Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
a) Dakiklik Koşuları:
Pist ve bölge sporlarında; kısa mesafe atletlerinin bütün güçleriyle koşmasına dayanan, en hızlı olanı belirleyen yarışlardır Bir diğer ismi de kısa mesafe koşularıdır Bu nesil yarışmalarda koşucunun sürati ve dayanıklılığı yanında, temposunu değerlendirmesi de büyük tartı taşır
Virajlı yarışların başlangıç çizgileri, bütün atletlerin benzer uzunluğu koşmalarını sağlamak için kademeli ve eğri olarak çizilmiştir İç kulvarlardaki yarışmacılar yarışa daha gerilerden başlarlar Hızlı Olma koşularının tümünde, oyun alanı olarak 400 m uzunluğundaki standart pist kullanılır Bu pistlerin hepsinde tartandenilen sentetik bir bileşik olan suni zemin vardır Pistin bitiş çizgisi tüm yarışlar için aynıdır Pist üzerinde 8 kulvar işaretlenerek, yarışmacıların birbirinden ayrılmaları sağlanmıştır
Dakiklik koşularının tümünde her koşucu, parkurunu kendi kulvarında koşarak tamamlar Hızlı Olma koşucuları yarıştan önce ısınmalı, adalelerini gevşetici hareketler yapmalıdırlar Hızlı Olma koşularında atletler çıkış takozları kullanırlar Bu çıkış takozları, açılış çizgisinin hemencecik arkasına vidalanan, yarışmacının ayaklarını basarak birincil hızını almasını sağlayan genellikle metal bir alettir Ayakların konduğu düz kısımlar, atletlerin tercihine tarafından ayarlanabilir
Bu çıkış takozları ile çömelmiş durumda çıkış yapmaya 1894'den sonradan başlanmış olup, ilk önce 1930'da resmi yarışmalarda kullanılmıştır Çıkış takozlarına, önemli yarışlarda yanlış çıkışları otomatik olarak saptayan elektronik bir mekanizma eklenir Çıkış esnasında yarışmacının soğukkanlı ve doyumsuz olması çok önemlidir Dakiklik koşularında atletler, ıslanma ile şeffaflaşmayan atlet ve şortlar giyerler
Numaralar kolayca görülebilecek büyüklükte sırta ve göğüse tutturulur Çorapların pamuklu, beyaz ve dikişsiz olması gerekir Yarışmalarda çivili özel spor ayakkabıları kullanılır Bu ayakkabılar yarışma çeşidi ve atletlerin tercihine göre çeşitlilik gösterebilir Lakin çiviler 25 cm uzunluğunu geçemez Sentetik pistlerle birlikte metal çivilerin yerini lastik çiviler almıştır Bu çiviler koşu sırasında yere batarak ayağın geri kaymasını önler
100 m'den 800 m'ye değin olan yarışlarda koşucular yarışa, çömelmiş durumda bir bacak geride, öbür but çıkış çizgisinin hemen ardından, el parmakları da yere değecek biçimde yerleşerek başlarlar Çıkış hakemi 800 m'ye kadar olan koşularda (800 m dahil) yerlerinizeve dikkatkomutlarını, daha uzun koşular için yerlerinizekomutunu verir Tüm atletlerin uyarıdurumunda iki ayağı da piste değmeli ve dingin beklemeleri gerekir
Yarışmalar bir silah veya sözde bir aletin havaya ateşlenmesi ile başlar Yarışmacılardan birisinin hatalı çıkış yapması durumunda çıkış tekrarlanır İki kere yanlış çıkış yapan atlet diskalifiye edilir Pist yarışmalarında diskalifiye olan atlet, pisti anında terk etmelidir Hatalı çıkıştan sonradan yarışmacılar, tabancanın yeniden ateşlenmesi ile geri çağrılır
