Ateroskleroz Damar Sertliği Nedenleri

Ateroskleroz Damar Sertliği Nedenleri Ateroskleroz atardamarların içinde darlık oluşturacak şekilde içinde yağ bulunduran tabakalar (plaklar) oluşumu ile karakterize ve damarlarda sertliğe neden olan bir durumdur Aterosklerotik damarlar kalınlaşır, sertleşir ve sonunda da tıkanır Ateroskleroz tüm dünyada en yaygın damar tıkanıklığı nedenidir Nedenleri: Ateroskleroz atardamarların en yaygın hastalığıdır Yağ, kolesterol damar durvarı içinde plaklar adı bahşedilen kümelenmeler biçiminde birikir Bu birikintiler damarlarda yaygın olarak olur ve sonunda damarın normal işlevini bozar Aterosklerotik damar daha sert olur ve kan akımına engel olur Zamanla plak kalınlaşır ve kabalaşır 56072 56072 aterosklerozdamarsertliginedenleri5c4f74fbf0616aterosklerozdamarsertliginedenleri5c4f74fbf0616 404 626 Ateroskleroz Damar Sertliği Nedenleri 4jpg56072 Ateroskleroz Damar Sertliği Nedenleri 4jpg56072 Ara Sıra plağın üzerini örten damar tabakası yırtılıp, plak içinde yağ hücrelerini bulunduran materyal dolaşıma karışıp daha ilerdeki küçük damarlarda tıkanıklıklara yol açabilir Damar hastalığı nasıl gelişir? Atardamarlar kan akımının rahatlıkla akmasını sağlayacak içi manâsız boru şeklinde düz ve esnek dokulardır Damar hastalığı atar damarlar içinde yağ birikintilerinden oluşan çizgiler biçiminde başlar Bu yağ birikintileri damara hasar vermeye başlar Bu koşul nedeni ile bir savunma mekanizması biçiminde damarın kendi hücrelerinin çoğalması ve belirli alanlarda birikmesine yol açacak şekilde damar değişik kimyasal maddeleri damardan salınır sırası gelmişken kan dolaşımındaki hücreler damar iç yüzüne yapışmaya başlar ve bu hücrelerinde etkisi ile yağ birikintileri, hücreli yığılmalarından oluşan damar iç yüzüne içten kabaran aterosklerotik plak oluşur Zaman içinde plaklar dahada büyüyüp, yaygınlaşır ve damar elastik ve yumuşak özelliğini yitirip giderek sert bir boru halini alır Plağın dışı sert, içi ise daha yumuşaktır Ara Sıra sertleşmiş olan plak dış yüzeyi çatlayınca, kanın pıhtılaşmasında tahsis bölge kan pulcukları (trombositler yada platelets) plağa yapışmaya başlar ve damarın içi daha da daralır Bu darlık açıklanmış bir dereceye ulaştığında akıcı kan akımını engellemesi sonucu, damarın beslediği organlarda yada dokularda kansızlık nedeni ile şikayetler başlar Darlık fazla daha ilerlediğinde ise iç yüzeyde pıhtı oluşup, kan akımı en ince ayrıntısına kadar durur Bu koşul ani olarak gelişmiş ise dokuların ani ölümüne yani gangrene yol açar ve acele olarak tedavi gerekir Eğer bu koşul belirtilen bir zaman içinde oluşmuş ise gelişen tabi dallar, tıkanıklığın ilerisine canlılığı bir süre daha devam ettirecek ölçüde kan akımını sağlarlar Bu şart karotiste olduğu gibi felç, inme yada kalpte olduğu gibi yürek enfarktüsüne niçin olabilir Darlık daha da ilerlediğinde ise damardaki kan akımı önemli ölçüde engellenir ve bu darlığın ilerisindeki dokular anemik kalırlar Bu durumda bacak damarlarında, kol damarlarında yada iç organ damarlarında kan akımında azalma sonucu dolaşım bozukluğu belirtileri ortaya çıkabilir Ateroskleroz damarların tamamını etkilemekle beraber, bir takım bölgelerde darlık ve tıkanıklık daha pozitif olur Damarların çatallandığı yerler, bacakta uyluktaki femoral atardamar, karında bacaklara giden iliak atardamarlarda ve şeker hastalarında dizaltında ayaklara dışarı giden damarlar tıkanır Bu bölgeler tıkanmaya doğru bu arada, bir yana da bu damarların çevresinden aşağıdaki damarlara içten yeni ince damarlarda gelişmeye başlar Bu sayede damarların bir takım bölgelerinin tıkandığı fakat bu tıkanıklığın ilerisindeki damarların açık olduğu görülür Bir bacağa yada dokuya