Ataturk'un Doneminde Yapılan İnkılaplar

Ataturk Doneminde Yapılan Yenilikler


Ataturk'un Zamanında Yapılan İnkılaplar Nelerdir


Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)

Saltanatın kaldırılma nedenleri: Lozan goruşmelerine cağrılarak ikilik yaratmayı onleme Kurtuluş Savaşında padişahın olumsuz tutumu ve M Kemalin yeni kurulan devlette saltanat yerine Cumhuriyeti istemesidir

Lozana İstanbul hukumeti de cağrılınca M Kemal Lozan Antlaşması oncesi saltanatla halifeliği ayırarak saltanatı kaldırdı Son padişah Vahdettin ulkeyi terk edince halife olarak Osmanlı soyundan gelen Abdulmecit Efendi halife oldu


Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)

Saltanatın kaldırılmasının ve Lozan Barış Antlaşması'nın ardından TBMM'de en cok tartışılan konulardan biri, yeni devletin niteliği sorunuyduAtaturk 28 Ekim gecesi arkadaşlarını toplayarak sorunun gercek cozumuyle ilgili duşuncesini acıkladı ve İsmet İnonu'yle o gece, devletin niteliğinin cumhuriyet olduğunu saptayan bir yasa tasarısı hazırladı Ertesi gun TBMM, yapılan işin coktan doğmuş olan cocuğun adını koymakolduğunun milletvekillerine acıklanmasından sonra, saat 2030'da Anayasa değişikliğini kabul ederek cumhuriyeti ilan etti veoybirliğiyle alınan bu karardan sonra cumhurbaşkanı secimine gecerek, gene oybirliğiyle Gazi Mustafa Kemal Paşa'yı Turkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı olarak secti


Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)

1 Kasım 1922'de saltanat ve halifelik birbirinden ayrılarak saltanat kaldırıldı ve halifeliğin yetkileri dini konularla sınırlandırıldı Vahdettin'in ulkeyi terk etmesinden sonra zamanla hukumetin talimatlarının dışına cıktığı goruldu Kendisini devlet başkanı gibi gormeye başladı Bu durum ise yeni rejim icin bir huzursuzluk kaynağı oluyordu Buna karşı derhal tedbir alınması gerekiyordu Ayrıca Turkiye'de gercekleştirilmesi duşunulen inkılapların yapılabilmesi icin halifeliğin kaldırılması zorunlu idi


Medeni Kanun'un Kabulu (17 Şubat 1926)

Tanzimat Donemi'nde hazırlanan Mecelle, bazı yenilikler getirmekle birlikte, kişilerin hak ve borcları, aile kurumu, işleyişi ve sona ermesi, mulkiyet ilişkileri, miras sorunları, kiralama, satın alma, odunc verme, vb ilişkiler acısından, gercek bir Medeni Kanun sayılamazdı Bu nedenle İsvicre Medeni Kanunu ormek alınarak hazırlanan Medeni Kanun, 17 Şubat 1926'da TBMM'de kabul edilerek, yururluğe kondu Bunu, obur temel yasalar ile, ceza hukuku alanındaki boşlukları gideren Ceza Kanunu'nun kabul edilip (1 Mart 1926) yururluğe konması izledi


Tarikatların, Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması (30 Kasım 1925)

Başlangıcta yalnızca din konularıyla ilgilenen, farklı duşunce sistemleri geliştirerek taraftarlarını coğaltmaya calışan tarikatlar, zaman icinde siyasal olaylarda etkili rol oynamaya, cıkarları tehlikeye duştukce halkı ayaklandırmaya koyulmuşlardı Ortaya cıkan diğer sorunlar nedeniyle 30 Kasım 1925'te cıkarılan yasayla tekkeler ve zaviyeler kapatıldı


Cok Partili Hayata Geciş

Cok partili hayata gecilmesi ve siyasi partilerin kurulması demokrasinin gereğidir Ulkemizde cok partili hayata gecişin onculuğunu Mustafa Kemal yaptı ve ilk siyasi partiyi de kendisi kurdu (Cumhuriyet Halk Fırkası)


Şapka ve Kıyafet Devrimi (25 Kasım 1925)

Ulke halkını her alanda cağdaş ve uygar duzeye cıkarabilmek icin değişiklikler tasarlarken, dış gorunuşuyle de bunu vurgulaması gerektiğine inanan Mustafa Kemal'in, 25 Ağustos 1925'te Kastamonu'ya yaptığı bir gezide başına şapka giyip, Buna şapka derlerdiye halkı şapka giymeye ozendirmesinden sonra, 25 Kasım 1925'te Şapka Giyilmesi Hakkındaki Kanun cıkarılıp, dinsel giysilerle sokakta gezilmesi yasaklandı


Takvim, Saat ve Olculerde Değişiklik (1925 ve 1931)

Turklerin kullandığı Hicri takvim ve olculer uluslar arası ilişkilerde sorun yaratıyordu Bu nedenlerle:

Miladi Takvim kabul edildi (26 Aralık 1925)

Uluslararası saat sistemi kabul edildi

1931'de cıkarılan bir kanunla arşın yerine metre okka yerine kilogram ve litre kabul edildi


Soyadı Yasasının Kabulu (21 Haziran 1934)

Soyadı bulunmamasının gunluk yaşamda yarattığı gucluk ve karışıklıkların onunene gecmek amacıyla 21 Haziran 1934'te cıkarılan yasayla, her Turk kendine uygun bir soyadı almakla yukumlu kılındı 24 Kasım 1934'te cıkarılan bir yasayla da TBMM Mustafa Kemal'e Ataturk soyadını verdi


Harf Devrimi (1 Kasım 1928)

Oğrenilmesi son derece guc olan Arap abecesinin okuryazar sayısının artmasını engellediğini, ayrıca Turkce sesleri dile getirmede gucsuz kaldığını anlayan Ataturk'un, 1926'dan başlayarak yaptırdığı araştırmalar sonucunda, Turkce'nin yapısına en uygun abece olduğuna karar verilen Latin abecesi alınıp, yeniden duzenlenerek, 1 Kasım 1928'de cıkarılan Turk Harfleri Hakkında Kanun'la yururluğe kondu


Dil Devrimi (12 Temmuz 1932)

Osmanlılar doneminde aydınların buyuk olcude Farsca ve Arapca sozcuk ve dilbilgisi kuralı iceren Osmanlıca'yı kullanmalarından oturu, aydınlar ile halkın dil bakımından birbirlerinden kopmuş olmaları, cumhuriyet oncesindeki donemde de bazı aydınları rahatsız etmiş, Selanik'te cıkarılan (1911) Genc Kalemler dergisinde Yeni Dilhareketi başlatılmış, ama dilde yabancı sozluklerden yeterli bir arınma sağlanamamıştı Turkce'nin ozleştirilerek yeni Turk abecesiyle dunyanın en zengin dillerinden biri haline getirilmesini amac alan Ataturk, 12 Temmuz 1932'de, sonradan Turk Dil Kurumu adını alan Turk Dili Tetkik Cemiyeti'ni kurdurarak, Turkce'nin gercek bir bilim, edebiyat ve sanat diline donuşmesi calışmalarını hızlandırdı