Dakiklik koşuları, yukarıda da belirtildiği üzere çökmüş vaziyette çıkış hareketiyle başlar Fuleye devretmek için atılan toplanış adımlarıyla sürer Bunu mesafenin 1520 m'si ile son 5 m'si arasındaki fule adımları izler Yarış ipinin göğüslenmesi ile koşu tamamlanır Bitişte ipi göğüslemek veya finiş çizgisini geçmek, ya atletin ellerini başının üstüne kaldırması ya da elleri ile fırlatarak seride omuz ile dokunmak şeklinde olur
Yarışmalarda dereceler elektronik kronometre ile saptanır Bu kronometreler, yarışmayı başlatan tabancaya bağlanmıştır ve ateşleme ile kendiliğinden otomatik olarak çalışmaya başlar Ayrıca ipi göğüsleyen atlet, saniyenin yüzde birini saptayabilen Foto Finişaletiyle tespit edilir Vakit, silahın ateşlenmesinden, atletin gövdesinin bitişe vardığı belli başlı dek geçen vakit ölçülerek bulunur Birliktelik durumunda, ikinci tur her iki atletin katılmasına engel ise iki atlet her yerde yarışır Bu koşul dışarıda bütün beraberlikler olduğu gibi kalır
Sürat koşuları mesafelerine kadar üç belli başlı yarıştan oluşur:
1 100 m koşusu
2 200 m koşusu
3 400 m koşusu
1 100 m koşusu: Hızlı Olma koşularının en kısası olup, bütün kuvvetin bir hamlede harcanmasını gerektirir 100 m koşuları esas tribün önündeki viraız düz parkurda koşulur Her atlet kura ile belirlenen kendi kulvarında yarışır İnsan hayatında siklet içeren salise farkları 100 m koşularında fazla manâlı rol oynar
1912'lerde 100 m dünya rekoru 106 saniye iken 1968'de Jim Hines 99'a, 1991 yılında ABD'li atlet Carl Lewis 986'ya, 1994 yılında ise Leroy Burrell 985 saniyeye indirmeyi başardılar 100 m yarışlarında en yüksek hız erkeklerde 45 kmsaat, bayanlarda 40 kmsaat olup bu hızlara fakat 40 m'den sonradan ulaşılabilir
Atlet, ellerini çıkış çizgisinin arkasına koyarak kolları düz, kafası belkemiği ile paralel durumda, arka but çıkış takozunda iken, tabancanın ateşlenmesiyle ileri fırlar Birinci adım 75 cm'i geçmez Ilk 10 m kısa ve süratli adımlardan oluşur 100 m koşucusu azami fırlayış, sürat ve adım uzunluğunu sağlayabilmek için ayak uçlarıyla koşmalı ve ayaklarını yukarıya pozitif kaldırmamalıdır
100 m'de, birincisi çıkarken, ikincisi toplanışla fule arasında, üçüncüsü de son 1520 m'de almak üzere üç defa nefes alıp verilir Atletlerin bitiş çizgisini geçmeleriyle yarış tamamlanır Bütün çabukluk yarışlarındaki yarış kuralları, 100 m koşularında da uygulanır
2 200 m koşusu: 200 m koşusu, 100 m'nin devamıdır Ama 200 m atletleri ile 100 m atletleri arasındaki en kayda değer fark, nefes kapasiteleridir 200 m'ci ilk olarak 20 m'de bir nefes alır, sonlara dürüst nefes alışı daha sıklaşır
Hem 200 m'ciler, 100 m'cilerden daha yumuşak bir koşu tarzına gereksinim duyarlar diğer taraftan daha dayanıklı ve inatçı olmaları gereklidir 200 m koşuları virajlı parkurda yapılır, yarış kuralları diğer dakiklik koşularında olduğu gibidir Her 200 m'ci 100 m koşabilir, fakat 200 m koşamayan 100 m atleti çoktur
3 400 m koşusu: Bu koşuya sürat koşusu ya da sprint (fırlayış) denilebilir Bu koşular ilk önce 440 yarda olarak 20 yy başlarında düzenlendi 400 m, zinde bir vücudun bile fakat teknikle koşabileceği bir mesafedir Çabukluk koşucuları ve güya mukavemet koşucuları, 400 m'yi başarıyla koşarlar
