Beden Eğitimi bolumunu faaliyete gecirdi Bu sırada ihtisas icin Avrupa'ya gonderilmiş bulunan asker ve sivil beden eğitimi oğretmenleri de yurda donduklerinden genc Turkiye Cumhuriyeti'nin ilk Beden Eğitimi oğretim kadrosu oluşmuş oldu
Turk sporunun temelini oluşturacak bu beden eğitimi ve spor uzmanları konusunun bu yolla halline calışırken Turk sporu da ciddi olarak ele alınmıştı Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı, Turk sporunun ilk resmi orgutu olarak faaliyete gecmiş durumdaydı Bu orgutun durumu Bakanlar Kurulu'nun 16 Ocak 1924 tarihli toplantısında ele alındı Ali Sami Bey (Yen) tarafından orgut adına verilen dilekce uzerinde goruşmelerde bulunan Ataturk başkanlığındaki Bakanlar Kurulu, 170 sayılı kararıyla Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı'nı Turk gencliğinin terakki ve tealisine hadim ve kaydı menfaatten tamamen azade olduğu ve her memlekette İdman Cemiyetleri'nin bu surette telakki edilerek her turlu himayeye mazhar bulundukları cihetlekaydı ile menafii umumiyeye hadim cemiyet (kamu yararı dernek)kabul edilmişti Bu kararla Turkiye'de devlet ilk kez spora ve sporcuya yardım eli uzatmış oluyordu
Boylece Başvekil İsmet Paşa'nın kısa bir sure once Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Reisi Ali Sami Bey'e: Hukumete guvenin, butceye spor icin tahsisat konulacaktırşeklinde verdiği sozun ilk bolumu de yerine getirilmiş oluyordu
Turk sporunun iki buyuk orgutunun Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakıile Turkiye Milli Olimpiyat Komitesinin başında bulunan iki değerli spor adamı İttifak Başkanı Ali Sami (Yen) ile Komite Genel Sekreteri ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin Turkiye Temsilcisi Selim Sırrı (Tarcan) biraraya gelip Turkiye'nin 1924 Paris Olimpiyat Oyunları'na katılmasının gerektiğine karar verdikleri zaman Turkiye Cumhuriyeti henuz ilk aylarını yaşıyordu Avrupa'nın en guclu devletlerine karşı yaptığı savaştan yeni cıkmış muzaffer Turkiye'nin spor dunyasının bu en buyuk gosterisine katılmasında yalnız sportif acıdan değil, politik bakımından da buyuk yarar olacağı muhakkaktı
Ancak ne İttifak, ne de Komite boylesine bir masrafı karşılayabilecek parasal guce asla ve asla sahip değillerdi İkisi biraraya gelseler bile bu masrafın altından kalkabilmelerine imkan yoktu Bu konuda hukumetten yardım istenmesini uygun gorduler Genc Turkiye Cumhuriyeti de parasal yonden ciddi bir sıkıntı icindeydi Boyle olmasına rağmen Ataturk'un emir ve direktifleriyle Turk sporu icin bu yardım yapıldı Yine aynı tarihi (16 Ocak 1924) taşıyan Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile, 1924 Olimpiyat Oyunları hazırlıkları icin ve şimdilikkaydıyla 17 bin lira Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Merkezi Umumisi emrine verildi Bu kararnamenin altında Bakanlar Kurulu uyeleriyle birlikte Cumhurbaşkanı olarak da Gazi Mustafa Kemal'in imzası bulunuyordu
Boylece genc Turkiye Cumhuriyeti, 1924 Paris Olimpiyat Oyunları ile en buyuk spor organizasyonunda ilk kez temsil edilmiş oldu Turk sporcuları atletizm, bisiklet, eskrim, futbol, gureş ve halter dallarında dunyanın en seckin sporcularıyla yarışmak ve dunya sporunu yakından gorup tanımak imkan ve fırsatını buldular
ATATURK'UN SPOR POLİTİKASI
Buyuk Ataturk'un olumunu takip eden gunlerde, o zamanlar yalnız Avrupa'nın değil, dunyanın en guclu gunluk spor gazetesi olan ve Fransa'da yayınlanan L'Auto, yayınladığı geniş bir makalede Ataturk'un spora verdiği buyuk onemi uzun uzun overken şu satırlara da yer verdi:
Dunyada ilk defa beden eğitimini mecburi kılan devlet adamı o oldu Yalnız kağıt uzerinde ve nutuklarda değil, bunu bilfiil yerine getirdi Stadyumlar ve ceşitli spor merkezleri tesis ettirdi Halkevlerinin spor kollarını bizzat murakabe etti ve milletin mukadderatına hakim olduğu gunden itibaren Turkiye'de spor, gittikce artan bir onem ve değer kazandı
Ataturk gercekten, dunyada beden eğitimini ulkesinde mecburi kılan ilk devlet adamıydı Hic kuşkusuz, onun Sağlam kafa sağlam vucutta bulunursozu de, oluşturduğu genc Turkiye devletinin geleceği icin duşunduğu ana esaslardan biriydi Nitekim daha Cumhuriyetin ilanından onceki gunlerde hazırlanan hukumet programlarında da bunu bulmak ve gormek mumkundur
18 Ağustos 1923 tarihli hukumet programında bu konuda şu satırların yeraldığı dikkati ceker:
Maarifin terbiyevi vazifelerinden birincisi, cocukların terbiye ve talimi, ikincisi terbiye ve talibi, ucuncusu milli guzidelerin yetiştirilmesi icin lazım gelen vasıtaların izhar ve teminidir cocukların terbiye ve talimi bittabil mektepler vasıtasıyla temin edilecek ve mekteplerin asri tekemmulata mazhar olabilmeleri icin muallimlerin daha iyi yetiştirilmesine ve tatil zamanında acılacak derslerle tevsii malımat etmelerine, binaların islahına, alatı dersiyenin ikmaline calışılacaktır
Halkın talim ve terbiyesi icin gece dersleri ve cırak mektepleri tahsis olunacak, halk lisanı ile halkın ihtiyacına muvafık milli guzidelerin yetiştirilmesi icin istidat ve kabiliyeti tebaruz eden ve ailesinin kudreti maliyesi musaid olmayan gencler orta ve yuksek mekteplerde sureti mahsusada himaye ve muavenete mazhar olacakları gibi ihtisas peyda etmeleri icin Avrupa'daki irfan mekteplerine gonderileceklerdir Muhtelif şuabatı ilmiye ferdin bedeni ve fikri kabiliyetleri gibi ahlaki ve ictimati kabiliyetleri de inkişaf ettirilecektir Bu maksada vusul icin bir Terbiyei Bedeniyye Darulmualilmini acılacak, izcilik teşkilatına ehemmiyeti mahsusa verilecek, programlar ile mektepler teşkilatı tedricen ictimai esasata tevcih olunacaktır
Nitekim, hukumet programında bahsi gecen Terbiyei Bedeniyye Darulmualilminicok gecmeden kurulup Gazi Terbiye Enstitusuadı altında Ankara'da hizmete girmişti
Ataturk, Turk sporunun ilk oğreticilerinin yetiştirilmesi konusunda da acele gostermişti Beden Eğitimi oğretmeni yetiştirecek okul tesis edilmeden onde Capa Muallim Mektebi'nde bir kurs acılmış ve bunun başına da Avrupa'da beden eğitimi oğrenimi yapmış bulunan Selim Sırrı Bey (Tarcan) getirilmişti Bu arada bayan beden eğitimi oğretmeni yetiştirmek uzere de İsvec'ten iki bayan oğretim uyesi getirtilmiş, bunlar da Capa Muallim Mektebi'ndeki ozel kurslarda gorev alarak kız oğrencileri yetiştirmişlerdi
Ataturk bu konunun uzerinde buyuk bir titizlikle durduğundan bunu da yeterli gormedi Oğretmen adayları arasında dokuz aylık kursta başarı gosterenler ihtisasta bulunmak uzere Avrupa'ya gonderildiler Ataturk bu kurslara subayların da katılmalarını ozellikle arzulamıştı Bu nedenle kursa katılıp başarı sağlayan subaylar da askeri okullarda modern beden eğitiminin ilk tatbikatcıları olabilmeleri icin Avrupa'ya ihtisas eğitimine yollanmışlardı
8 Ocak 1925 tarihli Vatangazetesinin birinci sayfasında yayınlanan bir haber fotoğraf bu konuda değerli bir kanıttır Avrupa'ya Tahsile Gidecek Genclerimizbaşlığı altında yayınlanan bu haberin sadeleştirilmiş hali şoyledir:
Maarif Vekaleti tarafından muallimlik tahsil edilmek uzere birkac gencin Avrupa'ya gonderilmesinin kararlaştırıldığını yazmıştık Yapılan musabaka imtihanında muvaffak olan genclere dun yollukları verilmiştir Bunlar uc gune kadar Avrupa'nın muhtelif şehirlerine gideceklerdir Bu genclerden Vildan Aşir ve Suad Hayri Beyler BedenEğitimi tahsili icin Belcika'nın Gand şehrine; Ulvi Cemal ve Cezmi Rıfkı Beyler Musiki tahsili icin Paris'e, Sadi Bey Ulumu Tabiiye Tabii Bilimler tahsili icin Berlin'e, Muhiddin Sebati ve Refik Bey'ler de Resim tahsili icin Paris'e gideceklerdir
