Ateş karıncalarının özellikleri

Alev karıncalarının özellikleri

Yuvaları su aşağıda kalan ateş karıncalarının gösterdiği harikulâde davranışlar araştırmacıların dikkatini son zamanlarda daha fazla çekiyor Çünkü biyomimetik ve biyomühendislik sahasındaki çalışmalar, mükemmel işler sergileyen karıncalardan birçok mühendislik probleminin çözümünde faydalanılabileceğini göstermiştir

Birçok karınca türü gibi alev karıncaları da yuvalarını yer altına inşa eder Bu yuvalar, koridor ve odalardan müteşekkil kompleks bir ağ oluşturur Brezilya'daki yağmur ormanlarında, ateş karıncalarının, koloninin bekasını tehlikeye atacak bir hâdise meydana geldiğinde, çok iyi bir organizasyon göstererek hareket ettikleri ve su baskınlarına karşı harikulâde bir şekilde örgütlendikleri müşahede edilmiştir Ateş karıncaları, sel baskınında yuvayı bir bir terk etmek yerine, üçgenin taban olmayan kenarı bileklerini birbirlerine uygun olarak bağlayarak meren, zincir, duvar ve sal şeklinde yapılar oluştururlar (Resim1) Bunlar arasında sal, en uzun vakit dayanan yapıdır Karıncalar yaşayabilecekleri yeni yerler keşfedinceye kadar bu sal yapısı sayesinde haftalarca, hatta aylarca su üzerinde yüzebilir Eğer su yüzey gerilimini azaltan bir madde ihtiva etmiyorsa, bir ateş karıncası burada yüzebilir Karıncanın vücudu sudan daha yoğun olsa da, karınca, su üzerinde yürüyebilen bazı böceklerin ve icat edilen bazı biyomimetik robotların yaptığı gibi, yüzey gerilim kuvvetinin yardımıyla yüzebilir Fakat, yüzey gerilimi cılız olduğunda, bunun üstesinden gelebilmek için, ateş karıncaları su üzerinde yüzebilen bir sal yapı eder




Salın daha alçak tabakasındaki karıncalar, koloninin geri kalan kısmının rahatça yürüyebileceği su geçirmeyen bir taban teşkil eder Sımsıkı ördükleri doku sayesinde, su salın üstteki kısmına çıkamaz ve taban üzerindeki karıncalar kuru kalır Bu Nedenle sal yüzer

Karıncalar, su baskını suları çekilinceye ya da üstüne çıkabilecekleri bir toprak parçası buluncaya kadar, haftalarca sal pozisyonunu muhafaza edebilir Ateş karıncalarının dış iskelet sistemi hidrofobik (suyu sevmeyen) hususiyette yaratılmıştır Su molekülleri karıncanın vücuduna 90 dereceden azıcık büyük bir açıyla bağlantı eder Dolayısıyla karıncalar bir araya gelerek sal şekli oluşturduklarında hidrofobik hususiyetleri daha da artar ve salın yüzmesi muhtemel hâle kazanç

Karıncaların su yüzeyinde kalabilmelerini karşılayan diğer bir husus, vücutlarının dağıtılmış kısımlarına yapış yapış şekilde meydana gelen hava kabarcıklarıdır (Fotoğraf2) O Kadar ancak, eğer sal, üstünden bastırılarak suyun içine dürüst itilse bile, bu hava kabarcıkları doğru suyu açık havada tutarlar ve sal yüzmeye devam eder (Fotoğraf3) Suyun altındaki bir karınca, vücuduna yapışık veya antenleri civarında biriken ince bir hava kabarcığı sayesinde su yüzeyine dürüst yüzebilir Karıncanın etrafında gözüken ışıltılı katman, havasu ara yüzeyidir Eğer bu ara yüzey bozulacak veya kırılacak olursa, yüzey gerilim kuvveti ortadan kalkar ve karıncanın hayatı tehlikeye girer


Diğer bir garip husus, karıncaların sal oluştururken gösterdikleri kenetlenme mekanizmasıdır Sal yaratıcı bir alev karıncası kolonisinin akıcı azotla dondurulmasından daha sonra yapılan taramalı elektron mikroskobu analizinde, karıncaların ayaklarındaki pençeleri kullanarak ve dişleriyle diğer bir karıncanın ayağına sıkıca kenetlenebildiği görülmüştür

Ateş karıncalarının diğer bir harikulâde tavır motifi, yüksek bir yerden inmeleri gerektiğinde ortaya çıkar (Fotoğraf4) Bunu yaparken, iki karınca bacak uçlarından birbirlerine bağlanır Ama daha da enteresanı, bir çaydanlığın içindeki ateş karıncaları fincana dökülürken, viskoz (ağdalı) bir akışkan davranışı gösterir

Ateş karıncaları, gerektiğinde katı hususiyeti gösteren bir madde (sal), gerektiğinde de değişken özelliği bildiren bir madde (ağdalı bir değişken) gibi davranarak, koloninin karşılaştığı âcil durumlarda problemin çözümü namına çok iyi bir kolektif tavır sergileyebilmektedir

Aslında günümüze bir izdüşüm yapılacak olursa, afet asrında (âhirzaman) yaşamış bizlerin de, alev karıncalarının, koloninin bekası adına gösterdikleri davranışlardan alacağımız dersler vardır Halk birbirleriyle düzenli ve kolektif hareket ettiklerinde, çözülmesi zor problemleri daha basit çözebilir ve gerçekleştirilmesi baskı çoğu işi daha kolay yapabilir



Cenabı Hak, Kelâm'ında mealen: Hepiniz toptan, Allah'ın ipine (dinine) sımsıkı sarılın, bölünüp ayrılmayın Allah'ın sizin üzerinizdeki nimetini hatırlayın: Hani siz birbirinize düşman idiniz de Allah kalblerinizi birbirine ısındırmış ve onun lütfu ile kardeş oluvermiştiniz Siz bir alev çukurunun bütün kenarında iken oraya düşmekten de sizi O kurtarmıştı Allah size âyetlerini böylece açıklıyor, tâ ama doğru yola eresiniz(Âli İmran, 103) buyurarak, birlikte hareketin keza dünya ayrıca öbür dünya açısından ne dek hayatî ve hassas olduğunu öğüt etmektedir İnanan halk, imanı korumanın kor bir ateşi elde tutmak dek şiddet olduğu bir dönemde, yardımlaşma ve dayanışmaya her zamankinden daha fazla muhtaçtır İlâhî Kudret ve ilmin alev karıncalarına yaptırdığı davranışlar Kur'ân ahlâkının kâinat kitabındaki yansımaları olarak dikkate alınmalıdır *