En iyi 400 m sonuçları, adiritmik bir şekilde nefes alındığı ve her 100 m'nin birbirine denk çabuk koşulduğu vakit alınır 400 m koşuları virajlı pistlerde yapılır ve bu yarışlarda birincil çıkış fazla önemlidir Yarış kuralları ve kullanılan malzemeler diğer dakiklik koşularında olduğu gibidir
b) Orta Mesafe Koşuları: Orta mesafe koşuları, kısa uzaklık koşuları ile uzun mesafe koşuları arasında dakiklik ve güç ögelerinin her ikisine de gereksinim duyulan yarışlardır Günümüzde büyük bir gelişme gösteren ve sayesinde hızla koşulmaya başlayan orta mesafe koşularının bir diğer adı da Uzun Hızlı Olma Koşularıdır Dakiklik koşularından farklılığı, son anda hızlanmaya ihtimal verecek bir tempoyla koşulmasıdır
20 yy başlarına dek yarım eksen ve bir aks koşuları düzenlenirdi Ülkemizin başarılı orta mesafe atletleri olarak 800 m'de Ekrem Koçak, Muharrem Dalkılıç'ı, 1500 m'de ise Mehmet Tümkan'ı sayabiliriz Dünyada en meşhur orta uzaklık koşucuları ise Finli atletler Paavo Nurmi ve Lasse Viren, Çek Zatopek ve İngiliz Sebastian Coe'dur Orta mesafe koşuları, pist üstünde saat yönünün aksine koşulur Her tur sonunda süre belirtilir Son tura girerken ya kampana çalınır veya havaya alev edilir
Orta uzaklık koşuları mesafelerine tarafından ikiye ayrılır:
1 800 m koşusu
2 1500 m koşusu
1 800 m koşusu: Büyük bir efor ve çabukluk harcanılan 800 m koşuları, hafif atletizm sınıfı bir koşudur İyi bir 800 m koşucusu dirençli, çabuk ve fazla akıllı olmalıdır Çömelerek yapılan bir çıkıştan sonradan, birincil 5060 metreyi büyük bir süratle geçirmek ve ilk virajı iyi olmak çok önemlidir
Fazla yorucu olan bu yarışta atletin adımları uzun, serbest ve yumuşak olmalı ve sürekli rakiplerini yoklama etmelidir Koşucu ağzından ve burnundan nefes alabilir Yarış taktiklerini ve süratinin derecesini bilmesinde büyük bir yarar vardır Yarışmalarda eğer önde değilse, önde koşan koşucuya kadar temposunu ayarlamalı, rüzgarı hesaba katmalı, son virajda atağa kalkmalıdır
2 1500 m koşusu: Bu koşu kuvvetli, dirençli ve süratleneceği yeri iyi haberdar olan atletlerin başarabileceği koşudur 1500 m koşucularının kendi vücudu ahenkli ve düzenli olmalı, ayakların tabanı ile basarak koşmalı, nefes alma ritmi düzgün olmalıdır Tanıdık temposunu değiştirmeden korumalı, son 100300 m'de süratlenmelidir
c) Uzun uzaklık koşuları: Uzun mesafe koşuları, finişte atağa kalkmanın orta mesafede olduğu dek tartma taşımadığı, her şeyin tempoya bağlı olduğu son derece sağlam bir yapı isteyen koşulardır Uzun mesafe koşularında da stil ve nefes çok önemlidir 2 m'de bir nefes alınıp verilir Adımlar kısa fakat daha serbest olup, ayaklar yere tabanla basar Adımlar makineleşmiş bir tempoyla atıldığı için, bir diğer adı da Otomobil Koşusudur
Dünyada en meşhur uzun uzaklık koşucusu, Finli Atlet Paavo Nurmi'dir Nurmi, mesafeye kadar sürekli bir tempoile adım atmanın faydasına inanır ve koşu mesafesini turlara bölerek, her turu belirtilmiş bir zamanda geçmeyi hedeflerdi Bu temposistemiyle 1923'te Stokholm'de 4 dk 10 sn ile dünya rekoru kırdı Uzun uzaklık koşan diğer ünlü atletler olarak Avustralyalı Ron Clarke, Etiyopyalı bununla birlikte maratoncu Abebe Bikila ve Doğu Alman Waldener Ciepinski'yi sayabiliriz
Uzun mesafe koşuları mesafelerine tarafından üçe ayrılır:
1 3000 m koşusu