Bu genclerden Sadi Irmak ve Suad Hayri Urguplu daha sonra tarafsız Başbakan olarak devlet hizmetinde bulunan kişiler olacaklardı; Vildan Aşir Savaşır da uzun yıllar Beden Terbiyesi Genel Mudurluğu yapacaktı Ankara'da kurulan Gazi Terbiye Enstitusunun beden eğitimi bolumu icin Almanya'dan Kurt Dainas adına bir uzman oğretmen getirilmişti Kurt enstitunun Beden Eğitimi bolumunu faaliyete gecirdi Bu sırada ihtisas icin Avrupa'ya gonderilmiş bulunan asker ve sivil beden eğitimi oğretmenleri de yurda donduklerinden genc Turkiye Cumhuriyeti'nin ilk Beden Eğitimi oğretim kadrosu oluşmuş oldu
Turk sporunun temelini oluşturacak bu beden eğitimi ve spor uzmanları konusunun bu yolla halline calışırken Turk sporu da ciddi olarak ele alınmıştı Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı, Turk sporunun ilk resmi orgutu olarak faaliyete gecmiş durumdaydı Bu orgutun durumu Bakanlar Kurulu'nun 16 Ocak 1924 tarihli toplantısında ele alındı Ali Sami Bey (Yen) tarafından orgut adına verilen dilekce uzerinde goruşmelerde bulunan Ataturk başkanlığındaki Bakanlar Kurulu, 170 sayılı kararıyla Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı'nı Turk gencliğinin terakki ve tealisine hadim ve kaydı menfaatten tamamen azade olduğu ve her memlekette İdman Cemiyetleri'nin bu surette telakki edilerek her turlu himayeye mazhar bulundukları cihetlekaydı ile menafii umumiyeye hadim cemiyet (kamu yararı dernek)kabul edilmişti Bu kararla Turkiye'de devlet ilk kez spora ve sporcuya yardım eli uzatmış oluyordu
Boylece Başvekil İsmet Paşa'nın kısa bir sure once Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Reisi Ali Sami Bey'e: Hukumete guvenin, butceye spor icin tahsisat konulacaktırşeklinde verdiği sozun ilk bolumu de yerine getirilmiş oluyordu
Turk sporunun iki buyuk orgutunun Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakıile Turkiye Milli Olimpiyat Komitesinin başında bulunan iki değerli spor adamı İttifak Başkanı Ali Sami (Yen) ile Komite Genel Sekreteri ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin Turkiye Temsilcisi Selim Sırrı (Tarcan) biraraya gelip Turkiye'nin 1924 Paris Olimpiyat Oyunları'na katılmasının gerektiğine karar verdikleri zaman Turkiye Cumhuriyeti henuz ilk aylarını yaşıyordu Avrupa'nın en guclu devletlerine karşı yaptığı savaştan yeni cıkmış muzaffer Turkiye'nin spor dunyasının bu en buyuk gosterisine katılmasında yalnız sportif acıdan değil, politik bakımından da buyuk yarar olacağı muhakkaktı
Ancak ne İttifak, ne de Komite boylesine bir masrafı karşılayabilecek parasal guce asla ve asla sahip değillerdi İkisi biraraya gelseler bile bu masrafın altından kalkabilmelerine imkan yoktu Bu konuda hukumetten yardım istenmesini uygun gorduler Genc Turkiye Cumhuriyeti de parasal yonden ciddi bir sıkıntı icindeydi Boyle olmasına rağmen Ataturk'un emir ve direktifleriyle Turk sporu icin bu yardım yapıldı Yine aynı tarihi (16 Ocak 1924) taşıyan Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile, 1924 Olimpiyat Oyunları hazırlıkları icin ve şimdilikkaydıyla 17 bin lira Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Merkezi Umumisi emrine verildi Bu kararnamenin altında Bakanlar Kurulu uyeleriyle birlikte Cumhurbaşkanı olarak da Gazi Mustafa Kemal'in imzası bulunuyordu
Boylece genc Turkiye Cumhuriyeti, 1924 Paris Olimpiyat Oyunları ile en buyuk spor organizasyonunda ilk kez temsil edilmiş oldu Turk sporcuları atletizm, bisiklet, eskrim, futbol, gureş ve halter dallarında dunyanın en seckin sporcularıyla yarışmak ve dunya sporunu yakından gorup tanımak imkan ve fırsatını buldular