giden tüm damarların hepsinin tıkanması ancak ani atardamar tıkanıklığında damarların içinin pıhtı ile dolması durumunda görülür Damardaki tıkanıklık derecesi ve gelişmekte olan alt yolların miktarına bağlı olarak dokuya yada bacaklara dışarı giden kan akımının miktarı değişir Kan akımı kayıtlı bir darlık derecesinden itibaren azalır İstirahatte dokuların kan ihtiyacı eksik olduğu için ilk olarak istirahatte iken bir şikatet olmaz Yalnızca kan ihtiyacın arttığı yürümek, koşmak, bayır yada meren çıkmak gibi durumlarda sunulan kan miktarı yeterli olmadığında belirtiler oluşur Daha ileride kan akımı daha da azalır ve istirahatte bile ihtiyacı karşılamaya yetmeyince şikayetler ağırlaşır Dokunun kan ihtiyacı bir yara durumunda fazla artar ve mesela şeker hastalarında olduğu gibi tıkanma varlığında yaralar iyileşemez ve bacağı kaybedecek noktalara durum ilerleyebilir sonuç olarak ateroskleroz tüm vücuttaki doku ve organları etkileyebilen bir hastalıktır Ateroskleroz kalıtımsal bir altyapılar üzerine şeker hastalığı, sigara, yüksek tansiyon ve yüksek kan kolesterol ve yağ düzeyi gibi durumların eklenmesi ile gelişmektedir Aile yakınlarında şahdamarı yada beyin damarı, kalp, bacak damar hastalıkları olan kişiler bu açıdan tehlike altındadırlar Belirtileri: Damarın kayda değer bir bölümü tıkanıncaya dek ateroskleroz bir semptom vermez Belirtiler aterosklerozun tuttuğu damara tarafından değişir Öeneğin kalbi besleyen koroner damarlar tıkanmaya başladığında göğüs ağrısı, şah damarlar tıkanırken geçici veya daimi felç, böbrek damarları tıkanırken yüksek kan basıncı ve etap damarları tıkanırken ise yürüme ağrısı yada gangerenler gelişebilir Tanı: Ateroskleroz belirtiler oluşuncaya değin çoğu kez tanınmaz Tanı için kullanılan testler aterosklerozun organ tutulumlarını belirlemeye yöneliktir Bunlar Doppler ile bacak bileği kol basınç indeksi, damarların Doppler ultrasonografi incelemesi, Bilgisayarlı tomografik anjiografi, manyetik rezonans anjiografi, anjiografi ve kalp için stres testleridir Çare: Aterosklerozun tedavisinden gaye, hastalığın ilerlemesinin engellenmesi ve geriletilmesidir Bu amaçla ateroskleroz gelişiminde rol alan risk faktörlerinin engellenmesi yada tedavisi yapılmalıdır Mesela kan basıncının düşürülmesi, gıdalarla alınan yağ ve kolesterolün azlatılması, kilo kaybı, sigarasız bir yaşam, diyabet var ise kan şekerinin teftiş altına alınması sağlanmalı ve ayrıca daha faal ve hareketli bir hayat teşvik edilmelidir Kullanılan ilaçlar yağ ve kolestero düşürücü olan kolestiramin, kolestipol, gemfibrozil, statin türevi ilaçlardır Ayrıca kanı sulandıran ilaçlar aspirin, clopidogrel ve ticlopidin dir Bu çare tüm ateroskleroz olan hastalara uygulanmalıdır Eğer hastada belirtiler var ise aterosklerozun tıkadığı o damarı açıcı çare uygulamaları anjioplasti, stent, endarterektomi yada bypass gerekli olabilir Beklenti ve sonuç: Aterosklerotik bir hastanın akıbeti bir fazla faktöre bağlıdır Hastanın yaşı, tutulan organların durumu, hastanın eşlik eden başka hastalıkları ve ateroskleroz gelişiminde rol bölge risk faktörlerinin yoklama altına alınıp alınamadığı gibi durumların tümü sonuca etkir Ne yazıkki, bu hastaların kayda değer bir bölümü ileriki yıllarda aterosklerozun yürek yada beyin damarlarını ilgilendiren hastalıkları nedeni ile ölürler Bütün dünyada yürek hastalıkları 1, beyin damarı hastalıkları ise kanserden daha sonra 3 en yaygın vefat nedenidir Aterosklerozun neden olduğu esas olaylar: Koroner yürek hastalığı, Yürek krizi, Beyin damar hastalıkları sonucu inme, felç Böbrek ve barsaklar gibi öteki organların damar hastalıkları, Kol ve bacakların damar hastalıkları Yapılan bypassların tıkanması