2 5000 m koşusu
3 10000 m koşusu *
Pist ve bölge sporlarında; kısa mesafe atletlerinin bütün güçleriyle koşmasına dayanan, en hızlı olanı belirleyen yarışlardır Bir diğer ismi de kısa mesafe koşularıdır Bu nesil yarışmalarda koşucunun sürati ve dayanıklılığı yanında, temposunu değerlendirmesi de büyük tartı taşır
Virajlı yarışların başlangıç çizgileri, bütün atletlerin benzer uzunluğu koşmalarını sağlamak için kademeli ve eğri olarak çizilmiştir İç kulvarlardaki yarışmacılar yarışa daha gerilerden başlarlar Hızlı Olma koşularının tümünde, oyun alanı olarak 400 m uzunluğundaki standart pist kullanılır Bu pistlerin hepsinde tartandenilen sentetik bir bileşik olan suni zemin vardır Pistin bitiş çizgisi tüm yarışlar için aynıdır Pist üzerinde 8 kulvar işaretlenerek, yarışmacıların birbirinden ayrılmaları sağlanmıştır
Dakiklik koşularının tümünde her koşucu, parkurunu kendi kulvarında koşarak tamamlar Hızlı Olma koşucuları yarıştan önce ısınmalı, adalelerini gevşetici hareketler yapmalıdırlar Hızlı Olma koşularında atletler çıkış takozları kullanırlar Bu çıkış takozları, açılış çizgisinin hemencecik arkasına vidalanan, yarışmacının ayaklarını basarak birincil hızını almasını sağlayan genellikle metal bir alettir Ayakların konduğu düz kısımlar, atletlerin tercihine tarafından ayarlanabilir
Bu çıkış takozları ile çömelmiş durumda çıkış yapmaya 1894'den sonradan başlanmış olup, ilk önce 1930'da resmi yarışmalarda kullanılmıştır Çıkış takozlarına, önemli yarışlarda yanlış çıkışları otomatik olarak saptayan elektronik bir mekanizma eklenir Çıkış esnasında yarışmacının soğukkanlı ve doyumsuz olması çok önemlidir Dakiklik koşularında atletler, ıslanma ile şeffaflaşmayan atlet ve şortlar giyerler
Numaralar kolayca görülebilecek büyüklükte sırta ve göğüse tutturulur Çorapların pamuklu, beyaz ve dikişsiz olması gerekir Yarışmalarda çivili özel spor ayakkabıları kullanılır Bu ayakkabılar yarışma çeşidi ve atletlerin tercihine göre çeşitlilik gösterebilir Lakin çiviler 25 cm uzunluğunu geçemez Sentetik pistlerle birlikte metal çivilerin yerini lastik çiviler almıştır Bu çiviler koşu sırasında yere batarak ayağın geri kaymasını önler
100 m'den 800 m'ye değin olan yarışlarda koşucular yarışa, çömelmiş durumda bir bacak geride, öbür but çıkış çizgisinin hemen ardından, el parmakları da yere değecek biçimde yerleşerek başlarlar Çıkış hakemi 800 m'ye kadar olan koşularda (800 m dahil) yerlerinizeve dikkatkomutlarını, daha uzun koşular için yerlerinizekomutunu verir Tüm atletlerin uyarıdurumunda iki ayağı da piste değmeli ve dingin beklemeleri gerekir
Yarışmalar bir silah veya sözde bir aletin havaya ateşlenmesi ile başlar Yarışmacılardan birisinin hatalı çıkış yapması durumunda çıkış tekrarlanır İki kere yanlış çıkış yapan atlet diskalifiye edilir Pist yarışmalarında diskalifiye olan atlet, pisti anında terk etmelidir Hatalı çıkıştan sonradan yarışmacılar, tabancanın yeniden ateşlenmesi ile geri çağrılır
