Ataturk'un Duşunce Sisteminin Oluşmasında Etkili Olan Olaylar

Ataturkcu Duşunce Sistemi ’nin oluşumunda Osmanlı Devleti ’nin son donemindeki olaylar, Ataturk ’un yetiştiği ortam, bazı duşunurlerin fikirleri ve dunyadaki demokratikleşme hareketleri gibi faktorler rol oynamıştırTurklerin tarih boyunca kurdukları en buyuk devletlerden biri olan Osmanlı Devleti ’nin cokuşu yapılan ıslahatlara rağmen durdurulamamıştı Fransız İhtilali ile yayılmaya başlayan milliyetcilik fikri bu parcalanmayı hızlandırdı Turkleri, Avrupa ’dan ve Anadolu ’dan cıkarmak isteyen İngiltere, Fransa, Avusturya ve Rusya milliyetcilik fikrini Osmanlı Devleti ’ni yıkmak icin kullandılar Once, Balkanlar ’da Yunanlılar ve Sırplar ayaklanıp Osmanlı Devleti ’nden ayrıldılar Rusların kışkırtmalarıyla Ermeniler de Doğu Anadolu ’da ayaklanmaya başladılar Diğer taraftan, İngilizler Doğu Akdeniz ’de soz sahibi olabilmek icin 1882'de Mısır ’ı işgal ettiler

Devletin ekonomik durumu da perişan bir vaziyetteydi Kapitulasyonların etkisiyle ulke, Avrupa devletlerinin acık pazarı haline gelmiş, yerli sanayi kurulamamıştı Sık sık yapılan ve yenilgiyle sonuclanan savaşlar, ekonomiyi cokerten bir başka sebepti Dışarıdan alınan borclar odenemediği icin alacaklı devletler, Osmanlı Devleti ’nin gelirlerine el koymuşlardıDevletin hızla parcalanmaya doğru gittiğini goren aydınlar, padişahın yetkilerinin sınırlandırıldığı bir yonetim şekli kurulursa kurtulmanın mumkun olabileceğini ileri surmeye başladılar Aydınların zorlamasıyla 1876 yılında Birinci Meşrutiyet ilan edildi Birinci Meşrutiyet Donemi uzun surmedi 1878′de meşrutiyet yonetimine son verildi 1908′de İkinci Meşrutiyet ilan edildi

Mustafa Kemal Ataturk, işte bu olayların yaşandığı bir ortamda doğup buyudu Askeri okulda okuduğu sırada, pek cok kitap okuyup, dunyada meydana gelen siyasi, ekonomik, sosyal, kulturel ve bilimsel gelişmeleri izledi Ayrıca zamanın en onemli dili olan Fransızca ’yı oğrendi Osmanlı Devleti ’nin karşı karşıya bulunduğu siyasi, ekonomik, sosyal, kulturel ve askeri sorunlarla yakından ilgilendiBirinci Dunya Savaşı sonunda Osmanlı Devleti yıkılırken, Turk milletinin kurtuluşu icin mantıklı bir yol bulunması gerekiyordu Bu yol, Turk milletinin hur ve bağımsız bir şekilde yaşayabilmesi icin, yeni bir devletin kurulması idi Cunku milletlerin bağımsız yaşamaları devlet kurmakla mumkundu Başta, Ziya Gokalp olmak uzere, bazı aydınlar tarafından savunulan Turkculuk fikri, Mustafa Kemal ’i buyuk olcude etkiledi

Mondros Ateşkes Anlaşması ’ndan sonra, başlatılan olum kalım savaşı Turkculuk fikrinin urunudur “Ya istiklal ya olum parolasıyla başlatılan Milli Mucadele, milli egemenliğe dayalı bir devlet kurmayı amaclıyordu Tarih boyunca buyuk devletler kuran Turk milletinin bağımsızlığına kavuşturulması onun en buyuk ulkusu idi Ataturk, gucunu tarih boyunca bağımsız yaşamayı ilke edinmiş olan Turk milletinden aldıMilletimizi benliğine ve egemenliğine kavuşturarak demokratik bir duzen icinde cağdaşlaşmasını sağlayan Ataturkcu Duşunce Sistemi; ceşitli olayların akıl yoluyla değerlendirilmesi ve tarih bilinciyle yorumlanmasıyla oluşmuştur

Kaynak:Yrd Doc Dr Muhammed ŞAHİN