Atatürk'ün Kurduğu Bazı Kurum ve Kuruluşlar

Anadolu Ajansı
Türkiye Cumhuriyetinin benzeri resmi haber ajansı olan Anadolu Ajansı, 6 Nisan 1920'de, Milli Uğraş davasını yurda ve dünyaya duyurup yaymak amacıyla, Atatürk kadar Ankara'da kuruldu Başlangıçta bir tek teksir makinesiyle çalışan Anadolu Ajansı, Kurtuluş Savaşı yıllarında büyük yararlılıklar gösterdi Anadolu Ajansı, 1 Mart 1925'te Devletin %40 hissedarı olduğu bir şirketsel haline getirildi


Ankara Hukuk Fakültesi
Ankara Hukuk Fakültesi 5 Aralık 1925 tarihinde Ankara Adliye Hukuk Mektebi adıyla kuruldu Ankara'da bir hukuk mektebinin açılması için ilk girişim 1921 yılında yapıldı Bu tarihte Kastamonu milletvekili Abdulkadir Kemal Bey Meclise 3 maddelik bir teklif vererek Ankara'da bir hukuk mektebi açılmasını önerdi Gazi Mustafa Kemalde 1922 yılında meclisi açış konuşmasında Ankara'da bir hukuk mektebinin açılması gereğini belitti 1925'te Hukuk Mektebi açıldı ve 301 öğrenci tescil yaptırdı Okula yerinde bir bina bulunamadığı için başlangıç Büyük Insanlar Meclisinin toplantı salonunda yapıldı Fakültenin başlangıç konuşmasını Gazi Mustafa Kemal yaptı ve birincil dersi Ahmet Bey (Ağaoğlu) verdi Hukuk mektebi 1927 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile Ankara Hukuk Fakültesi ismini aldı


Ankara Orman Çiftliği
Atatürk, Ankaranın 7 km batısındaki çorak topraklarda örnek bir çiftlik kurmayı düşünmüş, Türk çiftçisine, toprak ve tabiat şartları uygun olmasa zeka, bilgiyle ve kararlılıkla çalışıldığı takdirde başarı sağlanabileceğini uygulamak istemişti Bunun üstüne 29 Ocak 1925te Gazi Çiftliğini kurmak nedeniyle bir arz arazi satın aldı
5 Mayıs 1925te kurduğu Orman Çiftliğinde, çiftliğin her türlü faaliyetiyle uğraşan, tüm masraflarını kendisi karşılayan Atatürk burada Atatürk Köşkünü yaptırmıştır
Atatürk 11 Mayıs 1937de çiftliklerini, içerisindeki köşklerle birlikte milletine hediye etmiştir


Çocuk Esirgeme Kurumu
Çocuk Esirgeme Kurumu, eski adıyla Himayei Eftal Cemiyeti Atatürk'ün öncülüğünde kuruldu Önceleri Kurtuluş Savaşına katılanların çocuklarını esirgeme ve eğitmeyi kasıt edindi Sonraları fakir çocuklara gıda, giyecek ve okul malzemesi yardımı yerine getirmek, öksüz çocukların yönetimini üstüne olmak, doğumevleri ve çocuk yuvaları, çocuklar için hastane, prevantoryum, sanatoryum, dinlenme kampları koymak, doğum ve çocuk sağlığı konularında annelere tavsiye devretmek gibi görevler yüklendi

Demiryolları ve Limanlar Genel Müdürlüğü
Demiryollarının yapımı ve işletmesi için kurulan ve Nafıa Vekaleti'ne alt olarak çalışan müdürlükler 1927'de birleştirilerek Devlet Demiryolları ve Limanları Idarei Umumiyesi olarak kuruldu Bu kuruluşun adı, 1929'da Devlet Demiryolları ve Limanları Umum Müdürlüğü, 1931'de ise Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü olarak değiştirildi Bugünkü adını aldığı 1953'e dek katma bütçeli devlet kuruluşu iken, o yıl İktisadi Devlet Teşekkülüne dönüştürüldü 1984'te ise Kamu İktisadi Kuruluşu konumuna getirildi


Elektrik İşleri Etüt İdaresi
Türkiye'yi elektriğe kavuşturma planını ve bu plan içinde bulunan kuruluşların ön projelerini aranje etmek üzere düzenlenen kanunla, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına ast Kamu İktisadi Teşebbüsü özelliğinde bir kurum olarak 24 Haziran 1935'te kuruldu


Etibank
Türkiye'de maden, enerji ve bankacılık alanlarında etkinlik belirten İktisadi Devlet Teşekkülü olarak 2 Haziran 1935 tarih ve 2805 sayılı kanunla kuruldu 1963'te Etibank'ın Kuzeybatı ve Batı Anadolu elektrik sistemlerine BalıkesirBursa enerji nakil hattı bağlandı Etibank'ın kuruluş kanununun 10 maddesi bankacılık faaliyetlerini yalnız kendi bünyesindeki müesseseler için öngörüyordu 1955'te 6590 sayılı kanun bu maddeyi kaldırdı Önce ofis, daha sonra şube niteliğindeki bir nüve, sonra, bir bankacılık dairesi kuruldu1956'da ilk şubeler Pangaltı (İstanbul) ve İskenderun'da açıldı


Halkevleri
Halkın eğitimine ve kültürel gelişmesine yardımcı olmak üzere 19 Şubat 1932de kuruldu Ankara'da yapılan başlangıç töreninde Atatürk teşebbüsün amacını şöyle açıkladı:Gençlik, büyüyen ve yetiştiren bir çalışmanın içinde yaşatılmalıdır Halk, şuurlu, birbirini anlayan, birbirini seven, ideale yan bir millet kitlesi halinde teşkilatlandırılmalıdır En kuvvetli ders vasıtalarına yetişkin muallim olduklarına malik edinmek kafi değildir Halkı geliştirmek, halkı bir kitle haline getirmek için hem bir milli halk müziği mesaisinin tanzimini ihmalkârlık etmemeliyiz

Halkevlerinin açılması hakkındaki karar CHP genel yönetim kurulunca alındı Açılacak müesseselerin yönetim ve teftiş görevleri partinin il idare kurullarına verildi 1951 yılında kuruluşa tüzel kişilik kazandırmak ve bunun o tarihte muhalefete geçmiş olan CHP ile ilişkisini kesmek nedeniyle Türkiye Büyük Insanlar Meclisine sunulan bir tasarı, tartışmalar esnasında mahiyet değiştirdi ve halkevlerinin kapatılmasını, her türlü menkul ve gayrimenkul varlıkların hazineye intikal ettirilmesini öngören 5830 sayılı kanun kabul edilerek gereği yerine getirildi


Maden Tetkik Arama Enstitüsü (MTA)
Yeraltı zenginliklerimizi arayıp dışında tutmak, bunlardan işletilmekte olanları daha bereketli duruma getirmek, bu alanda tahlil ve araştırmak, faaliyet konusuyla ilgili elemanları yetiştirmek üzere 1935 yılında kuruldu Bugün Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanlığına emrindeki, tüzel kişiliğe sahip, özel hukuk hükümlerine bağlı Millet İktisadi Teşebbüsü olarak, çalışmalarına devam etmektedir *