Dakiklik koşuları, yukarıda da belirtildiği üzere çökmüş vaziyette çıkış hareketiyle başlar Fuleye devretmek için atılan toplanış adımlarıyla sürer Bunu mesafenin 1520 m'si ile son 5 m'si arasındaki fule adımları izler Yarış ipinin göğüslenmesi ile koşu tamamlanır Bitişte ipi göğüslemek veya finiş çizgisini geçmek, ya atletin ellerini başının üstüne kaldırması ya da elleri ile fırlatarak seride omuz ile dokunmak şeklinde olur
Yarışmalarda dereceler elektronik kronometre ile saptanır Bu kronometreler, yarışmayı başlatan tabancaya bağlanmıştır ve ateşleme ile kendiliğinden otomatik olarak çalışmaya başlar Ayrıca ipi göğüsleyen atlet, saniyenin yüzde birini saptayabilen Foto Finişaletiyle tespit edilir Vakit, silahın ateşlenmesinden, atletin gövdesinin bitişe vardığı belli başlı dek geçen vakit ölçülerek bulunur Birliktelik durumunda, ikinci tur her iki atletin katılmasına engel ise iki atlet her yerde yarışır Bu koşul dışarıda bütün beraberlikler olduğu gibi kalır
Sürat koşuları mesafelerine kadar üç belli başlı yarıştan oluşur:
1 100 m koşusu
2 200 m koşusu
3 400 m koşusu
1 100 m koşusu: Hızlı Olma koşularının en kısası olup, bütün kuvvetin bir hamlede harcanmasını gerektirir 100 m koşuları esas tribün önündeki viraız düz parkurda koşulur Her atlet kura ile belirlenen kendi kulvarında yarışır İnsan hayatında siklet içeren salise farkları 100 m koşularında fazla manâlı rol oynar
1912'lerde 100 m dünya rekoru 106 saniye iken 1968'de Jim Hines 99'a, 1991 yılında ABD'li atlet Carl Lewis 986'ya, 1994 yılında ise Leroy Burrell 985 saniyeye indirmeyi başardılar 100 m yarışlarında en yüksek hız erkeklerde 45 kmsaat, bayanlarda 40 kmsaat olup bu hızlara fakat 40 m'den sonradan ulaşılabilir
Atlet, ellerini çıkış çizgisinin arkasına koyarak kolları düz, kafası belkemiği ile paralel durumda, arka but çıkış takozunda iken, tabancanın ateşlenmesiyle ileri fırlar Birinci adım 75 cm'i geçmez Ilk 10 m kısa ve süratli adımlardan oluşur 100 m koşucusu azami fırlayış, sürat ve adım uzunluğunu sağlayabilmek için ayak uçlarıyla koşmalı ve ayaklarını yukarıya pozitif kaldırmamalıdır
100 m'de, birincisi çıkarken, ikincisi toplanışla fule arasında, üçüncüsü de son 1520 m'de almak üzere üç defa nefes alıp verilir Atletlerin bitiş çizgisini geçmeleriyle yarış tamamlanır Bütün çabukluk yarışlarındaki yarış kuralları, 100 m koşularında da uygulanır
2 200 m koşusu: 200 m koşusu, 100 m'nin devamıdır Ama 200 m atletleri ile 100 m atletleri arasındaki en kayda değer fark, nefes kapasiteleridir 200 m'ci ilk olarak 20 m'de bir nefes alır, sonlara dürüst nefes alışı daha sıklaşır
Hem 200 m'ciler, 100 m'cilerden daha yumuşak bir koşu tarzına gereksinim duyarlar diğer taraftan daha dayanıklı ve inatçı olmaları gereklidir 200 m koşuları virajlı parkurda yapılır, yarış kuralları diğer dakiklik koşularında olduğu gibidir Her 200 m'ci 100 m koşabilir, fakat 200 m koşamayan 100 m atleti çoktur
3 400 m koşusu: Bu koşuya sürat koşusu ya da sprint (fırlayış) denilebilir Bu koşular ilk önce 440 yarda olarak 20 yy başlarında düzenlendi 400 m, zinde bir vücudun bile fakat teknikle koşabileceği bir mesafedir Çabukluk koşucuları ve güya mukavemet koşucuları, 400 m'yi başarıyla koşarlar
En iyi 400 m sonuçları, adiritmik bir şekilde nefes alındığı ve her 100 m'nin birbirine denk çabuk koşulduğu vakit alınır 400 m koşuları virajlı pistlerde yapılır ve bu yarışlarda birincil çıkış fazla önemlidir Yarış kuralları ve kullanılan malzemeler diğer dakiklik koşularında olduğu gibidir
b) Orta Mesafe Koşuları: Orta mesafe koşuları, kısa uzaklık koşuları ile uzun mesafe koşuları arasında dakiklik ve güç ögelerinin her ikisine de gereksinim duyulan yarışlardır Günümüzde büyük bir gelişme gösteren ve sayesinde hızla koşulmaya başlayan orta mesafe koşularının bir diğer adı da Uzun Hızlı Olma Koşularıdır Dakiklik koşularından farklılığı, son anda hızlanmaya ihtimal verecek bir tempoyla koşulmasıdır
20 yy başlarına dek yarım eksen ve bir aks koşuları düzenlenirdi Ülkemizin başarılı orta mesafe atletleri olarak 800 m'de Ekrem Koçak, Muharrem Dalkılıç'ı, 1500 m'de ise Mehmet Tümkan'ı sayabiliriz Dünyada en meşhur orta uzaklık koşucuları ise Finli atletler Paavo Nurmi ve Lasse Viren, Çek Zatopek ve İngiliz Sebastian Coe'dur Orta mesafe koşuları, pist üstünde saat yönünün aksine koşulur Her tur sonunda süre belirtilir Son tura girerken ya kampana çalınır veya havaya alev edilir
Orta uzaklık koşuları mesafelerine tarafından ikiye ayrılır:
1 800 m koşusu
2 1500 m koşusu
1 800 m koşusu: Büyük bir efor ve çabukluk harcanılan 800 m koşuları, hafif atletizm sınıfı bir koşudur İyi bir 800 m koşucusu dirençli, çabuk ve fazla akıllı olmalıdır Çömelerek yapılan bir çıkıştan sonradan, birincil 5060 metreyi büyük bir süratle geçirmek ve ilk virajı iyi olmak çok önemlidir
Fazla yorucu olan bu yarışta atletin adımları uzun, serbest ve yumuşak olmalı ve sürekli rakiplerini yoklama etmelidir Koşucu ağzından ve burnundan nefes alabilir Yarış taktiklerini ve süratinin derecesini bilmesinde büyük bir yarar vardır Yarışmalarda eğer önde değilse, önde koşan koşucuya kadar temposunu ayarlamalı, rüzgarı hesaba katmalı, son virajda atağa kalkmalıdır
2 1500 m koşusu: Bu koşu kuvvetli, dirençli ve süratleneceği yeri iyi haberdar olan atletlerin başarabileceği koşudur 1500 m koşucularının kendi vücudu ahenkli ve düzenli olmalı, ayakların tabanı ile basarak koşmalı, nefes alma ritmi düzgün olmalıdır Tanıdık temposunu değiştirmeden korumalı, son 100300 m'de süratlenmelidir
c) Uzun uzaklık koşuları: Uzun mesafe koşuları, finişte atağa kalkmanın orta mesafede olduğu dek tartma taşımadığı, her şeyin tempoya bağlı olduğu son derece sağlam bir yapı isteyen koşulardır Uzun mesafe koşularında da stil ve nefes çok önemlidir 2 m'de bir nefes alınıp verilir Adımlar kısa fakat daha serbest olup, ayaklar yere tabanla basar Adımlar makineleşmiş bir tempoyla atıldığı için, bir diğer adı da Otomobil Koşusudur
Dünyada en meşhur uzun uzaklık koşucusu, Finli Atlet Paavo Nurmi'dir Nurmi, mesafeye kadar sürekli bir tempoile adım atmanın faydasına inanır ve koşu mesafesini turlara bölerek, her turu belirtilmiş bir zamanda geçmeyi hedeflerdi Bu temposistemiyle 1923'te Stokholm'de 4 dk 10 sn ile dünya rekoru kırdı Uzun uzaklık koşan diğer ünlü atletler olarak Avustralyalı Ron Clarke, Etiyopyalı bununla birlikte maratoncu Abebe Bikila ve Doğu Alman Waldener Ciepinski'yi sayabiliriz
Uzun mesafe koşuları mesafelerine tarafından üçe ayrılır:
1 3000 m koşusu
2 5000 m koşusu
3 10000 m koşusu *
